İklim değişikliği aktivizmi, genişleyen bir şekilde gençlerin etki alanına girmektedir, örneğin iklim hareketi için okul grevinin alışılmadık yüzü olan 16 yaşındaki Greta Thunberg, binlerce çocuğun, ebeveynlerinin kuşağının yaşanabilecek bir dünya bırakmak için sorumluluk almaları talebiyle sokağa çıkmalarını sağladı. Karşılaştırıldığında, mevcut siyasi statüko değişimin önünde her geçen gün daha büyük bir engel teşkil ediyor. Küresel ısınmanın sonuçları salt teorik ve tahmin edilenden, son yıllarda görünebilir gerçekliğe büründü, ancak bu durum öncelikte bir artışla karşılanmadı. Kapitalizmin tekerlerini yağlı tutma ihtiyacı yangınlar, seller ve kasırgalar bağlamında bile daha önceliklidir.
Bugünün çocukları, politik olarak daha bilinçli hale geldikçe, anne babalarından daha radikal olacaktır, çünkü başka seçenekleri olmayacak. Bu yükselen radikalizm insanları şimdiden şaşırtıyor. Şu anda en çok 29 yaşındaki ABD Temsilciler Meclisi üyesi Alexandria Ocasio-Cortez ile ilişkilendirilen Green New Deal (Yeşil Yeni Düzen, GND) “serbest piyasa yanlıları” kanadından orantısız bir ters tepki aldı. Bunun iklim önergesi kisvesi altında Marksizmi ilerletmeye çalışan bir Truva atı olduğunu iddia ediyorlar.
Bu eleştiri gülünç geliyor, kısmen çünkü GND gerçek anlamda radikal olmaktan uzak olduğu ve halihazırda uzlaşmacı bir çözüm sunduğu için, esasındaysa radikal ekonominin gizli bir madde değil manşet bir özellik olmasından dolayı. İklim değişikliği var olan ekonomik ve sınaî sistemin sonucudur. GND tipi önergeler kapsamlı çevre politikaları değişikliklerini, daha geniş sosyalist reformlarla kaynaştırıyor çünkü bizi “mutlak yıkıcı” sıcaklığın altında tutmak için gerekli kopuş seviyesi; özünde, derinlerdeki yapısal düzeyde statükoyla uyumsuz bir haldedir.
Tam şu anda, 2030’a kadar sürecek geniş bir efor yatırımı çalışmasıyla küresel ısınma seviyesini 1.5 °C’nin altında tutmak mümkün. Bu durum “halen kötü ama yönetilebilir” kategorisinde. Bu çabanın gösterilmemesi ve dünyanın daha şiddetli sıcaklık bariyerlerini aşması; ekosistemin çökmesi, okyanus asitlenmesi, geniş çölleşme ve kıyı kentlerinde yerleşim bölgelerinin yaşanamaz halde sel altında kalması gibi sonuçlara yol açacaktır.
Kısacası, elimizden geleni ardımıza koymamamız lazım. Karbon vergisi gibi küçük düzenlemeler yetmeyecek. Mülkiyetle, emek ve sermayeyle olan ilişkimizi temelden gözden geçirmemiz gerekmektedir. Sınaî ekonomiye yönelik güçlü bir yeniden yapılandırma ancak refah devletine yönelik benzer büyüklükteki değişikliklerle mümkündür. Yaklaşan sistem şoklarının küresel nüfusun geniş kuşaklarını aç biilaç bırakmaması için vatandaşlık geliri, büyük çaplı kamusal istihdam programları dâhil her şey masada olmalıdır. Belki de daha temelde, refah sistemini, başıboş olduğu varsayılan alt sınıfları terbiye etmekte kullanılan bir araç olarak kullanmaya devam edemeyiz. Sistem; işsizlik, yoksulluk ve göçe yönelik şu anda sahip olduğumuzdan daha insani bir bakış açısıyla yeniden düzenlenmeli.
Maalesef, çocuklarımızın bütün bunlara ikna etmesi gerektiği insanlar bu sistemden çok iyi kazanmış ve her şeyin o kadar da kötü olduğuna itiraz etmek için etkili bir biçimde teşvik edilmiş insanlar. Şimdiden, Belçika gizli servisinin kendisine Belçika’daki gösterilerin arkasında “hayaletlerin” olduğunu söylediğini iddia eden Belçika çevre bakanı Joke Schauvliege bu düzmece iddianın ardından istifaya zorlandı.
Seçkinlerin bu komplo teorisyenliği, hakiki bir kitlesel protestonun muhtemelen var olamayacağı ve bir şekilde ajan provokatörler tarafından yönlendirilmiş olması gerektiği iddiaları, ellerindeki gücü kaybetmemek için şu anda olup bitenleri bir tür politik gaslightinge [1] tabi tutmanın yollarından yalnızca bir tanesi.
Gaslighting benim düşünmeden kullandığım bir terim değil, çünkü bu terim istismarcının kurbanı kelimenin tam anlamıyla kendi akıl sağlığından şüphe ettirmek amacıyla gerçekliği inkar ettiği, duygusal istismarın ciddi bir biçimini tanımlıyor ve aşırı kullanımla sulandırılmamalı. Ancak, “aklıselim” yetişkinlerin çevremizde gördüğümüz dünyayla alakası olmayan, kendi icat ettikleri politik gerçeklik taktiklerinde üstelemelerini özetleyecek başka bir kelime bulmakta zorlanıyorum. Bu Karl’ın değil de daha çok Groucho’nun Marksizmi: “Kime inanacaksın? Ciddi politik profesyonellere mi yoksa kendi yalan söyleyen gözlerine mi?” [2]
Amerikan Senatör Dianne Feinstein’in konu hakkında harekete geçmesi için imza toplayan okul çağındaki çocuklarla buluşması temel olarak kendilerine yaşanabilir bir dünya bırakmasını istemelerini küçümsemesinden dolayı viral oldu. “Bunu 30 senedir yapıyorum” dedi, “ne yaptığımı bilirim.” Aşikar cevap tabii ki, işleri 30 yıl boyunca berbat etmek yeterince uzun bir süre, teşekkürler. Herhangi bir sonuç almadan geçen uzun görev süresi uzmanlık demek değildir.
Bu, ayakları sıkıca masanın altında olan siyasal profesyoneller için yutması zor ve acı bir hap. Daha da bariz ki tüm taktikleri saati ilerletmekten başka neredeyse hiçbir işe yaramadı, ama hala anlamayanın gençler olduğunda ve işlerin o kadar da basit olmadığında ısrar ediyorlar. Meşhur New Yorker karikatürünün vücut bulmuş haliler, kıyamet sonrası bir manzarada oturan takım elbiseli bir adamın genç seyircisine anlattığı gibi “Evet, gezegen yok oldu. Ama zamanın güzel bir anında hissedarlarımız için büyük değer yaratmıştık.“
Bu, gerçeklikle güçlünün yerleşik çıkarları arasında bir çarpışma. Herhangi bir anlamlı politika kurulu güç düzenini ve siyasal bağışçı sınıfını üzmek zorunda. Bunları dokunup üzmeyen her politika ise kullanışsız olacak. Büyülü, teknolojik bir kurşunun bize maliyeti olmadan sıcaklıkları aşağı seviyede tutacağını beklerken kendi yolumuzda ilerleyebilecekmişiz gibi davranmak kör cehaletin ötesindedir şu an. Bu temel bir ahlak sorudur.
1.5 °C için son tarih olan 2030 yılı geldiğinde bugünün iklim grevcileri 30 yaşında bile olmayacaktır. Basit bir soruyu düşünmemizi istiyorlar: onların gelecekleri kendi namımızı kurtarmamızdan daha mı önemli? Onlara cevabımız ne olacak?
[1] Karşıdaki insana çeşitli oyunlar oynayarak, zamanla kendisinden şüphe etmesini sağlamasına yönelik olan bir psikolojik işkence/manipülasyon yöntemi.
[2] Editörlerin notu: Groucho Marx The Marx Brothers (Marx kardeşleri)komedi grubun en ünlü mensubu olan stand-up komedyen ve oyuncu
Ekin Barış Şah tarafından theguardian.com adresinden Türkçeye elyazmalari.com için çevrilmiştir. (https://ekinbarissah.wordpress.com/)
Yazının orijinali için: https://Phill McDuff/commentisfree/2019/mar/18/ending-climate-change-end-capitalism
Phill McDuff
Türkçe kaynak:
![Zehirleyen kapitalist yıkımın dökümü[*] | Sibel Özbudun-Temel Demirer](https://gazeddakibris.com/wp-content/uploads/2023/01/kapitalizm-360x180.jpg)
