AktüelAnalizYorumSol, pandemi sonrası dönüştürücü bir gündem sunmalı | Luke Savage

Sol, Pandemi Sonrası Dönüştürücü Bir Gündem Sunmalı ya da Gözü Dönmüş Bir Sağ Riskini Göze Almalı 

Çeviri: S. Erdem Türközü | Dünyadan Çeviri

Kaynak: The Left Must Offer a Transformative Post-Pandemic Agenda — Or Risk an Emboldened Right

Dünya nüfusunun ihmal edilemez bir kısmı için, koronavirüs pandemisi muhtemelen İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana günlük hayattaki en büyük kesintiyi temsil ediyor. Öyleyse, COVID-19’un hem ekonomiye hem de devletin rolüne yönelik kamuoyunun tutumunda önemli bir değişime yol açmış olması şaşırtıcı olmamalıdır. Ve yalnızca kısmi bir resim sunsa da Pew Araştırma Merkezi’nin yeni analizi, pandemi sonrası dönemin zemininin, dönüştürücü bir siyasi program için verimli olabileceğini güçlü bir biçimde akla getiriyor.

Yeni yayınlanan ve 2020 yılının sonunda dört ülkedeki binlerce yetişkinle yürütülen, araştırma kayda değer siyasi ve iktisadi reform için –özellikle kamu mülkiyeti ve devletin rolü konusunda- genel bir açlığı saptar. Pew araştırmacıları “ABD, Fransa, Almanya ve Birleşik Krallık’ın dört bir yanında araştırmaya katılanların önemli bir kısmı, iktisadi sistemlerinin ya büyük değişikliklere ya da tam bir elden geçirilmeye gereksindiğine inanıyor” yazdı. Bu istek, Fransa’da açık ara en güçlüydü, yüzde 70’i birini ya da diğerini tercih etti -gerçi incelenen diğer üç ülkede, araştırmaya katılanların kabaca yarısı ya büyük değişiklikleri ya da tam bir elden geçirilmeyi destekledi.

“Değişim” ve “elden geçirilme” elbette nihai olarak öznel çerçevelerdir; bu nedenle Pew’in analizinde ortaya atılan diğer sorular özellikle aydınlatıcıdır. Anket, devletler tarafından beş varsayımsal eylem için desteği ölçtü ve dört ülkenin tümünde halk genellikle her biri için yüksek düzeyde onay verdi. Beşi arasında, devlet destekli istihdam ve işçiler için beceri eğitimi gibi nispeten uysal fikir, yanıt verenler tarafından hükümetleri için takip etmesi gereken “çok önemli” olarak ifade edildi.

Ancak önemli bir kısmı da gelirin yeniden dağılımı önlemlerini onayladı ve bunları öncele yapılması gerekenler olarak gördü: toplu konutların inşası, yoksullar için artan yardımlar ve zenginlere uygulanan vergi artışları (Pew’in sorusunda program tasarımı hakkında hiçbir ayrıntı içermemesine rağmen, evrensel temel gelir fikri de olumlu karşılandı). Birleşik Krallık, Fransa ve Almanya’da sırasıyla yaklaşık yüzde 67, 58 ve yüzde 53, hükümetin iktisadi faaliyetleri düzenlemesinin toplum için iyi olduğu yanıtını verdi. Yalnızca, ABD’de, insanların daha büyük bir kısmı, %46’ya karşı %50, hükümetin iktisadi faaliyetleri düzenlemesinin kötü olduğu yanıtını verdi.

Muhtemelen şaşırtıcı olmayan bir şekilde, iktisadi sistemin reformu ve elden geçirilmesi arzusu ideolojiden etkilenir. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nde, Pew’in anketine katılan sol eğilimli katılımcıların yaklaşık yüzde 77’si, ekonomide en azından önemli değişikliklerden yanayken bu oran kendisini merkezle özdeşleştirenlerin yarısından daha azı ve sağla özdeşleştirenlerin yalnızca üçte biridir. Doğal olarak, daha yüksek gelir dilimlerindekiler, gelirin yeniden dağılımı siyasalarını destekleme olasılığı en düşük olanlardı.

Pew’in bulguları, kamuoyu yoklamalarının güvenilirliği konusundaki olağan uyarılara rağmen, COVID-19’un 1980’lerden bu yana küresel siyasete egemen olan piyasa dogmalarına bir darbe indirmiş olabileceğini ve potansiyel olarak pandemi sonrası dönemde sol için fırsatlar yaratabileceğini gösteriyor. Aslında birçok yönden, COVID-19’u 2008 sonlarında başlayan, daha geniş bir kapitalizm krizinin yalnızca bir aşaması olarak düşünmek faydalı olabilir. Ne de olsa pandemi, temel olarak işleyen küresel düzeni krize sokmak için gökten inmedi: nihai olarak mevcut eşitsizlikleri şiddetlendirdi ve var olan sosyal düzenin derin adaletsizliğini daha keskin bir şekilde açığa çıkardı. Aynı zamanda, bir felaket karşısında piyasanın yetersizliğini bir kez daha ortaya çıkardı -sağ eğilimli hükümetler bile, topyekûn çöküşü önlemek için müdahale etmek ve harcamalara yönelmek zorunda kaldı. Bu nedenle ve diğerleri için, sol, gelirin yeniden dağılımının dönüştürücü bir gündemini zorlamak için önümüzdeki aylarda ve yıllarda anlatıyı ele geçirebilir ve geçirmelidir.

Neoliberal hükümetler kemer sıkma retoriğine ya da daha da kötüsü yeniden dirilen popülist sağ retoriğine boyun eğmediği için, yetersiz bir sol tepki kuşkusuz yeni bir kemer sıkma dalgası anlamına gelecektir. Trump yönetiminin virüse karşı daha dinamik bir yanıt vermemesi ya da onu yeniden düzenlenme bahanesi olarak kullanmaması, pandemi sonrası dönemde örnek olarak alınmamalıdır. Daha yenilikçi bir sağ siyaset, devlet karşıtı ortodokslardan vazgeçmenin yanı sıra geleneksel muhafazakâr gündemi dışlayıcı yeniden dağıtım biçimleriyle kaynaştırmanın fırsatını yakalayabilirdi -hükümetler ulusal bütçe açıklarına kesintilerin başka bir turuyla yanıt vermeyi seçerse yeniden toparlanabilecek bir proje.

2008–9’dan sonra felaket kapitalizmi hüküm sürdü. COVID-19’dan sonra Sol, geri dönmemesini sağlamak için elinden geleni yapmalıdır.