Kuzey Kıbrıs Bankalar Birliği Başkanı ve İktisatbank Genel Müdürü Olgun Önal Nakdi Varlıklara İlişkin Mali Düzenleme Hakkında Yasa Gücünde Kararname ile ilgili GazeddaKıbrıs’a yaptığı açıklamada, kayıtdışı gelir ile kara para konusunun birbirine yakın ve karıştırılan konular olduğunu ifade ederek, bankaların gelirin kaynağı ile ilgili gerekli araştırmaları yapacaklarını ifade etti.
Ticaretin önemli bir kısmının kayıtdışı bırakıldığını ifade eden Önal, Yasa Gücündeki Kararname’nin hedeflediği gelirlerin kayıtdışı bırakılmış gelirler olduğunu da söyledi.
Önal, Nakdi Varlıklara İlişkin Mali Düzenleme Hakkında Yasa Gücünde Kararname’nin 3 Ağustos’ta Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini hatırlatarak, ister yurtiçinde olsun ister yurtdışında olsun henüz kktc’de vergilendirilmemiş ya da kayıt dışı izlenen Türk Lirası ya da yabancı para nakit varlıkların vergilendirilerek ekonomiye kazandırılmasının hedeflendiğini kaydetti.
“Ticaretin önemli bir kısmı kayıtdışı”
Önal, ticaret ve alışverişin önemli bir kısmının kayıtdışı bırakıldığını ifade ederek, kayıtdışı bırakılarak vergilendirilmeyen gelirlerin bir kısmının yurtiçinde tutulduğunu bir kısmının ise yurtdışına çıkarıldığını söyledi. Bu paraların tekrardan yurda getirilmesini, yapılan düzenlemenin sağlayıp sağlamayacağının ileride görüleceğini de belirten Önal, “bu düzenleme, ülkemizde yapılan, bu konudaki ikinci düzenleme. İlkinde çok başarılı sonuçlar alınmamıştı” dedi.
“Kayıtdışı gelir ve kara para birbirine yakın iki konu”
Kayıtdışı gelir ile kara para konusu birbirine yakın ve karıştırılan konulardan birisi olduğunu söyleyen Önal, kayıtdışı gelirlerin, ağırlıklı olarak yasal olarak değerlendirilen faaliyetlerden elde edildiğini ancak vergi ödememek için Vergi Dairesi’nin bilgisi dışında tutulduğunu söyledi.
Önal, konuyla ilgili açıklamasında şunları kaydetti:
“Kayıt dışı gelir, muhasebeleştirilmez, muhasebe dışı izlenir, nakit olarak kasada tutulur, gelirin asıl sahibi dışında bir kişinin hesabında tutulur ya da Vergi Dairesi’nin birgün kendisini yakalayacağından korkulur ve yurtdışına çıkartılır. Dolayısıyla, ortada yasal bir iş, ticaret vardır, bu iş ya da ticaretten elde edilen gelir vardır ama gelirin bir kısmının vergisi ödenmemiştir. Çok basitleştirerek bir örnek vermek gerekirse, 100 birimlik bir gayrimenkul satışı Tapu’da 50 birim gösterilir, 50 birimin vergisi ödenmez ve nakit olarak tutulur. Buradaki 50 birim vergisi ödenmeyen gelir, kayıtdışı gelir ya da paradır. Kayıtdışı geliri olanların genelde temel hedefi, parayı kayıtdışı tutmaya devam etmektir, kayıt içine sokmak için uğraşmazlar.”
Kara paranın ise, insan kaçakçılığı, silah kaçakçılığı, uyuşturucu ticareti gibi yasadışı faaliyetlerden elde edildiğini ifade eden Önal, kara para niteliğinde geliri olanların temel hedefinin, parayı kayıtdışı tutmak yerine sistem içerisine sokmaya çalıştığını, bunu sağlayabilmek için “aklama” olarak tanımlanan çeşitli yöntemler bulmaya çalıştıklarını ifade etti.
“Suç gelirlerinin aklanmasını önlemek, en önemli sorumluluklarımızdan biri”
Önal sözlerine şöyle son verdi:
“Yasa Gücündeki Kararname’nin hedeflediği gelirler, ilk kısımda belirttiğimiz kayıtdışı kalmış gelirlerdir. Kayırdışı gelirlerin vergilendirilerek ekonomiye kazandırılması amaçlanmaktadır. Bankalarımız, bu amaçlarla hesap açılışı ya da işlem yapılması sırasında “compliance” (mevzuat uyum) kurallarını uygulayacaklar, gelirin kaynağı ile ilgili gerekli araştırmaları yapacaklardır. Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi biz Bankacıların en önemli yasal ve toplumsal sorumluluklarımızdan birisi. Bu sorumluluğu yerine getireceğimizden kimsenin şüphesi olmamalı.”
Yasa Gücünde Kararname neydi?
Genel gerekçesine göre yasa gücünde kararnameyle “ülke ekonomisi açısından çeşitli sebeplerle kayıt dışı kalmış paralar hususunda uzlaşmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler hakkında ödenecek vergi miktarında indirim yapmak suretiyle yurt içi veya yurt dışında bulunan kayıt dışı kalmış paranın kayıt altına alınarak ekonomiye kazandırılmasını teşvik etmek ve bu yolla kayıt dışılık ile yaşanan vergi kayıplarının önlenmesi” hedefleniyor.
Yasa Gücünde Kararname kuralları şöyle:
“Gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışında bulunan Türk lirası ve/veya döviz cinsinden paraların Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne getirilerek ekonomiye kazandırılmasını, gerçek ve tüzel kişilerin yurt içinde bulunan yasal olarak kayıtlı olmayan paraların beyan edilmesi ve vergisinin ödenmesi ile ekonomiye kazandırılmasını, yurt içinde bulunan ancak gelir ve kurumlar vergisi yükümlülerinin yasal defter ve muhasebe kayıtlarında yer almayan paraların Gelir ve Vergi Dairesine beyan edilerek yasallaştırılmasını kapsar.”
