Göç Kimlik ve Hak Çalışmaları Merkezi (CMIRS)’ün her 3 ayda bir düzenli olarak gerçekleştirdiği çalışmalarının Aralık 2021 dönemi sonuçları yayımlandı. 500 kişi ile telefon üzerinden yürütülen anketle, Kıbrıslıtürklerin siyasi güven, sosyal güven, bireysel özgüven, mutluluk algısını ölçmekte ve bu oranların zaman içerisinde birbiriyle ilişkisi yanında yaşanılan gelişmelerden ne şekilde etkilendiğinin gözlemlenmesi hedefleniyor.
Çalışmanın sonuçları 3 bölüm halinde yayınlanacaktır. Bugün yayınlanan ilk bölümde ekonomi, mutluluk ve sosyal güven sonuçları bulunmaktadır.
CMIRS tarafından yapılan açıklamada, bugün yayımlanmaya başlayan raporun 2013’ten beri yapılan çalışmaların en kötü ve karamsar sonuçlarını içermesi açısından dikkat çekici olduğunun altı çizilere, son 1 sene içerisinde özellikle ekonomik ve siyasi beklentiler konusunda katılımcıların oldukça kötümser olduklarının gözlemlendiği belirtildi.
CMIRS tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Bu çalışma ile dikkat çekmek istediğimiz konu ise karamsar beklentiler ve artan bunalım yanında özellikle siyaset ve ekonomi üzerinde etki edemediğini düşünen toplumun sosyal patlamalara açık hale geldiğidir. Yıllardır yaptığımız çalışmalar bize göstermiştir ki ülkede siyasi güven, toplumun diğer bireylerine güven (sosyal güven) ve bireylerin kendine güven oranları paralel gitmektedir. Siyasi güvenin ve sosyal güvenin her geçen gün düştüğü bir ortamda toplumun kendine güveninin de ne derece düşük olduğunu bu çalışmada da yeniden gözlemliyoruz. Kendine güveni olmayan, geleceğe dair bir umudu olmayan toplumun ciddi bir bunalımdan geçiyor olduğu ve bunun oldukça büyük sosyal sorunları da beraberinde getireceği ortadadır. Bir seçim döneminde olmamıza rağmen toplum içerisinde geleceğe dair herhangi bir umut bulunmaması oldukça düşündürücüdür.
Bundan dolayıdır ki bu çalışmanın sonucu olarak özellikle seçimler sonrasında yeni politikalar belirlenirken bu politikaların sosyal etkilerinin de ölçülmesi, ülkedeki sosyal risklerin azaltılması ve ülkede yaşayanların mutluluk oranlarını artırıcı adımların atılmasını öneriyoruz. Ülkede sosyal adaletin olmadığı, yolsuzluğun yaygın olduğuna dair inanışın yüksek olduğu, siyasete ve siyasilere güven yanında sosyal güven ve kendine güven oranlarının da çok düşük olduğu bir ortamda ülkenin yaşanabilir olması için toplumda yaşayan bireylerin kendilerine yeniden güvenebilmesi, mutluluk oranlarının artırılması ve sosyal adaletin sağlanması gerekmektedir. Bu da adil ekonomik adımlar atılarak, halkın karar sürecine katılması ve halkın sorunlarının çözümü için çalışan siyasilerle mümkün olacaktır.”
Özet sonuçlar:
Ankete katılanların 93.39%u ülkede işlerin yanlış yönde gittiğini belirtmiştir. Bu oran bu güne kadarki en yüksek oran olarak dikkat çekmektedir. Diğer bir deyişle, ülkede işlerin doğru gittiğini düşünenlerin oranı sadece 6.61%dir.
Bu dönemde ülkenin en önemli sorunları çoğunlukla ekonomiktir. Katılımcılara göre bu dönem en önemli sorunlar sırasıyla: ekonomik sorunlar, enflasyon, düşük maaşlar, işsizlik, ve Kıbrıs Sorunu’dur. Ekonomik sorunların ciddi artış göstermesiyle Korona bu dönemde en önemli 5 sorun arasına girememiş olup düşük maaşlar ilk kez bu kadar önemli bir sorun haline gelmiştir.
Ekonomik beklentiler bu güne kadarki en karamsar noktadadır. Ankete katılanların 83.54%ü kendi ekonomik durumunun 2 sene içerisinde daha kötü olacağını düşünmektedir. Ülkenin gelecekteki ekonomik durumu ile ilgili beklentiler ise daha da kötümserdir. Katılımcıların 90.72%si ülkenin ekonomik durumunun önümüzdeki 2 sene içerisinde daha kötü olacağını belirtmişlerdir.
Ekonomik durum konusunda daha iyi bir fikir verebilecek bir sorumuz da ailenin mali durumu hakkındadır. Katılımcıların sadece 16.4%ü ailesinin mali durumunun iyi olduğunu belirtmiştir.
Katılımcıların 80.12%si mutfak giderlerini karşılayamamak konusunda kaygılı olduğunu belirtmiştir. Bu oran Eylül 2021’de 70.29%, Mart 2021’de 33.06% idi.
Katılımcıların 81.04%ü hayat standardını koruyamamak konusunda kaygılı olduğunu belirtmiştir. Bu oran Eylül 2021’de 80.73% Mart 2021 anketinde 39.52% idi.
Katılımcıların 76.41%’i taksitlerini ödeyememek konusunda kaygılıdır. Bu oran Eylül 2021’de 73.51%, Mart 2021 anketinde 35.56% idi.
Katılımcıların 78.38%’i sağlık harcamalarını karşılayamamak konusunda kaygılıdır. Bu oran Eylül 2021’de 78.23%, Mart 2021 anketinde 34.75% idi.
Mutluluk düşmeye devam ediyor
Mart ayından beri düşüş gösteren mutluluk oranı Aralık ayında da düşüşünü sürdürmüştür. Bu dönemde ankete katılanların ortalama mutluluk puanı 5.54 olmuştur. Bu dönemde ekonomik kaygılar ve sorunların ciddi bir artış göstermiş olması toplumun mutluluk oranlarını da düşürmüştür.
Bu anket toplumun ruh halinin tüm dönemlere kıyasla en kötü durumda olduğunu ortaya çıkarmıştır. Olumsuz duygu yaşayanların oranlarında 3 ay öncesine kıyasla ciddi artışlar gözlemlenmiştir.
Ankete katılanların 42.2%si son bir hafta içerisinde sıkca çaresiz hissettiğini belirtmiştir. Bu oran Mart 2021 anketinde de 27.8%, Haziran 2021 anketinde 27.12% ve Eylül 2021 anketinde 34.19% idi.
Katılımcılar ararsında kendini umutlu hissedenlerin oranında da son 3 ay içerisinde yeniden ciddi bir düşüş gözlemlenmiştir. Ankete katılanların sadece 36.2%s’i son bir hafta içerisinde sıkca umutlu hissettiğini belirtmiştir ki bu oran Mart 2021 anketinde 72.4%, Haziran 2021 anketinde 65.58%, ve Eylül 2021 anketinde 48.05% olmuştur.
Son bir hafta içerisinde sıkca endişeli hissettiğini belirtenlerin oranı son 3 ay içerisinde düşmüş ve 45% olmuştur. Bu oran Mart 2021 anketinde 41%, Haziran 2021de 31.44% ve Eylül anketinde 51.09% idi.
Son bir hafta içerisinde kendisini sıkca huzurlu hissedenlerin oranında ciddi bir düşüş yaşanmış ve 40.4% olmuştur. Bu oran Mart 2021 anketinde 68.74%, Haziran 2021’de 69.11% ve Eylül 2021’de 47.88% idi.
Son bir hafta içerisinde kendisini depresif hissettiğini belirtenlerin oranı 3 ay içerisinde çok ciddi bir artış göstermiş ve 35% olmuştur. Bu oran Mart 2021 anketinde 19.8%, Haziran 2021’de 23.83% ve Eylül 2021’de 20.67% idi.
Son bir hafta içerisinde sıkca geleceğe güvenle baktığını belirtenlerin oranı ise 35.4%tür. Mart ayında bu oran 60.6% iken Haziran anketinde 41.72%ye düşmüş, Eylül 2021’de ise 27.58% olmuştur. Toplumda her 3 kişiden sadece yaklaşık bir tanesinin geleceğe güvenle bakabildiği bir dönemde yaşıyor olmamızın sosyal ve siyasi etkilerinin de çok büyük olacağını öngörmek yanlış olmayacaktır.
Son bir hafta içerisinde kendisini sıkca öfkeli hissettiğini belirtenlerin oranında da bir artış yaşanmış ve 37.8% olmuştur. Bu oran Mart 2021 anketinde 29%, Haziran 2021’de 29.01% ve Eylül 2021’de 36.85% idi.
SOSYAL GÜVEN
Bu dönemde sosyal güven oranı 3 ay önceye kıyasla hemen hemen ayni kalmış ve 10 üzerinden 3.25 olmuştur. Kendini depresif hisseden, geleceğe umutla bakamayan toplumda bireylerin birbirlerine olan güven oranında da düşüşler yaşanması doğaldır.
Genel Sonuçlar
Ankete katılanların 93.39%u ülkede işlerin yanlış yönde gittiğini belirtmiştir. Bu oran bu güne kadarki en yüksek oran olarak dikkat çekmektedir. Anketleri yapmaya başladığımız 2013 yılından itibaren ilk kez bu kadar yüksek oranda insanın ülkede işlerin yanlış yönde gittiğini belirttiğini gözlemlemiş bulunmaktayız.
| Toplumda İşlerin Yanlış Gitmesi (%) | |
| Nisan 2017 | 80.38 |
| Temmuz 2017 | 88.82 |
| Ekim 2017 | 72.68 |
| Şubat 2018 | 75.67 |
| Haziran 2018 | 77.9 |
| Eylül 2018 | 85 |
| Aralık 2018 | 81.16 |
| Mart 2019 | 75.58 |
| Haziran 2019 | 80.75 |
| Eylül 2019 | 69.48 |
| Aralık 2019 | 79.36 |
| Mayıs 2020 | 76.74 |
| Haziran 2020 | 76.9 |
| Eylül 2020 | 88.26 |
| Aralık 2020 | 86.63 |
| Mart 2021 | 86.86 |
| Haziran 2021 | 81.55 |
| Eylül 2021 | 89 |
| Aralık 2021 | 93.39 |
Ülkenin En Önemli Sorunu
Katılımcılar ülkenin en önemli sorunlarını sırasıyla ekonomik sorunlar, enflasyon, düşük maaşlar, işsizlik, ve Kıbrıs Sorunu olarak belirtmişlerdir. Korona bu dönemde en önemli sorunlar arasına girememiş olup düşük maaşlar ilk kez bu kadar önemli bir sorun haline gelmiştir.
Ülkede Ekonomik Durum
Katılımcıların kendi ekonomik gelecekleri ile ilgili beklentilerinin her dönem daha da karamsar bir hal aldığı gözlemlenmektedir. Ankete katılanların 83.54%ü kendi ekonomik durumunun 2 sene içerisinde daha kötü olacağını düşünmektedir. Bu oran Eylül 2021de 68.8%, Haziran 2021’de 58.37%, Mart 2021’de 53.53%, Aralık 2020’de ise 41% idi. Tahmin edilebileceği üzere bu oran bu güne kadarki en kötümser oran olarak dikkat çekmektedir. Geçmiş anketlerde katılımcılar ülke ekonomisi hakkında kötümser olsalar da kendi ekonomik gelecekleri hakkında daha iyimser beklentilere sahip idiler. Bu ankette bu oranın da çok kötü bir hal aldığı görülmektedir.
Ülkenin gelecekteki ekonomik durumu ile ilgili beklentiler ise daha da kötümserdir. Katılımcıların 90.72%si ülkenin ekonomik durumunun önümüzdeki 2 sene içerisinde daha kötü olacağını belirtmişlerdir. Bu oran Eylül 2021de 85.98%, Haziran 2021’de 73.27%, Mart 2021’de 71.67% idi.
Ekonomik durum konusunda daha iyi bir fikir verebilecek bir sorumuz da ailenin mali durumu hakkındadır. Katılımcıların sadece 16.4%ü ailesinin mali durumunun iyi olduğunu belirtmiştir. Bu oran Eylül 2021 anketinde de 16.83% idi. 36.4% düzenli bir gelire sahip olduğunu fakat harcamalarda sınırlamalar olduğunu belirtmiştir ki bu oran Eylül 2021’de 40.28% idi. 32% gelirinde azalmalar olduğunu belirtmiştir, bu oran da Eylül 2021’de 32.67% idi. Çok sıkıntılı bir mali durumu olduğunu belirtenlerin oranı da Eylül’den Aralık ayına kadar büyük bir artış olmuş ve 10.02%’dan 14.6%ya yükselmiştir.
Katılımcıların 80.12%si mutfak giderlerini karşılayamamak konusunda kaygılı olduğunu belirtmiştir. Bu oran Eylül 2021’de 70.29%, Mart 2021’de 33.06% idi.
Katılımcıların 81.04%ü hayat standardını koruyamamak konusunda kaygılı olduğunu belirtmiştir. Bu oran Eylül 2021’de 80.73% Mart 2021 anketinde 39.52% idi.
Katılımcıların 76.41%i taksitlerini ödeyememek konusunda kaygılıdır. Bu oran Eylül 2021’de 73.51%, Mart 2021 anketinde 35.56% idi.
Katılımcıların 78.38%i sağlık harcamalarını karşılayamamak konusunda kaygılıdır. Bu oran Eylül 2021’de 78.23%, Mart 2021 anketinde 34.75% idi.
Mutluluk
| Dönem | Mutluluk (0-10) |
| Mart 2015 | 5.54 |
| Haziran 2015 | 6.20 |
| Eylül 2015 | 5.73 |
| Ocak 2016 | 6.38 |
| Nisan 2016 | 6.81 |
| Temmuz 2016 | 5.81 |
| Ekim 2016 | 5.66 |
| Ocak 2017 | 6.02 |
| Nisan 2017 | 6.27 |
| Temmuz 2017 | 6.42 |
| Ekim 2017 | 6.27 |
| Şubat 2018 | 6.80 |
| Haziran 2018 | 6.59 |
| Eylül 2018 | 5.43 |
| Aralık 2018 | 6.25 |
| Mar 2019 | 6.71 |
| Haz 2019 | 6.64 |
| Eylül 2019 | 6.34 |
| Aralık 2019 | 6.87 |
| Nisan 2020 | 5.20 |
| Mayıs 2020 | 5.64 |
| Haziran 2020 | 6.71 |
| Eylül 2020 | 5.95 |
| Aralık 2020 | 6.41 |
| Mart 2021 | 6.79 |
| Haziran 2021 | 6.50 |
| Eylül 2021 | 5.75 |
| Aralık 2021 | 5.54 |
Mart ayından beri düşüş gösteren mutluluk oranı Aralık ayında da düşüşünü sürdürmüştür. Bu dönemde ankete katılanların ortalama mutluluk puanı 5.54 olmuştur. Bu dönemde ekonomik kaygılar ve sorunların ciddi bir artış göstermiş olması toplumun mutluluk oranlarını da düşürmüştür.
Bu anket toplumun ruh halinin tüm dönemlere kıyasla en kötü durumda olduğunu ortaya çıkarmıştır. Olumsuz duygu yaşayanların oranlarında 3 ay öncesine kıyasla ciddi artışlar gözlemlenmiştir.
Ankete katılanların 42.2%si son bir hafta içerisinde sıkca çaresiz hissettiğini belirtmiştir. Bu oran Mart 2021 anketinde de 27.8%, Haziran 2021 anketinde 27.12% ve Eylül 2021 anketinde 34.19% idi.
Katılımcılar ararsında kendini umutlu hissedenlerin oranında da son 3 ay içerisinde yeniden ciddi bir düşüş gözlemlenmiştir. Ankete katılanların sadece 36.2%s’i son bir hafta içerisinde sıkca umutlu hissettiğini belirtmiştir ki bu oran Mart 2021 anketinde 72.4%, Haziran 2021 anketinde 65.58%, ve Eylül 2021 anketinde 48.05% olmuştur.
Son bir hafta içerisinde sıkca endişeli hissettiğini belirtenlerin oranı son 3 ay içerisinde düşmüş ve 45% olmuştur. Bu oran Mart 2021 anketinde 41%, Haziran 2021de 31.44% ve Eylül anketinde 51.09% idi.
Son bir hafta içerisinde kendisini sıkca huzurlu hissedenlerin oranında ciddi bir düşüş yaşanmış ve 40.4% olmuştur. Bu oran Mart 2021 anketinde 68.74%, Haziran 2021’de 69.11% ve Eylül 2021’de 47.88% idi.
Son bir hafta içerisinde kendisini depresif hissettiğini belirtenlerin oranı 3 ay içerisinde çok ciddi bir artış göstermiş ve 35% olmuştur. Bu oran Mart 2021 anketinde 19.8%, Haziran 2021’de 23.83% ve Eylül 2021’de 20.67% idi.
Son bir hafta içerisinde sıkca geleceğe güvenle baktığını belirtenlerin oranı ise 35.4%tür. Mart ayında bu oran 60.6% iken Haziran anketinde 41.72%ye düşmüş, Eylül 2021’de ise 27.58% olmuştur. Toplumda her 3 kişiden sadece yaklaşık bir tanesinin geleceğe güvenle bakabildiği bir dönemde yaşıyor olmamızın sosyal ve siyasi etkilerinin de çok büyük olacağını öngörmek yanlış olmayacaktır.
Son bir hafta içerisinde kendisini sıkca öfkeli hissettiğini belirtenlerin oranında da bir artış yaşanmış ve 37.8% olmuştur. Bu oran Mart 2021 anketinde 29%, Haziran 2021’de 29.01% ve Eylül 2021’de 36.85% idi.
SOSYAL GÜVEN
Sizce genel olarak insanlara guvenilebilir mi yoksa insanlarla iletisimde herzaman cok dikkatli mi olmak gerekir?
| Dönem | Sosyal Güven (0-10) |
| Mart 2015 | 2.49 |
| Haziran 2015 | 1.72 |
| Eylül 2015 | 2.15 |
| Ocak 2016 | 3.17 |
| Nisan 2016 | 2.69 |
| Temmuz 2016 | 2.01 |
| Ekim 2016 | 2.04 |
| Ocak 2017 | 3.50 |
| Nisan 2017 | 2.02 |
| Temmuz 2017 | 3.02 |
| Ekim 2017 | 2.04 |
| Şubat 2018 | 3.49 |
| Haziran 2018 | 3.48 |
| Eylül 2018 | 2.04 |
| Aralık 2018 | 3.85 |
| Mart 2019 | 2.79 |
| Haz 2019 | 2.96 |
| Eylül 2019 | 3.69 |
| Aralık 2019 | 4.43 |
| Mayıs 2020 | 2.04 |
| Haziran 2020 | 2.02 |
| Eylül 2020 | 2.19 |
| Aralık 2020 | 2.79 |
| Mart 2021 | 3.30 |
| Haziran 2021 | 3.69 |
| Eylül 2021 | 3.24 |
| Aralık 2021 | 3.25 |
Bu dönemde sosyal güven oranı 3 ay önceye kıyasla hemen hemen ayni kalmış ve 10 üzerinden 3.25 olmuştur. Kendini depresif hisseden, geleceğe umutla bakamayan toplumda bireylerin birbirlerine olan güven oranında da düşüşler yaşanması doğaldır.
