• Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası
Cuma, Temmuz 4, 2025
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazeddakıbrıs
27 °c
Nicosia
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
    • SANAT
    • KORONAVİRÜS
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
    • SANAT
    • KORONAVİRÜS
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazedda
Bulamadık
Tümünü Gör
Ana Sayfa YORUM

Milliyetçiliği ve sağ popülizmi ancak AB’yi değiştirerek yenebiliriz – Enzo Traverso

Gazedda Gazedda
12 Mayıs 2019
Okuma Süresi: 5 dk
A A
Milliyetçiliği ve sağ popülizmi ancak AB’yi değiştirerek yenebiliriz – Enzo Traverso
https://bsky.app/profile/gazeddakibris.bsky.socialhttps://www.threads.net/@gazeddakibris

Yükselişe geçen bu gerici ve milliyetçi Avrupafobik hareketler, 20 yıldır bizzat AB Komisyonu tarafından yürütülen politikaların bir ürünü. İşte, Avrupa’nın trajedisi bu. Avrupa Birliği, kurallarını bütün üye devletlere dayatan finans kapitalizminin maşası haline geldi –bazıları devletlerin anayasalarına girmiş kanunlardan oluşan bağlayıcı bir hukuki yapıdan bahsediyorum. Demek ki, AB’yi savunarak post-faşizme karşı etkili bir mücadele veremeyiz; milliyetçiliği ve sağ popülizmi ancak AB’yi değiştirerek yenebiliriz.   

 

İkinci Dünya Savaşı’nın sonunda, anti-faşist kültür, nasyonal sosyalizmi “medeniyetin barbarlığa rücu edişi” olarak tanımlıyordu. Başta Arendt, Horkheimer ve Adorno olmak üzere bazı eleştirel düşünürler ise, bu genel kanının aksine, nasyonal sosyalizmi modern medeniyetin özgün bir dışavurumu olarak yorumluyorlardı. Arendt’e göre Holokost emperyalizm ile modern anti-Semitizm’in çakışmasından doğmuştu, Horkheimer ve Adorno’ye göre ise “aklın kendini imha etme” sürecinin son perdesiydi. Batı’nın izlediği güzergâh, Hegel’in ileri sürdüğü gibi Mutlak Tin’e değil, Auschwitz’e varmıştı. Adorno’nun ünlü bir aforizmasında dediği gibi “evrensel tarih yabanilikten insanlığa doğru değil, sapandan megaton bombasına doğru” ilerlemişti.[1]

Bu epistemolojik kayma, hem kapitalizme hem de faşizme ilişkin görüşümüzü kökten değiştirdi. Bunun, 21. yüzyıla özgü bir özgürleşme projesi ve eleştirel düşünce inşa etmek için temel alabileceğimiz esaslı bir kazanım olduğunu düşünüyorum.

20. yüzyıl, her ikisi de Batı medeniyetinin iç mantığıyla doğrudan ilişkili olan faşizm ve Stalinizm gibi yeni mutlak iktidar biçimlerine tanıklık etti. Hannah Arendt, totalitarizmin, ideoloji ile terör arasındaki simbiyotik ilişkinin benzersiz bir biçimi olduğunu düşünüyordu –doğrudan doğruya politikayı, yani müşterek bir kamusal alanda farklı özneler arasında gerçekleşen her tür etkileşim biçimini hedef alan bir ilişki biçimi. Marksist bir totalitarizm eleştirisi de vardır (Troçki, Marcuse ya da Castoriadis’i düşünün); topyekûn tahakkümün köklü bir eleştirisi: Bu eleştiri, totalitarizmi, evrensel şeyleşme ve araçsal akılcılığın toplumsal ve politik akıldışılığa dönüşmesi olarak tanımlar. Tahmin edilebileceği gibi, bu totalitarizm eleştirisinin, klasik liberalizmi ve önümüze sürdüğü komünizm=faşizm=totalitarizm denklemini savunmak gibi bir derdi yoktur.

Totalitarizm, son derece önemli bir amaca hizmet edebileceği siyaset teorisi alanında hâlâ geçerli bir terim, ama faşizm ve komünizmi yorumlamamıza neredeyse hiçbir yardımı dokunmayacağı kanaatindeyim. Aralarında yüzeysel birtakım benzerlikler tespit etmek mümkün olsa da, faşizm ve komünizm hem kökenleri hem de toplumsal ve ideolojik içerikleri bakımından taban tabana zıt politik görüngüler. Ürettikleri şiddet bile son derece farklı ve “totalitarizm” kavramı, bu ikisi arasındaki farkları örtüp gizlemekten başka bir işe yaramıyor.

Bence, Nazi şiddeti, Avrupa’da 19. yüzyılın başından itibaren boy göstermeye başlayan birçok eğilimin senteziydi; İkinci Dünya Savaşı’nın istisnai tarihsel koşullarının mümkün kıldığı bir sentez. Bu eğilimleri şöyle sıralayabiliriz: modern ırkçılığın ve anti-Semitizmin doğuşu; muhafazakârlığın ve Aydınlanma-karşıtlığının irrasyonalizm ve radikal milliyetçiliğe dönüşüp faşizmin doğuşuna vesile olması; bir tahakküm kültürü ve imha pratiği olarak kolonyalizmin zaferi; ölümün serileştirilmesi ve endüstriyel katliamın icadı; vs. 1941’de SSCB’ye saldıran Naziler, bu hamleyle, aynı zamanda, Marksizm ve Aydınlanma’ya da savaş açıyorlardı; Almanya’nın hayat sahası olarak gördükleri Doğu Avrupa’yı fethetmeye yönelik kolonyal bir savaştı bu; aynı zamanda, Hitler’in deyişiyle “aşağı ırk”ın, bir nevi “alt-insanlığın” (Untermenschentum) düşünsel öncüsü olan, Bolşevizm’in beyni konumundaki Yahudileri imha etmeyi amaçlayan bir savaş. Nazizm’i “benzersiz” kılan bir şey varsa o da, bir bütün olarak Batı’nın tarihini şekillendiren birçok eğilimin tuhaf bir kaynaşmasından doğmuş olmasıdır. Bu açıdan, benim Nazizm yorumum Habermas’ınkiyle taban tabana zıt: Bana göre Nazizm, Almanya’yı Batı medeniyetinden ayıran bir Sonderweg’in [özel yol] ifadesinden ziyade bu medeniyetin “damıtılmış” halidir. Bu türsel yorum, tarihsel dayanaklarını dikkate almadan tahakkümü tasvir edip eleştirmekle yetinen bir totalitarizm teorisinin kısıtlarını aşmayı hedefliyor aynı zamanda.

Yeni sağ, milliyetçi, ırkçı ve yabancı düşmanı. Çoğu Avrupa ülkesinde, en azından iktidara geldiği ya da kayda değer bir güce kavuştuğu ülkelerde, demokratik ve cumhuriyetçi bir retorik benimsiyor. Dilini, ideolojisini ve üslubunu değiştirdi. Bir başka deyişle, eski faşist alışkanlıklarını terk etti ama bambaşka bir şeye de dönüşmedi henüz; politik sistemlerimizin sıradan bileşenlerinden biri değil. Yeni aşırı sağ faşist değil artık ama faşizmle kıyaslamadan da onu tanımlayamıyoruz bir türlü, çünkü ana kalıbını hâlâ büyük ölçüde faşizm oluşturuyor. Yeni sağ melez bir oluşum; faşizme dönebileceği gibi yeni bir muhafazakâr, otoriter ve popülist demokrasi biçimine de evrilebilir. Post-faşizm kavramıyla, yeni sağın bu geçici statüsünü yakalamaya çalışıyorum. Post-faşizmin, son yıllarda “aşırı merkez” tarafından yürürlüğe konan neoliberal politikalara yönelik gerici bir tepki olduğunu düşünüyorum. Britanya’da Tony Blair, Margaret Thatcher yönetimiyle devamlılık içinde olduğunu ispat etti; Fransa’da Nicolas Sarkozy ile François Hollande’ın başkanlıkları arasında kayda değer bir fark tespit etmek neredeyse imkânsızdı; İtalya’da Matteo Renzi, genellikle, Berlusconi usulü neoliberalizmin meşru mirasçısı olarak betimleniyor; Almanya’da “büyük koalisyon”, sosyal demokratlar ile Hıristiyan muhafazakârların aynı hedefleri paylaştığını gösterdi: Bu anti-sosyal politikaların neticesi de, Nigel Farage, Marine Le Pen, Matteo Salvini ve Alternative für Deutschland oldu.

Yükselişe geçen bu gerici ve milliyetçi Avrupafobik hareketler, 20 yıldır bizzat AB Komisyonu tarafından yürütülen politikaların bir ürünü. İşte, Avrupa’nın trajedisi bu. Avrupa Birliği, kurallarını bütün üye devletlere dayatan finans kapitalizminin maşası haline geldi –bazıları devletlerin anayasalarına girmiş kanunlardan oluşan bağlayıcı bir hukuki yapıdan bahsediyorum. Demek ki, AB’yi savunarak post-faşizme karşı etkili bir mücadele veremeyiz; milliyetçiliği ve sağ popülizmi ancak AB’yi değiştirerek yenebiliriz.

 

George Souvlis’in Práticas da História dergisi için  Enzo Traverso’yla yaptığı söyleşiden seçilmiş pasajlar. Tamamını okumak için bkz. Traverso.pdf

Gazedda

Gazedda

Gazeddakıbrıs yurttaş gazeteciliği anlayışı ile yayın yapan, yurttaştan yana taraf olan ve gazetecilikte meslek etiği ilkelerine inanan bir yayın organıdır. Gazeddakıbrıs her koşulda barıştan yanadır.

Ortaokullarda Başörtüsü Yasağının Kaldırılmasının Düşündürdükleri
Umut Bozkurt

Ortaokullarda Başörtüsü Yasağının Kaldırılmasının Düşündürdükleri

Umut Bozkurt
23 Mart 2025

"AKP’nin Kuzey Kıbrıs’a yaptığı müdahaleleri beni de herkes gibi rahatsız ediyor. Ancak o rejimin buraya dayattığı politikaların hıncını başını örten orta okul öğrencilerinden çıkarmamalıyız."

Devamı içinDetails
Sizin Bu Suskunluğunuz Bizi Sağır Ediyor
Konuk Yazar

Sizin Bu Suskunluğunuz Bizi Sağır Ediyor

Konuk Yazar
22 Mart 2025

"“Protesto etmesi gerekirken sessiz kalarak günah işlemek, insanı bir korkağa dönüştürür” demişti yazar ve şair Ella Wheeler Wilcox ‘Başkaldırı’ isimli şiirinde."

Devamı içinDetails
Kırılgan Ahlaklar, Kamusal Sorumluluklar
Engin Kara

Kırılgan Ahlaklar, Kamusal Sorumluluklar

Engin Kara
22 Mart 2025

"Demokrasi söz konusu olduğunda, susmak da konuşmak kadar bir tercihtir. Ama her tercih, kendi ahlaki ve toplumsal sonucunu doğurur."

Devamı içinDetails
Direnişin Anası Bilim Olmalı! Ama, Hangi Bilim?
Mustafa Onurer

Direnişin Anası Bilim Olmalı! Ama, Hangi Bilim?

Mustafa Onurer
21 Mart 2025

"Kendine has, veya Rumca’dan veya İnilizce’den devşirdiği bir dizi kelime ve  dilbilgisi kuralları ile, yeni bir dilin doğum sancılarını yaşamaktaydı Kıbrıs Türkçesi. Ama, malesef bu süreç tamamlanabilmiş bir süreç olma...

Devamı içinDetails
Türban, Özgürlük ve Çocuk Hakları
Nuri Sılay

Türban, Özgürlük ve Çocuk Hakları

Nuri Sılay
20 Mart 2025

"Türkiye’de 90’lı yıllarda ve özellikle 1999’da TBMM’de yaşanan krizle doruğa ulaşan türban cepheleşmesi ile buradaki tartışmayı benzeştirmek bana kalırsa sıkıntılıdır. Kemalist anlayışın tepkileriyle türban sorununa yaklaşmak da elbette sorunludur"

Devamı içinDetails

YAZARLAR

Cenevre’nin Ardından 5+1 Not…
Mertkan Hamit

Cenevre’nin Ardından 5+1 Not…

Mertkan Hamit
18 Mart 2025
Vreçça ve Anılarım (2)
Konuk Yazar

Vreçça ve Anılarım (2)

Konuk Yazar
18 Mart 2025
Mesele Özgürlük Değil; Çocuk Yaşta Bir Dayatmayı Meşrulaştırmak
Engin Kara

Mesele Özgürlük Değil; Çocuk Yaşta Bir Dayatmayı Meşrulaştırmak

Engin Kara
17 Mart 2025
Çalıyor

Baf Okulları Biyodizel İçin 17 Ton Yemeklik Yağ Topladı

Baf Okulları Biyodizel İçin 17 Ton Yemeklik Yağ Topladı

Baf Okulları Biyodizel İçin 17 Ton Yemeklik Yağ Topladı

KIBRIS
Romanya’da Rusya Yanlısı Aday Yeniden Reddedildi, Aşırı Sağcılar Polisle Çatıştı

Romanya’da Rusya Yanlısı Aday Yeniden Reddedildi, Aşırı Sağcılar Polisle Çatıştı

DÜNYA
“Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz”: Edip Akbayram Hayata Veda Etti

“Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz”: Edip Akbayram Hayata Veda Etti

SANAT
Zelenski’yi Kameralar Önünde Aşağıladılar

Zelenski’yi Kameralar Önünde Aşağıladılar

DÜNYA
“Emekli” Tavuklar Kıbrıs Zeytinliklerinde “Çalışıyor”

“Emekli” Tavuklar Kıbrıs Zeytinliklerinde “Çalışıyor”

İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
Cyprus Mail Yurttaşlara Sordu: Kıbrıs’ı Yabancılara Mı Satıyoruz?

Cyprus Mail Yurttaşlara Sordu: Kıbrıs’ı Yabancılara Mı Satıyoruz?

KIBRIS

İzel Seylani: Birlikte hayal etmeyi başardığımızda… | Video

SANAT
İsrail’in yerle bir ettiği Gazze havadan görüntülendi | Video

İsrail’in yerle bir ettiği Gazze havadan görüntülendi | Video

DÜNYA
Yunanistan’da ABD tanklarına barikat: Katiller evinize dönün

Yunanistan’da ABD tanklarına barikat: Katiller evinize dönün

DÜNYA
Scholz’un konuşması kesildi: “Filistinlilerin kanı sizin ellerinizde” | Video

Scholz’un konuşması kesildi: “Filistinlilerin kanı sizin ellerinizde” | Video

DÜNYA

Instagram

Takip et

  • Bekir Paşa Lisesi öğretmenleri Eğitim Bakanlığı
  • Tutuklanan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu paylaşımında TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı hedef alarak “Korkunun ecele faydası yok! Öyle de yenileceksin! Böyle de yenileceksin. Haklılığımıza, cesaretimize, tevazumuza, güler yüzümüze yenileceksin!” dedi.

https://gazeddakibris.com/imamoglu-demokrasi-meydanlarinda-sesinizi-yukseltin/
  • Tel Aviv’de toplanan onbinlerce kişi, Netanyahu
  • Güney Kore, Japonya ve Çin dışişleri bakanları, Kore Yarımadası
  • 21 Mart Dünya Irkçılık Karşıtı Gün nedeniyle Kıbrıs
  • "AKP’nin Kuzey Kıbrıs’a yaptığı müdahaleleri beni de herkes gibi rahatsız ediyor. Ancak o rejimin buraya dayattığı politikaların hıncını başını örten orta okul öğrencilerinden çıkarmamalıyız."

https://gazeddakibris.com/ortaokullarda-basortusu-yasaginin-kaldirilmasinin-dusundurdukleri/?utm_source=instagram-business&utm_medium=jetpack_social
  • Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan ve beraberindekiler, CHP
  • Gençlik Federasyonu açıklamasında 22 Mart Cumartesi akşamı, Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) kampüsünde yaşanan ve kamuoyuna yansıyan olayların demokratik değerler ve ifade özgürlüğü açısından endişe verici olduğu belirtildi.

https://gazeddakibris.com/genclik-federasyonundan-polise-daudeki-garabet-tutumdan-donun/?utm_source=instagram-business&utm_medium=jetpack_social

Gazedda Sosyal Medya

SON EKLENENLER

Gençlik Federasyonu’ndan Polise: DAÜ’deki Garabet Tutumdan Dönün

Gençlik Federasyonu’ndan Polise: DAÜ’deki Garabet Tutumdan Dönün

3 ay önce
KTOEÖS: Öğretmenlere Yönelik Sahte Hesaplar Üzerinden Sosyal Medyada İtibarsızlaştırma Kampanyası Ve Provokasyonlar Yapılıyor

KTOEÖS: Öğretmenlere Yönelik Sahte Hesaplar Üzerinden Sosyal Medyada İtibarsızlaştırma Kampanyası Ve Provokasyonlar Yapılıyor

3 ay önce
İmamoğlu: Demokrasi Meydanlarında Sesinizi Yükseltin

İmamoğlu: Demokrasi Meydanlarında Sesinizi Yükseltin

3 ay önce
Siyaset Bilimci Şebnem Oğuz: Erdoğan Muhalefeti Bölmeye ve Uysal Bir Muhalefet Yaratmaya Çalışıyor

Siyaset Bilimci Şebnem Oğuz: Erdoğan Muhalefeti Bölmeye ve Uysal Bir Muhalefet Yaratmaya Çalışıyor

3 ay önce
Barolar Birliği: Yargının Tarafsızlığına Yönelik Bir Darbe

Barolar Birliği: Yargının Tarafsızlığına Yönelik Bir Darbe

3 ay önce

Gazedda Facebook

Gazedda Facebook
Gazedda

© 2025 Gazeddakıbrıs - Copyleft

  • Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Bulamadık
Tümünü Gör
  • Ana Sayfa
  • HABER
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
    • SANAT
    • KORONAVİRÜS
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
      • DÜNYADAN YAZARLAR
    • RÖPORTAJ

© 2025 Gazeddakıbrıs - Copyleft

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız. Gizlilik ve Çerezler Politikası sayfamızı ziyaret edin.