• Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası
Salı, Ağustos 16, 2022
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazeddakıbrıs
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazedda
Bulamadık
Tümünü Gör
Ana Sayfa YORUM GAZEDDABLOG GAZEDDA YAZARLARI Mertkan Hamit

En fazla ihtiyaçlılar görmezden gelindi – Mertkan Hamit

Mertkan Hamit Mertkan Hamit
16 Nisan 2020
Okuma Süresi: 4 dk
A A

1500 TL yardımı ile ilgili farklı yorumları gözlemlerken, amaç ile araç ilişkisinin yeniden gözden kaçtığını tahmin ediyorum. Bu yüzden büyük resim içinde 1500 TL’nin yerini ekonomik açıdan olarak bir daha anlatmak isterim. 

Genel tüketimin hızlı bir şekilde daralması, insanların işlerinden olmasını ve spiral bir etkiyle toplam talebin düşmesine ciddi bir sorundur. Toplam talebin düşmesi ekonominin sağlığı açısından kendi içinde sorunlu bir durumdur.

Basit bir örnek verecek olursam, kuzey Kıbrıs ekonomisinin %73’ünü tüketim oluşturur. Yani sizin market alışverişinizden, bir başkasının alacağı yeni arabaya, hellim üreticisinin piyasadan satın alacağı süte kadar bu aktiviteler bizim ekonomik yapımızın %73’üdür.

Son zamanlarda yerel tüketim gruplarının yanında ciddi tüketim yapan iki önemli grup vardı.

Birincisi gerek günü birlik ziyaret için gerekse de tatil amaçlı olarak Ercan veya geçiş kapılarından giren “ziyaretçilerden” oluşmaktadır.

İkincisi, adanın kuzey yarısında sürekli ikamet eden “öğrencilerden” oluşmaktadır.

Bu iki grubun yarattığı nüfus artışı doğal olarak tüketimi arttırmakta ve ekonomik çarkların döngüsüne büyük bir katkı yapmaktaydı.

COVID19 temel olarak bu iki grubun sayısında dramatik bir azalma yaratmıştır. Bu da iç talebi aşağıya çekmiştir. İkincisi ise ekonomik çarkların durmasından dolayı insanların tüketim alışkanlıklarında aynı geniş seçeneklere sahip olmaması doğal olarak tüketimi azaltmıştır. Sürenin uzamasından dolayı da işverenler, ücretli işçilerini işten çıkarmaya başlamıştır.

1500 TL işsizlik yardımı değildir.

1500 TL ekonomik birikim niyetiyle düşünülmemelidir.

1500 TL yardımının temel mantığı, daralan iç talebi yükseltmek için kişilerin alım güçlerini arttırma desteğidir. Çünkü tüketme davranışları artacak olan insanlar, daha fazla alışveriş yaparak devletin genel anlamda düşen toplam vergi havuzunu arttırmak içindir. Yani döngünün devam etmesi için araca benzin eklemek amacıyla yapılan bir işlemdir.

Ancak, kktc’nin kıt kaynakları ve sorunun bir biçimde tüketimi arttırma çabası yerine sektörlere destek piyangosuna çevrilmesinden dolayı, amaca hizmet etmeyen bir durum ortaya çıkmıştır.

Dahası, birçok işveren çalışanlarının maaşlarını bir kaç ay ödeyebilecek olmasına rağmen, gelecek olan katkının maaş desteği gibi anlaşılmasından dolayı, maaş kesintisine gitmiştir. Oysa ki, işveren çalışanını ödeyebiliyorsa bu destekten bağımsız ödemelidir.

Bu durumda doğal olarak önlem istenilen toplam tüketimi arttırma hedefinden şaşmış, firmaların işçileri ile olan sözleşmelerini by-pass etmeleri için bir bahane haline gelmiştir. İşten çıkarma yasağı ile bunun harmanlanması daha da zor bir durum yaratmıştır.

İşin en kötüsü ise, çeşitli bürokratik sebepler sunulup, yapılan katkıda tüketmeye en çok ihtiyacı olanlar devre dışı bırakılmış ve güvencesiz çalışanlar yerine, göreceli iş güvencesine sahip olan kişiler bu katkıdan yararlandırılmıştır.

Hal böyle olunca, işveren ve işçi bu parayı aldıklarında, acil tüketim amaçlı kullanmak yerine zor günlere saklama arzusuna girmiştir. Doğrudan toplam talebi etkilemek yerine, birikim havuzuna atılmak istenen bu paraların ekonomiye girme süresi ertelenmiş ve hedeflenen “araca benzin” politikası amacından sapmıştır.

Bakanlar Kurulu dün gece bir de “çok tepki gösterildiği” sebebini ortaya koyarak, kararını değiştirmiş ve bu paradan yararlanacak olan sektörleri genişletmiştir ancak yine hükümlerdeki değişiklik olmadığı için en çok tüketme ihtiyacı olan kesimler hedeflenmemiştir. Böylelikle aynı anda birden fazla hata yaparak, en fazla ihtiyaçlıların görmezden gelindiği ücretli kesim arasında bir adalet tartışmasının başlamasına neden olmuştur. Bu hem gereksiz, hem de adaletsizliğin doğrudan etkilediği insanları dahil etmeden yapılan bir tartışmadır.

Başka ülkelerde bu olaya “helicopter money” deniliyor. Tüketimin devam etmesi için helikopterle para atıp, insanların tüketmesini devam ettirmekten bahsediyor. Biz ise buna dair yarattğımız bürokratik engeller, verilen cuzi miktarı ne kolay erişebilir yaptı, ne de istenilen hedefe oluştırdı. Tüm bunların ışığında konuyu değerlendirirsek, amaç ve araç arasındaki ilişkiyi de daha iyi belirleriz.

Son olarak, ekonomik adalete dair konuşmak gereklidir. Ancak bunun üst limiti 1500 TL değildir.

Gazedda'dan haberdar olmak için takipte kalın...

Takipten çık
Mertkan Hamit

Mertkan Hamit

Tarihsever, ekonomist, Levant insanı...

Mertkan Hamit

Emek-ücret ilişkisi yeniden tartışılmalıdır | Mertkan Hamit

Mertkan Hamit
22 Temmuz 2022
0

Bir süredir kamu personelinin maaşlarına yönelik yapılan düzenlemeye yönelik ciddi bir tepki var.  Bu reaksiyonlar farklı biçimlerde karşımıza çıkıyor. Bir kısmı doğrudan memurları hedef tahtasına koyarken, bir diğer kesim sadece...

Okumaya Devam Et
Belki de o kadar umutsuz olmamak lazım – Mertkan Hamit
Mertkan Hamit

Belki de o kadar umutsuz olmamak lazım – Mertkan Hamit

Mertkan Hamit
20 Temmuz 2022
0

Adaya gerçekleştirilen askeri harekatın üzerinden tam 48 yıl geçti. Bu sürecin öncesinde tek adam idaresi altında, ağırlıkla kırsal bölgelerde yaşayan bir nüfustan oluşan Kıbrıslıtürklerin olan biteni etraflı bir biçimde kavraması...

Okumaya Devam Et
20 Temmuz 74 öncesi TBMM ‘gizli’ tutanakları – Çağdaş Öğüç
Mertkan Hamit

20 Temmuz: Milliyetçi kalıpların dışında konuşulması gereken gün | Mertkan Hamit

Mertkan Hamit
19 Temmuz 2022
0

Yedi ya da sekiz yaşındaydım. Ailemle ilk kez Yiğitler Burcu’na çıkmış, annem telin diğer tarafında yürüyen insanlar için “bu gördüğün insanlar Kıbrıslırumlardır karşı taraf ise Rum tarafıdır” demişti. Tarih kitaplarında...

Okumaya Devam Et
İlişkinin ana-yavru değil, ezen-ezilen biçiminde olduğu teyit edildi – Mertkan Hamit
Mertkan Hamit

İlişkinin ana-yavru değil, ezen-ezilen biçiminde olduğu teyit edildi – Mertkan Hamit

Mertkan Hamit
22 Mayıs 2022
0

İşin ekonomik teorisini bir kenara bırakıyorum, kriz zamanlarında yapılan ekonomik protokoller aynı zamanda önemli bir iletişim dökümanıdır. 

Okumaya Devam Et
Nihayetinde, doğru eksene dönük bir adım atıldı – Mertkan Hamit
Mertkan Hamit

Nihayetinde, doğru eksene dönük bir adım atıldı – Mertkan Hamit

Mertkan Hamit
19 Mayıs 2022
0

TDP Başkanı Mine Atlı'nın siyasette ve solda çokluk iddiasını ortaya koyması bence olumlu bir gelişmedir. 

Okumaya Devam Et

YAZARLAR

Cürretle hayatı kucaklar sevda[1] – Temel Demirer
Temel Demirer

Cürretle hayatı kucaklar sevda[1] – Temel Demirer

Temel Demirer
15 Ağustos 2022
Emir demiri kesti!
Abdullah Korkmazhan

Doğrudan demokrasinin önündeki engeller kaldırılmalıdır – Abdullah Korkmazhan

Abdullah Korkmazhan
13 Ağustos 2022
Bir emperyalist siyaset artı bir anti-emperyalist siyaset iki anti-emperyalist siyaset yapmaz! Yoktan Var Olmaz (1) – Mustafa Onurer
Mustafa Onurer

Bir emperyalist siyaset artı bir anti-emperyalist siyaset iki anti-emperyalist siyaset yapmaz! Yoktan Var Olmaz (4) – Mustafa Onurer

Mustafa Onurer
13 Ağustos 2022
Olduğun kişiyi seç | Balin Palmer
Balin Palmer

Olduğun kişiyi seç | Balin Palmer

Balin Palmer
12 Ağustos 2022
Kırmızı Biber 🌶 | Tevfik Aytekin
Tevfik Aytekin

Kırmızı Biber 🌶 | Tevfik Aytekin

Tevfik Aytekin
12 Ağustos 2022

SON EKLENENLER

İskoçya’da regl ürünleri ücretsiz dağıtılacak

İskoçya’da regl ürünleri ücretsiz dağıtılacak

10 saat önce
Bağımsız Kıbrıs eylemi Lefkoşa’da gerçekleşti

Bağımsız Kıbrıs eylemi Lefkoşa’da gerçekleşti

1 gün önce
“Onaylanan taslak onaylayanların bile elinde yok”

“Onaylanan taslak onaylayanların bile elinde yok”

1 gün önce
Yapay zeka ve sınıf mücadelesi | Yavuz Köroğlu – Vâsıf Atmaca

Yapay zeka ve sınıf mücadelesi | Yavuz Köroğlu – Vâsıf Atmaca

1 gün önce
“İnsan Denen Şey” 16 Ağustos’da Merkez Lefkoşa’da

“İnsan Denen Şey” 16 Ağustos’da Merkez Lefkoşa’da

1 gün önce
Bandista’nın yeni albümü Kıbrıs’ın işgaline atfedildi

Bandista’nın yeni albümü Kıbrıs’ın işgaline atfedildi

1 gün önce
Küresel sistemsizlik ve karanlık kış – Emile Amin

Küresel sistemsizlik ve karanlık kış – Emile Amin

2 gün önce
Gazedda

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

  • Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası

Bulamadık
Tümünü Gör
  • Ana Sayfa
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
      • DÜNYADAN YAZARLAR
    • RÖPORTAJ

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız. Gizlilik ve Çerezler Politikası sayfamızı ziyaret edin.