• Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası
Salı, Mart 21, 2023
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazeddakıbrıs
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazedda
Bulamadık
Tümünü Gör
Ana Sayfa HABER İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ

İnsan faaliyeti ve kuraklık Amazon’un üçte birinde bozulmaya yol açıyor

Araştırmaya göre yangınlar, arazi dönüştürme, ağaç kesimi ve su kıtlığı Amazon’da Türkiye’nin yaklaşık üç katı büyüklüğündeki orman alanını dayanıksız hale getirdi.

Gazedda Gazedda
28 Ocak 2023
Okuma Süresi: 4 dk
A A
Amazon ormanlarının büyük bir bölümü iyileşemeyebilir

Amazon yağmur ormanlarının geri dönüşü olmayan bir geleceğe doğru ilerlediğine dair endişeleri güçlendiren bir çalışmaya göre, insan faaliyetleri ve kuraklık, küresel ekosistem için büyük önem taşıyan bu ormanları üçte bir oranında -önceki tahminlerin tam iki katı- yok etmiş olabilir.

The Guardian’dan Jonathan Watts’ın aktardığına göre, yangınlar, arazi dönüştürme, ağaç kesimi ve su kıtlığı, 2,5 milyon kilometrekarelik ormanı felaketlere karşı daha dayanıksız bir hale getirdi. Türkiye’nin yaklaşık üç katına tekabül eden büyüklükteki bu alan, artık eskisinden daha kuru, daha yanıcı ve daha savunmasız. Bu durum, ileride “mega-yangınlar” görülebileceği anlamına geliyor.

Dün yayımlanan bir araştırma, dünyanın en büyük tropikal ormanından geriye kalanın yüzde 5.5’i ila yüzde 38’inin, iklimi düzenlemede, yağış oluşturmada, karbon yutmada, diğer türlere habitat sağlamda, yerli insanlara geçim kaynağı sağlamada ve yaşanabilir ekosistemini devam ettirmede eskiden olduğundan daha yetersiz olduğunu gösteriyor.

Bu, giderek zenginleşen, nüfusu artan ve tüketmeyi oldukça seven bir dünyanın taleplerini karşılamak için Brezilya’nın tarım ve madencilik sınırlarını geri çekmesiyle son 50 yılda ormanın tamamen yok edilen yüzde 17’lik kısmını da geride bırakan bir bozulma demek.

Ormansızlaşmayı durdurmak yeterli değil

Brezilya’nın yeni başkanı Luiz Inácio Lula da Silva yönünü sıfır ormansızlaşmaya doğru çevireceğine söz verdi. Ancak araştırmacılar, gelecekte mega-yangınlardan kaçınılabilmesi için bozulma konusunda da çalışmalar yapılması gerektiğini söylüyor.

Makalenin yazarlarından Lancaster Üniversitesi‘nden Jos Barlow, konuya dair şunları kaydediyor.

Artık umut var, ancak makalemiz bunun ormansızlaşmayı çözmek için yeterli olmadığını gösteriyor. Yapılacak daha çok iş var.

Kuraklık, bozulmanın en az yüzde 50’sinden sorumlu

Daha önce yüzde 17 olarak yapılan tahminlerin aksine, su yoksunluğu Amazon’daki bozulmada görülen artışın yüzde 50’den fazlasından sorumlu.

Kuraklık, ormanın yangına karşı savunmasızlığını artırdığı ve trilyonlarca bitki tarafından yağmur bulutları oluşturan buharlaşma-terleme (evapotranspiration) yoluyla kendini yenileme yeteneğini yüzde 34’e kadar azalttığı için, giderek artan bir endişe kaynağı olmayı sürdürüyor.

Bu durumun, ekinleri sulamak için Amazon’un “uçan nehirlerine” muhtaç olan gıda üretim alanlarını da kapsayan daha geniş bir bölgede zincirleme etkileri oluyor. En endişe verici olanı da, kuraklığın ormanın yağış çekmesini zorlaştırması ve bunun da daha fazla kuraklığa yol açmasıyla yıkıcı bir kısır döngünün hayaleti ortaya çıkıyor.

Bu risklerin kontrolden çıkmasını önlemek için, araştırmacılar politika yapıcıları bozulmaya yol açan unsurları azaltmaya ve bozulmayı da ormansızlaşma sorunu kadar öncelikli olarak ele almaya teşvik ediyor.

Fotoğraf: Reuters

Bozulma, en az ormansızlaşma kadar tehlikeli olabilir

Görünürlük açısından düşünüldüğünde bozulma ve ormansızlaşma arasında önemli farklılıklar bulunuyor. Ormansızlaşma, ormanın tamamen yok edilmesi ve arazinin diğer kullanımlara açılması anlamına geliyor. Bu, uydular tarafından kolaylıkla saptanabiliyor. İnsan davranışlarından kaynaklanan kısmi bitki örtüsü kaybını ifade eden bozulma ise, büyük ağaçların altında gerçekleştiği için genellikle görüntülenemiyor.

Ormandaki bozulma, çok daha geniş bir alanı etkilediği için en az yerel ormansızlaşma kadar büyük etkilere sahip olabiliyor. Makale, bozulma nedeniyle salınan karbon miktarlarının ormansızlaşmadakinden bile daha yüksek olabileceğini söylüyor.

Bozulmanın ölçülmesi ve tanımlanmasının zor olması nedeniyle, tahminlerinde önemli belirsizlikler yaşanıyor. Bu da etkilenen alanlara dair, kalan ormanın yüzde 5’inden (yalnızca yangın, ağaç kesme ve kıyı etkileri dahil edilirse), yüzde 38’e (kuraklığın etkileri de dahil edilirse) varan çok çeşitli tahminler doğuruyor.

Fotoğraf: Reuters

Bozulma, toplumu farklı şekillerde etkiliyor

Bozulmanın etkileri, toplumun farklı kesimlerine eşit şekilde yansımıyor. Ağaç kesme ve arazi açmayla elde edilen ekonomik faydaların çoğu, uzak şehirlere ve diğer ülkelere aktarılıyor. Buna karşılık, orman ürünlerinin kaybı, kötüleşen hava kalitesi, bozulan su kalitesi gibi olumsuz etkilerin çoğu yerli ve diğer orman toplulukları tarafından hissediliyor.

Barlow, bir ormandaki bozulmanın yerel halkın ormanı terk edeceği noktaya geldiğinde, ormanın maden çıkarma endüstrilerine karşı daha az korunacağını belirterek, sosyo-ekonomik kırılma noktaları konusunda uyarıda bulunuyor.

Makalenin yazarları, politika yapıcılara, asıl bitki örtüsünün korumasız kalan sınırlarını korumak için bozulmayı daha iyi takip etmelerini, yangınla mücadele kapasitesini güçlendirmelerini, ağaç kesiminin önüne geçmelerini ve ikincil ormanlara tampon bölgeleri oluşturmalarını tavsiye ediyor.

Gazedda'dan haberdar olmak için takipte kalın...

Takipten çık
Gazedda

Gazedda

Gazeddakıbrıs yurttaş gazeteciliği anlayışı ile yayın yapan, yurttaştan yana taraf olan ve gazetecilikte meslek etiği ilkelerine inanan bir yayın organıdır. Gazeddakıbrıs her koşulda barıştan yanadır.

Tarihin en uzun süreli kasırgası Afrika’da 522 can aldı
İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ

Tarihin en uzun süreli kasırgası Afrika’da 522 can aldı

Gazedda
20 Mart 2023
0

Sel, kuraklık, hortum ve kasırga gibi aşırı hava olaylarının daha sık, uzun süreli ve şiddetli görülmesine yol açan iklim krizi, Afrika‘nın güneydoğusunda yer alan Malavi, Mozambik ve Madagaskar ülkelerinde etkisini göstermeye devam ediyor. Söz konusu ülkelerde...

Okumaya Devam Et
Brezilya’daki sel ve heyelanlarda 36 kişi yaşamını yitirdi
İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ

İklim değiştikçe sel ve kuraklıklar daha sık olacak, daha uzun sürecek

Gazedda
18 Mart 2023
0

Şiddetli kuraklık ve şiddetli yağışlar, sert ve tehlikeli bir hava olayından ibaret olarak görülse de, mahsul kıtlığı, altyapı hasarları, hatta insani krizler ve çatışmalar gibi durumlarla yakından ilişkili. Nature Water dergisinde yayımlanan bir çalışma, Yerçekimi Kurtarma...

Okumaya Devam Et
Küresel tatlı su talebi 2030’a kadar arzı yüzde 40 aşacak
İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ

Küresel tatlı su talebi 2030’a kadar arzı yüzde 40 aşacak

Gazedda
17 Mart 2023
0

Haftaya yapılacak olan Birleşmiş Milletler Su Konferansı arifesinde, uzmanlar tatlı su talebinin bu on yılın sonunda arzı yüzde 40 oranında aşmasının beklendiği bir su krizi yaşanacağını açıkladı. Suyun Ekonomisi üzerine Küresel Komisyon tarafından yayımlanan ‘Akıntıyı...

Okumaya Devam Et
Mevsim Yas Olmuş
İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ

Greenpeace: Deprem bölgesindeki hava kirliliği ciddi bir tehdit

Gazedda
16 Mart 2023
0

Greenpeace Türkiye, Kahramanmaraş merkezli depremlerden en çok etkilenen ve yardımın en son ulaştırıldığı illerden biri olan Hatay‘da hava kalitesi üzerinde ölçümler gerçekleştirdi. Greenpeace Türkiye tarafından enkazdan çıkması muhtemel başka bir felaketin daha önüne...

Okumaya Devam Et
İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ

2020 Avustralya Orman Yangınları ozon tabakasının yüzde 5’ini tüketti

Gazedda
14 Mart 2023
0

Orman yangını dumanlarının içerdiği partiküller ozon tabakasını delen moleküllerin açığa çıkmasına yol açabiliyor. Yeni araştırmaya göre ozon tabakasının onarılması artan sıklık ve şiddetteki yangınlar yüzünden daha da gecikebilir. Nature dergisinde yayımlanan araştırmaya...

Okumaya Devam Et

YAZARLAR

Yolun kendisi olmak veya seçim(ler)e dair uyarı(lar)[*] | Sibel Özbudun – Temel Demirer
Sibel Özbudun

Yolun kendisi olmak veya seçim(ler)e dair uyarı(lar)[*] | Sibel Özbudun – Temel Demirer

Temel Demirer
19 Mart 2023
Bir çay hikâyesi | Tevfik Aytekin
Tevfik Aytekin

Bir çay hikâyesi | Tevfik Aytekin

Tevfik Aytekin
16 Mart 2023
İnsan betondan gelir betona gider | Tevfik Aytekin
Tevfik Aytekin

İnsan betondan gelir betona gider | Tevfik Aytekin

Tevfik Aytekin
14 Mart 2023
Çalıyor

Gazeddawebtv’nin yeni programı Sansürsüz yayınlandı

Gazeddawebtv’nin yeni programı Sansürsüz yayınlandı

Gazeddawebtv’nin yeni programı Sansürsüz yayınlandı

SANSÜRSÜZ
‘Hükümet istifa’ demek suç değil görevdir

Yas Evi | GAİN Orijinal Belgesel | Video Haber

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
“Çocuklarımıza ulaşabilmek için yoğun bir çaba sarf ediyoruz”

Mağusa’nın en büyük acısı | Video Haber

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
Umut’un babası | Sedat Yılmaz | Video

Umut’un babası | Sedat Yılmaz | Video

DÜNYA
Taraftarlar: Amedspor’a yapılan saldırı bir sistem sorunudur | Video

Taraftarlar: Amedspor’a yapılan saldırı bir sistem sorunudur | Video

DÜNYA
İlk resmî rapor | 33 bin 143 bina ağır hasarlı, 153 bin 506 daire derhal yıkılmalı

Kader Planı: Antakya | Video Haber

DÜNYA
“Çocuklarımıza ulaşabilmek için yoğun bir çaba sarf ediyoruz”

Isias’ta hayatını kaybeden Hayal’in ailesinden ‘AFAD’ çıkışı: 6. güne kadar göremedik | Video Haber

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
Kabındaki mama ile 25 gün hayatta kalan ‘Fıstık’, kurtarıldı

Kabındaki mama ile 25 gün hayatta kalan ‘Fıstık’, kurtarıldı

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
Dayanışmanın önceliği | Melike Özbay | Vesaire

140journos’tan “kader planı”

DÜNYA
“Kaybettiğimiz canların hakkını ne pahasına olursa olsun sonuna kadar arayacağız”

“Artık İsias davasında resmi anlamda temsiliyetimizle gözlemci ve katılımcıyız” | Video

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ

Twitter’da takip et

Tweetlerim

Instagram

Takip et

  • Kıbrıs’ın kuzeyinde yaşam süren gençlerin yüzde 57.30’unun göç etmeyi düşündüğü; gençleri göçe iten en önemli etkenlerin ekonomi, gelecek kaygısı ve zorunlu askerlik olduğu ortaya çıktı.
  • Fransa’da emeklilik yaşını 64
  • İnsan hayatı küçük hesaplarınızdan daha değerlidir! #isiasemsaldavaolacak
  • İnsanların can güvenliğini sağlamayan bir devlet, devlet olur mu? #isiasmelekleresözümüzvar
  • Yaren Leylek ve Balıkçı Mehmet Amca yine buluştu
Yaren Leylek umutla bekleyişin sembolü olmuştu.

Yaren Leylek ve Balıkçı Mehmet Amca’nın dostluğu belgesele konu olmuş ve belgesel Prag Film Ödüllerinde En İyi Belgesel ödülünü almıştı.

Yaren Leylek ve Balıkçı Mehmet Amca’nın dostluğu bu yıl on ikinci yılına girdi.

Her yıl göç eden Yaren Leylek tekrardan Mehmet Amca’nın yanına geri geliyor. Bazen zor ve amansız bekleyişe dönen bu dostluk, sevdiğini hasretle beklemenin en içten örneklerinden biri.

Örnek dostluğu karşılıksız sevgi ve güven olarak da tanımlayabiliriz. Günümüz dünyasında kilometrelerce birbirinden uzak kaldıktan sonra her yıl tekrardan aynı yerde buluşan bir insan ve bir hayvanın dostluğu, herkesin ilham alabileceği, birbirine kalbini tamamen açmış, şefkatle sevebilen, dünyanın hızından ayrı, dip dibe bir yaşamdan uzak bir yere varınca, insanın doğayla, hayvanla nasıl uyum içinde, bütünlükle yaşayabileceğini de ispatlıyor.

Hikayeyi kamuoyuna duyuran yaban hayatı fotoğrafçısı Alper Tüydeş de “Geçen yıl Yaren geldiğinde karlı bir havaya denk gelmişti. Belki yine kar ile karşılaşmamak için gecikmiştir. Ama yaşı da var, o yüzden gelememe ihtimalinden dolayı korktuk. Her sene bu ihtimalle uğurluyoruz onu. Neyse ki geldi. Bunca sıkıntılı ve üzücü gündem arasında, Yaren Leylek umutla bekleyişin sembolü olmuştu. Ve sonunda hikaye, bu yıl da gerçek oldu. Tüyü kadar ömrü olsun” diye konuştu.

Kaynak: BBC News Türkçe
  • Cinayet 40 gün önce gerçekleşti! #isias40karagün
  • Cevaplar yerine sorular bulmak, sorgulamak: ihtimallerle yüzleşmek istiyoruz. 
Gazeddawebtv, uzun bir aranın ardından Tevfik Aytekin  ve Nuri Sılay
  • Karl Marx, Kapital

Gazedda Sosyal Medya

SON EKLENENLER

Ekonomi, gelecek kaygısı ve zorunlu askerlik gençleri göçe zorluyor

16 saat önce
“Çocuklarımıza ulaşabilmek için yoğun bir çaba sarf ediyoruz”

‘Depremde yıkılan İsias Otel’in malzeme kalitesi kusurlu çıktı’

17 saat önce
Credit Suisse kurtarılmasına rağmen banka hisseleri düşüyor

Credit Suisse kurtarılmasına rağmen banka hisseleri düşüyor

22 saat önce
Fransa’da emeklilik reformuna karşı düzenlenen protestolarda 500’den fazla kişi tutuklandı

Fransa’da emeklilik reformuna karşı düzenlenen protestolarda 500’den fazla kişi tutuklandı

22 saat önce
Tarihin en uzun süreli kasırgası Afrika’da 522 can aldı

Tarihin en uzun süreli kasırgası Afrika’da 522 can aldı

22 saat önce
Gazedda

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

  • Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası

Bulamadık
Tümünü Gör
  • Ana Sayfa
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
      • DÜNYADAN YAZARLAR
    • RÖPORTAJ

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız. Gizlilik ve Çerezler Politikası sayfamızı ziyaret edin.