• Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası
Cumartesi, Nisan 1, 2023
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazeddakıbrıs
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazedda
Bulamadık
Tümünü Gör
Ana Sayfa YORUM GAZEDDABLOG GAZEDDA YAZARLARI Mertkan Hamit

Ezberi bozmak ya da ezberin parçası olmak – Mertkan Hamit 

Mertkan Hamit Mertkan Hamit
14 Eylül 2018
Okuma Süresi: 4 dk
A A
Ezberi bozmak ya da ezberin parçası olmak – Mertkan Hamit 

Kıbrısın kuzeyinde döviz krizi ile ilgili çeşitli adımlar atıldı. Atılan adımların piyasaya etkisi ya hiç olmadı, ya da sınırlı oldu. 

Henüz bağımsız olarak bunu değerlendirmek mümkün değil ancak Kuzey Kıbrıs ekonomisinde yaşanan bağımlılık kaynaklı sorunun iki yansıması oldu.

1) Enflasyon artışı alım gücünü hızla düşürdü. Talep kaynaklı sorunlar oluştu

2) Bankalardan kaçış yaşandı, bankalara güven azaldı ve bankacılık sektörünün kırılganlığı arttı. 

Her iki bulgu da Türkiye piyasasına kıyasla bizde daha kritik bir seviyededir. Bu noktada Türkiye’nin uygulayacağı mali ve para politikaları, Kuzey Kıbrıs’a etkisi beklenildiği gibi olmayacaktır.

Başbakanın Ankara’da gerçekleştirdiği son ziyarette, piyasaya nakit akışının arttırılmasına yönelik bir talep ortaya konulduğu söyleniyor. Ancak, uygulanan politikaların, geleceğe yönelik umut vermemesi, paranın piyasada dolaşımını hızlandıracak etkisinin olmadığına işaret ediyor. Başka bir deyişle, bankalar aracılığıyla piyasaya nakit pompalansa dahi, bankalar bu miktar bankalardan çıkıp piyasaya giremeyecek. Bugün gerçekleşen faiz arttırımı lie %24 seviyesine gelen faiz piyasadaki nakit paranın bankacılık sisteminde kalmasına neden olacak. Bu noktada kredi almak aşırı masraflı hale gelecek. 

Üstelik bir artışın uzun dönemli sorunları çözmekten uzak bir davranış olduğunun bilincinde olursak, yapısal sorunlar çözülmeden dövizin ateşi sönmeyecek. Türkiye devlet başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın faiz – kur – enflasyon ilişkisini uluslararası finans kuruluşları için ikna edici olması zaman gerektirecek. Belki de hiçbir zaman ikna edici olmayacak. 

Görünen o ki, Türkiye’nin yeni dönemde ucuz Türk lirası merkezli bir ekonomik model uygulanacak. Üreten Türkiye ile ithal eden kuzey Kıbrıs arasında asimetri tam da burada başlıyor. 

Çünkü, ithalata dayalı Kıbrıs’ın kuzeyinde maliyetler daha fazla artacak ve her halükârda buranın kendine has ekonomik sorunları da şiddetlenecek.

Hal böyleyse, hükümetin politikalarını belirlerken verili gerçeklere odaklanılması gerekmez mi?.. 

Başka bir deyişle şu soruların cevabı şimdi çok daha önemli: 

 1) Değeri düşük türk lirasına yönelik ekonomik strateji nasıl olmalıdır? 

2) Enflasyon ile mücadeleye yönelik nasıl bir yol izlenmelidir?  

Muhtemelen, KKTC – TC ilişkileri üzerinden kurulu ekonomik modelimizde; hesaplanmayan ancak su sıralar piyasayı şu an rahatlatan en önemli olay güneyden kuzeye doğru gerçekleşen alışverişin artmasıdır. 

Kıbrıslı Türklerin düşen talebini kısmen de olsa Kıbrıslı Helenler karşılıyor. Ortasından çizilmiş bir yeşil çizgisi de olsa, karşılıklı ilişkilerde iniş çıkışlar olsa, müzakere masasına fazla odaklanıp günü kaçırdığımızdan olacak; toplumlar kaderlerinin birbiri ile bağlı olduğu gerçeği ile yüzleşiyor.  

Sadece Ağustos ayında geçişlerde %80 artış ve geçen yılın aynı ayına göre kredi kartları üzerinden harcanan %78 artış ile yaşanıyor. Güneyden kuzeye yönelik alışverişlerde gerçekleşen 1,4 milyon euro kredi kartı harcamasının yanında, bilmediğimiz ve azımsanamayacak nakit harcamalar da var.

Bu piyasadaki talebi dengeleyen Kıbrıslı Rumların harcamaları ile yeni bir ekonomik denge oluşuyor. Dahası siyasi olarak geçiş noktalarının son derece önemli olduğu gerçeği ortaya çıkıyor. 

Sadece toplumların sosyal olarak yakınlaşması için değil; ekonomilerin de birbiri ile yakınlaşması için önemli bir fırsat çıkıyor. 

Türk lirasının değeri düşük oldukça, kuzeydeki önemli döviz varlıklarından biri olarak Euro ikamesi önemli olacak. Kıbrıslı Rumların talebi ve ekonomideki rolü arttıkça piyasayı şekillendirmekte daha etkili bir unsur haline gelecekler. 

Mevcut geçiş noktalarındaki yığılmanın azalmasına yönelik tedbirler, yeni geçiş noktalarının açılması ve iki toplumun birbiri ile güvene dayalı ekonomik ilişkiler oluşturulması önlenemez biçimde yakınlaşmaları arttıracaktır. 

Hal böyleyken değeri düşük Türk lirası Kıbrıslı Rumların talebinin devamlılığını sağlarken, aynı zamanda kuzeydeki ekonomik döngüyü hızlandıracaktır. Doğal olarak piyasaya giren euro cinsi işlemler artmaya başlayacaktır. 

Eğer üretim ve tüketim ilişkilerinde “doğrudan ticareti”, “serbest ticarete” dönüştürebilirsek; doğası gereği gündelik hayatımızda kullanacağımız para biriminin de ağırlıklı olarak euro cinsine dönüşebileceği açıktır. 

Hal böyleyse değeri düşük olan lira stratejisi kendiliğinden euro kullanımını arttıracaktır. 

Kuzeyin Euro bölgesi piyasada en kolay elde edilen para birimi olması durumunda da gerçekleşebilir. Ticari hacim arttıkça bunun gerçekleşmemesi için hiçbir sebep yoktur. Geriye kalan tek şey ise kutuplaşma yaratarak siyasi müdahale ile bu dönüşümün engellenmeye çalışılmasıdır. Buna karşı ada insanı arasında provokasyon ile TMT taktikleri güdecek olanlara karşı durabilmek önemli bir meziyet olacak. 

Kriz, derinleştikçe Kıbrısın kuzeyinde oluşturulmuş dayanaksız statükonun çatırdadığı gerçeği ortaya çıkıyor. 

Büyük adamların, akılcı politikaları pek bir işe yaramazken, sıradan insanların duygusal geçiş noktaları Kıbrıs’taki ezberi bozuyor. 

Ezberi bozmak ya da ezberin bir parçası olmak… 

Sanırım mesele tam da bu… 

Gazedda'dan haberdar olmak için takipte kalın...

Takipten çık
Mertkan Hamit

Mertkan Hamit

Tarihsever, ekonomist, Levant insanı...

Evkaf konuşulması istediği konuları konuşturmakta başarılı bir propaganda süreci yürütüyor | Mertkan Hamit
Mertkan Hamit

Düdükler ülkesi… | Mertkan Hamit

Mertkan Hamit
3 Mart 2023
0

Mahkeme, belediye, evkaf, polis ve itfaiye... Tümü kamu kurumu. Ancak Laguna'da işler o derece çığrından çıktı ki, belediyenin görevini evkaf artık polis ve itfaiyeye talimat verip, onları boyunduruğuna alarak yapıyor....

Okumaya Devam Et
Esas sorulması gereken soru | Mertkan Hamit
Mertkan Hamit

Esas sorulması gereken soru | Mertkan Hamit

Mertkan Hamit
1 Mart 2023
0

Kıbrıs adasında Kıbrıs Ortodoks Kilisesinden sonra en eski kurumlardan biri de Evkaf idaresidir. Bu idare 1571 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun adayı kontrol etmesi ardından kurulur, 1878 yılında adanın Britanya İmparatorluğu'na kiralanması...

Okumaya Devam Et
Evkaf konuşulması istediği konuları konuşturmakta başarılı bir propaganda süreci yürütüyor | Mertkan Hamit
Mertkan Hamit

Evkaf konuşulması istediği konuları konuşturmakta başarılı bir propaganda süreci yürütüyor | Mertkan Hamit

Mertkan Hamit
27 Şubat 2023
0

Ülkede bazı şeylerin çivisinin çıktığını bilinen bir gerçek. Laguna konusunda Maraş'ta yaşanan deprem sonrası gündemde çok tartışıldığı barizdir. Oysa ki, Laguna meselesi deprem felaketinden önce de bir sorundu. Dahası, Evkaf...

Okumaya Devam Et
kktc’ye, Galatasaray’ı hatırlatan şu tabelaya ne olacaksa o olacak – Mertkan Hamit
Mertkan Hamit

kktc’ye, Galatasaray’ı hatırlatan şu tabelaya ne olacaksa o olacak – Mertkan Hamit

Mertkan Hamit
5 Şubat 2023
0

Yıl 2000lerin başı, lisede öğrenciyim. Galatasaray o dönem UEFA kupasını ve Süper Kupayı kazanmıştı.. O dönem sarı ve kırmızı renkleri bir arada görünce akla sadece Galatasaray geliyor. İşte o sıralarda,...

Okumaya Devam Et
Millet ittifakının Kıbrıs politikası federasyon yanlısı olanlar için uygun bir çerçeve sağlıyor – Mertkan Hamit
Mertkan Hamit

Millet ittifakının Kıbrıs politikası federasyon yanlısı olanlar için uygun bir çerçeve sağlıyor – Mertkan Hamit

Mertkan Hamit
4 Şubat 2023
0

Türkiye'de gerçekleşecek kritik seçimlere yönelik Millet İttifakı'nın Kıbrıs ile ilgili açıklaması “Milli davamız olan Kıbrıs sorununa adil ve kalıcı bir çözüm bulunması amacıyla KKTC’nin ve Kıbrıslı Türklerin kazanılmış haklarını koruma...

Okumaya Devam Et

YAZARLAR

Uzaktan izleyen bizler için… – Balin Palmer
Balin Palmer

Samimiyet devreye girince… | Balin Palmer

Balin Palmer
31 Mart 2023
11 araştırma şirketinin açıkladığı anket sonuçlarının ortalaması paylaşıldı
Mehmet Birinci

Türkiye’de 14 Mayıs seçimleri ve sol (2) | Mehmet Birinci

Mehmet Birinci
31 Mart 2023
Bütün bunları ELAM mı yaptı? | Halil Karapaşaoğlu
Halil Karapaşaoğlu

Bütün bunları ELAM mı yaptı? | Halil Karapaşaoğlu

Halil Karapaşaoğlu
30 Mart 2023
Çalıyor

21 Dakika: Şampiyon Melekler Takımı | Video

“Çocuklarımıza ulaşabilmek için yoğun bir çaba sarf ediyoruz”

21 Dakika: Şampiyon Melekler Takımı | Video

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
Gazeddawebtv’nin yeni programı Sansürsüz yayınlandı

Sansürsüz | Nuri Sılay | Tevfik Aytekin #kıbrıs #türkiye #seçim #akp #tatar #erdoğan

SANSÜRSÜZ
“Silahlı ve Tehlikeli: Britanya’nın Irkçı Polisi” | Belgesel

“Silahlı ve Tehlikeli: Britanya’nın Irkçı Polisi” | Belgesel

DÜNYA
Gazeddawebtv’nin yeni programı Sansürsüz yayınlandı

Gazeddawebtv’nin yeni programı Sansürsüz yayınlandı

SANSÜRSÜZ
‘Hükümet istifa’ demek suç değil görevdir

Yas Evi | GAİN Orijinal Belgesel | Video Haber

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
“Çocuklarımıza ulaşabilmek için yoğun bir çaba sarf ediyoruz”

Mağusa’nın en büyük acısı | Video Haber

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
Umut’un babası | Sedat Yılmaz | Video

Umut’un babası | Sedat Yılmaz | Video

DÜNYA
Taraftarlar: Amedspor’a yapılan saldırı bir sistem sorunudur | Video

Taraftarlar: Amedspor’a yapılan saldırı bir sistem sorunudur | Video

DÜNYA
İlk resmî rapor | 33 bin 143 bina ağır hasarlı, 153 bin 506 daire derhal yıkılmalı

Kader Planı: Antakya | Video Haber

DÜNYA
“Çocuklarımıza ulaşabilmek için yoğun bir çaba sarf ediyoruz”

Isias’ta hayatını kaybeden Hayal’in ailesinden ‘AFAD’ çıkışı: 6. güne kadar göremedik | Video Haber

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ

Twitter’da takip et

Tweetlerim

Instagram

Takip et

  • Mağusa Namık Kemal Lisesi
  • Sansürsüz
  • Atanmış Cumhurbaşkanı Tatar, “Biz Kıbrıs’ta eşit ortağız. Kıbrıs Cumhuriyeti’nde de eşit ortak kurucuyuz. Osmanlı döneminden beridir Kıbrıs’ta Türk varlığını yaşatıyoruz” dedi. Osmanlı’dan adayı kiralayan İngiltere’nin Kıbrıs’tan çekilirken adayı Türkiye’ye bırakması gerektiğini ancak bunu yapmadığını kaydeden Tatar, bu süreçte adada sorunlar yaşanmaya başladığını belirtti.
  • 27 Mart Dünya Tiyatro Günü kutlu olsun. Devlet Tiyatrosu
  • Yakanızdayız! #isiasadaletnöbeti
  • 27 MART DÜNYA TİYATRO GÜNÜ

“Bu büyük seçme çağında sanat da seçimini yapmalıdır. Sanat ya körü körüne bir inanışla kaderini bir azınlığa bağlar ve onun aracı olur ya da çoğunluğun tarafını seçerek kaderini ona bağlar. Ya insanları boş düşlere sürükler ve onları uyutur, bilgisizliği artırır; ya da gerçeklere yönelip bilgiyi çoğaltır. Ya yıkıcı yanı ağır basan güçlere ya da yapıcı ve ileri güçlere seslenir.”

Bertolt Brecht
  • Fransa
  • Nuri Sılay ile Tevfik Aytekin

Gazedda Sosyal Medya

SON EKLENENLER

Uzlaşmazlık oyunlarınıza çocukları alet edecek kadar çaresizsiniz | Mertkan Hamit

Avrupa Parlamentosu’ndan Tatar’a: IMAGINE’a geri dön!

11 saat önce
Sosyal medya platformları LGBTQ+’ları korumak konusunda başarısız kalıyor

ABD’de tarihi karar: Büyük jüri, Donald Trump’a resmen suçlama yöneltti

14 saat önce
Seçmenin verileri manipülasyona açık: AKP sosyal medya reklamlarında ilk sırada

Seçmenin verileri manipülasyona açık: AKP sosyal medya reklamlarında ilk sırada

15 saat önce

2023 Onur Haftası’nı düzenlemek için katılım çağrısı

15 saat önce
Rahvancıoğlu: Türkiye’ye giremesem de fikirlerimiz bu zorba iktidar yokken bile Türkiye’de vardı

Rahvancıoğlu davasında ilk incelemeye esas ara kararı açıklandı

15 saat önce
Gazedda

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

  • Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası

Bulamadık
Tümünü Gör
  • Ana Sayfa
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
      • DÜNYADAN YAZARLAR
    • RÖPORTAJ

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız. Gizlilik ve Çerezler Politikası sayfamızı ziyaret edin.