Gazeddakıbrıs için çeviren: Hanife Aliefendioğlu
Bu yazı ilk kez 31 Ocak tarihinde The Guardian’da Oliver Milman imzasıyla yayınlandı.
Avrupa’nın Amerika’yı sömürgeleştirilmesi o kadar insanın ölümüne yol açtı ki yeryüzünde sıcaklık düştü
Araştırma, 1600’e gelindiğinde, sayıları 56 milyona ulaşan Amerikan yerlisinin öldürülmesinin dolaylı olarak yeryüzünde daha soğuk bir dönemin başlamasına neden olduğunu gösterdi.
‘Araştırmacılar büyük ölçekli nüfus kaybının geniş tarım topraklarını bakımsız bıraktığını söylüyor.
Yeni bir araştırma Amerika kıtasının Avrupa tarafından kolonileştirilmesinin çok sayıda yerlinin ölümüyle sonuçlandığını ve bunu çevreyi dönüştürerek yeryüzünde iklimin soğumasına neden olduğunu gösterdi.
Christopher Columbus’un 1492 Karayiplere ve Amerika kıtasına gidişinin ardından 15. Yüzyılda yerleşikler çatışmalarda veya salgın hastalıklar yayarak yerli halkların yüzde 90’ının yokolmasına yol açacak sayıda çok insanı öldürdüler.
Araştırmacılar büyük ölçekli nüfus kaybının geniş tarım topraklarını bakımsız bıraktığını, böylece bu toprakların dev ağaçlar ve yeni bitkilerle kaplandığını söylüyor.
University College London (UCL)’daki bilim insanları bu yeniden büyüyen bitki örtüsünün 15. Yüzyıl sonu ve 16 yüzyıl başında atmosferdeki kardondioksidi depolayarak yeryüzünde sıcaklığın ortalama 0.15 °C düşmesine neden olduğunu buldular.
University College London araştırma ekibi Alexander Koch, Chris Brierley, Mark Maslin ve Simon Lewis “Amerika kıtasının yerli halklarının ölümünün Endüstri Devrimi’nden iki yüzyıl önce yeryüzü sistemine insan kaynaklı büyük birküresel etkisi olduğunu yazıyor.
Sıcaklığın düştüğü “Küçük buzul çağı” olarak bilinen bu dönemde Londra’da Thames Nehri donmuş, Portekiz’de kar fırtınaları olmuş ve kesintiye uğrayan tarım nedeniyle çeşitli Avrupa ülkelerinde açlık baş göstermişti.
1684 yılının sert geçen kışında donmuş Thames Nehri üzerine kurulu festival alanına ait bir resim. Fotoğraf: Heritage Images/Getty Images
Advertisement
UCL araştırmacıları 1600 yılına dek 56 milyon kişinin ölümüne neden olarak Avrupalıların, Amerikayı kolonileştirmesinin bu soğuk dönemin ortaya çıkmasına dolaylı katkıda bulunduğunu buldu. Çalışma, savaşların ve toplumsal çöküşlerin yanı sıra çiçek ve kızamık gibi salgın hastalıkları da ölümlerin nedeni olarak gösteriyor.
Araştırmacılar yerli hakların kullandığı ve tarımsal üretim yapılmayan toprakları hesaplayarak Fransa’nın yüzölçümüne yakın boş kalan 55 milyon hektar toprağın karbon dioksit emen bitkilerce işgal edildiğini buldular.
Çalışma, fosil yakıt kullanarak mal üreten, elektrik üreten, taşımacılık yapan ve milyonlarca ton karbon dioksiti atmosfere salan Endüstri çağından çok uzun yıllar önce insanın iklimi etkilediği bir geçmişi tasvir ediyor.
Geçen yüzyıl boyunca tarım için ormanların yaygın olarak ortadan kaldırılması ve kentsel gelişmeler sera gazının salınımına ve yeryüzünün 1 °C ısınmasına neden oldu. Bilim insanları dünyamızı karbon emisyonlarını ciddi oranda düşürmesi bunu yapmaması durumunda yıkıcı fırtınalar, kuraklık, sıcak dalgalar, kıyı yerleşimlerinin sular altına gömülmesi ve gıda yetersizliği ile başbaşa kalacağı konusunda uyarıyor.
Avrupalıların yerleşmesi ve Amerika’nın yeniden bitkilerle kaplanması atmosfere salınan 7 ppm (her milyon molekül başına partikül) karbon dioksiti düşürerek havadaki karbonun düşmesine yardımcı oldu. Bu, günümüzde her yıl insanlığın fosil yakıtları kullanarak atmosfere 3ppm karbon dioksit salınımına eşit.
Araştırmacıladan biri olan Chris Brierley BBC’e yaptığı açıklamada“ Negatif emisyon yaklaşımı ve ağaç ekerek iklim değişimini azaltmak ve kardon dioksiti atmosferden atmak üzerine tartışmaların sürdüğünü söyledi.
“Bu çalışmada ne yapacağımızın ölçeğini gördük, çünkü büyük ölümlerin olduğu Fransa kadar bir alanda meydana gelen yeniden ormanlaşma bize sadece bikaç ppm düşüşe neden oldu.
Bu işe yarar; yeniden ormanlaştırmanın neler yapabileceğini gösteriyor. Fakat aynı zamanda bu türden bir düşüş günümüz ölçeğinde sadece iki yıllık fosil yakıtı emisyonu kadar.”
Kaynak:
https://www.theguardian.com/environment/2019/jan/31/european-colonization-of-americas-helped-cause-climate-change?fbclid=IwAR3ZIRjQbtEiF7rsZPAK0NEZplZTEKCjGB-DmgHs52yzeibkAnP_sTcJHW8
