Kadınlar neden hala doğum esnasında ölüyor?

Çeviren: Aycan Akcin

Kaynak: The Guardian

İki dakikada bir bir kadın veya genç kız hamilelik komplikasyonları nedeniyle veya doğum esnasında ölüyor. 

Doğum sırasında dünya çapında kaç kadın hayatını kaybeder?

BM’nin son küresel tahminlerine göre, yılda 303.000 kadın doğum sırasında ya da hamilelikten kaynaklanan komplikasyonların bir sonucu olarak ölüyor. Bu, her gün ölmekte olan yaklaşık 830 kadına denk geliyor veya bir başka deyişle neredeyse her iki dakikada bir bir kadının hayatını kaybediyor.

Ölümlerin büyük çoğunluğu, kadınların gebelikleri süresince ve doğum esnasında doğru tıbbi olanaklara erişimini engelleyen koşullardan kaynaklanmaktadır. Doğumdan sonra şiddetli kanamalar ve enfeksiyonlar en büyük sebeplerdir, ancak yüksek tansiyon, tıkanıklık ve güvensiz kürtajlar da ölümlere sebebiyet veren şeylerdir.

Ölümler nerede meydana geliyor?

Doğum esnasındaki ölümlerinin çük büyük çoğunluğu gelişmekte olan ülkelerde görülür. Tüm anne ölümlerinin yaklaşık üçte ikisi Sahra’nın güneyi Afrika’da gerçekleşmektedir. Nijerya ve Hindistan tek başına bu türden küresel ölümlerin üçte birini oluşturmaktadır.

Dünyada en az gelişmiş ülkelerdeki doğum esnası ölüm oranı, her 100.000 canlı doğum için 436 ölüm anlamına gelmektedir. Bu oran varlıklı ülkelerde 12 gibi ciddi bir düşüşe tekabül eder.

Ölümleri azaltmak için ne gibi önlemler alındı?

Ölüm sayısı yüksek olsa da bu rakamlar ilerleme kaydedilmiş rakamlardır. Örneğin, 1990 yılında, yılda yaklaşık 532.000 kadının bu şekilde öldüğü tahmin edilen rakamken bu rakamda bir kuşak içinde %44lük bir düşüş yaşandı. 

Bu azalma hrnüz kutlamacak olmaktan uzak olsa da büyük küresel taahhütlerde küçük bir geri dönüşü yansıtmaktadır. 1975’te Meksika’da düzenlenen ilk dünya kadın hakları konferansında doğum sebepli kadın ölümlerinin ciddi rakamlar ulaşması bu konunun gündeme gelmesini ve bunun azaltılmasına yönelik eyleme geçilmesi tartışılmıştı. 1994 yılında, Kahire’deki uluslararası nüfus ve kalkınma konferansında yer alan 179 hükümet, 1990 yılında kaydedilen gebelikte anne ölümleri sayısını 100 yıl içinde yarıya indirecek ve daha sonra da yarıya indirilen rakamı 2015 yılına kadar tekrar yarıya çekecekleri yönünde ortak bir vaatte bulunduysalar da bu gerçekleşmedi.

Kadınlar neden ölüyor?

Bunun birkaç sebebi var ve bunlar yoksulluk, eşitsizlik ve cinsiyetçiliğe dayanıyor. Kadınların çoğunluğu, sağlık hizmetlerinin yetersiz ya da erişilemez olduğu yerlerde olduklarından veya eğitimli sağlık personeli  sıkıntısı çeken fakir, kırsal alanlar yaşadıklarından ölmektedirler.

Guttmacker Enstitüsü, tüm kadınların Dünya Sağlık Örgütü tarafından tavsiye edilen bakım düzeyine sahip olmaları durumunda, gebelikte anne ölümlerinde yıllık % 60 düşüş yaşanacağını belirtmiştir.

Peki ya cinsiyetçilik?

Dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca kadın, ne zaman evleneceğine veya ne zaman çocuk sahibi olacağına kendisi karar veremiyor. Gelişmekte olan ülkelerde, hamile kalmak istemeyen 15-49 yaşlarında yaklaşık 214 milyon kadın ve kız çocuğu modern bir doğum kontrol yöntemi kullanmıyor; çünkü bunlara erişimi yok,ya da eşleri veya içinde yaşadıkları topluluklar doğum kontrol yöntemleri kullanımını hoş karşılamıyor. Modern doğum kontrol yöntemlerine erişemeyen kadınların en büyük oranı Sahra’nın güneyi Afrika’dır. Pek çok ülke, bir kadının hayatının risk altında olduğu zaman kürtaj yapılmasına izin verir. Bu, kadınların güvensiz ve yasadışı kürtajlara başvurmak zorunda kalmaları anlamına gelir. Dünya Sağlık Örgütü her yıl gebelikte anne ölümlerinin % 13’ünün bu tür güvensiz kürtajlar sonucu yaşandığını tahmin etmektedir.

https://www.theguardian.com/global-development/2018/sep/24/why-do-women-still-die-giving-birth