• Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası
Salı, Şubat 7, 2023
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazeddakıbrıs
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazedda
Bulamadık
Tümünü Gör
Ana Sayfa YORUM GAZEDDABLOG GAZEDDA YAZARLARI Hasan Sarpten

Deniz kestanelerinin hazin hikayesi – Hasan Sarpten

Hasan Sarpten Hasan Sarpten
15 Kasım 2019
Okuma Süresi: 3 dk
A A

Paracentrotus lividus, mor deniz kestanesi olarak bilinen ve Akdeniz kıyılarında yaygın olarak görülen bir deniz kestanesi türüdür. Aslında “yaygın görülen bir türdü” demek daha doğru bir ifade olur. Çünkü, son yıllarda sayıları giderek azaldı ve neredeyse nadiren rastlanır bir türe dönüştü. Oysa, orta yaş ve üzerindeki Kıbrıslılar deniz kestanelerini çok iyi bilir.

İlk gençlik yılları 90’lara denk gelenlerden benim gibi deniz tutkunu olup da ayağına kestane dikeni batmayan var mıdır? Hiç sanmam. Sadece kayalık yerlerde değil, en bilindik plajlarda bile onların üzerine basmak çok sıradan birşeydi. Hem de canınızı çok acıtan ve birkaç gün ayağınızın üzerine basmanıza engel olacak derecede ağrı veren birşeydi. Şimdi anlıyoruz ki, son gençlik yıllarını yaşayan benim gibiler için onları görememe ve dahası çocuklarımızın da göremeyeceğini bilme canımızı çok daha fazla acıtıyor. Evet, deniz kestaneleri tükeniyor.

Peki ama neden? Kimilerine doğal bir süreç gibi görünse de bu durumun nedeni tam olarak insan etkileri. Küresel iklim değişikliği ülkemize etkisini sadece yağış rejimlerinde düzensizlikler sonucu çarpık yapılaşmanın da etkisiyle yaşanan su baskınları ve sel felaketleriyle göstermiyor. Biz pek farkında olmasak da deniz sularındaki ısınma da yaşamı olumsuz etkiliyor.

Türkiye Meteroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre son kırk yılda Akdeniz’ de 0,4 derecelik bir artış olduğu ve yükselme trendinin devam ettiği belirtiliyor. Deniz suyu sıcaklığında göreceli olarak “küçücük” bu artış bile deniz kestanelerini yok etmeye yetti. Bu duruma sadece suyun sıcaklığındaki artış olarak değil, ekosistemin bozulması olarak bakmak daha doğru olacaktır. Bir yandan bu canlılar yok olurken, diğer yandan balon balığı gibi istilacı türlerin de bu süreci hızlandırdığı söylenebilir.

Öte yandan, yerli diye tanımlayabileceğimiz türler yıldan yıla azalırken yeni yeni ve tehlikeli türler denizlerimizde görülmeye başlıyor. Uzmanlar, yerli deniz kestaneleri yerine zehirli deniz kestanesi “Diadema setosum”un Akdeniz kıyılarında hızla yayıldığına işaret ediyor. Şimdilik, kayalık bölgelerde denize girenler ya da avlananlar için bir tehdit olsa da alışılagelmiş deniz kestanelerinin yerini bu zehirli türün alması kaçınılmaz gibi duruyor. Bu tür, Akdeniz’deki su sıcaklığının artışına bağlı olarak Hint Okyanusu ve Kızıldeniz’den yaşanan göçler sonucu sahillerimizde hakim olmaya başladı. Bizim yerli türlere nazaran siyah uzun dikenli olarak bilinen bu zehirli deniz kestanesinin üstünde bir kese var ve 5 yıldız şeklinde fosforlu ışık saçıyor.

Çok hızlı hareket ederek hemen bulunduğu yeri terkediyor ve bu sayede Akdeniz’deki dağılımını genişletmeye devam ediyor. Henüz endişe edecek bir durum yok gibi düşünebilirsiniz ama hızlı çoğalan bir tür zehirli deniz kestanesinin tıpkı balon balıkları gibi birkaç yıla kıyılarımızı tehdit etmesi supriz olmayacaktır.

Tıpkı bizim gibi değil mi? Biz tehlikeyi başka yerlerde araken Kıbrıslı Türkler politik, ekonomik, sosyolojik nedenlerle yok oluyor diyoruz. Kim bilir; belki de biz de yerel deniz kestanelerimiz gibi çok daha basit bir nedenle, yani “ekolojik” nedenlerle yok olup gideceğiz! Bunu anlamak için deniz kestanelerinin durumuna bakmak yeter de artar bile…

Gazedda'dan haberdar olmak için takipte kalın...

Takipten çık
Hasan Sarpten

Hasan Sarpten

Yarınlara daha güzel bir Kıbrıs bırakmaya uğraşan bir öğretmen, bir biyolog ya da kısaca bir insan

Hasan Sarpten

Avustralya’ya bakıp Kıbrıs’ı görmek – Hasan Sarpten

Hasan Sarpten
15 Ocak 2020
0

Önce Amazon, sonra Avustralya ormanlarında yaşanan büyük yangınlara bakıp sadece üzülmek yetmez. Belli ki, aşırı yağışlardan dolayı yitirdiğimiz 4 genci çoktan unuttuk. Tekrar hatırlamak için, bu kez ormanlarımızın yanmasını bekleyip...

Okumaya Devam Et
Hasan Sarpten

Yok olmanın dayanılmaz ağırlığı – Hasan Sarpten

Hasan Sarpten
9 Eylül 2019
0

Biliyorum, bu yaklaşım yakın cografyamızdan size tanıdık geliyor. Ancak, durum inanın ki çok vahim. Amazon yangınları, insan eliyle yeryüzünü nasıl yok ettiğimizin kanıtlarından en çarpıcı olanı. Biz çaresizlerin içinde hissettiği...

Okumaya Devam Et

YAZARLAR

kktc’ye, Galatasaray’ı hatırlatan şu tabelaya ne olacaksa o olacak – Mertkan Hamit
Mertkan Hamit

kktc’ye, Galatasaray’ı hatırlatan şu tabelaya ne olacaksa o olacak – Mertkan Hamit

Mertkan Hamit
5 Şubat 2023
Millet ittifakının Kıbrıs politikası federasyon yanlısı olanlar için uygun bir çerçeve sağlıyor – Mertkan Hamit
Mertkan Hamit

Millet ittifakının Kıbrıs politikası federasyon yanlısı olanlar için uygun bir çerçeve sağlıyor – Mertkan Hamit

Mertkan Hamit
4 Şubat 2023
Değişimle dans – Balin Palmer
Balin Palmer

İçindeki çocuk – Balin Palmer

Balin Palmer
3 Şubat 2023
Balin Palmer

Hatırlayış – Balin Palmer

Balin Palmer
27 Ocak 2023
Zehirleyen kapitalist yıkımın dökümü[*] | Sibel Özbudun-Temel Demirer
Temel Demirer

Zehirleyen kapitalist yıkımın dökümü[*] | Sibel Özbudun-Temel Demirer

Sibel Özbudun
25 Ocak 2023

SON EKLENENLER

Sıra, sıradan yurttaşlara geldi

Sıra, sıradan yurttaşlara geldi

1 gün önce
Yurttaşlar sandık başında

Yurttaşlar sandık başında

2 gün önce
COVID-19 ABD’deki çocuklarda önde gelen ölüm nedenlerinden biri

COVID-19 ABD’deki çocuklarda önde gelen ölüm nedenlerinden biri

2 gün önce
Çin’in ultra zenginleri, servetlerini korumak için Singapur’a kaçıyor

Çin’in ultra zenginleri, servetlerini korumak için Singapur’a kaçıyor

2 gün önce
Şili’de orman yangını| Yaşamını yitirenleri sayısı artıyor

Şili’de orman yangını| Yaşamını yitirenleri sayısı artıyor

2 gün önce
Kuş gribi bir insan salgınına dönüşme tehdidi oluşturuyor – Benjamin Mateus – WSWS

Kuş gribi bir insan salgınına dönüşme tehdidi oluşturuyor – Benjamin Mateus – WSWS

2 gün önce
Hitler Rusya’da darbe planlamış: Belgeler erişime açıldı

Hitler’in iktidara gelmesinin üzerinden 90 yıl geçti – Peter Schwarz – WSWS

2 gün önce
Gazedda

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

  • Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası

Bulamadık
Tümünü Gör
  • Ana Sayfa
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
      • DÜNYADAN YAZARLAR
    • RÖPORTAJ

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız. Gizlilik ve Çerezler Politikası sayfamızı ziyaret edin.