Koronavirüs kaynaklı emisyon düşüşünün atmosferdeki etkisi ‘fark edilemeyecek’ boyutta

Koronavirüs salgını ve beraberinde gelen ekonomik kilitlenme sebebiyle küresel karbon emisyonlarında eşi benzeri görülmemiş bir düşüş yaşandı. 2020 yılının sonuna kadar emisyonlarda yüzde dört ile yüzde yedi arasında bir düşüş yaşanması bekleniyor.

Ancak sevinmek için erken çünkü Birleşmiş Milletler’e bağlı Dünya Meteoroloji Örgütü tarafından yürütülen bir çalışmaya göre bu düşüşün atmosferdeki emisyon miktarına etkisi fark edilemeyecek boyutta kalacak.

Emisyonlar 2007 krizinden daha fazla düştü

Analizler emisyonların nisan ayında en düşük seviyeye ulaştığını gösteriyor. Ekonominin yeniden işlemeye başladığı haziran ayına gelindiğinde ise emisyon seviyeleri yeniden geçtiğimiz yılın seviyelerine ulaştı.

Avustralya merkezli CSIRO iklim bilimi merkezinden ve araştırmanın baş yazarlarından Dr. Pep Canadell, pandeminin 2020 yılında emisyonlar üzerindeki etkisinin ekonomik faaliyetlerin büyük ölçüde durma noktasına geldiği 2007 krizinin etkisinden en az iki kat fazla olacağını açıkladı.

‘Atmosfere etkisi neredeyse sıfır’

Guardian’a açıklama yapan Canadell, “Bu durumun atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonuna etkisi ise neredeyse sıfır. Bunun sebebi ise geçtiğimiz yıl atmosfere 42 milyar ton CO2 salmamız. Yani hala atmosfere karbonsioksit yüklemesi yapıyoruz ve bu yaşanan bir kesinti bile değil” dedi.

United in Science raporu, pandemiden kurtulmanın iklim kriziyle mücadele için bir fırsata dönüştürülmesi gerektiğini söyleyen BM genel sekreteri António Guterres tarafından Çarşamba günü Cenevre‘de yayınlandı.

Yüzde dört ile yedi arasında düşüş

Haziran ayına kadar olan küresel emisyonların analizini mercek altına alan rapor, 2020’de 2019 seviyelerine kıyasla yüzde dört ile yedi arasında düşüş yaşanacağını ortaya koydu.

Birleşmiş Milletler çatısı altındaki Dünya Meteoroloji Örgütü tarafından hazırlanan raporda “Her ne kadar böyle bir düşüş eşi benzeri görülmemiş gibi dursa da, salınan emisyon miktarı 2006’daki emisyonlara eşdeğerdi” ifadeleri yer alıyor.

Haziran’da emisyonlar arttı

Nisan ayı başlarında fosil yakıtlardan kaynaklanan günlük emisyonlar bir önceki yıla kıyasla yüzde 17 azaldı. Haziran ayı başında ise bir önceki yılın seviyesine döndü. Rapor bu durumun sebebinin ülkelerin koronavirüs tedbirlerini gevşetmesine bağlıyor.

Dünya Meteoroloji Örgütü Genel Sekreteri Prof. Petteri Taalas yaptığı açıklamada “Sera gazı konsantrasyonları üç milyon yılın en yüksek seviyesinde ve artmaya da devam ediyor” dedi.

‘İklim değişikliği hız kesmeden devam ediyor’

2016 yılından 2020 yılına kadarki periyodun da en sıcak beş yıllık zaman dilimi olduğunu belirten Taalas “Bu rapor, 2020’de hayatımızın birçok yönünün sekteye uğramasına rağmen iklim değişikliğinin hız kesmeden devam ettiğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.

Canadell ise emisyonlarda yaşanan düşüşlere karşı hükümetlerin iki farklı şekilde tepki verebileceğini söyledi: Kayıtsız kalmak veya ekonomik iyileşmeyi sera gazı emisyonlarını daha da azaltmak için bir şans olarak görmek.

Hükümetlerin bu durumu fırsat olarak görmeleri gerektiğini belirten Canadell “Hükümetler daha temiz ekonomiler inşa etmek için aktif adımlar atmazlarsa, ekonomiler durgunluktan çıktıkça sera gazı emisyonları artabilir” ifadesini kullandı.

‘Dörtte bir ihtimal beş yıl içinde 1,5 derece üzerindeyiz’

İklim değişikliğinin dünyadaki etkisine dair bilgilerin de paylaşıldığı raporda  “2020 ile 2024 arasında, küresel sıcaklıkların sanayi öncesi seviyelerin bir buçuk derece üzerine çıkma şansı dörtte bir” denildi.

Rapora göre orman yangınlarından kaydedilen en büyük üç ekonomik kayıp, son dört yılda meydana geldi. Artan sıcaklıklar yüzünden 2020’nin başlarında Kuzey Kutbu bölgesinde çıkan yangınların gerçekleşme ihtimalinin iklim değişikliği sebebiyle 600 kat daha muhtemel.

Bunlara ek olarak rapor, Antarktika ve Grönland’daki karaya bağlı buz tabakalarında meydana gelen buz kaybının deniz seviyelerini yükseltmeye devam ettiğini söyledi.