Eide: Cenevre Konferansı ‘Ucu Açık’ Bir Süreç

BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide, Atina’da Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kotzias ile bir araya geldi.

KHA’nın haberine göre Kotzias ile yaptığı görüşmeden sonra gazetecilere konuşan Eide,  “eğer Kıbrıs sorunun çözümü sadece Kıbrıslılara bağlı olmuş olsaydı şimdiye kadar çoktan çözülmüş olurdu”  yönündeki samimi inancını yineleyerek, Kıbrıs konusunda hala açık olan konuların, güvenlik ve garantiler başlıklarıyla bağlantılı olduğunu ve bu konuların gelecek hafta gerçekleştirilecek Cenevre Konferansı’nın merkezinde olacağını vurguladı.

UCU AÇIK SÜREÇ

Cenevre Konferansı’nın “ucu açık” (open ended) bir süreç olacağını, 12 Ocak’ta başlamasının açıklanmasına rağmen, ne zaman tamamlanacağının bilerek belirtilmediğini, çünkü bir sonuca varılması için, çözüm ya da bir çözüm çerçevesi bulunana dek, gerekli zaman verilmesi gerektiğini söyledi.

Eide, açık konular olmasına rağmen, iki toplum liderinin çarşamba günü bir ayara geldiğini ve müzakere heyetlerinin her gün görüşmelere devam ettiğini belirterek, “eğer çözüm Kıbrıslılara bağlı olsaydı, çoktan çözülmüş olacaktı” dedi.

Yunanistan Dışişleri Bakanı ile görüşmesini çok verimli olarak niteleyen Eide, bu görüşmenin her zamankinden daha önemli olduğunu, çünkü beş gün içinde Cenevre görüşmelerinin başlayacağını ve sekiz gün sonra, Kıbrıs sorunun çözümü ve adanın yeniden birleşmesi amacıyla, Türkiye, Yunanistan, Britanya ve AB’nin katılımı ile Uluslararası Konferansın gerçekleştirileceğini kaydetti.

BM Genel Sekreterinin Kıbrıs Özel Danışmanı, bu sürecin kolay olmadığını, herkesin, tarafların görüşlerini bildiğini ve uzun yıllar süren görüş ayrılıkları arasında köprüler kurulabilmesi için çok iş gerektiğini söyledi. Buna rağmen, Yunanistan, Türkiye, Britanya ve Kıbrıs’ta tüm ilgili taraflarda çözüm bulunması yönünde bir irade olduğuna işaret etti.

Eide, olanakların şimdi her zamankinden çok olduğunu, zor olmasına rağmen, durumun bundan önce bu kadar kolay olmadığını ve bu yönde, ne kadar çok çalışırsa bu konuda o kadar emin olduğunu vurguladı. Eide, diğer ilgili tarafların da, pek çok konuda farklı görüşleri olmasına rağmen, Kıbrıs sorununa bir çözüm bulunmasının en iyisi olduğuna inandıklarını ve seçeneğin daha çok, bu fırsatın değerlendirilmesi mi yoksa kaybolması mı arasında olduğunu belirtti

BM Genel Sekreterinin Kıbrıs Özel Danışmanı, hedefin sadece başarı odaklı olduğunu buna rağmen başarısız olunması durumunda önümüzdeki 3 veya 6 ay ya da 1 veya 5 yıl içinde başka bir fırsat olacak anlamına gelmediği konusunda samimi olunması gerektiğini ifade etti. “Bundan dolayı, Kıbrıs sorununun çözüm parametreleri buradadır ve özellikle Kıbrıslıların yararı için,  herkes bu fırsatın değerlendirilmesine yardımcı olmalıdır” dedi.

Eide, istikrarsız bir bölgede, yeniden birleşme hikâyesinin, yan yana gelen bir halkın bir adada “birlikte” devlet kurmasının, Orta Doğu’ya, Avrupa’ya ve çok uzaklara, parçalanmanın tek seçenek olmadığı, zor ve istikrarsız bir dünyada seçimin sadece yeniden birleşme ve yakınlaşma olduğu mesajını ileteceğini sözlerine ekledi. Bu ciddiyet ve önemlilik duygusunun, Kıbrıs’ın boyutundan daha büyük olduğunu, Atina ve diğer ilgili tarafların anlaması gerektiğini vurguladı.

ERDOĞAN-TSİPRAS GÖRÜŞMESİ

Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Eide, kendisinin, Yunanistan Başbakanı ve Türkiye Cumhurbaşkanı arasında bir görüşmenin programlanmasının çok iyi olacağına inandığını tekrarladı. Her iki taraf arasında, başka düzeylerde görüşmeler yapıldığını, önümüzdeki günlerde üst düzeyde bir görüşmenin gerçekleştirilmesinin çok iyi olabileceğine inandığını belirten Eide, Türkiye ve Yunanistan arasında, her düzeyde bir dizi görüşmenin yer alması gerçeğini takdir ettiğini belirtti.

Gerek Yunanistan Başbakanı Aleksis Tsipras’ın gerekse Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gelecek hafta Cenevre’de olacaklarına inandığını belirten Eide, kendisinin, Yunanistan, Türkiye, Britanya, AB ve Kıbrıs’taki tüm ilgili taraflarla sürekli iletişim içinde bulunduğunu açıkladı.

BM GÜVENLİK KONSEYİ CENEVRE’DE OLACAK

Tüm ilgili taraflar arasında görüşmeler olabileceği konusunda bir anlaşma olduğunu ve bu nedenle BM Güvenlik Konseyinin de Cenevre’de bulunacağını ve başlama sürecine katılımı için çalışıldığını belirtti. Aynı zamanda, liderlerin gerekli görmesi durumunda, gerek Güvenlik Konseyi üyeleri, gerekse diğer ilgili tarafların katılımının mümkün olması için çalışmalar yapıldığını açıkladı.

Eide, bunun yanı sıra, sürece dâhil olacak, AB ve uluslararası finans kurumlarının da Cenevre’de olabileceklerini söyledi.

Güvenlik Konseyinin çok öneli bir rol oynayabileceğini belirten Eide, Konferanstan sonra, kendisinin BM Genel Sekreterinin Kıbrıs Özel Temsilcisi Elizabeth Spehar ile birlikte, Güvenlik Konseyi üyelerini bilgilendireceklerini, çünkü Konferansın olumlu bir şekilde sonuçlanması durumunda, BM’in Kıbrıs’taki geleceğinin düşünülmesi gerektiğini belirtti. Bu anlamda, Güvenlik Konseyinin, bu gelişmelerde sürekli mevcut olacağına açıklık getirdi.

BM GENEL SEKRETERİ KONFERANSA KATILACAK

Eide, şu ana kadar BM Genel Sekreter Antonio Guterres’in de 12 Ocak’ta Cenevre Konferansında bulunmasının programlanmış olduğunu söyledi ve erken bir zamanda çok iyi bir çözüm bulunması dileğinde bulundu. Eğer seçmesi gerekiyorsa, birkaç gün içinde gerçekleşmesi zor olsa da, çözümün çok iyi olması ve tüm ilgili taraflara ait olmasını dilediğini sözlerine ekledi.

BM Genel Sekreterinin Kıbrıs Özel Danışmanı, “önemli olan şimdi bir çözüm bulunması, oraya varınca, işlerin nasıl çalışacağını göreceğiz. Bazen insanlar bizi olumlu yönde şaşırtabilirler, belki de orada bulunacak tüm temel oyuncularla, ön hazırlıklarda elde etmeyi başaramadığımız sonuca ulaşabiliriz. Bu nedenle, bu aşamada, uluslararası bir konferans gereklidir” dedi.