İtalya’da düzenlenen ve anayasada kritik değişiklikler içeren tarihi referandumda halkın büyük çoğunluğunun ‘Hayır’ oyu verdiğinin ortaya çıkmasının ardından değişiklik tasarısını sunan Başbakan Matteo Renzi, istifa edeceğini açıkladı.
Matteo Renzi, KSİ ile saat 24.00’de kapanan sandıklardaki oy sayımı sürerken, sandık çıkış anketlerine göre referanduma katılan halkın yaklaşık yüzde 60’ının ‘Hayır’ oyu verdiğinin ortaya çıkmasının ardından istifa edeceğinin duyurusunu yaptı.
Renzi, gece yarısı başbakanlık sarayı Chigi’de düzenlediği basın toplantısında yaptığı açıklamada ‘yenilgiyi’ kabul ettiğini ve referandumun sonucunun belirlenmesinden ve kesin bir yenilginin ortaya çıkmasının ardından istifa edeceğini belirtti.
Matteo Renzi si dimette: il discorso in diretta. https://t.co/avkaINWxAP via @YouTube
— Dario Deserri (@dariodeserri) December 5, 2016
‘BU NET YENİLGİ BANA AİT’
Halk oylamasında ‘Hayır’ oylarının resmi olmayan sonuçlara göre yüzde 60 civarında olduğuna atıfta bulunan Renzi, “Hayır cephesi kazandı. İtalyan halkı, açık ve net şekilde konuştu. Bu net bir yenilgidir. Bu yenilgi benim. Sorumluluğu üstleniyorum” dedi. Kendisi ve hükümetinin sunduğu anayasa değişikliğini halka kabul ettiremeyen Renzi, “Yarın öğleden sonra bakanlar kurulunu toplayacağım ardından Cumhurbaşkanı’na çıkacağım ve istifalarımızı sunacağım” diye konuştu.
KATILIM YÜKSEK
İçişleri Bakanlığı, İtalya’da kayıtlı 46 milyon 714 bin 950 seçmenden yüzde 65’inin oy kullandığını açıkladı.
Başbakan Matteo Renzi yönetimi, 70 yılda 63 hükümet değiştiren İtalya’da siyasi istikrar için reformların şart olduğunu ve bu değişikliklerle 500 milyon euro tasarruf sağlanacağını savunuyordu. Muhalefetse, Senato’nun yetkilerinin elinden alınmasıyla bir kontrol mekanizmasının devreden çıkarılmış olacağı ve merkezi hükümetin eline aşırı güç verileceği gerekçesiyle reformlara karşı çıkıyordu. Renzi, referandumda ‘Hayır’ kararı çıkması halinde istifa edeceğini söyleyerek kendi siyasi geleceğini oylamanın sonucuna bağlamıştı.
NE DEĞİŞECEKTİ?
Anayasa değişikliği parlamentonun alt kanadına daha fazla yetki verilmesini öngörüyordu. Buna karşın senatonun yetkilerini ise azaltıyordu. Bunun yanı sıra parlamento ve bazı devlet dairelerinde kesintiye gidilerek toplam 500 milyon euro tasarruf yapılması, bölgesel yönetimlerin yetkilerinin kısıtlanması, bunun karşılığında devletin turizm, kültür varlıkları ve sivil savunma konularında karar verme yetkisine sahip olması, sadece milletvekillerinin hükümete karşı güvensizlik oyu kullanabilmesi, senatörlerin yasa taslakları hakkında söz sahibi olmaması, sadece anayasa ve AB ile ilgili konularda karar verme yetkisinin olması, ve senato üyelerinin sayısının 315’den 100’e düşürülmesi planlanıyordu.
‘HAYIR’ AB KARŞITLARINI GÜÇLENDİRECEK
Muhalefet sandıktan ‘evet’ çıkarsa ülkede otoriterlik yönünde bir evrilme yaşanacağı tezini savunuyordu. Anayasa reformu yanlıları ise ‘hayır’ denmesi halinde, ülkenin istikrarsızlığa düşeceği ve euro’dan çıkma yanlısı popülist bir yönetimle karşı karşıya kalınma riski olacağını öne sürüyor.
ERKEN SEÇİM
İtalya’da referandum sonuçlarının ardından erken seçime gidilmesi bekleniyor. İtalya’nın euro bölgesinden çıkmasını savunan ‘5 Yıldız Hareketi’nin ise bu seçimden güçlenerek çıkacağı öngörülüyor. Bu durum ise Avrupa Birliği ülkelerini birliğin geleceği konusunda kaygılandırıyor.
ÜLKE TARİHİNDE İLK KEZ
Söz konusu reformun halk tarafından kabul edilseydi, İtalya Anayasası’ndaki 139 maddenin 47’si değişecek ve bu kadar kapsamlı bir değişiklik, ülke tarihinde ilk kez gerçekleşecekti. İdari yapısı bakımından Batı Avrupa ülkelerinden farklılık gösteren İtalya’da, parlamentonun alt kanadı Temsilciler Meclisi ile üst kanadı Cumhuriyet Senatosu, aynı işleve hizmet eden nadir ülkelerden. Mevcut sisteme göre hükümetler, hazırladıkları yasa tasarılarını hem Temsilciler Meclisi hem de Senato’da onaylatmak zorunda. Bu zorunluluk, hükümetlerin faaliyetlerini ve kanun çıkartmasını güçleştiriyor. Yasama güçlüğü, Cumhuriyet’in ilan edildiği 1946 yılından bu yana, siyasi istikrarsızlıklar yaşanmasına ve 70 yılda 63 hükümet değişmesine yol açtı.
Foto: © REUTERS/ Tony Gentile
sputnik
