• Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası
Salı, Mart 28, 2023
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazeddakıbrıs
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazedda
Bulamadık
Tümünü Gör
Ana Sayfa YORUM GAZEDDABLOG DÜNYADAN YAZARLAR

Das Kapital’in 150 Yılı | Gareth Stedman Jones

Gazedda Gazedda
28 Ağustos 2017
Okuma Süresi: 5 dk
A A
Das Kapital’in 150 Yılı | Gareth Stedman Jones

Karl Marx’ın yapıtı robot teknolojisinden siyaset bilimine birçok alanı etkiledi. Çığır açan etkiler yaratan Das Kapital emek, ticaret ve küresel pazar kavramlarını geliştirdi. 


Gareth Stedman Jones | Nature Dergisi

Çeviri | Serap Şen


Avrupa çapında on dokuzuncu yüzyıl ortasına gelindiğinde Sanayi Devrimi’nin arkasındaki bilimsel ve teknolojik değişimler ağır toplumsal ve siyasal bedellere mal olmaktaydı. Kentlerde yaşayanların yoksulluğu ve kötü sağlık koşulları, aşırı kalabalık, çocuk işçilik ve baskıcı fabrika koşullarına dair haberler yaygınlaşmıştı. Bu ‘toplumsal mesele’ yaygın bir endişe yaratıyordu. Öte yandan sansür, baskı, aristokratların devam eden egemenliği ve işçi sınıflarının seçme ve seçilme hakkından yoksun bırakılması, birikmiş siyasal huzursuzlukların kıvılcımını çaktı.

Bu değişimleri gözlemleyen, analiz eden ve sentezleyen ise Rhineland’li ekonomist Karl Marx (1818-83) idi. Çığır açan etkiler yaratacak olan ve ilk cildi 150 yıl önce yayınlanan Das Kapital kitabında emek, ticaret ve küresel pazar kavramlarını geliştirdi. Kitabın ekonomi, siyaset ve güncel gelişmeler üzerindeki etkisi muazzam oldu. Marx’ın fikirleri robot teknolojisinden evrim teorisine dek birçok farklı bilimsel araştırma alanına nüfuz etti. Marx, sanayi devrimlerinin işçileri makine bekçilerine indirgediğini ve insan emeğine dayanmayan üretimin yolunu açtığını görmüştü.

Marx insan tarihinin gelişim yasasını keşfetti

Das Kapital’in kavramlarının bu denli çok alana yayılması nasıl açıklanabilir? Marx’ın yaşam boyu birlikte çalıştığı, 1845 tarihli çığır açan İngiltere’de Emekçi Sınıfların Durumu kitabının yazarı Friedrich Engels, Das Kapital’i, sekiz yıl evvel yayınlanan doğal seleksiyon yoluyla evrim teorisi ile kıyaslamıştır. Şöyle yazmıştır: “Tıpkı Charles Darwin’in organik doğanın gelişim yasasını keşfetmesi gibi, Marx da insan tarihinin gelişim yasasını keşfetmiştir.”

Das Kapital’in olağanüstülüğü, kapitalizmin dinamizmine ve toplumları küresel ölçekte dönüştürmesine dair hala emsalsizliğini koruyan bir tasvir sunmasındadır. Meta ve sermaye gibi kavramları sıkı bir şekilde literatüre soktu. Ve devletlerin ve siyasal sistemlerin hiç durulmayan bozuluş ve parçalanması dahil, kapitalizmin zayıf yönlerinden bazılarını açığa vurdu.

İkili 1844’te buluştu

1840’ların başında Marx Rheinische Zeitung gazetesinin radikal editörü olarak basın özgürlüğü adına Prusya’ya saldıran başyazılar yazıyordu. Gazete 1843’te yasaklandıktan sonra Paris’e gitti ve bir komünist oldu. Fransa’nın 1789’u gibi değil, mevcut toplumun alt tabasındaki sınıf olan ‘proletarya’ tarafından yapılacak ‘insani’ bir devrimi savunmaya başladı.

Sürgünlüğü sırasında, Engels’in ‘Ekonomi Politiğin Bir Eleştiri Denemesi’ makalesini aldığında, Marx’ın teorik projesi gelişmeye başladı. İkili 1844’te buluştu. Babasının İngiltere’nin Manchester şehrindeki tekstil fabrikasını idare eden ve “politik ekonomi” ya da “zenginleşmenin bilimini” çalışan Engels, özel mülkiyete dayalı ekonomik sistemi eleştiriyordu. Kapitalizmin köleliği ve feodalizmi sırf köylüleri ve zanaatkarları mülksüz ücretliler haline getirmek için sona erdirdiğini savunuyordu. Bu görüşler Marx’ın sonrasında Das Kapital haline gelecek olan kendi ekonomi politik eleştirisine girişmesine ön ayak oldu.

Benzersiz bir çözümleme

Marx 30 yıl boyunca bu konuyu çalıştı ama ancak ilk cildi bitirebildi; Engels diğer ikisini Marx öldükten sonra, onun notlarından toparladı. Marx görevine bilimsel hassasiyetle yaklaşıyordu ve resmi istatistikleri ve tarihsel kaynakları büyük bir titizlikle kullanıyordu. Das Kapital yayınlandığı dönem açısından tarihi ideolojik veya soyut felsefi terimlerle değil maddi olarak (insan yaşamının sosyal ve ekonomik gerçekleri) çözümlemesi ile benzersizdi.

Marx özel mülkiyetin ‘sınıf mücadelesi’ tarafından dünya pazarının hakimiyeti doğrultusunda yönlendirilen, yabancılaşmaya dayalı bir toplum yarattığını savundu. Kapitalist gelişmenin/kalkınmanın zorunluluklarının yönlendirdiği bir dünyaya dair Marx ve Engels’in 1848 tarihli kitapçıkları Komünist Manifesto’da unutulmaz bir şekilde resmedilen bu tasvir bugün hala geçerliliğini koruyor.

Marx’ın kaynakları

Das Kapital’in ilk cildinde, Marx işçilerin üretim – fiili çalışma süreci – üzerinden nasıl sömürüldüklerini inceledi. Kapitalistin emekçilerin emeğini değil çalışma kapasitesini satın aldığını savundu. İşçilerden kar etmek veya ‘artı değer’ elde etmek için, kapitalistin çalışma saatlerini uzatması veya saat başı üretkenliği artırması gerekiyordu. Britanya’nın Fabrika Teftiş Kurulu’nun kayıtlarından yoğun şekilde yararlanan Marx, artı değeri ‘realize etmek’ etmek için metaların dolaşıma sokulması ve dünya pazarında bir kârla satılması gerektiğini öne sürdü. Ama satış garantisi olmadan, ‘kapitalist kriz’ baş gösterebilirdi; fazla mal üretilebilir veya kârlar düşebilirdi. Marx, buharlı dokuma tezgâhları gibi, işçilerin yerini alarak ‘emek tasarrufu sağlayan’ makinelerin kullanıma girmesinin kâr oranlarının düşmesine neden olduğunu gördü; sadece canlı emeğin kâr üretebileceğine inandı.

Hayal kırıklığı

Yarattığı ilk etki açısından Das Kapital hayal kırıklığıydı. 1867 Alman baskısı 5 yıl içinde sadece 1000 kopya sattı. Cilt, Marx’ın ölümünden sonra 1886’ya kadar İngilizceye tercüme edilmedi. Kitabın ve yazarının daha genel düşüncelerinin gerçek etkisi, Engels’in Marksizm’i yayma çabalarının da etkisiyle bu on yıl içinde (1883-93 arası) hissedilmeye başladı. Özellikle de 1880 tarihli Ütopik Sosyalizm ve Bilimsel Sosyalizm kitapçığı, bir sosyalist partiler ve işçi sendikaları örgütü olan İkinci Enternasyonal’in kurulmasıyla 1889’da Paris’te ortaya çıkan uluslararası sosyalist hareket için kuruluş belgesi haline geldi.

Yirminci yüzyılda, 1917 Rus Devrimi ile ve özellikle de Soğuk Savaş sırasında şimdi anladığımız biçimiyle Marksizm uluslararası ilişkileri domine etmeye başladı. İronik biçimde, birçok Batılı ülkeyi etkili sosyal güvenlik sistemleri ve refah devleti kurmaya cesaretlendiren şey, komünizm korkusu ve özellikle Fransa ve İtalya’da işçi sınıflarına hitap etmesi oldu.

Marx neyi etkiledi?

Marx’ın ekonomik sistemlerin ilerlemesi ve belirli toplumlarla ilişkileri üzerine görüşleri ve önerileri, sosyal bilimleri, özellikle de antropoloji, sosyoloji ve tarihi yoğun şekilde etkiledi.

Engels’in Darwin ve Marx hakkındaki yorumunda olduğu gibi, ikilinin düşünceleri arasında aktüel bir yakınlık var mıydı? Bu zorlama bir yorum gibi görünüyor. Hem Das Kapital hem de Türlerin Kökeni çatışma ve dinamizmi inceliyor ama biri diğeri ile tam örtüşmüyor. Sonrasında Marksist evrimciler olmasına rağmen Marx’ın kendisinin bir Darwin’ci olduğu söylenemez.

Das Kapital bugün artık on dokuzuncu yüzyıl düşünüşünün büyük dönüm noktalarından biri olarak yerleşmiş durumda, bunun sebebi sermayenin ‘hareket yasalarını’ başarıyla belirlemiş olması değil. Marx, ne kapitalist üretim tarzının kökenlerinin ne de varsayılan çöküşünün kesin bir resmini verdi. Yaptığı şey kendi döneminin ekonomisinin eleştirel bir analizini tarihsel kökenleri ile bağlantılandırmaktı. Bunu yaparak, siyasetin ve toplumsal ilişkilerin en iyi nasıl reforme edileceği veya dönüştürüleceği üzerine o zamandan bu yana devam eden bir tartışmayı başlattı.

http://www.nature.com/nature/journal/v547/n7664/full/547401a.html?WT.mc_id=TWT_NatureNews&sf101470574=1&foxtrotcallback=true

Gazedda'dan haberdar olmak için takipte kalın...

Takipten çık
Gazedda

Gazedda

Gazeddakıbrıs yurttaş gazeteciliği anlayışı ile yayın yapan, yurttaştan yana taraf olan ve gazetecilikte meslek etiği ilkelerine inanan bir yayın organıdır. Gazeddakıbrıs her koşulda barıştan yanadır.

ABD, Irak’ı özgürleştirdi mi, işgal mi etti? | Serbest Ferhan Sindi | IndyTurk
DÜNYADAN YAZARLAR

Irak’ta kitle imha silahı olmadığını Blair biliyordu | Chris Mclaughlin

Gazedda
27 Mart 2023
0

Çeviri: Birgün Kolektif Tony Blair'in, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri işgali başlatmadan önce Irak'ta kitle imha silahı stoku olmadığını bildiğini biliyorum. Bu ifşaat Whitehall'daki Savunma Bakanlığı merkezinde sade, penceresiz bir...

Okumaya Devam Et
Dilsiz ve Çıplak 🥀 Oktay Rifat
DÜNYADAN YAZARLAR

Dilsiz ve Çıplak 🥀 Oktay Rifat

Gazedda
26 Mart 2023
0

Oktay Rifat’ın Dilsiz ve Çıplak ismini verdiği şiir kitabından sizler için şiirleri derledik. Belki de öyledir, Oktay Rıfat’ın dediği gibi plastik torbalı kalabalıklar içinde insanlardır toplum dediğimiz. Belki de kendilerini...

Okumaya Devam Et
Yolun kendisi olmak veya seçim(ler)e dair uyarı(lar)[*] | Sibel Özbudun – Temel Demirer
DÜNYADAN YAZARLAR

Otoriter rejimlerde seçim kazanmak | Doğan Tılıç | Birgün

Gazedda
26 Mart 2023
0

Muhalefetin ortak adayı Kılıçdaroğlu cumhurbaşkanlığı için seçime girdiği Türkiye’deki rejimi “otoriter” olarak tanımlıyor. İktidar dışındakiler sıklıkla “tek adam”la özdeşleşen rejimin “otoriter”liğinde hemfikir. Peki, bu tanımlama gerçek mi, buna inanıyor muyuz? Bu doğruysa ve “bilimin yol göstericiliği” konusunda samimiysek, dünyanın “otoriter...

Okumaya Devam Et
Marx hayatını vahşi kapitalizmle savaşarak geçirdi | Salih Kallab | IndyTurk
DÜNYADAN YAZARLAR

Marx hayatını vahşi kapitalizmle savaşarak geçirdi | Salih Kallab | IndyTurk

Gazedda
24 Mart 2023
0

Konuya açıklık getirmek adına şunun altını çizmek gerekir; Frederick Engels, 1883'te Londra'daki Highgate Mezarlığı'nda toprağa verildiği sırada yoldaşı Karl Marx için yaptığı veda konuşmasında şöyle demişti: İsmin ve eserlerin çağlar boyunca varlığını sürdürecek....

Okumaya Devam Et
ABD, Irak’ı özgürleştirdi mi, işgal mi etti? | Serbest Ferhan Sindi | IndyTurk
DÜNYADAN YAZARLAR

ABD, Irak’ı özgürleştirdi mi, işgal mi etti? | Serbest Ferhan Sindi | IndyTurk

Gazedda
24 Mart 2023
0

ABD'nin 2003'te Baas rejimine son verdiği ve Saddam Hüseyin'i devirdiği 19 Mart müdahalesi, sebepleri ve sonuçları itibarıyla tartışılmaya devam etse de Irak halkının 2003 öncesinden ise bugünden geleceğe daha umutlu baktığı bir...

Okumaya Devam Et

YAZARLAR

Size bağış da yok, bağışlama da! | Mustafa Onurer
Mustafa Onurer

Size bağış da yok, bağışlama da! | Mustafa Onurer

Mustafa Onurer
28 Mart 2023
Bir seçim yazısı ya da “bizi tüm kurtaracak olan…”[*] – Sibel Özbudun
Sibel Özbudun

Bir seçim yazısı ya da “bizi tüm kurtaracak olan…”[*] – Sibel Özbudun

Sibel Özbudun
26 Mart 2023
Geceleri insanın elinden alamazlar 🌗 Tevfik Aytekin
GAZEDDA YAZARLARI

Geceleri insanın elinden alamazlar 🌗 Tevfik Aytekin

Gazedda
25 Mart 2023
Çalıyor

“Silahlı ve Tehlikeli: Britanya’nın Irkçı Polisi” | Belgesel

“Silahlı ve Tehlikeli: Britanya’nın Irkçı Polisi” | Belgesel

“Silahlı ve Tehlikeli: Britanya’nın Irkçı Polisi” | Belgesel

DÜNYA
Gazeddawebtv’nin yeni programı Sansürsüz yayınlandı

Gazeddawebtv’nin yeni programı Sansürsüz yayınlandı

SANSÜRSÜZ
‘Hükümet istifa’ demek suç değil görevdir

Yas Evi | GAİN Orijinal Belgesel | Video Haber

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
“Çocuklarımıza ulaşabilmek için yoğun bir çaba sarf ediyoruz”

Mağusa’nın en büyük acısı | Video Haber

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
Umut’un babası | Sedat Yılmaz | Video

Umut’un babası | Sedat Yılmaz | Video

DÜNYA
Taraftarlar: Amedspor’a yapılan saldırı bir sistem sorunudur | Video

Taraftarlar: Amedspor’a yapılan saldırı bir sistem sorunudur | Video

DÜNYA
İlk resmî rapor | 33 bin 143 bina ağır hasarlı, 153 bin 506 daire derhal yıkılmalı

Kader Planı: Antakya | Video Haber

DÜNYA
“Çocuklarımıza ulaşabilmek için yoğun bir çaba sarf ediyoruz”

Isias’ta hayatını kaybeden Hayal’in ailesinden ‘AFAD’ çıkışı: 6. güne kadar göremedik | Video Haber

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
Kabındaki mama ile 25 gün hayatta kalan ‘Fıstık’, kurtarıldı

Kabındaki mama ile 25 gün hayatta kalan ‘Fıstık’, kurtarıldı

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
Dayanışmanın önceliği | Melike Özbay | Vesaire

140journos’tan “kader planı”

DÜNYA

Twitter’da takip et

Tweetlerim

Instagram

Takip et

  • 27 Mart Dünya Tiyatro Günü kutlu olsun. Devlet Tiyatrosu
  • Yakanızdayız! #isiasadaletnöbeti
  • 27 MART DÜNYA TİYATRO GÜNÜ

“Bu büyük seçme çağında sanat da seçimini yapmalıdır. Sanat ya körü körüne bir inanışla kaderini bir azınlığa bağlar ve onun aracı olur ya da çoğunluğun tarafını seçerek kaderini ona bağlar. Ya insanları boş düşlere sürükler ve onları uyutur, bilgisizliği artırır; ya da gerçeklere yönelip bilgiyi çoğaltır. Ya yıkıcı yanı ağır basan güçlere ya da yapıcı ve ileri güçlere seslenir.”

Bertolt Brecht
  • Fransa
  • Nuri Sılay ile Tevfik Aytekin
  • 🟣 21 Mart Uluslararası Irk Ayrımı ile Mücadele Gününde, Mülteci Hakları Derneği olarak ırkçılık ve ayrımcılığa karşı sesimizi yükseltiyoruz!

🟣 MHD olarak sizi, Irkçılık Karşıtı Ağ ile tüm Irkçı, ayrımcı ve ötekileştirişi, politika, tutum ve davranışlara karşı mücadele etmek için aramıza katılmaya davet ediyoruz.

-------

🟣 As the Refugee Rights Association, we raise our voices against racism and discrimination on March 21, International Day for the Elimination of Racial Discrimination!

🟣 We invite you to join us with Network Against Racism to fight against all racist, discriminatory, and marginalizing policies, attitudes, and behavior!
  • Kader değil cinayet. Hepimize hesap vereceksiniz! #isiashepimizehesapverecek
  • Kıbrıs’ın kuzeyinde yaşam süren gençlerin yüzde 57.30’unun göç etmeyi düşündüğü; gençleri göçe iten en önemli etkenlerin ekonomi, gelecek kaygısı ve zorunlu askerlik olduğu ortaya çıktı.

Gazedda Sosyal Medya

SON EKLENENLER

İskoçya’nın yeni başbakanı Hamza Yusuf: Bağımsızlığa hiç olmadığı kadar ihtiyacımız var

İskoçya’nın yeni başbakanı Hamza Yusuf: Bağımsızlığa hiç olmadığı kadar ihtiyacımız var

37 dakika önce
İsrail’de kriz derinleşiyor: Cumhurbaşkanı’ndan hükümete ‘sorumluluk’ çağrısı

İsrail’de yüz binleri sokağa döken yargı reformu durduruldu

39 dakika önce
Kenya’da şiddetli protestolara karşı polis şiddeti | Foto haber

Kenya’da şiddetli protestolara karşı polis şiddeti | Foto haber

15 saat önce
Binlerce İspanyol sağlık çalışanı kesintilere karşı sokağa çıktı

Binlerce İspanyol sağlık çalışanı kesintilere karşı sokağa çıktı

15 saat önce
“Öğrenciler çadırda eğitim görürken ‘tiyatro sahnemiz yok’ demeye çekiniyoruz”

“Öğrenciler çadırda eğitim görürken ‘tiyatro sahnemiz yok’ demeye çekiniyoruz”

21 saat önce
Gazedda

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

  • Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası

Bulamadık
Tümünü Gör
  • Ana Sayfa
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
      • DÜNYADAN YAZARLAR
    • RÖPORTAJ

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız. Gizlilik ve Çerezler Politikası sayfamızı ziyaret edin.