• Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası
Pazartesi, Haziran 23, 2025
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazeddakıbrıs
33 °c
Nicosia
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
    • SANAT
    • KORONAVİRÜS
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
    • SANAT
    • KORONAVİRÜS
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazedda
Bulamadık
Tümünü Gör
Ana Sayfa YORUM GAZEDDABLOG DÜNYADAN YAZARLAR

150 yıl sonra “İnsanın Türeyişi” – Augustin Fuentes

Gazedda Gazedda
6 Şubat 2022
Okuma Süresi: 4 dk
A A
150 yıl sonra “İnsanın Türeyişi” – Augustin Fuentes
https://bsky.app/profile/gazeddakibris.bsky.socialhttps://www.threads.net/@gazeddakibris

1871’de Charles Darwin, “natüralist için en büyük ve en ilginç sorun” olan insanın türeyişi meselesini ele aldı. Statükoya meydan okuyan Darwin, doğal ve cinsel seçilimi ve yakın zamanda benimsediği “en uygun olanın hayatta kalması” konseptini kullanarak insanlığın ortaya çıkışı üzerine senaryolar üretti. Evrimsel tarihleri, anatomiyi, zihinsel yetenekleri, kültürel kapasiteleri, ırkı ve cinsiyet farklılıklarını araştırdı. Vardığı bazı sonuçlar yenilikçi ve içgörülü idi. İnsanlar ve diğer hayvanlar arasındaki farklılıkların türsel değil, dereceli olduğunu kabul etmesi çığır açıcıydı. İşbirliği, sosyal öğrenme ve kümülatif kültüre odaklanması, insan evrimi çalışmalarının özü olmaya devam ediyor. Ancak Darwin’in diğer iddialarından bazıları kasvetli ve tehlikeli bir şekilde yanlıştı. “Türeyiş”, kendisinden öğrenilecek ama hürmet edilmeyecek bir metindir.

Darwin, insanları doğal dünyanın bir parçası, tüm yaşam için benzer süreçlere ve kalıplara göre atası primatlardan evrimleşen (türeyen) hayvanlar olarak gördü. Darwin’e göre, insan vücudunu ve zihnini tanımak için, diğer hayvanları ve onların (ve bizim) türeyişini soylar ve zaman boyunca değişikliklerle birlikte bilmemiz gerekir. Ancak bu ideal çerçevelere ve bazı yenilikçi çıkarımlara rağmen “Türeyiş” genellikle sorunlu, önyargılı ve zararlıdır. Darwin, insan evriminin sonuçlarını tanımlarken verilere, nesnelliğe ve bilimsel düşünceye dayandığını düşünüyordu. Ama kitabın büyük kısmı için durum bu değildi. Darwin döneminin birçok bilimsel kitabı gibi, “Türeyiş” de ırkçı ve cinsiyetçi bir insanlık görüşü sunar.

Darwin, Amerika ve Avustralya’nın Yerli halklarını kapasite ve davranış bakımından Avrupalılardan daha düşük olarak tasvir etti. Afrika kıtasının halkları sürekli olarak bilişsel olarak kıt, daha az yetenekli ve diğer ırklardan daha düşük bir rütbede tanımlandı. Bu iddialar kafa karıştırıcıdır, çünkü “Türeyiş”te Darwin, ırkları karakterize etmek için kullanılan özelliklerin başarı kapasitesine göre değerlendirildiğinde işlevsiz göründüğüne dikkat çekerek, ırkları farklılaştıran süreç olarak doğal seçilimi çürüten bir önerme yapmıştır. Bir bilim insanı olarak bu onu duraklatmalıydı, ancak yine de ırklar arasında evrimsel farklılıklar olduğunu dayanaksız bir şekilde öne sürdü. Basit ırksal derecelendirmenin de ötesine geçerek, “en uygun olanın hayatta kalması” üzerinden imparatorluğun ve sömürgecilik ve soykırımın bir meşrulaştırmasını önerdi. Darwin’in köleliğe karşı sağlam duruşu göz önüne alındığında, bu da kafa karıştırıcıdır.

Darwin, “Türeyiş”te, kadınları, (Beyaz) erkeklerden daha düşük kapasiteli ve genellikle “alt ırklara” benzer şeklinde tanımladı. Erkekleri somut veri ve biyolojik değerlendirme yokluğuna rağmen, doğal ve cinsel seçilimi meşrulaştırma olarak kullanarak, daha cesur, enerjik, icatçı ve zeki olarak tarifledi. Hem insanlar hem de hayvanlar alemi için, erkek failliğinin merkeziliğine ve dişinin evrimsel süreçlerdeki pasifliğine dair kararlı iddiaları, hem Viktorya dönemi hem de çağdaş kadın düşmanlığı ile rezonansa giriyor.

Darwin, kendi hayatında, Afrika kökenli bir Güney Amerikalı doğa bilimci olan Edinburgh’daki John Edmonstone’dan eğitim aldı ve HMS Beagle’daki (Charles Darwin’in evrim kuramını oluşturmasına temel olan araştırma gezisine çıktığı İngiliz Kraliyet Donanması gemisi) Fuegian’larla (Güney Amerika Yerli halklarından biri) önemli ilişkiler yaşadı. Kızı Henrietta, “Türeyiş” dergisinin en önemli editörüydü. Darwin, ırk ve cinsiyet konusundaki görüşleri verilerden ve kendi yaşadığı deneyimlerden daha fazla etkilenmesi gereken, algıları güçlü bir bilim insanıydı. Ancak Darwin’in bilim insanlarının ve toplumunun görüşlerini yansıtan ırkçı ve cinsiyetçi inançları, onun gerçeklik algısında güçlü bir etkiye sahipti.

Bugün öğrencilere, dahi bir bilim insanı olan Darwin’in “evrim teorisinin babası” olduğu öğretiliyor. Darwin ayrıca, topladığı verilere ve kendi deneyimine karşı bakış açısını çarpıtan zararlı ve dayanaksız önyargıları olan bir İngiliz olarak da öğretilmelidir. Aralarından bazıları akademisyen olan ırkçılar, cinsiyetçiler ve beyaz üstünlükçüler, sırf “Türeyiş” kitabında yer alıyorlar diye “doğrulanmış” sayılan kavram ve ifadeleri hatalı inançlara destek olarak kullanıyorlar ve halk bunların çoğunu eleştirmeden kabul ediyor.

“İnsanın Türeyişi”, insanın evrim bilimi tarihindeki en etkili kitaplardan biridir. Darwin’i temel içgörülerinin isabetliliğini kabul edebiliriz, ancak onun dayanaksız ve zararlı iddialarına karşı çıkmak zorundayız. Bugün “Türeyiş”e geri dönüp baktığımızda, ırkın insan biyolojik çeşitliliğinin geçerli bir tanımı olmadığını, “erkek” ve “dişi” beyinler olduğu iddiasında biyolojik bir tutarlılık bulunmadığını veya cinsiyet ve toplumsal cinsiyet ile ilişkili biyolojik izleklerin basite indirgenemeyeceğini ve “en uygun olanın hayatta kalması” mantığının evrimsel süreçlerin dinamiklerini isabetli bir şekilde temsil etmediğini su götürmez şekilde gösteren verilere bakabiliyoruz.

Bilimsel topluluk, farklı seslere duyulan ihtiyacı tanıyarak ve buna göre hareket ederek ve kapsayıcı uygulamaları evrimsel araştırma için merkezi hale getirerek, evrim bilimlerindeki önyargı ve zarar mirasını reddedebilir. Sonuç olarak, “Türeyiş”ten öğrenmek, günümüz insanının evrimsel çalışmaları için en yüksek ve en ilginç sorunu aydınlatıyor: “insanoğlu” yerine insanların evrimsel bilimine doğru ilerlemek.

Gazedda

Gazedda

Gazeddakıbrıs yurttaş gazeteciliği anlayışı ile yayın yapan, yurttaştan yana taraf olan ve gazetecilikte meslek etiği ilkelerine inanan bir yayın organıdır. Gazeddakıbrıs her koşulda barıştan yanadır.

ABD-Türkiye Krizi | Halil Savda
DÜNYADAN YAZARLAR

Erdoğan Trump İle Yeni Bir Dostluk Kurabilir Mi? | Paul Taylor | The Guardian

Gazedda
29 Ocak 2025

Paul Taylor yazdı: ABD-Türkiye ilişkileri açısından belki de en büyük risk, Esad sonrası güvenlik boşluğunda fiilen komşu haline gelen Türkiye ve İsrail'in Suriye'de doğrudan karşı karşıya gelme ihtimalidir.

Devamı içinDetails
Doların Küba’ya Dönüşü: Uzun Bir El Sürgündekilerin Cebine Dalıyor | Carla Gloria Colomé | EL PAÍS 
DÜNYADAN YAZARLAR

Doların Küba’ya Dönüşü: Uzun Bir El Sürgündekilerin Cebine Dalıyor | Carla Gloria Colomé | EL PAÍS 

Gazedda
27 Ocak 2025

Kübalılar 2025'e uyandıklarında ülke aynıydı, ancak liderleri onlara her şeyin farklı olacağına dair güvence vermişti.

Devamı içinDetails
Cinsiyet konusundaki kararnamesinden sonra Trump yasal olarak ilk kadın başkan mı? | Arwa Mahdawi | The Guardian
DÜNYADAN YAZARLAR

Cinsiyet konusundaki kararnamesinden sonra Trump yasal olarak ilk kadın başkan mı? | Arwa Mahdawi | The Guardian

Gazedda
26 Ocak 2025

Trump ikinci dönemine, aralarında cinsiyetin gebe kalındığı anda başladığını belirten bir kararnamenin de bulunduğu bir dizi kararnameyi imzalayarak başladı

Devamı içinDetails
İsrail Suriye’de ilerliyor: ‘Bir sorundan kurtulduk ve başka bir sorunla uyandık’ | Antonio Pita | El Pais
DÜNYADAN YAZARLAR

İsrail Suriye’de ilerliyor: ‘Bir sorundan kurtulduk ve başka bir sorunla uyandık’ | Antonio Pita | El Pais

Gazedda
12 Aralık 2024

Ahmed titreyen eliyle sigara içiyor ve gergin bir şekilde ayağını hareket ettiriyor. 27 yaşında ve Pazar günü diktatör Beşar Esad'ın devrilmesinin ardından yaşanan karışıklığı fırsat bilen İsrail ordusunun son yarım...

Devamı içinDetails
Amerikan aşırı sağı Donald Trump’ın dönüşüyle cesaretlendi | Nicholas Dale Leal | El Pais
DÜNYADAN YAZARLAR

Amerikan aşırı sağı Donald Trump’ın dönüşüyle cesaretlendi | Nicholas Dale Leal | El Pais

Gazedda
12 Aralık 2024

Cumhuriyetçilerin zaferinin ardından neo-Nazilerin ve beyaz ırkın üstünlüğünü savunanların faaliyetlerinde bir artış yaşandı, ancak birçoğu kendilerini Trumpist hareketin bir parçası olarak görmüyor Bu sadece bir halk tiyatrosu grubunun Anne Frank'ın...

Devamı içinDetails

YAZARLAR

Ortaokullarda Başörtüsü Yasağının Kaldırılmasının Düşündürdükleri
Umut Bozkurt

Ortaokullarda Başörtüsü Yasağının Kaldırılmasının Düşündürdükleri

Umut Bozkurt
23 Mart 2025
Sizin Bu Suskunluğunuz Bizi Sağır Ediyor
Konuk Yazar

Sizin Bu Suskunluğunuz Bizi Sağır Ediyor

Konuk Yazar
22 Mart 2025
Kırılgan Ahlaklar, Kamusal Sorumluluklar
Engin Kara

Kırılgan Ahlaklar, Kamusal Sorumluluklar

Engin Kara
22 Mart 2025
Çalıyor

Baf Okulları Biyodizel İçin 17 Ton Yemeklik Yağ Topladı

Baf Okulları Biyodizel İçin 17 Ton Yemeklik Yağ Topladı

Baf Okulları Biyodizel İçin 17 Ton Yemeklik Yağ Topladı

KIBRIS
Romanya’da Rusya Yanlısı Aday Yeniden Reddedildi, Aşırı Sağcılar Polisle Çatıştı

Romanya’da Rusya Yanlısı Aday Yeniden Reddedildi, Aşırı Sağcılar Polisle Çatıştı

DÜNYA
“Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz”: Edip Akbayram Hayata Veda Etti

“Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz”: Edip Akbayram Hayata Veda Etti

SANAT
Zelenski’yi Kameralar Önünde Aşağıladılar

Zelenski’yi Kameralar Önünde Aşağıladılar

DÜNYA
“Emekli” Tavuklar Kıbrıs Zeytinliklerinde “Çalışıyor”

“Emekli” Tavuklar Kıbrıs Zeytinliklerinde “Çalışıyor”

İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
Cyprus Mail Yurttaşlara Sordu: Kıbrıs’ı Yabancılara Mı Satıyoruz?

Cyprus Mail Yurttaşlara Sordu: Kıbrıs’ı Yabancılara Mı Satıyoruz?

KIBRIS

İzel Seylani: Birlikte hayal etmeyi başardığımızda… | Video

SANAT
İsrail’in yerle bir ettiği Gazze havadan görüntülendi | Video

İsrail’in yerle bir ettiği Gazze havadan görüntülendi | Video

DÜNYA
Yunanistan’da ABD tanklarına barikat: Katiller evinize dönün

Yunanistan’da ABD tanklarına barikat: Katiller evinize dönün

DÜNYA
Scholz’un konuşması kesildi: “Filistinlilerin kanı sizin ellerinizde” | Video

Scholz’un konuşması kesildi: “Filistinlilerin kanı sizin ellerinizde” | Video

DÜNYA

Instagram

Takip et

  • Bekir Paşa Lisesi öğretmenleri Eğitim Bakanlığı
  • Tutuklanan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu paylaşımında TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı hedef alarak “Korkunun ecele faydası yok! Öyle de yenileceksin! Böyle de yenileceksin. Haklılığımıza, cesaretimize, tevazumuza, güler yüzümüze yenileceksin!” dedi.

https://gazeddakibris.com/imamoglu-demokrasi-meydanlarinda-sesinizi-yukseltin/
  • Tel Aviv’de toplanan onbinlerce kişi, Netanyahu
  • Güney Kore, Japonya ve Çin dışişleri bakanları, Kore Yarımadası
  • 21 Mart Dünya Irkçılık Karşıtı Gün nedeniyle Kıbrıs
  • "AKP’nin Kuzey Kıbrıs’a yaptığı müdahaleleri beni de herkes gibi rahatsız ediyor. Ancak o rejimin buraya dayattığı politikaların hıncını başını örten orta okul öğrencilerinden çıkarmamalıyız."

https://gazeddakibris.com/ortaokullarda-basortusu-yasaginin-kaldirilmasinin-dusundurdukleri/?utm_source=instagram-business&utm_medium=jetpack_social
  • Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan ve beraberindekiler, CHP
  • Gençlik Federasyonu açıklamasında 22 Mart Cumartesi akşamı, Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) kampüsünde yaşanan ve kamuoyuna yansıyan olayların demokratik değerler ve ifade özgürlüğü açısından endişe verici olduğu belirtildi.

https://gazeddakibris.com/genclik-federasyonundan-polise-daudeki-garabet-tutumdan-donun/?utm_source=instagram-business&utm_medium=jetpack_social

Gazedda Sosyal Medya

SON EKLENENLER

Gençlik Federasyonu’ndan Polise: DAÜ’deki Garabet Tutumdan Dönün

Gençlik Federasyonu’ndan Polise: DAÜ’deki Garabet Tutumdan Dönün

3 ay önce
KTOEÖS: Öğretmenlere Yönelik Sahte Hesaplar Üzerinden Sosyal Medyada İtibarsızlaştırma Kampanyası Ve Provokasyonlar Yapılıyor

KTOEÖS: Öğretmenlere Yönelik Sahte Hesaplar Üzerinden Sosyal Medyada İtibarsızlaştırma Kampanyası Ve Provokasyonlar Yapılıyor

3 ay önce
İmamoğlu: Demokrasi Meydanlarında Sesinizi Yükseltin

İmamoğlu: Demokrasi Meydanlarında Sesinizi Yükseltin

3 ay önce
Siyaset Bilimci Şebnem Oğuz: Erdoğan Muhalefeti Bölmeye ve Uysal Bir Muhalefet Yaratmaya Çalışıyor

Siyaset Bilimci Şebnem Oğuz: Erdoğan Muhalefeti Bölmeye ve Uysal Bir Muhalefet Yaratmaya Çalışıyor

3 ay önce
Barolar Birliği: Yargının Tarafsızlığına Yönelik Bir Darbe

Barolar Birliği: Yargının Tarafsızlığına Yönelik Bir Darbe

3 ay önce

Gazedda Facebook

Gazedda Facebook
Gazedda

© 2025 Gazeddakıbrıs - Copyleft

  • Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Bulamadık
Tümünü Gör
  • Ana Sayfa
  • HABER
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
    • SANAT
    • KORONAVİRÜS
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
      • DÜNYADAN YAZARLAR
    • RÖPORTAJ

© 2025 Gazeddakıbrıs - Copyleft

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız. Gizlilik ve Çerezler Politikası sayfamızı ziyaret edin.