Kuvvetli şüphe iddiası bir hak ihlali aracına dönecek – Murat Kanatlı

Bilişim Suçları Yasa Tasarısı 2018 yılından beri Komite gündeminde, geçen hafta tam halini aldı, eğer Meclis web sayfasına giderseniz geçen haftaya kadar, önünüzde bulacağınız 2018 yılındaki ilk taslak, Komitelere katılanlarla son nasıl bir hal aldığı bilinmiyordu yani Kamuoyu yasanın içeriğine üç gün önce ulaşabildi, ivedilik alınmış olması ciddi şüpheleri de içinde barındırmaktadır, böylesi önemli yasaların kamuoyunda yeteri tartışılamaması kabul edilebilir bir şey değildir, meclis başkanı Teberrüken Uluçay bu konuda önlem alması, komitelerde son şekli verilen yasaların gene meclis sayfasında duyurusu yapıp farklı kesimlerin de katkı koymasının koşulları oluşturması gerekir. Bahsi geçen Bilişim Suçları Yasa Tasarısı, dünyada bir sürü yönü ile tartışması devam eden konudur, yangından mal kaçırır gibi, yaz tatili öncesi paldur küldür meclisten geçirilip yasallaştırılacak bir yasa değildir, zaten yasa teknik olarak da ciddi sorunludur. Düşünün apayrı konular, bir kazan içine atılmış durumdadır, ne arasınız içindedir.

Kısaca ne demek istediğimi açayım:

yasa Bilişim üzerine ve yasa tasarısında tanımı şöyle

“Bilişim sistemi”, bir veya birden fazlası, belirli bir yazılım çerçevesinde otomatik olarak veri işleyebilen bir cihazı veya birbirine bağlı veya birbiriyle ilişkili bir dizi cihazı anlatır.

yani konu bu iken bir anda amaçları arasında “internet haber sitelerinin yükümlülük ve sorumluluklarının düzenlenmesi” de eklenmiş durumda… bunu kim yapacak? ““Kurum”, Elektronik Haberleşme Yasası tahtında kurulan Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumunu anlatır.” yani BTHK haber sitelerinin sorumluluklarını da denetleyecek? ve basın örgütleri buna itiraz etmiyor? 6/2012 Elektronik Haberleşme Yasası internet haber sitelerinin yükümlülük ve sorumluluklarının düzenlenmesini denetlemesini sağlayacak bir madde yoksa ne yapacağız? BTHK yasadan gelmeyen haklarını sağlayıp, düzenlenecek? Haber sitelerini hangi yasal çerçevede denetleyeceksiniz? sevgili Ali Kişmir ve Sami Özuslu, BTHK tarafından haber sitelerinin denetlenmesi sizce tamam mı?

Bilişim suçları yasa tasarısı diyor ki

“Madde 15:

(A) İnternet haber siteleri, Genel Yayın Yönetmeni ve/veya Sorumlu Yayın Yönetmeninin ismini ve yayın merkezini tanımlayan, ulaşılabilir bir adresi ve iletişim numarasını içeren künye ve iletişim bilgilerini yayımlamakla yükümlüdür.

(B) Kurum, kendisine yapılan yazılı başvuru üzerine, yukarıdaki (A) bendi kurallarına uygun olmayan bir internet haber sitesine erişimi engelleyebilir. Bu halde başvuru sahibinin, erişimin engellenmesinden itibaren 2  (iki) iş günü içerisinde, bu Yasanın 20’nci maddesi uyarınca Mahkemeye başvurarak erişimin engellenmesi kararı alamaması durumunda, erişimin engellenmesi kararı kendiliğinden kalkar.”

6/2012 Elektronik Haberleşme Yasası üzerinden zaman kısıtlılığı içinden hızlı geçtim, bu yasa daha çok teknik erişim düzenlemesi yapar, haber sitelerinin erişimini nasıl engelleyecek, kuruluş amacındaki hangi madde ile bunu yapacak?

Elbette buradan teknik bir yere geliriz, teknik bir soru sorayım 6/2012 Elektronik Haberleşme Yasası’nın madde 3 ve madde 4, amaç ve kapsamı ile Bilişim Suçları Yasa Tasarısı amaç ve kapsamının uyuşması gerekmez mi?  Ben okuduğumda arada ciddi uyuşmazlık olduğunu görmekteyim, Bu durumda BTHK diye bir kurumu bir yasa ile oluşturuyoruz, amaç, kapsam belli, sonra yolda hade BTHK’ya bazı işler daha yaptıralım mı diyoruz? yasa teknikleri açısından tamamdır? BTHK hizmet şeması buna uygun mu?

–

Türkiye’de ne varsa burada da olacak? Bununla beraber düşünün, Türkiye’de sosyal medyada paylaşım yaptı diye onlarca milletvekili, gazeteci, siyasetçi, yüzlerce yurttaş hapishanede, suç? Tweet attı, atılan tweet’i beğendi, facebook sayfasında yazı yazdı, en son Canan Kaftancıoğlu geçmişte attığı tweet yüzünden hapishane yolunda… bazılarınız burada olmaz mı diyor? çok detay girmeden en son FETÖ soruşturmasından gözaltına alınan kişi ile ilgili mahkemeye suç diye sunulan “video izledi”, “bilgisayarında fotoğraf bulundu” kısımlarını hatırlayalım, sonra yeni yasa tasarısındaki madde 20’yi okuyalım

“20. (1) Elektronik haberleşme şebekesinde yapılan ve içeriği Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetindeki mevzuat kapsamında

(A) Herhangi bir suç oluşturduğu hususunda kuvvetli şüphe bulunan yayınların önlenmesi amacıyla soruşturma memuru,

(B) Suç oluşturmayan ancak mağduriyet yaratan yayınların önlenmesi amacıyla ilgili kişi veya kurum

Mahkemeye başvurabilir ve aşağıdaki (2)’nci fıkradaki ölçütlere uygun olması şartıyla, erişimin engellenmesi kararı Mahkeme tarafından verilebilir.”

Hiç kimse olmasa bile TC elçiliğinin yapacağı şikayetleri tahmin etmek için medyum olmak gerekir mi? “kuvvetli şüphe bulunan yayınların önlenmesi” için polisin neler yapacağını tahmin etmek isteyen? Bunun sınırları var mı? evet bizim yasalarımızda yabancı devlet adamlarına hakaret suç, buna da mahkeme karar verecek ama mahkeme süreci en az bir kaç yıl sürdüğüne göre, bunun bile cezalandırıcı olacağının farkında değiliz… Polis “kuvvetli şüphe bulunan yayınların önlenmesi” için harekete geçecek, başsavcılık kurumunun bu konudaki sicili zaten iyi değil, polisten ne gelirse mahkemeye taşır, uğraş dur ki suç değildir diye, bu arada suç kapsamında deyip, bilgisayarına, telefonuna el konacak, onun için de uğraş dur geri alasın…

Bu madde 20 bile tek başına bir yasa konusudur, elbette suç diye tanımlanan bir şey varsa, düzenleme, kısıtlama olacak ama 3 satır yazı ile durumu böyle tanımladığınızda bunu polis daha önce olduğu gibi kötüye kullanacak ve günün sonunda bu madde düşünce ve ifade özgülüğü hakkının çiğnenmesinin kaynağı olacak diye kaygı duymak abartı mı?… Bunun örneğini biz YKP olarak yaşadık, Mağusa belediye başkanının şikayeti olmasına rağmen açlık grevi yapan öğrencilerle dayanışma için kendi binamız önüne basın açıklaması süresince asılan ve sonra indirilen pankart için bir yıldan fazla Mağusa mahkemesinin gidip geldik, tabi sonunda davayı kazandık ama bir yıl boyunca o mahkemeye taşınmak da bir cezalandırma şekli idi, madde 20 de polisin elinde kuvvetli şüphe iddiası ile bir hak ihlali aracına dönecek, bunu buraya yazayım, uyarmadı denmesin… sorun gene ayni BTHK bunu nasıl takip edecek, 6/2012 Elektronik Haberleşme Yasası bunun ne kadar düzenliyor?

Bunun yanında yasanın dilini de bugünkü “bilişim” dünyasının kullandığı terminolojinin çok gerisinde, arkaik zamanlardan kalma hackerler dünyası tarifleri söz konu, bu hali ile bile yasa daha yasallaşmadan bazı bölümleri ile kadük olmuş durumdadır, şimdiden yasa değişikliği taslağı hazırlamaya başlayın, bir yıl sonra gerekli olacak diyebilirim, medyum değilim ama bu alandaki insanlarla yaptığın görüşmelerden bunu rahatlıkla öngörebilmekteyim…

Zaman kısıtlılığı içinde diğer konulara çok giremiyor, ancak özet şunu söyleyebilirim bu yasada 6/2012 kapsamında olan konular olduğu gibi onun kapsamı dışında konular da var, birden fazla yasanın konusu torba yasa ile bir yere tıkıştırılmış, hackerlerin konusu ile haber sitelerinin ayni yerde olması bile başlı başına sorundur…

Yangından mal kaçırmaya gerek yok, izin verin kamuoyu tartışsın, çünkü bu yasa herkesi ilgilendiren ciddi bir yasadır, özgürlüklere dokunan bir yasadır ve Türkiye’de sosyal medya paylaşımları ile özgürlüklere nasıl dokunulduğunu görüyoruz, kaygılıyız, çünkü orada ne varsa, burada da olacak diyenler tarafından yönetilmekteyiz…