Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) raporuna göre; çağdaş kölelik durumunda olan insan sayısı son 10 yılda önemli ölçüde arttı. 2021 yılında 10 milyon kişi daha çağdaş köleliğe düştü. Kadınlar ve çocuklar orantısız biçimde kırılgan olmaya devam ediyor.
Çağdaş kölelik dünyada hemen hemen her ülkede yaşanıyor ve etnik, kültürel ve dini tüm grupları kapsıyor. Zorla çalıştırılanların yarıdan fazlası (yüzde 52) ve zorla evlendirilenlerin çeyreği, üst-orta ve üst gelirli ülkelerde görülebiliyor.
Zorla ticari cinsel sömürüye maruz kalan beş kişiden dördü kadın ve çocuklar
Rapora göre; zorla çalıştırma vakalarının büyük çoğunluğu (yüzde 86) özel sektörde görülüyor. Ticari cinsel sömürü dışındaki sektörlerde zorla çalıştırma, tüm zorla çalıştırmanın yüzde 63’ünü oluşturuyor.
Öte yandan, ticari cinsel sömürü ise tüm zorla çalıştırmanın yüzde 23’ünü oluşturuyor. Zorla ticari cinsel sömürüye maruz kalan her beş kişinin yaklaşık dördü kadınlar ve kız çocukları.
Devlet kaynaklı zorla çalıştırma ise, zorla çalıştırılan insanların yüzde 14’ünü içeriyor.
ILO’nun raporuna göre; zorla çalıştırılan her sekiz insanın biri çocuk (toplam 3,3 milyon). Bu çocukların yarıdan fazlası ticari cinsel sömürüde kullanılıyor.
22 milyon insan zorla evlendirildi
2021’de tahmini olarak 22 milyon insan zorla evlilik durumunda yaşıyordu. Bu rakam, 2016’daki küresel tahminlere göre 6,6 milyonluk artışa işaret ediyor.
Özellikle 16 yaş ve altı çocukların maruz kaldığı zorla evliliğe ilişkin gerçek vaka sayısı, muhtemelen halihazır tahminlerden çok daha fazla; ancak verilen rakam dar bir tanıma dayanıyor ve çocuk yaşta evlilikleri içermiyor. Çocuklar, evlenmeye hukuken rıza gösteremeyeceği için, çocuk yaşta evlilikler zorla yapılmış kabul ediliyor.
Zorla evliliklerin büyük çoğunluğu (yüzde 85’ten fazlası), aile baskısıyla gerçekleşiyor. Her ne kadar zorla evliliklerin üçte ikisi (yüzde 65) Asya-Pasifik bölgesinde yaşansa da, bölge nüfusları dikkate alındığında yaygınlığın en yüksek olduğu bölge, her bin kişiden 4,8’inin zorla evlendirildiği Arap ülkeleri.
Özellikle göçmenler zorla çalıştırma karşısında güçsüz ve kırılgan
Yetişkin nüfusta göçmenlerin zorla çalıştırmaya maruz kalma olasılığı göçmen olmayanlara göre üç kat daha fazla. ILO Genel Direktörü Guy Ryder, rapora ilişkin şunları kaydediyor:
“Çağdaş kölelik durumunda iyileşme kaydedilememesi insanı şok ediyor. İnsan haklarının böylesine temelden ve sürekli ihlal edilmesinin hiçbir haklı gerekçesi olamaz.”
Ryder, “Ne yapılması gerektiğini biliyoruz, yapılabileceğini de biliyoruz. Etkili ulusal politikalar ve düzenlemelerin bulunması zorunlu. Ancak hükümetler bunu yalnız başlarına yapamazlar. Uluslararası standartlar sağlam bir temel sağlıyor, herkesin elini taşın altına koyması gerekiyor. Sendikalar, işveren örgütleri, sivil toplum ve sıradan insanların hepsinin oynayacağı kritik roller var” diyor.
Çağdaş köleliğin ortadan kaldırılması
Rapor, hep birlikte ve hızla uygulanırsa, çağdaş köleliğin ortadan kaldırılmasında önemli ilerleme kaydedilmesini mümkün kılması muhtemel görülen bir dizi eylem tavsiye ediyor:
- Kanunları ve iş teftişlerini iyileştirmek ve uygulamak;
- Devlet kaynaklı zorla çalıştırmayı ortadan kaldırmak;
- İşletme ve tedarik zincirlerinde zorla çalıştırma ve insan ticareti ile mücadele için daha güçlü önlemler getirmek;
- Yasal evlenme yaşını istisnasız olarak 18’e yükseltmek dahil, yasal korumaları güçlendirmek.
- Göçmen işçilerin artan zorla çalıştırma ve insan ticareti riskini ele almak;
- Adil ve ahlaklı işe alımı desteklemek;
- Kadınlar, kız çocukları ve kırılgan bireyler için daha büyük destek sağlamak…
