• Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası
Cuma, Haziran 13, 2025
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazeddakıbrıs
28 °c
Nicosia
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
    • SANAT
    • KORONAVİRÜS
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
    • SANAT
    • KORONAVİRÜS
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazedda
Bulamadık
Tümünü Gör
Ana Sayfa YORUM GAZEDDABLOG GAZEDDA YAZARLARI Mertkan Hamit

En fazla ihtiyaçlılar görmezden gelindi – Mertkan Hamit

Mertkan Hamit Mertkan Hamit
16 Nisan 2020
Okuma Süresi: 4 dk
A A
https://bsky.app/profile/gazeddakibris.bsky.socialhttps://www.threads.net/@gazeddakibris

1500 TL yardımı ile ilgili farklı yorumları gözlemlerken, amaç ile araç ilişkisinin yeniden gözden kaçtığını tahmin ediyorum. Bu yüzden büyük resim içinde 1500 TL’nin yerini ekonomik açıdan olarak bir daha anlatmak isterim. 

Genel tüketimin hızlı bir şekilde daralması, insanların işlerinden olmasını ve spiral bir etkiyle toplam talebin düşmesine ciddi bir sorundur. Toplam talebin düşmesi ekonominin sağlığı açısından kendi içinde sorunlu bir durumdur.

Basit bir örnek verecek olursam, kuzey Kıbrıs ekonomisinin %73’ünü tüketim oluşturur. Yani sizin market alışverişinizden, bir başkasının alacağı yeni arabaya, hellim üreticisinin piyasadan satın alacağı süte kadar bu aktiviteler bizim ekonomik yapımızın %73’üdür.

Son zamanlarda yerel tüketim gruplarının yanında ciddi tüketim yapan iki önemli grup vardı.

Birincisi gerek günü birlik ziyaret için gerekse de tatil amaçlı olarak Ercan veya geçiş kapılarından giren “ziyaretçilerden” oluşmaktadır.

İkincisi, adanın kuzey yarısında sürekli ikamet eden “öğrencilerden” oluşmaktadır.

Bu iki grubun yarattığı nüfus artışı doğal olarak tüketimi arttırmakta ve ekonomik çarkların döngüsüne büyük bir katkı yapmaktaydı.

COVID19 temel olarak bu iki grubun sayısında dramatik bir azalma yaratmıştır. Bu da iç talebi aşağıya çekmiştir. İkincisi ise ekonomik çarkların durmasından dolayı insanların tüketim alışkanlıklarında aynı geniş seçeneklere sahip olmaması doğal olarak tüketimi azaltmıştır. Sürenin uzamasından dolayı da işverenler, ücretli işçilerini işten çıkarmaya başlamıştır.

1500 TL işsizlik yardımı değildir.

1500 TL ekonomik birikim niyetiyle düşünülmemelidir.

1500 TL yardımının temel mantığı, daralan iç talebi yükseltmek için kişilerin alım güçlerini arttırma desteğidir. Çünkü tüketme davranışları artacak olan insanlar, daha fazla alışveriş yaparak devletin genel anlamda düşen toplam vergi havuzunu arttırmak içindir. Yani döngünün devam etmesi için araca benzin eklemek amacıyla yapılan bir işlemdir.

Ancak, kktc’nin kıt kaynakları ve sorunun bir biçimde tüketimi arttırma çabası yerine sektörlere destek piyangosuna çevrilmesinden dolayı, amaca hizmet etmeyen bir durum ortaya çıkmıştır.

Dahası, birçok işveren çalışanlarının maaşlarını bir kaç ay ödeyebilecek olmasına rağmen, gelecek olan katkının maaş desteği gibi anlaşılmasından dolayı, maaş kesintisine gitmiştir. Oysa ki, işveren çalışanını ödeyebiliyorsa bu destekten bağımsız ödemelidir.

Bu durumda doğal olarak önlem istenilen toplam tüketimi arttırma hedefinden şaşmış, firmaların işçileri ile olan sözleşmelerini by-pass etmeleri için bir bahane haline gelmiştir. İşten çıkarma yasağı ile bunun harmanlanması daha da zor bir durum yaratmıştır.

İşin en kötüsü ise, çeşitli bürokratik sebepler sunulup, yapılan katkıda tüketmeye en çok ihtiyacı olanlar devre dışı bırakılmış ve güvencesiz çalışanlar yerine, göreceli iş güvencesine sahip olan kişiler bu katkıdan yararlandırılmıştır.

Hal böyle olunca, işveren ve işçi bu parayı aldıklarında, acil tüketim amaçlı kullanmak yerine zor günlere saklama arzusuna girmiştir. Doğrudan toplam talebi etkilemek yerine, birikim havuzuna atılmak istenen bu paraların ekonomiye girme süresi ertelenmiş ve hedeflenen “araca benzin” politikası amacından sapmıştır.

Bakanlar Kurulu dün gece bir de “çok tepki gösterildiği” sebebini ortaya koyarak, kararını değiştirmiş ve bu paradan yararlanacak olan sektörleri genişletmiştir ancak yine hükümlerdeki değişiklik olmadığı için en çok tüketme ihtiyacı olan kesimler hedeflenmemiştir. Böylelikle aynı anda birden fazla hata yaparak, en fazla ihtiyaçlıların görmezden gelindiği ücretli kesim arasında bir adalet tartışmasının başlamasına neden olmuştur. Bu hem gereksiz, hem de adaletsizliğin doğrudan etkilediği insanları dahil etmeden yapılan bir tartışmadır.

Başka ülkelerde bu olaya “helicopter money” deniliyor. Tüketimin devam etmesi için helikopterle para atıp, insanların tüketmesini devam ettirmekten bahsediyor. Biz ise buna dair yarattğımız bürokratik engeller, verilen cuzi miktarı ne kolay erişebilir yaptı, ne de istenilen hedefe oluştırdı. Tüm bunların ışığında konuyu değerlendirirsek, amaç ve araç arasındaki ilişkiyi de daha iyi belirleriz.

Son olarak, ekonomik adalete dair konuşmak gereklidir. Ancak bunun üst limiti 1500 TL değildir.

Mertkan Hamit

Mertkan Hamit

Tarihsever, ekonomist, Levant insanı...

Cenevre’nin Ardından 5+1 Not…
Mertkan Hamit

Cenevre’nin Ardından 5+1 Not…

Mertkan Hamit
18 Mart 2025

BM Genel Sekreteri'nin açıkladığı noktalar bize 2025 yılında Güven Yaratıcı Önlemleri içeren adı ve kapsamı konmamış bir sürecin başladığını gösteriyor.

Devamı içinDetails
Mertkan Hamit

Üstel, vekil maaşlarında güneye fark attığını da söyleseydi keşke | Mertkan Hamit

Mertkan Hamit
19 Eylül 2024

Asgari ücretli emekçi, işverenine 40,436 TL'ye (1063,26 Euro) mal olacak. İşveren, çalıştırdığı ücretlilerden 40,436 TL'den daha yüksek bir getiri sağlayabilmek için fiyatlarını ona göre düzenleyecek. Hane halkları için satın alacağı...

Devamı içinDetails
Kıbrıs’ı halen ‘nefret ve korku yönetiyor’! | Video
Mertkan Hamit

14 Ağustos’a not | Mertkan Hamit

Mertkan Hamit
14 Ağustos 2024

50 yıl önce bugün, Mağusaya bağlı Muratağa, Sandallar, Atlılar köyleri ve Larnaka’nın Dohni köyünde; BM tarafından “insanlığa karşı işlenen suç” olarak nitelendirilen dehşet yaşandı.

Devamı içinDetails
Bir Temmuz bunalımı | Mertkan Hamit
Mertkan Hamit

Bir Temmuz bunalımı | Mertkan Hamit

Mertkan Hamit
20 Temmuz 2024

Son buzul çağının 14,000 yıl önce sona erdiği kabul edilir. Kıbrıs’ta ise ilk insan izine ait bulgular 12,000 yıl önce, Limasol’a bağlı Aetokremnos köyündeki “Kartal kayalığı” ismi verilen mağarada görülür....

Devamı içinDetails
Mertkan Hamit

Kumara yönelik denetlemelerin daha sıkı işletilmesi gerekli olacak | Mertkan Hamit

Mertkan Hamit
29 Haziran 2024

Mehmet Şimşek'in göreve geldiğinden beri özellikle üstünde durduğu gri liste meselesi konusunda karar açıklandı. Daha önce de belirttiğim gibi Türkiye Cumhuriyeti FATF gri listesinden çıktı. Dahası, beklentilerimin üzerinde olarak FATF'ın...

Devamı içinDetails

YAZARLAR

Ortaokullarda Başörtüsü Yasağının Kaldırılmasının Düşündürdükleri
Umut Bozkurt

Ortaokullarda Başörtüsü Yasağının Kaldırılmasının Düşündürdükleri

Umut Bozkurt
23 Mart 2025
Sizin Bu Suskunluğunuz Bizi Sağır Ediyor
Konuk Yazar

Sizin Bu Suskunluğunuz Bizi Sağır Ediyor

Konuk Yazar
22 Mart 2025
Kırılgan Ahlaklar, Kamusal Sorumluluklar
Engin Kara

Kırılgan Ahlaklar, Kamusal Sorumluluklar

Engin Kara
22 Mart 2025
Çalıyor

Baf Okulları Biyodizel İçin 17 Ton Yemeklik Yağ Topladı

Baf Okulları Biyodizel İçin 17 Ton Yemeklik Yağ Topladı

Baf Okulları Biyodizel İçin 17 Ton Yemeklik Yağ Topladı

KIBRIS
Romanya’da Rusya Yanlısı Aday Yeniden Reddedildi, Aşırı Sağcılar Polisle Çatıştı

Romanya’da Rusya Yanlısı Aday Yeniden Reddedildi, Aşırı Sağcılar Polisle Çatıştı

DÜNYA
“Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz”: Edip Akbayram Hayata Veda Etti

“Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz”: Edip Akbayram Hayata Veda Etti

SANAT
Zelenski’yi Kameralar Önünde Aşağıladılar

Zelenski’yi Kameralar Önünde Aşağıladılar

DÜNYA
“Emekli” Tavuklar Kıbrıs Zeytinliklerinde “Çalışıyor”

“Emekli” Tavuklar Kıbrıs Zeytinliklerinde “Çalışıyor”

İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
Cyprus Mail Yurttaşlara Sordu: Kıbrıs’ı Yabancılara Mı Satıyoruz?

Cyprus Mail Yurttaşlara Sordu: Kıbrıs’ı Yabancılara Mı Satıyoruz?

KIBRIS

İzel Seylani: Birlikte hayal etmeyi başardığımızda… | Video

SANAT
İsrail’in yerle bir ettiği Gazze havadan görüntülendi | Video

İsrail’in yerle bir ettiği Gazze havadan görüntülendi | Video

DÜNYA
Yunanistan’da ABD tanklarına barikat: Katiller evinize dönün

Yunanistan’da ABD tanklarına barikat: Katiller evinize dönün

DÜNYA
Scholz’un konuşması kesildi: “Filistinlilerin kanı sizin ellerinizde” | Video

Scholz’un konuşması kesildi: “Filistinlilerin kanı sizin ellerinizde” | Video

DÜNYA

Instagram

Takip et

  • Bekir Paşa Lisesi öğretmenleri Eğitim Bakanlığı
  • Tutuklanan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu paylaşımında TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı hedef alarak “Korkunun ecele faydası yok! Öyle de yenileceksin! Böyle de yenileceksin. Haklılığımıza, cesaretimize, tevazumuza, güler yüzümüze yenileceksin!” dedi.

https://gazeddakibris.com/imamoglu-demokrasi-meydanlarinda-sesinizi-yukseltin/
  • Tel Aviv’de toplanan onbinlerce kişi, Netanyahu
  • Güney Kore, Japonya ve Çin dışişleri bakanları, Kore Yarımadası
  • 21 Mart Dünya Irkçılık Karşıtı Gün nedeniyle Kıbrıs
  • "AKP’nin Kuzey Kıbrıs’a yaptığı müdahaleleri beni de herkes gibi rahatsız ediyor. Ancak o rejimin buraya dayattığı politikaların hıncını başını örten orta okul öğrencilerinden çıkarmamalıyız."

https://gazeddakibris.com/ortaokullarda-basortusu-yasaginin-kaldirilmasinin-dusundurdukleri/?utm_source=instagram-business&utm_medium=jetpack_social
  • Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan ve beraberindekiler, CHP
  • Gençlik Federasyonu açıklamasında 22 Mart Cumartesi akşamı, Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) kampüsünde yaşanan ve kamuoyuna yansıyan olayların demokratik değerler ve ifade özgürlüğü açısından endişe verici olduğu belirtildi.

https://gazeddakibris.com/genclik-federasyonundan-polise-daudeki-garabet-tutumdan-donun/?utm_source=instagram-business&utm_medium=jetpack_social

Gazedda Sosyal Medya

SON EKLENENLER

Gençlik Federasyonu’ndan Polise: DAÜ’deki Garabet Tutumdan Dönün

Gençlik Federasyonu’ndan Polise: DAÜ’deki Garabet Tutumdan Dönün

3 ay önce
KTOEÖS: Öğretmenlere Yönelik Sahte Hesaplar Üzerinden Sosyal Medyada İtibarsızlaştırma Kampanyası Ve Provokasyonlar Yapılıyor

KTOEÖS: Öğretmenlere Yönelik Sahte Hesaplar Üzerinden Sosyal Medyada İtibarsızlaştırma Kampanyası Ve Provokasyonlar Yapılıyor

3 ay önce
İmamoğlu: Demokrasi Meydanlarında Sesinizi Yükseltin

İmamoğlu: Demokrasi Meydanlarında Sesinizi Yükseltin

3 ay önce
Siyaset Bilimci Şebnem Oğuz: Erdoğan Muhalefeti Bölmeye ve Uysal Bir Muhalefet Yaratmaya Çalışıyor

Siyaset Bilimci Şebnem Oğuz: Erdoğan Muhalefeti Bölmeye ve Uysal Bir Muhalefet Yaratmaya Çalışıyor

3 ay önce
Barolar Birliği: Yargının Tarafsızlığına Yönelik Bir Darbe

Barolar Birliği: Yargının Tarafsızlığına Yönelik Bir Darbe

3 ay önce

Gazedda Facebook

Gazedda Facebook
Gazedda

© 2025 Gazeddakıbrıs - Copyleft

  • Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Bulamadık
Tümünü Gör
  • Ana Sayfa
  • HABER
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
    • SANAT
    • KORONAVİRÜS
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
      • DÜNYADAN YAZARLAR
    • RÖPORTAJ

© 2025 Gazeddakıbrıs - Copyleft

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız. Gizlilik ve Çerezler Politikası sayfamızı ziyaret edin.