Ülkemiz ormanlarının en büyük sorunlarından biri şüphesiz ki çam kese böceğinin yarattığı tahribattır. Ağaçlara yangının verdiği zarardan daha fazla zarar verebilen çam kese böcekleri çam ağaçlarının ana zararlılarındandır. Ağaçların büyümesini kötü yönde etkilemesinin yanı sıra insanlar ve hayvanlar üzerinde alerjik reaksiyonlara neden olur; bu bağlamda hem ormanlarımızı korumak hem de halk sağlığını korumak için mücadele edilmesi gereken zararlılardandır. Çamkese böceğinin larvaları alerjik tüyleri sebebiyle insanlarda astım başta olmak üzere solunum yolları hastalıklarına, lenf bezlerinin şişmesi nedeniyle koma ve ölümlere yol açabilir. Ayrıca ciltte irritasyonlara ve gözlerde enfeksiyona sebep olmaktadır. Hassas kişilerde anafilaktik şoka neden olduğu da bilinmektedir.
Yapılması gereken şey; bilimsel veriler değerlendirilerek ‘‘DURDURULAN’’ mücadele programının yeniden devamının sağlanmasıdır. Bilindiği üzere, KKTC Orman Dairesi üç farklı hükümet dönemi ve üç farklı daire müdürü olmasına rağmen 5 yıl üstüste kesintiz bir şekilde 2016-2020 yılları arasında çam kese tırtıllarına karşı havadan başarılı bir şekilde biyolojik mücadele yürütmüştür. Havadan ilaçlama yapılan alanlarda orman dairesinin ölçümleri sonucunda ise %100’e yakın bir başarı elde edilmiştir.
| Yıl | Başarı Oranı |
| 2016 | %97 |
| 2017 | %99.5 |
| 2018 | %99 |
| 2019 | %99.4 |
| 2020 | %99.8 |
2016-2020 dönemini kapsayan 5 yılda Orman Dairesi 25.000 hektarlık toplam kızıl çam orman alanımızın her yıl yaklaşık 10.000 hektarlık kısmında havadan ilaçlama yapmıştır. 2021 ve 2022 yıllarında ise sözde ‘‘TASARRUF’’ gerekçesiyle bütçeye herhangi bir kaynak konmamış ve hiçbir mücadele gerçekleştirilmemiştir. 5 yıl üst üste başarılı bir şekilde yürütülen mücadelenin etkisi 2021 de sorunu hissettirmemiş ancak 2022’de de hiçbir mücadele yapılmaması sonucu çam kese böceği popülasyonunda ciddi bir patlama yaşanmasına yol açılmıştır.
2 yıldır bu mücadelenin yapılmamış olması sorunun bu denli büyümesine neden olmuş ve ağaçları kuruma noktasına getirmiştir. Bu ağaçların bir kısmı baharla birlikte yeniden yeşillenme yaşayacak olsa da 2023 yılında da bütçede havadan biyolojik mücadele için kaynak ayrılmış olmaması mücadele edilen 5 yılın ardından 3. yılda da herhangi bir mücadele yapılmayacağı anlamına gelir. Böyle bir ortamda, geri dönüşümü olmayan bir tahribat yaşanacağı ve gelecek yılın bu yıldan da daha kötü bir manzarayla karşı karşıya kalacağımızı önemle belirtmek isteriz.
Geldiğimiz aşamada, 25.000 hektar olan toplam kızılçam orman alanımızın ‘‘hiçbir’’ noktasında mücadele edilmediği için özellikle genç çam ağaçlarının büyük bir çoğunluğu kuruma noktasına gelmiştir. Yeni ağaçlandırılmış sahalarda da çam kese böceği sorun olması nedeniyle ağaçlandırma faaliyetlerinin bütçeleri de boşa gitmektedir. Bilinmelidir ki, bu kara tablonun sorumlusu işbilmez yöneticilerdir. Ormanları korumakla görevli olan Orman Dairesi Müdürü ve Tarım Bakanı’nı ne yazık ki ormanların bu noktaya gelmesine vesile olduktan sonra hiçbir kabahatları yokmuş gibi davranarak ‘‘bu yıl için yapılacak bir şey yoktur’’ açıklamaları yapmaktadır. Oysa, yapılacak şey gün gibi ortadadır! En azından 2023 Ekim-Kasım dönemi ‘‘Havadan Biyolojik Çam Kese Böceği Mücadelesi’’ yapılabilmesi için şimdiden gerekli çalışmaları yapıp ihale sürecini başlatmalı ve önümüzdeki yıl ormanlardaki çam kese böceği populasyonunun kontrol altına alınması sağlanmalıdır.
SONUÇ
Tek seçenek hiç vakit kaybetmeden gerekli girişimlerin Tarım Bakanlığı tarafından yürütülmesi ve Maliye Bakanlığı tarafından gerekli bütçenin ayrılarak 2023 yılı Ekim-Kasım aylarında çam orman alanlarımızın tamamında havadan biyolojik ilaçlama programının yapılması için gerekli adımların atılmasıdır. Sayın Bakan Dursun Oğuz, bunun dışında bir seçeneğin söz konusu olmadığını çok iyi bilmelidir. Eğer süratle bu yönde adımlar atmazsa ekibi ile birlikte derhal ‘‘İSTİFA’’ etmesinin gerekliliğinin kaçınılmaz olduğunu da önemle hatırlatırız.
20 yıldır bu konuda çalışan, ‘‘havadan biyolojik ilaçlama’’ yapılmasını sağlayan ve doğru atılan adımları açıkça destekleyen bir sivil toplum örgütü olan Biyologlar Derneği, bu konunun sonuna kadar takipçisi olacaktır. Bu konuda doğru uygulamaların hayata geçirilmesi için gerekli eylemleri gerçekleştireceğimizi belirtiriz. Ayrıca, ormanları korumakla görevli olanları ‘‘görevlerini ihmalden’’ dava etmek için de harekete geçeceğimizi kamuoyuna duyururuz.
Biyologlar Derneği
