Bosna Hersek’in Orta Bosna Kantonu’nda bulunan Jajce kentinde yaşayan bir grup genç, bundan bir yıl önce okullarda her etnik grup için kendi dilinde ve farklı müfredata göre eğitim verilmesini öngören sistemin kaldırılması için mücadele başlattı.
BBC Türkçe’nin haberine göre geçen hafta içerisinde bölgesel yönetimin başkenti olan Travnik’te düzenlenen protesto gösterisinin ardından bölgesel yönetim de Jajce kentindeki öğrencilerin etnik kökenlerine göre eğitim almasını zorunlu kılma planlarından vazgeçtiğini açıkladı.
Jajce’deki mücadeleyi yürüten gençlerden biri olan Hırvat öğrenci Nikolas Rimaç BBC’ye yaptığı açıklamada, “Okulumuzu kurtardık. Şimdi sıra Bosna Hersek’teki diğer okullarda da ayrımcılık ve bölücülüğün sona erdirilmesi için mücadeleye geldi” diyor.
Bölgede şu anda etnik kökene göre farklı eğitim programları uygulayan 57 okul bulunuyor.
“Tek çatı altında iki okul” olarak bilinen bu sistemde farklı etnik gruba mensup öğrenciler fiziken ayrı alanlarda birbirleriyle hiç kaynaşmadan eğitim görüyor.
Bu sistemi destekleyenler, bunun etnik kimliğin korunmasını ve bir grubun diğeri üzerinde hakimiyet kurmasına engel olunmasını sağladığını savunuyor.
Karşı çıkanlar ise bunun etnik gruplar arasında gerilimi artırdığını öne sürüyor.
Rimaç, okulların “hapishane ve nefret fabrikası” olduğunu söylüyor.
Rimaç’a göre, başkent Travnik’te geçen hafta düzenlenen protesto gösterileri bu tarz ayrımların ortadan kaldırılabileceğinin de bir kanıtı.
Uygulama mahkeme kararına rağmen devam ediyor
Bosna Hersek iç savaşının ardından 1990’lı yıllarda getirilen sistemde, öğrencilerin etnik kökenlerine göre Boşnak, Sırp ya da Hırvat eğitimi alması öngörülüyor.
Bu sistem, Bosna Hersek Federasyonu Anayasa Mahkemesi’nin verdiği bu uygulamanın ayrımcı olduğuna dair kararına rağmen halen yürürlükte kalmayı sürdürüyor. Ayrıca, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) gibi bazı uluslararası örgütler de bu uygulamaya karşı çıkıyor.
Okullardaki ayrımcı eğitim sistemi, 1990’lı yıllarda ülkenin iç savaşa sürüklenmesine neden olan milliyetçi politikaların da bir uzantısı olarak görülüyor.
Jajce kentindeki öğrenciler, bu sisteme karşı önemli bir zafer kazanmış olmalarına karşın esas mücadele henüz bitmiş değil.
Son olarak bu ay başında, Bosna Hersek’teki üç federe bölgeden biri olan ve çoğunluğunu Sırpların oluşturduğu Sırp Cumhuriyeti, sınırları içerisinde uygulanan müfredat kapsamında tarih derslerinde “Srebrenitsa soykırımının” çıkarılmasına karar vermişti.
Nikolas Rimac: We are not afraid of revenge, our teachers are with us!
INTERVIEW.BA: Politicians said what they had to say: they want to divide this school to be in line with the law, not common sense. How do you intend to prevent this division of pupils and schools along the national lines? INTERVIEW.BA: And what if “diplomatic measures” fail?
Gazedda Kıbrıs
Gazedda'yı hem yaşatabilmek hem de içeriklerini daha da zenginleştirebilmek için okuyucu katkısına ihtiyacımız var. Bağımsız ve özgür olmak, öyle kalmak ve bu sesi yaygınlaştırmak, daha fazla paylaşmak istiyoruz. Bunun da yolu sizlerin desteğinden, yani yurttaşların, Gazedda’yı sahiplenen insanların gönüllü oluşturacakları fondan geçmektedir. Gazedda’ya patreon üzerinden destek olabilirsiniz. https://www.patreon.com/gazedda
