Rojava: Ekonomik Başarılar ve Komünal Ekonomiye Dönüş

Rojava devrimini diğer bazı devrimlerden farklı kılan şeyler arasında, anlayışında ve zihniyetindeki farklılıklar ve başından beri sınırlı kaynaklara rağmen yurttaşların ihtiyaçlarını karşılamak, toprakları savunmak ve halkın haklarını olabildiğince güvence altına almak için çalışan bir özyönetim var.

Devrim altıncı yılına girerken kamu hizmetlerinde, ekonomide ve çevre alanında elde edilen başarılara ışık tutmak istiyoruz.

Birvan Hamy | Cooperativeeconomy.info

Çeviri: Kontra Salvo

Baas Partisi, Rojava’da fabrika kurmaya dair pek çok politika uyguladı. Kendi gündemine ve çıkarına uymadıkça fabrika kurulmasına izin vermedi ve bu durum Rojava’da bölgelerini Halep ve Şam gibi Suriye’nin iç şehirlerinden veya yurtdışından gelen sanayi ürünlerine bağımlı kıldı. Bu da fiyatların yükselmesine yol açtı, işsizlik ve göçe neden oldu. Bu politikalar halkı bağımlı ve güçsüz kılmak için sistematik bir şekilde uygulandı.

Suriye devriminin aldığı yol nedeniyle ülkenin çoğu bölgesinde ekonomik durum; dış saldırganlık, rejimin baskıcı politikaları, IŞİD barbarlığı, güvenlik boşluğundan yararlanarak “devrimin” arkasına saklanıp özel çıkarları için durumu kullananlar ve doğal kaynakları yağmalayanlar yüzünden kötüleşti. Suriye halkı, ekonominin çöktüğü, hastalık ve kıtlığın yaygınlaştığı çatışma bölgelerinde çok acı çekti ve yüz binlerce insan, halkın çabalarıyla hâlâ durumun kontrol altında tutularak güvenliğin sağlandığı ve çetelerin saldırılarının engellendiği Rojava’daki güvenli bölgelere göç etti. 2014’te Demokratik Özyönetimin ilan edilmesinden sonra bölgedeki ekonomik duruma odaklanacak kurumlar örgütlendi, yerel konseyler ve komiteler oluşturuldu. Ekonomik komitenin görevlerinden birisi, Rojava’da, kendi kendine yeterliliği sağlamayı, tekelciliği ve sömürüyü engellemeyi, işsizliği azaltmayı ve kadın-erkek işgücünü hareket geçirmeyi hedefleyen tarım, sanayi ve ticaret projelerini desteklemekti.

Kadın Ekonomisi… Komünal Bir Ekonomi

Siyaset, ekonomi ve askeri alanlarda çalışabileceklerini kanıtlayan kadınlar, Rojava devriminde önemli bir rol üstlendiler. Ekonomiyi komünal doğasına döndürmek, toplumun yararlanmasını sağlamak, tekel ve açgözlülüğü reddetmek için mücadele ettiler. Kongreya Star, ekonomik projeleri planlamak ve kadın kooperatiflerini örgütlemek için kadın ekonomi merkezi açtı. Bu merkez, bu projelerde çok sayıda kadının yer almasını ve istihdam edilmesini sağlamakta başarılı oldu. Bu merkez aynı zamanda ailelerine yardım etmek isteyen çok sayıda kadının iş bulmasına da yardımcı oldu. Çok sayıda kadın, kooperatiflere ve ekonomik projelere, kendi mali imkânlarına uygun olacak şekilde az miktarda parayla sonradan kâr payı almak üzere katkıda bulundu. Örneğin Kongreya Star üyeleri, Dêrik’teki başarıdan sonra Qamişlo’da süt ürünleri fabrikası açtı.

Hayvancılık Ekonominin Önemli Bir Parçasını Oluşturuyor

Hayvancılık, özellikle bütün bir bölgenin yaşadığı kriz yüzünden, ekonomi ve yaşam standartları üzerindeki olumlu etkisi nedeniyle Cezîre Kantonu’nda tarımdan sonra en önemli etkinlik. Kırsal bölgelerde yaşayan çok sayıda insan, koyun, keçi ve inek gibi çeşitli türde hayvan yetiştiriyor ve diyebiliriz ki hayvan yetiştiriciliği bölge halkının nesilden nesile devraldığı bir miras. Hayvancılık hâlâ bölgedeki sürükleyici güç.

Son beş yıl boyunca hayvancılık ürünleri bölgeye döviz girişini sağladı ve ekonomiyi canlandırdı. Hayvancılık ürünleri diğer her tür ürüne karşı güçlü bir rakip ve bölge, deri, yün, süt, tereyağı ve yağ gibi diğer ürünler için hammadde sağlamasıyla biliniyor.

Ticaret ve Sanayi Odası

Sivil toplum örgütleri çeşitli birlikler kurdular ve bunlardan bir tanesi de amacı et tüccarlarının ve kasapların işlerini düzenlemek ve sorunlarını çözmek olan Et Tüccarları Birliği. Ancak bu birlikler kuranların beklentilerini karşılamadığı için Ticaret ve Sanayi Odası hazır olana dek Belediyeler Konseyi bünyesine alındılar. Bütün birlikler, Qamişlo’da hayvancılık ve et ticaretini ön planda tutan Oda’ya katıldılar ve düzensiz et ticaretinin hayvanlar ve için sorun yarattığını ve hastalıkların yayılmasına neden olduğunu fark ettiler.

Cezîre’de Yakıt İdaresinin Oluşturulması

Rojava devriminin ekonomik başarılarından bir tanesi de yakıt idaresinin oluşturulması oldu. Yöneticiler, Cezîre’deki Belediyeler ve Çevre Konseyi’nin atamasıyla belirlendi. Görevleri; her tür yakıtın dağıtımı, gaz ve petrol dağıtımındaki sorunlara pratik çözümler bulmak, daha önce serbest çalışan yakıt üretim tesislerinin işleyişinin düzenlenmesini sağlamak ve sahipleriyle işbirliği yaparak yakıt idaresine katmaktı. Önceden ham petrol rafine edilir ve yakıta dönüştürülür, sonra Cezîre’ye nakledilir ve halkın ihtiyaçlarına göre dağıtılırdı. Yakıt üretim tesislerinin sahipleri bunu tekellerine alıp yüksek fiyattan satmaya başladıkları için yakıt idaresi halkın sömürülmesini engellemek, petrol krizine çözüm bulmak ve yakıtın herkes için ulaşılabilir olmasını sağlamak adına bu kararları aldı.

Tarımsal Kooperatifler

Tarımsal Proje Kooperatifi geçen yıl Qamişlo’dan 30, Tirbespî’den 60 kadının katılımıyla kuruldu. Proje, Qamişlo ve Tirbespî arasındaki 4.000 dekarlık bir alanda hayata geçirildi. Bir hissenin bedeli 50.000 Suriye pounduydu. Serê Kaniyê’de 154 kadının katılımıyla 5.000 dekarlık bir alanda uygulandı ve hisse bedeli o bölgedeki yoksulluk nedeniyle 30.000 Suriye poundu olarak belirlendi. Dirbêsiyê’de 270 kadının katılımıyla 5.000 dekarlık bir alanda uygulandı ve bölgede yaşanan olan çete saldırılarının ardından hisse bedeli 25.000 pound olarak belirlendi. Derik’te 135 kadının katılımıyla 3.800 dekarlık bir alanda uygulandı ve hisse bedeli 60.000 Suriye poundu olarak belirlendi.

Biçki Dikiş Atölyeleri

Rimelan, Derik ve Qamişlo’da, birbirleriyle koordine bir şekilde çalışan biçki dikiş atölyelerinde artış var. Her atölye belirli tür kıyafet üretiyor. Rimelan’daki atölye kıyafetleri tasarlıyor ve biçiyor, Qamişlo’daki Warşin atölyesine dikilmek üzere gönderiyor. Atölyeler aynı zamanda özel kurumlardan da iş alıyor. Üye sayıları ve üretim miktarı talebe göre değişiyor.

Tarımsal Komite ve Tarımsal Ekonomi

Tarımsal Komite, komünal ekonomiyi geliştiren, tarımsal projeleri ve çiftçilere tohum dağıtımını destekleyen çok sayıda etkinlik ve projeyi hayatı geçirdi. Tarım sektörü ekonomide en önemli yere sahip ve ekonomik kalkınma ve gıda güvenliğinde birincil rol oynuyor. Çok büyük sayıda insana bir yaşam sağlıyor, sanayi sektörüne kalkınma için gereken hammaddeyi veriyor ve halka, toprağa ve ülkeye bağlılık duygusu aşılıyor.

Cezîre Tarım Komitesinin Projeleri

Cezîre Ekonomik Komitesi, Ekonomik Kalkınma Merkezi, Demokratik Toplum Hareketi (TEV-DEM) ve Sivil Toplum Enstitüsü (SCS) ile koordine bir biçimde ekonomiyi geliştirmek için çalışıyorlar. Bazı projeler üzerinde hâlâ çalışılıyor ve bazı projeler de iş imkânı yaratmak ve işsizliği azaltmak için uygulanmaya başlandı. Ekonomik Komitenin, komünal ekonomiyi cesaretlendirmek adına fabrikaların ve küçük atölyelerin yenilenmesi ve hayvancılık ve kümes hayvancılığı için çok sayıda projesi var. Komite, kâr etmek için değil, çiftçileri desteklemek ve halkın ihtiyaçlarını karşılamak için kredi veriyor.

Enerji Konseyinin Çalışmaları

Enerji Konseyinin, Rojava demokratik özyönetiminin ilan edilmesinden ve bölgedeki çatışmaya ve elektrik kesintilerine neden olan çete saldırılarına rağmen halkın temel ihtiyaçlarını karşılamak ve altyapıyı yeniden inşa etmekle ilgilenen çok sayıda meclisin kurulmasından bu yana çok sayıda çalışması oldu.

Fabrika ve Atölye Birliği

Fabrika ve Atölye Birliği, Cezîre’de 60 civarında özel ve kamu idaresinde fabrika ve atölye açtı. Bunları yatırımcılar ve yönetiyor ve işletiyor. Rojava’nın yerel ekonomisini desteklemek ve olabildiğince çok insanı istihdam edebilmek içi çok sayıda kamu yönetiminde fabrika açıldı. Özyönetimin açtığı bu fabrikalardan birisi Amude’deki plastik çanta fabrikası.

Kooperatiflerde Kadınların Rolü

Lorîn gıda şirketi başarılı olan önemli projelerden birisi. Reçel, kuru patlıcan ve turşu gibi kuru sebze ve kış yiyecekleri yapan çok sayıda kadını istihdam ediyor. Kadınlar aynı zamanda YPG/J için de üretim yapıyorlar. Hevgirtin ürünleri Lorîn’den satın alıyor ve tüketicilere karşılanabilir fiyatlara ulaştıran kooperatiflere satıyor.

Cezîre’deki Hayvancılık Sektörü

Bu önemli sektörü hareketlendirmek ve yönetmek için Cezîre’de bir ofis açıldı. 2017’nin başından bu yana ve kısa sürede hayvancılığı geliştirmek, hastalıkları teşhis edip tedavi etmek, aşı dağıtmak ve gerekli donanımın olduğu laboratuvarlar kurmak için çok sayıda çalışma yaptı.

Veterinerlik Hizmetleri Projesi

Veterinerlik hizmetleri uygulanma sürecinde olan en önemli ve özgün projelerden. Cezîre’deki Simelka ve Qantarî gibi sınır kapılarına konuşlandırılacaklar. Bazı kentlerde hayvancılık ofisleri var ve buralarda hastalıkların yayılmasını engellemek için Rojava’ya giren hayvanları ve ilaçları kontrol eden veterinerler bulunuyor. Suriye’deki krizin başından bu yana Güney Kürdistan’dan ve Suriye’nin iç bölgelerinden çok sayıda tarihi geçmiş veya güneşte kaldığı için bozulmuş ilaç ve et bölgeye kaçak yollardan sokuldu. İlaçlardan örnekler alınıyor, test ediliyor ve uygun derecelerde saklanıyorlar. Kamyonların girişi de mühür ve resmi evraklarla kontrol ediliyor. Bölgeye giren her tür et karantina ve veteriner takibinden geçecek.

Cezîre Ziraat Mühendisleri Birliği

Ziraat Mühendisleri Birliği, Cezîre’de 24 Kasım 2016’da kuruldu. O zamandan beri ziraat mühendisliği eğitim kursları ve dokuz ilçede ofis açmak gibi çok sayıda çalışması oldu.

Cezîre’de Hayvan gübresinin Ekonomide Kullanımı

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ve Qamişlo Belediyesi Jamaya bölgesinde hayvan gübresinin kimyasal gübreye yerine kullanılması için bir proje başlattılar. Bu proje sığır yetiştiricileri için bir örnek olacak, çok sayıda iş imkânı yaratacak ve toprağın verimini doğal yollardan arttıracak. Jamaya bölgesinde sığır yetiştiriciliği yaygın ve bu projeyle layşmanyaz gibi hastalıklara yol açan hayvansal atıklara dair şikâyetler de giderilecek. Bu, ekonomiden çok eğitimle ilgili bir proje.

https://cooperativeeconomy.info/the-rojava-revolution-the-revolution-of-economic-achievements-and-return-to-communal-economy/