Son beş yıldır siyasi ve askeri olarak ikiye bölünmüş olan Libya’nın doğusunu kontrol eden General Halife Hafter’e bağlı güçler Rusya’nın da desteği ile başkent Trablus’a yaklaştı.
İtalya’da yayın yapan Corriere della Sera gazetesine konuşan Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi Ghassan Salame, Hafter’e bağlı kuvvetlerin Rusya’nın askeri desteği ile kenti ele geçirmek üzere olduğunu açıkladı.
Salame, “Rusların Hafter’in birliklerine katılımından bu yana Trablus taarruzu güç kazandı. Son 10 günde savaş başkentin yerleşim alanlarına ilerledi” ifadesini kullandı ve mevcut gidişatın daha fazla sivil ölümler ile birçok kişinin yerinden edilmesine neden olacağını kaydetti.
Türkiye’nin destek verdiği ve BM tarafından ülkenin meşru temsilcisi olarak kabul edilen Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin Dışişleri Bakanı Muhammed Syala da General Hafer’in başkenti ele geçirebileceği uyarısında bulundu.
Roma’daki temasları sırasında bir başka İtalyan gazetesi olan La Repubblica’ya konuşan Syala, “Rusların insansız hava araçları ve paralı askerler aracılığıyla General’e destek vermesi neticesinde başkentin düşme riski bulunuyor” şeklinde konuştu.
ABD Rusya’yı suçlamıştı
ABD Dışişleri Bakanlığı iki hafta önce Rusya’yı General Hafter komutasındaki Libya Ulusal Ordusu’na destek vermekle suçlamıştı.
Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İşleri Genel Sekreter Yardımcısı David Schenker, Rus ordusuna bağlı düzenli birliklerin ve Moskova’nın güdümündeki milis kuvvetlerden oluşan Wagner grubuna mensup askerlerin, Libya Ulusal Ordusu’nu desteklediğini söylemişti.
Ancak Moskova’dan bu suçlamaya karşı yanıt gecikmedi. Perşembe günü konuşan Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, iddiaları “Amerikalı muhataplarımızın yaydığı söylentiler” diyerek geri çevirdi.
Türkiye’yi düşman ilan etmişti
Ülkede nihai olarak söz sahibi olmaya çalışan iki tarafın mücadelesinde Türkiye ve Rusya, dışarıdan karşıt taraflara destek veriyor. BM Özel Temsilcisi Salame, Moskova’nın General Hafter’e “paralı ya da sözleşmeli askerler” ile destek verdiğini, Ankara’nın da Trablus hükümetine insansız hava araçları ve mühimmat sağladığını belirtti.
Türkiye ayrıca geçen hafta Doğu Akdeniz’deki petrol ve doğalgaz arama çalışmalarına ilişkin olarak Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti ile “Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası” imzalamıştı.
Anlaşmanın imzalanması sonrası Twitter üzerinden bir açıklama yapan Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Türkiye ve Libya arasındaki iş birliğini vurgulamış ve Ankara’nın Trablus’a destek vermeye devam edeceğinin altını çizmişti.
General Hafter ise Haziran ayında sözcüsü aracılığıyla Türkiye’yi düşman ilan ettiklerini açıklamış ve birliklerinin kontrolündeki bölgelerin hava ve deniz sahalarını Türk uçak ve gemilerine kapadıklarını ilan etmişti.
Libya’da ne olmuştu?
2011 yılında Kaddafi’nin devrilmesiyle istikrarın sağlanamadığı Libya’da, IŞİD’e karşı birçok operasyon düzenlendi. 13 Şubat 2015’te 21 Hristiyan’ı infaz ettikleri videoyu internette yayınlanan örgüt, Mayıs 2015’te Sirte şehrinin kontrolünü ele geçirdi. Bingazi ve Derne şehirlerin saldırılar düzenlese de Sirte şehrini kendi merkezi konumuna getirerek birçok bölgeden çekildi. 7 ay süren çatışmaların ardından Kaddafi’nin doğduğu şehir Sirte tekrar Libyalı güçlerin kontrolüne geçti.
IŞİD’in ortadan kaldırıldığı ülkede iki taraflı hükümet sorunu ortaya çıktı. Bir tarafta General Hafter öncülüğündeki Libya Ulusal Ordusu, diğer tarafta ise başkenti Trablus olan Ulusal Mutabakat Hükümeti.
Libya’da İki Hükümet Var Ama Kim Hangi Hükümeti Destekliyor?
Ulusal Mutabakat Hükümeti‘nin merkezi Trablus’ta ve BM, bazı AB ülkeleri, Türkiye, Katar ve birçok üye ülke tarafından destekleniyor.
Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi ise Rusya, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri ve Fransa tarafından destek görüyor. Meclis ve ‘Libya Ulusal Ordusu‘ Türkiye karşıtı General Hafter’in darbesi sonrası kuruldu.
Libya’daki Askeri Güçler
UMH’ye bağlı güçler: Düzensiz birçok grubun çatısını oluşturduğu birlikler ordu olma kapasitesi taşımıyor.
Libya Ulusal Ordusu: General Hafter’a bağlı ordu, Libya’da düzenli orduya sahip tek güç. Globalfirepower’a göre Ulusal Ordu’nun envanterini 30.000 asker, 63 eğitim uçağı, 20 savaş uçağı, 20 saldırı uçağı, 20 askeri helikopter, 7 saldırı helikopteri, 5 kargo uçağı, 530 zırhlı askeri araç, 300 tank, 155 obüs/topçu, 75 mobil fırlatıcı, 1 fırkateyn ve 4 devriye gemisi oluşturuyor.
Misrata Tugayları: 17 binden fazla savaşçıya sahip. 2014’te Zintan Tugaylarını yenilgiye uğratmalarıyla birlikte IŞİD’i Sirte’den temizleyen güç olarak biliniyor.
Zintan Güçleri: İçerisinde bazı bölünmeler yaşan kuvvetlerin belli bir çoğunluğu UHM’yi desteklerken, Hafter yönetimiyle hareket eden bir kesimi de içerisinde barındırıyor.
*Misrata Tugayları ile Zintan Güçleri birbirleriyle olan düşmanlıkları nedeniyle bir araya gelemiyordu ancak geçtiğimiz yıl yaptıkları anlaşma kapsamında düşmanlık sona erdi.
Deutsche Welle Türkçe/stratejikortak.com
