Bu yıl Mısır‘ın ev sahipliğinde düzenlenen düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCC) 27’nci Taraflar Konferansı (COP27), 6 Kasım itibariyle resmen başladı.
İklim kriziyle mücadelede her yılın en önemli konferansı kabul edilen COP’ların 27’incisi için dünyanın her yerinden delegeler, liderler, aktivistler ve politika yapıcılar, 18 Kasım‘a kadar Şarm El-Şeyh’te düzenlenen oturumlarda UNFCC ve Paris İklim Anlaşması‘nın gereklerini yerine getirmek için tartışacak.
COP27’ye yaklaşık 190 ülkeden 40 binin üzerinde katılımcının kaydedildiği açıklandı. Mısır, 120’den fazla dünya liderinin katılacağını ve birçoğunun bugün ve yarın gerçekleşecek üst düzey bir etkinlikte konuşacağını söyledi.
Açılış konuşmasında BM İklim Değişikliği Genel Sekreteri Simon Stiell hükümetlerden COP27’deki üç kritik alana odaklanmalarını istedi:
- Paris İklim Anlaşması’nın uygulanmasına ve müzakerelerin somut eylemlere dönüştürülmesine yönelik dönüşümsel bir geçiş.
- İklim değişikliğinin etkileriyle mücadele etmek için özellikle finansmanı hızlandırırken, azaltma, uyum, finansman ve kayıp ve hasar gibi kritik iş akışlarında ilerlemeyi pekiştirmek.
- BM İklim Değişikliği süreci boyunca şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerini güçlendirmek.
İklim kaosunun tarihi: Kayıtlara geçen en sıcak sekiz yılı yaşadık
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) tarafından her yıl BM İklim Zirvesi başında yayınlanan yıllık Küresel İklim Durumu raporu da dün açıklandı.
Rapora göre,
- Son sekiz yıl, kayıtlara geçen en sıcak sekiz yıl olma yolunda ilerliyor. Bununla birlikte, aşırı sıcak dalgaları, kuraklık ve yıkıcı seller, bu yıl milyonlarca kişiyi etkiledi ve milyarlarca dolara mal oldu.
- Rapor aynı zamanda, deniz seviyesindeki yükselme oranının 1993’ten bu yana iki katına çıktığını ve Ocak 2020’den bu yana yaklaşık 10 milimetre yükselerek, bu yıl yeni bir rekor seviyeye ulaştığını ortaya koyuyor.
- Grönland buz tabakası 26 yıl üst üste kütle kaybetti ve Eylül ayında ilk kez buraya (kar yerine) yağmur yağdı.
- Okyanus sıcaklığı, değerlendirilen en son yıl olan 2021’de rekor seviyelerdeydi ve ısınma oranı özellikle son 20 yılda yüksekti.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, “Küresel İklimin Son Durumu raporu, iklim kaosunun bir tarihidir” dedi.
“Gezegenin tehlike sinyaline eylemle yanıt vermeliyiz; iddialı, inandırıcı bir iklim eylemiyle.”
WMO, COP27 arifesinde ayrca rapora eşlik eden interaktif bir hikaye haritasını yayınladı. Guterres, COP27’de önümüzdeki beş yıl içinde “Herkes İçin Erken Uyarı Sistemi” (Early Warnings for All)’a ulaşmak için bir Eylem Planı açıklayacak. Şu anda dünya ülkelerinin yarısı bunlardan yoksun. Guterres, WMO’dan bu girişime öncülük etmesini istedi.
Gündem ne?
COP27 yıkıcı seller, benzeri görülmemiş sıcak dalgaları, şiddetli kuraklıklar ve zorlu fırtınaların yaşandığı bir yılın sonunda gerçekleşiyor. Dünya çapında milyonlarca insan, şiddetli jeopolitik çatışmalar ve gerilimler tarafından ağırlaşan enerji, gıda, su ve yaşam maliyeti alanlarındaki eşzamanlı krizlerin etkileriyle karşı karşıya. Üstelik bu olumsuz tabloda bazı ülkeler iklim politikalarını ertelemeye veya tersine çevirmeye başladı ve fosil yakıt kullanımını daha da artırdı.
Glasgow’daki COP26‘dan bu yana, 194 ülkeden sadece 29’u güçlendirilmiş ulusal katkı beyanları sundu; ancak eylemler hala oldukça yetersiz.
Dünyanın en büyük iklim değişikliği konferansında son birkaç yıldır en önemli gündem maddesi, gelişmiş ülkelerin iklim krizindeki sorumluluklarını kabul ederek az gelişmiş ülkelerdeki kayıp ve zararların finansmanını üstlenmesi.
Bu yılın COP’unda da az gelişmiş ülkelerin iklim değişikliği nedeniyle içine düştüğü krizler, iklim adaletsizliği ve iklim tazminatlarının sağlanması, aktivistlerin en büyük gündem maddesi olacak.
COP27, iklim krizine karşı mücadele kapsamında küresel sıcaklık artışını yüzyıl sonuna kadar 1,5 dereceyle sınırlandırma hedefine yönelik planların hayata geçmesinde kararlılığın ortaya konulması açısından kritik öneme sahip; ancak sera gazı emisyonlarını azaltmak için yetersiz çabaların zemininde gerçekleşiyor.
BM Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’ne (IPCCC) göre, 2030 yılına kadar CO2 emisyonlarının, bu yüzyılın sonuna kadar sıcaklık artışını 1,5 santigrat derece ile sınırlamak için 2010 seviyelerine kıyasla yüzde 45 azaltılması gerekiyor. Bu, daha sık ve şiddetli kuraklıklar, sıcak hava dalgaları ve yağışlar dahil olmak üzere iklim değişikliğinin en kötü etkilerinden kaçınmak için çok kritik önemde.
Programda neler var?
COP27 Başkanlığı, 9-17 Kasım tarihleri arasında tematik günlerde, iklim değişikliği sorununa pratik çözümleri vurgulayacak ve bu çözümlerin tüm paydaşlarla birlikte kilit sektörlerde uygulanmasını hemen yaygınlaştırma yaklaşımlarını araştıracak bir dizi etkinliğe ev sahipliği yapacak.
Tematik günler şöyle:
- 9 Kasım: Finans
- 10 Kasım: Bilim / Çocuk ve Gençlik
- 12 Kasım: Uyum ve Tarım
- 14: Toplumsal Cinsiyet
- 15 Kasım: Su / Sivil Toplum/ Enerji
- 16 Kasım: Biyoçeşitlilik
- 17 Kasım: Çözümler
COP sırasında mevcut iklim değişikliği çabalarıyla ilgili bir dizi önemli Bakanlar düzeyi toplantı da gerçekleşecek.
Bunlar arasında, 2030 öncesinde azaltım çabaları üzerine bakanlar düzeyinde ilk yuvarlak masa toplantısı ve küresel stok sayımı üzerine devam eden tartışmalar yer alıyor. Bu, ülkelerin ve paydaşların Paris Anlaşması’nın hedeflerine ulaşmak için toplu olarak nerede ilerleme kaydettiklerini ve nerede ilerlemediklerini görrecekleri bir süreç olacak.
Haziran 2022’de Bonn İklim Değişikliği Konferansı’nda başlayan bu tartışmalar, COP27’de kaldığı yerden devam edecek.
Etkinliklerin bir bütün halinde, tüm düzeydeki katlımcıların, bugüne kadar kaydedilen ilerleme hakkında samimi ve açık tartışmalar yapmaları için bir alan sağlaması hedefleniyor.
Kimler katılacak?
COP’un ikinci haftasında, 15-18 Kasım tarihleri arasında, çoğunlukla Bakanların katıldığı bir Üst Düzey Segment gerçekleştirilecek.
Mısırlı bir yetkili bu ayın başlarında yaptığı açıklamada, şimdiye kadar yaklaşık 90 devlet başkanının COP27’ye katılımlarını doğruladığını söyledi.
ABD ara seçimlerinin ortasında yapılacak konferansa rağmen, ABD Başkanı Joe Biden‘ın iklim kurmayı John Kerry ile birlikte katılacağı bildiriliyor.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi de dahil olmak üzere birçok üst düzey isim gelmeyi planlamıyor. Bu, Mısır’daki görüşmelerin dünyanın en büyük kirleticilerinden ikisi olmadan emisyonları azaltmak için herhangi bir büyük anlaşmayla sonuçlanıp sonuçlanmayacağı konusunda şüphe uyandırıyor.
Almanya Şansölyesi Olaf Scholz toplantıya katılacağını açıkladı. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırısının dünya çapında siyasi ve ekonomik karışıklığı tetikleyen görüşmelerin gölgede kaldığını söyledi ve yaptığı açıklamada, “2022, iklim koruması için kayıp bir yıl olmamalıdır Birçok devlet için bu, nüfuslarının ve kültürlerinin hayatta kalmasıyla ilgili. Onlar için iklim krizi, Rusya’nın Avrupa’daki savaşı değil, en önemli güvenlik sorunu olmaya devam ediyor” dedi.
Baerbock, Almanya’nın zengin ülkelerin emisyonlarının neden olduğu iklim değişikliğinden kaynaklanan kayıpların tazmin edilmesi gibi zorlu bir konu da dahil olmak üzere yoksul ülkelerle dayanışma göstermeye istekli olduğunu söyledi.
İngiltere‘nin yeni Başbakanı Rishi Sunak, “diğer acil sorunlara” öncelik verdiği için zirveye katılmayacağını söylemiş, büyük eleştiri aldıktan sonra ise COP27’ye katılacağını duyurmuştu.
Kral Charles III‘ün katılımı konusunda ise hala büyük bir soru işareti var. Önceki başbakan Liz Truss’un, kendisine gitmemesi gerektiğini “tavsiye ettiği” ve Buckingham Sarayı’nın buna uyacağı belirtilmişti.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, zirvenin etkin katılımcılarından biri olacak. Macron, 7-8 Kasım tarihlerinde yapılacak Dünya Liderleri Zirvesi’nde Senegal Devlet Başkanı Macky Sall ve Hollanda Başbakanı Mark Rutte ile birlikte Afrika’da uyumun hızlandırılması üzerine bir etkinlik düzenleyecek.
Mısır dışişleri bakanı Sameh Shoukry, COP26 başkanı Alok Sharma‘dan görevi devralarak zirvede kilit bir rol oynayacak.
Rusya lideri Vladimir Putin’in de katılması beklenmiyor ancak Putin’in yerine Rus delegeler zirvede hazır bulunacak.
TC Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, geçen sene de olduğu gibi, zirveye katılmayacağı ve Türkiye’yi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un temsil edeceği açıklandı.
