• Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası
Cuma, Mart 31, 2023
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazeddakıbrıs
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazedda
Bulamadık
Tümünü Gör
Ana Sayfa HABER KIBRIS

Nobel Ekonomi Ödülü ve Ekonomik Kalkınma – Engin Kara

Engin Kara Engin Kara
16 Ekim 2018
Okuma Süresi: 6 dk
A A
Nobel Ekonomi Ödülü ve Ekonomik Kalkınma – Engin Kara

Geçtiğimiz hafta açıklanan Nobel ekonomi ödülünü, bu yıl Paul Romer ve William Nordhaus paylaştı. Bu yılki ödülün en önemli özelliği, iki farklı alanda çalışan ekonomistlere verilmiş olması. Romer’ın çalışmaları ekonomik kalkınma üzerinde yoğunlaşırken, Nordhaus ise iklim değişikliğinin çevre üzerinde yarattığı tahribatla ilgili çalışmalar yapıyor.

Nobel Ekonomi Komitesi bu seçimiyle aslında çok önemli bir mesaj veriyor ve ekonomik kalkınmanın nasıl olması gerektiğini tanımlıyor; komite, ekonomik kalkınmanın önemi vurgulanırken, bunun aynı zamanda çevreye zarar vermeden gerçekleşmesi gerektiğini söylüyor.

Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli tarafından hazırlanan ve yine geçtiğimiz hafta açıklanan rapor, küresel ısınmanın devam etmesinin, ekolojik ve ekonomik maliyetlerinin çok ağır olacağı uyarısında bulunuyor. Rapora göre, küresel ısınmanın devam etmesi halinde susuzluk baş gösterecek, ateşli ve bulaşıcı hastalıklar artacak, hayvanlar ve bitkiler önemli ölçüde yaşam alanlarını kaybedecek. Rapor, bütün bunların da göç ve sürgünler hatta çatışmalar ve savaşlara neden olabileceği uyarısını yapıyor.

Nobel Ekonomi Komitesi’nin bu yılkı seçimiyle verdiği mesajı genelleştirmek mümkün; kalkınmanın sürdürülebilir olabilmesi için uygulanacak ekonomik politikaların ‘her şeye rağmen’ anlayışıyla değil sosyo-ekonomik ve ekolojik maliyetleri de dikkate alan bir anlayışla belirlenmesi gerekiyor. Yani fırsat eşitliği, adil gelir dağılımı, toplumsal adalet ve devletin vatandaşlarına eşit davranması gibi faktörlerin, ön planda tutulması gerekiyor.

Ve bence Türkiye şu andaki yapısıyla, sosyo-ekonomik etkenlerde yaşanan bozulmanın yaratacağı maliyetin ne kadar büyük olabileceğinin en güncel ve en güzel örneği. Örnegin Türkiye, gelir dağılımı açısından dünyanın en adaletsiz ülkelerinden bir tanesi. Ülkede uygulanan ekonomik politikaların bir sonucu olarak, ülkedeki en zengin %20’lik kesim, toplam gelirden yaklaşık %50 oranında pay alırken, en yoksul %20’lik kesimin aldığı pay sadece %5. Gelir dağılımındaki bu adaletsizliğin yarattığı olumsuzlukları, sosyal hayatın her alanında gözlemlemek mümkün. Özellikle son dönemde iyice belirginleşen siyasal anlamdaki keskin kutuplaşmanın ve toplumun bir kesiminin sürekli dile getirdiği Cumhuriyet öncesi döneme ilişkin ütopik özlemin, neredeyse kronikleşen gelir dağılımdaki adaletsizliğin yarattığı sonuçlar arasında olduğunu düşünüyorum.

Şimdi, ekonomik kalkınma konusunu ele alalım. ‘Ekonomik kalkınma nasıl sağlanır?’ sorusu makroekonominin cevap aradığı en temel sorulardan bir tanesidir, ancak buna rağmen, ekonomik tartışmalarda hep geri planda kalır. Ekonomik tartışmalar çoğu zaman, kısa vadeli, örneğin ‘bu krizden çıkmak için ne yapmak gerek?’ sorusuna yoğunlaşır. Oysa kalkınma uzun dönemli bir süreçtir. Ülkede var olan kaynaklarla daha çok üretmeyi amaçlar. Yani, kalkınmayla amaç, pastayı büyütmektir.

Peki Paul Romer’in kalkınma teorisine katkısı ne? Romer çalışmalarını, yine başka bir Nobel ödüllü ekonomist olan Robert Solow’un çalışmalarını üzerine inşa eder. Solow, ekonomik kalkınmayı belirleyen temel etkenin teknolojik gelişmeler olduğunu savunur. Bugün, dünyanın en gelişmiş ülkelerinin teknolojik açıdan en gelişmiş ülkeler olması Solow’un savını doğrular nitelikte. Ancak Solow’un teknolojik gelişmelerle neyi kastettiği net değildir.  Ekonomik kalkınma için, hergün yeni bir bilgisayar icat etmek mi gerekir?

Romer’ın bu soruya cevabı, hayırdır. Romer’e göre teknolojik gelişmeyi ve dolaysıyla ekonomik kalkınmayı sağlayan fikirlerdir. Başka bir deyişle, teknolojik gelişme için önemli olan hali hazırda icat edilmiş bilgisayarı ekonomik aktivitede nasıl etkin kullandığınızdır. Eğer teknolojiyi etkin bir şekilde kullanılabilirse, kıt kaynaklar daha verimli kullanılacağından, aynı kaynaklarla daha çok üretim yapılır.  Bu üretim artışı da, halka refaha artışı olarak yansır.

Şüphesiz, bu fikirleri hayata geçirebilecek vasıflı ve donamlı işgücü de olmazsa olmazdır. Bu da ancak nitelikli eğitimle mümkün olur.

Romer’ın teorisini bir örnekle açıklamaya çalışayım. Ben de, geçtiğimiz haftalarda Özlem Yüzak’ın Cumhuriyet Gazetesi’nde yayınlanan makalesinden öğrendim. Son yıllarda, Çin’de tarım üretiminde çok ciddi artışlar yaşanmış. Aynı zamanda, gübre ve zirai tarım ilaçlarının kullanımı da azaltılmış.

Peki Çin bunları nasıl başarmış? Tarım fakültelerindeki öğrencileri tarlalara ve köylere göndermiş… Bu projeyle, hem ders kitaplarında yazan yöntemlerin ve tekniklerin çiftçiye ulaşması sağlanmış, hem de öğrenciler tecrübe kazanmış.

Bu örnekten çıkardığımız sonuçları kısaca özetlemek gerekirse, Çin’de tarımda üretim artışının, Romer’in deyimiyle, bir fikir sayesinde sağlandığını görüyoruz. Bu örnek, aynı zamanda, nitelikli işgücünün önemini de ortaya koyuyor.

Romer, fikirlerin girdi maddelerinden farklı bir özelliğe sahip olduğunu da vurguluyor. Yukarıdaki örnekle devam edecek olursak, bu fikri Çin’in kullanıyor olması, Kuzey Kıbrıs’ın bunu uygulamasına engel değil.

Peki bu anlattıklarımdan Kuzey Kıbrıs için ne gibi dersler çıkarılabilir?

Yeni fikirlerin üretildiği yerler, öncelikle üniversitelerdir. Ama ‘Türk’ün batıdan alıp da dejenere etmediği hiçbir kavram yoktur’ sözünü doğrularcasına, biz üniversiteleri fikir üretilen yerler olmaktan çok, birer ticarethane olarak görüyoruz. Fikir üretimi bazında üniversitelerimizin topluma yeterince katkı sağlayamadığı açık.

Çin örneğinde olduğu gibi, üniversitelerimiz toplumun ihtiyacı olan nitelikli işgücünü sağlayabilir mu? Bu soruya da evet yanıtını vermekte zorlanıyorum. Hal böyle olunca, üniversiteli işsiz sayısı da her geçen gün artıyor.

Şüphesiz, eğitim üniversitede başlamıyor. Basından takip edebildiğim kadarıyla, okullarda çok ciddi bir kaynak sıkıntısı var.  Okullar kaynak sıkıntısı yaşanırken, devlet casinolara destek sağlamayı tercih ediyor. Örneğin, Detay Gazetesi’nin haberine göre, devlet casionlara, devlet okullarına kıyasla çok daha ucuza elektrik satıyor.

Devletin casinolara destek vermeyi tercih ediyor olmasının, stratejik bir planın sonucu olduğunu düşünüyorum. Bu planın temelinde de kalkınmanın ancak sermayenin artmasıyla mümkün olabileceği öngörüsü yatıyor. Ancak bu hatalı bir öngörüdür. Çünkü sermayenin toplam girdiler içerisindeki payı sadece yüzde 30’dur.

Bu teşviklerin, toplum için bir maliyeti var. Ne ülkenin gelişmişlik düzeyinin ve refah seviyesinin esas belirleyicisi olan eğitime para kalıyor ne de neredeyse çökmüş durumda olan altyapıya. Bozuk altyapının, örneğin doğru düzgün çalışamayan internet şebekelerinin, bir maliyeti var. Dünya Bankası’nın gerçekleştirdiği bir araştırmanın sonuçlarına göre, düşük ve orta düzeyli bir gelişmişlik seviyesindeki bir ülkede, internet hızında yaşanacak %10’luk artış, ekonomik büyümeyi yaklaşık %1.5 oranında artırıyor.

Romer’ın teorsine getirilen bir eleştiri, teorinin, kurumların etkinliğini hesaba katmıyor oluşu. Ekonomik kalkınmada kurumların etkinliğinin önemi ise Daron Acemoglu tarafından vurgulanan bir konu.

En küçük bir yağmurda göle dönüşen yollarımız bunun en güzel örneği. Şüphesiz, altyapıda var olan sorunlarda, teknik bilgi yetersizliğinin büyük payı var. Ama, bu duruma, sistemde ve haliyle kurumlardaki yozlaşmanın da katkısı olduğunu düşünüyorum.

Aslında Kıbrıs, Acemoğlu’nun tezine iyi bir kanıt oluşturuyor. Çünkü hem kuzey hem güney, İngiliz döneminden kalma kurumlar tarafından yönetiliyor. Fakat bu kurumlar Güney Kıbrıs’ta çok iyi çalışırken, aynı şeyi Kuzey Kıbrıs için söylemek mümkün değil. Bütün bunlar da, Güney ve Kuzey arasındaki gelişmişlik farkının esas nedenleri.

Son dönemde, adeta tek vücuda dönüşen ve hep bir ağızdan konuşmaya başlayan eski maliye bakanları, son olarak Kıbrıs Gazetesi’ne yaptıkları açıklamalarda, sorunların Türkiye olmaksızın çözülemeyeceğini dile getiriyorlar. Tesadüftür ki, Türkiye’nin Lekoşa Büyükelçisi de aynı gün benzer şeyler söylüyor.

‘Sorunlar Türkiye’siz çözülemez’ anlayışı, yeni bir fikir değil. Hem kolaycıdır ve ama hem de 40 yılı aşkın bir süredir Türkiye’nin ışığında yürüdüğümüz bu yolda pek bir aşama kaydedemediğimiz açıktır. Ve bizi, bedel ekstresi git gide kabarmakta olan bağımlılığımıza daha da mahkumum edecek bir tehlikedir.

Eğer ülkemizi geliştirmek ve kalkındırmak istiyorsak, yukarıda da anlatmaya çalıştığım gibi, bize yeni fikirler gerek. Ve bu bağlamda da öncelikli kılavuzumuz ekonomi teorisi olmalıdır çünkü buradan çıkaracağımız ve kendi ülke koşullarımıza adapte edebileceğimiz çok ders var.

Gazedda'dan haberdar olmak için takipte kalın...

Takipten çık
Engin Kara

Engin Kara

Ioannou: Mağusa’ya geri dönme hedefimize bağlı kalmalıyız
KIBRIS

Ioannou: Mağusa’ya geri dönme hedefimize bağlı kalmalıyız

Gazedda
23 Mart 2023
0

Mağusa'nın Kıbrıslırum Belediye Başkanı Simos Ioannou, Mağusa’ya geri dönme hedefine bağlı kalınması çağrısında bulundu. KHA'nın haberine göre Mağusalıların Larnaka’da çarşamba günü yer alan toplantısında konuşan Ioannou, katılımcılara, şehirle ilgili son...

Okumaya Devam Et
Kızılyürek: Karma evliliklerden doğanların Kıbrıs vatandaşlığından mahrum bırakılmaları hukuku çiğnemektir
KIBRIS

Kızılyürek: Karma evliliklerden doğanların Kıbrıs vatandaşlığından mahrum bırakılmaları hukuku çiğnemektir

Gazedda
23 Mart 2023
0

Avrupa Parlamentosu Üyesi Prof. Dr. Niyazi Kızılyürek, karma evliliklerden doğan çocukların vatandaşlık hakkı için çalışmalarını sürdürüyor. Kıbrıslırum medyasında yayınladığı makaleler ve röportajlarla Kıbrıs Rum tarafının tutumuna karşı tezler ileri sürüyor....

Okumaya Devam Et
Atlı: Tatar açıkça; kendi toplumunun iradesini AKP rejimine sattığını itiraf ediyor
KIBRIS

Atlı: Tatar açıkça; kendi toplumunun iradesini AKP rejimine sattığını itiraf ediyor

Gazedda
23 Mart 2023
0

Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) Genel Başkanı Mine Atlı, atanmış Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın, Türkiye’deki rejimin değişmesi ve bununla birlikte Kıbrıs politikasının da değişmesi durumunda görevi bırakacağını açıklamasının, Kıbrıs Türk toplumunun iradesini...

Okumaya Devam Et
Ma Kimdir bu Maronitler 🏴‍☠️ Mete Hatay
KIBRIS

Ma Kimdir bu Maronitler 🏴‍☠️ Mete Hatay

Gazedda
22 Mart 2023
0

Belki de yazar haklıydı. Maronitler şimdiye kadar eşikteki bir meselemiz gibi kalarak, bir türlü eşiği aşamadığımız bir insanlık utancına, bir insanlık ayıbına dönüştü. Zaman zaman, duruma, olaya göre hatırladığımız eşikteki...

Okumaya Devam Et
“Gölgem ve Ben” kitabı raflarda yerini aldı
KIBRIS

“Gölgem ve Ben” kitabı raflarda yerini aldı

Gazedda
21 Mart 2023
0

Yazar Ayla Kahraman’ın “Gölgem ve Ben” başlığını taşıyan öykü kitabı Işık Kitabevi Yayınları’ndan çıktı. Bireyin varoluşsal sancılarının estetik bir boyut kazanarak varlık alanı kazandığı öykülerde, okur farklı bir gerçeklikle tanışıyor....

Okumaya Devam Et

YAZARLAR

Bütün bunları Elam mı yaptı? | Halil Karapaşaoğlu
Halil Karapaşaoğlu

Bütün bunları Elam mı yaptı? | Halil Karapaşaoğlu

Halil Karapaşaoğlu
30 Mart 2023
Size bağış da yok, bağışlama da! | Mustafa Onurer
Mustafa Onurer

Size bağış da yok, bağışlama da! | Mustafa Onurer

Mustafa Onurer
28 Mart 2023
Bir seçim yazısı ya da “bizi tüm kurtaracak olan…”[*] – Sibel Özbudun
Sibel Özbudun

Bir seçim yazısı ya da “bizi tüm kurtaracak olan…”[*] – Sibel Özbudun

Sibel Özbudun
26 Mart 2023
Çalıyor

21 Dakika: Şampiyon Melekler Takımı | Video

“Çocuklarımıza ulaşabilmek için yoğun bir çaba sarf ediyoruz”

21 Dakika: Şampiyon Melekler Takımı | Video

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
Gazeddawebtv’nin yeni programı Sansürsüz yayınlandı

Sansürsüz | Nuri Sılay | Tevfik Aytekin #kıbrıs #türkiye #seçim #akp #tatar #erdoğan

SANSÜRSÜZ
“Silahlı ve Tehlikeli: Britanya’nın Irkçı Polisi” | Belgesel

“Silahlı ve Tehlikeli: Britanya’nın Irkçı Polisi” | Belgesel

DÜNYA
Gazeddawebtv’nin yeni programı Sansürsüz yayınlandı

Gazeddawebtv’nin yeni programı Sansürsüz yayınlandı

SANSÜRSÜZ
‘Hükümet istifa’ demek suç değil görevdir

Yas Evi | GAİN Orijinal Belgesel | Video Haber

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
“Çocuklarımıza ulaşabilmek için yoğun bir çaba sarf ediyoruz”

Mağusa’nın en büyük acısı | Video Haber

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
Umut’un babası | Sedat Yılmaz | Video

Umut’un babası | Sedat Yılmaz | Video

DÜNYA
Taraftarlar: Amedspor’a yapılan saldırı bir sistem sorunudur | Video

Taraftarlar: Amedspor’a yapılan saldırı bir sistem sorunudur | Video

DÜNYA
İlk resmî rapor | 33 bin 143 bina ağır hasarlı, 153 bin 506 daire derhal yıkılmalı

Kader Planı: Antakya | Video Haber

DÜNYA
“Çocuklarımıza ulaşabilmek için yoğun bir çaba sarf ediyoruz”

Isias’ta hayatını kaybeden Hayal’in ailesinden ‘AFAD’ çıkışı: 6. güne kadar göremedik | Video Haber

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ

Twitter’da takip et

Tweetlerim

Instagram

Takip et

  • Sansürsüz
  • Atanmış Cumhurbaşkanı Tatar, “Biz Kıbrıs’ta eşit ortağız. Kıbrıs Cumhuriyeti’nde de eşit ortak kurucuyuz. Osmanlı döneminden beridir Kıbrıs’ta Türk varlığını yaşatıyoruz” dedi. Osmanlı’dan adayı kiralayan İngiltere’nin Kıbrıs’tan çekilirken adayı Türkiye’ye bırakması gerektiğini ancak bunu yapmadığını kaydeden Tatar, bu süreçte adada sorunlar yaşanmaya başladığını belirtti.
  • 27 Mart Dünya Tiyatro Günü kutlu olsun. Devlet Tiyatrosu
  • Yakanızdayız! #isiasadaletnöbeti
  • 27 MART DÜNYA TİYATRO GÜNÜ

“Bu büyük seçme çağında sanat da seçimini yapmalıdır. Sanat ya körü körüne bir inanışla kaderini bir azınlığa bağlar ve onun aracı olur ya da çoğunluğun tarafını seçerek kaderini ona bağlar. Ya insanları boş düşlere sürükler ve onları uyutur, bilgisizliği artırır; ya da gerçeklere yönelip bilgiyi çoğaltır. Ya yıkıcı yanı ağır basan güçlere ya da yapıcı ve ileri güçlere seslenir.”

Bertolt Brecht
  • Fransa
  • Nuri Sılay ile Tevfik Aytekin
  • 🟣 21 Mart Uluslararası Irk Ayrımı ile Mücadele Gününde, Mülteci Hakları Derneği olarak ırkçılık ve ayrımcılığa karşı sesimizi yükseltiyoruz!

🟣 MHD olarak sizi, Irkçılık Karşıtı Ağ ile tüm Irkçı, ayrımcı ve ötekileştirişi, politika, tutum ve davranışlara karşı mücadele etmek için aramıza katılmaya davet ediyoruz.

-------

🟣 As the Refugee Rights Association, we raise our voices against racism and discrimination on March 21, International Day for the Elimination of Racial Discrimination!

🟣 We invite you to join us with Network Against Racism to fight against all racist, discriminatory, and marginalizing policies, attitudes, and behavior!

Gazedda Sosyal Medya

SON EKLENENLER

Demirtaş’tan Erdoğan’a: Yol yakınken siyaseti bıraktığını açıkla, ülke nefes alsın

Erdoğan: Akkuyu Nükleer Santrali’nin açılışına Putin gelebilir

14 saat önce
İsviçreli kadınlardan AİHM’de dava: Hükümetin iklim değişikliği politikası yaşam hakkımızı ihlal ediyor

İsviçreli kadınlardan AİHM’de dava: Hükümetin iklim değişikliği politikası yaşam hakkımızı ihlal ediyor

15 saat önce
Birleşik Krallık, iklim değişikliğinin artan etkilerine karşı ‘çarpıcı şekilde’ hazırlıksız

Birleşik Krallık, iklim değişikliğinin artan etkilerine karşı ‘çarpıcı şekilde’ hazırlıksız

15 saat önce
Dünyanın dört bir yanında yüzlerce deniz canlısı neden karaya vuruyor?

Dünyanın dört bir yanında yüzlerce deniz canlısı neden karaya vuruyor?

15 saat önce
Guardian’dan ‘kölecilik geçmişi’ nedeniyle özür

Guardian’dan ‘kölecilik geçmişi’ nedeniyle özür

15 saat önce
Gazedda

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

  • Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası

Bulamadık
Tümünü Gör
  • Ana Sayfa
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
      • DÜNYADAN YAZARLAR
    • RÖPORTAJ

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız. Gizlilik ve Çerezler Politikası sayfamızı ziyaret edin.