• Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası
Cuma, Temmuz 11, 2025
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazeddakıbrıs
34 °c
Nicosia
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
    • SANAT
    • KORONAVİRÜS
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
    • SANAT
    • KORONAVİRÜS
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazedda
Bulamadık
Tümünü Gör
Ana Sayfa YORUM GAZEDDABLOG

Kapitalizmin patojenik krizi – Ergin Yıldızoğlu

Gazedda Gazedda
29 Kasım 2021
Okuma Süresi: 3 dk
A A
Kapitalizmin patojenik krizi – Ergin Yıldızoğlu
https://bsky.app/profile/gazeddakibris.bsky.socialhttps://www.threads.net/@gazeddakibris

Cuma sabahı Güney Afrika’da yeni bir Covid-19 varyantının (Omicron) hızla yayıldığını öğrendik. Bu yeni varyantın aşıların yarattığı bağışıklık duvarını aşabileceği bildiriliyordu. Böylece, Financial Times’ın deyişiyle “Covid-19” yeniden borsaların (ekonominin) gündemine giriyordu. Belli ki kapitalizmin “geçemeyiş krizinin” morbid semptomlarından, patojenik (zoonetik: virüslerin bir türden öbürüne atlamasına ilişkin) krizi devam ediyor.

Ekonomi-ekoloji

Kapitalizmin iki çelişkisinin birbirlerini etkileyecek biçimde işlediğine değinmiştim. Emek sermaye çelişkisinin kârlar ve birikim süreci üzerindeki baskısı, 2008 krizinin derslerine karşın finansallaşmayı ve spekülasyonu beslemeye devam ediyor. Kapitalizmin doğal çevre üzerindeki basıncı iklim krizini, çok tehlikeli patojenik-zoonetik gelişmeleri besliyor.

Financial Times, perşembe günü ABD borsalarında dev şirketlerin gelirlerine ilişkin beklentilerin tehlikeli biçimde yüksek olduğuna, borsaların aşırı değerlendiğine, dolayısıyla kırılgan bir spekülasyon ortamının oluştuğuna dikkat çekiyordu. Ertesi gün Güney Afrika’daki yeni varyantın haberi geldi, borsalarda sert düşüşler (yüzde olarak, Dow.2.5, FT-100.3.64, Dax. 4.5, CAC 40. 4.75. Nikkei: 2.5, Heng Seng: 2.7) yaşandı.

Havayolları şirketlerinin, Exxon Mobil, Chevron gibi petrol şirketlerinin hisseleri, ham petrolün fiyatı düştü. Yatırımcı güvenli limanlar aramaya başlayınca, ABD hazine kâğıtlarının, aşı üreticisi Moderna ve Pfizer’in, eğlence sektöründeki Netflix türü şirketlerin, hazır yemek, temel tüketim mallarını eve teslim eden şirketlerin hisseleri yükseldi. Altın yükselirken Bitcoin geriledi. Denebilir ki küreselleşme ve finansallaşma yapısal krizi derinleştirirken yerelleşmeyi besleyen şirketlerin kârlarına ilişkin beklentiler arttı.

Şimdi, yeni varyantın ortaya çıkması, hızla Avrupa’ya (Belçika), İngiltere’ye, İsrail’e, Hong Kong’a ulaşması yeni önlemlerin gündeme geleceğini, bunların kapitalizmin birinci çelişkisini daha da keskinleştireceğini düşündürüyor. İngiltere, hava ulaşımında, Güney Afrika ve bir seri Afrika ülkesini yeniden kırmızı listeye aldı, maske zorunluluğu getirdi. Evden çalışmaya geri dönme, karantina/kapanma olasılığı yeniden gündeme geldi. ABD ve Kanada da seyahat kısıtlamaları getirmeye başladı

Kapitalizmin patojenik krizi

“Kâr-makinesinin” genişleme eğiliminin doğal çevre üzerindeki etkileri doğadaki virüslerin yeni canlı türlerine atlamasını, bu türlerden insana sıçramasını kolaylaştıran bir yıkıma yol açıyor.

Küresel ısınma kırsal yaşamı olumsuz yönde etkiledikçe hızlanan kentleşme, yoksulluk bu virüslerin, denetimsiz taze et pazarlarında insana sıçrama ve mutasyon yaşama olasılığını artırıyor. Küresel taşımacılık ağları virüslerin hızla yayılmasını kolaylaştırıyor. Küresel ısınmanın etkisiyle şiddeti artan ve sıklaşan fırtınalar, yağmurlar, su baskınları, hızlı kentleşmenin giderek daha da aşındırdığı altyapıyı etkileyerek insan dışkılarındaki, taze et pazarlarının, et işleyen fabrikaların atıklarındaki mikrop ve virüslerin içme suyu kaynaklarına karışmasına yol açıyor.

Ormanların, kereste elde etmek, tarlaya ve arsaya dönüştürmek amacıyla kesilmesi, yakılması, böylece yaşam alanlarını kaybeden canlı türlerini insan yerleşim yerlerindeki gıda kaynaklarına (çöpler vb.) doğru göç etmeye itiyor. Vahşi hayvanların insanlarla teması, zoonetik sıçrama olasılıklarını artırıyor. Küresel ısınma ile erimeye başlayan donuk alanlardaki (permaforst) metan gazlarının atmosfere salınmasına ek olarak, milyonlarca yıllık virüslerin serbest kalmasına yol açıyor.

Bunlara ek, aşıların “kâr-makinesi” tarafından belirlenen fiyatları, önce zengin ülkelerin aşılanmasına, hatta aşının buralarda stoklanmasına yol açıyor. Tüm insanlık aynı anda aşılanamadığından, virüsün yayılma, hasta bünyelerde uzun süre kalarak bulaşma hızını, aşıya direncini artıracak mutasyonların gerçekleşme olasılığını artırıyor. Omicron varyantı, kapitalizmin zoonetik krizinin hız kesmeden devam ettiğini gösteriyor.

Kaynak: Cumhuriyet

Gazedda

Gazedda

Gazeddakıbrıs yurttaş gazeteciliği anlayışı ile yayın yapan, yurttaştan yana taraf olan ve gazetecilikte meslek etiği ilkelerine inanan bir yayın organıdır. Gazeddakıbrıs her koşulda barıştan yanadır.

Ortaokullarda Başörtüsü Yasağının Kaldırılmasının Düşündürdükleri
Umut Bozkurt

Ortaokullarda Başörtüsü Yasağının Kaldırılmasının Düşündürdükleri

Umut Bozkurt
23 Mart 2025

"AKP’nin Kuzey Kıbrıs’a yaptığı müdahaleleri beni de herkes gibi rahatsız ediyor. Ancak o rejimin buraya dayattığı politikaların hıncını başını örten orta okul öğrencilerinden çıkarmamalıyız."

Devamı içinDetails
Sizin Bu Suskunluğunuz Bizi Sağır Ediyor
Konuk Yazar

Sizin Bu Suskunluğunuz Bizi Sağır Ediyor

Konuk Yazar
22 Mart 2025

"“Protesto etmesi gerekirken sessiz kalarak günah işlemek, insanı bir korkağa dönüştürür” demişti yazar ve şair Ella Wheeler Wilcox ‘Başkaldırı’ isimli şiirinde."

Devamı içinDetails
Kırılgan Ahlaklar, Kamusal Sorumluluklar
Engin Kara

Kırılgan Ahlaklar, Kamusal Sorumluluklar

Engin Kara
22 Mart 2025

"Demokrasi söz konusu olduğunda, susmak da konuşmak kadar bir tercihtir. Ama her tercih, kendi ahlaki ve toplumsal sonucunu doğurur."

Devamı içinDetails
Direnişin Anası Bilim Olmalı! Ama, Hangi Bilim?
Mustafa Onurer

Direnişin Anası Bilim Olmalı! Ama, Hangi Bilim?

Mustafa Onurer
21 Mart 2025

"Kendine has, veya Rumca’dan veya İnilizce’den devşirdiği bir dizi kelime ve  dilbilgisi kuralları ile, yeni bir dilin doğum sancılarını yaşamaktaydı Kıbrıs Türkçesi. Ama, malesef bu süreç tamamlanabilmiş bir süreç olma...

Devamı içinDetails
Türban, Özgürlük ve Çocuk Hakları
Nuri Sılay

Türban, Özgürlük ve Çocuk Hakları

Nuri Sılay
20 Mart 2025

"Türkiye’de 90’lı yıllarda ve özellikle 1999’da TBMM’de yaşanan krizle doruğa ulaşan türban cepheleşmesi ile buradaki tartışmayı benzeştirmek bana kalırsa sıkıntılıdır. Kemalist anlayışın tepkileriyle türban sorununa yaklaşmak da elbette sorunludur"

Devamı içinDetails

YAZARLAR

Cenevre’nin Ardından 5+1 Not…
Mertkan Hamit

Cenevre’nin Ardından 5+1 Not…

Mertkan Hamit
18 Mart 2025
Vreçça ve Anılarım (2)
Konuk Yazar

Vreçça ve Anılarım (2)

Konuk Yazar
18 Mart 2025
Mesele Özgürlük Değil; Çocuk Yaşta Bir Dayatmayı Meşrulaştırmak
Engin Kara

Mesele Özgürlük Değil; Çocuk Yaşta Bir Dayatmayı Meşrulaştırmak

Engin Kara
17 Mart 2025
Çalıyor

Baf Okulları Biyodizel İçin 17 Ton Yemeklik Yağ Topladı

Baf Okulları Biyodizel İçin 17 Ton Yemeklik Yağ Topladı

Baf Okulları Biyodizel İçin 17 Ton Yemeklik Yağ Topladı

KIBRIS
Romanya’da Rusya Yanlısı Aday Yeniden Reddedildi, Aşırı Sağcılar Polisle Çatıştı

Romanya’da Rusya Yanlısı Aday Yeniden Reddedildi, Aşırı Sağcılar Polisle Çatıştı

DÜNYA
“Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz”: Edip Akbayram Hayata Veda Etti

“Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz”: Edip Akbayram Hayata Veda Etti

SANAT
Zelenski’yi Kameralar Önünde Aşağıladılar

Zelenski’yi Kameralar Önünde Aşağıladılar

DÜNYA
“Emekli” Tavuklar Kıbrıs Zeytinliklerinde “Çalışıyor”

“Emekli” Tavuklar Kıbrıs Zeytinliklerinde “Çalışıyor”

İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
Cyprus Mail Yurttaşlara Sordu: Kıbrıs’ı Yabancılara Mı Satıyoruz?

Cyprus Mail Yurttaşlara Sordu: Kıbrıs’ı Yabancılara Mı Satıyoruz?

KIBRIS

İzel Seylani: Birlikte hayal etmeyi başardığımızda… | Video

SANAT
İsrail’in yerle bir ettiği Gazze havadan görüntülendi | Video

İsrail’in yerle bir ettiği Gazze havadan görüntülendi | Video

DÜNYA
Yunanistan’da ABD tanklarına barikat: Katiller evinize dönün

Yunanistan’da ABD tanklarına barikat: Katiller evinize dönün

DÜNYA
Scholz’un konuşması kesildi: “Filistinlilerin kanı sizin ellerinizde” | Video

Scholz’un konuşması kesildi: “Filistinlilerin kanı sizin ellerinizde” | Video

DÜNYA

Instagram

Takip et

  • Bekir Paşa Lisesi öğretmenleri Eğitim Bakanlığı
  • Tutuklanan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu paylaşımında TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı hedef alarak “Korkunun ecele faydası yok! Öyle de yenileceksin! Böyle de yenileceksin. Haklılığımıza, cesaretimize, tevazumuza, güler yüzümüze yenileceksin!” dedi.

https://gazeddakibris.com/imamoglu-demokrasi-meydanlarinda-sesinizi-yukseltin/
  • Tel Aviv’de toplanan onbinlerce kişi, Netanyahu
  • Güney Kore, Japonya ve Çin dışişleri bakanları, Kore Yarımadası
  • 21 Mart Dünya Irkçılık Karşıtı Gün nedeniyle Kıbrıs
  • "AKP’nin Kuzey Kıbrıs’a yaptığı müdahaleleri beni de herkes gibi rahatsız ediyor. Ancak o rejimin buraya dayattığı politikaların hıncını başını örten orta okul öğrencilerinden çıkarmamalıyız."

https://gazeddakibris.com/ortaokullarda-basortusu-yasaginin-kaldirilmasinin-dusundurdukleri/?utm_source=instagram-business&utm_medium=jetpack_social
  • Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan ve beraberindekiler, CHP
  • Gençlik Federasyonu açıklamasında 22 Mart Cumartesi akşamı, Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) kampüsünde yaşanan ve kamuoyuna yansıyan olayların demokratik değerler ve ifade özgürlüğü açısından endişe verici olduğu belirtildi.

https://gazeddakibris.com/genclik-federasyonundan-polise-daudeki-garabet-tutumdan-donun/?utm_source=instagram-business&utm_medium=jetpack_social

Gazedda Sosyal Medya

SON EKLENENLER

Gençlik Federasyonu’ndan Polise: DAÜ’deki Garabet Tutumdan Dönün

Gençlik Federasyonu’ndan Polise: DAÜ’deki Garabet Tutumdan Dönün

4 ay önce
KTOEÖS: Öğretmenlere Yönelik Sahte Hesaplar Üzerinden Sosyal Medyada İtibarsızlaştırma Kampanyası Ve Provokasyonlar Yapılıyor

KTOEÖS: Öğretmenlere Yönelik Sahte Hesaplar Üzerinden Sosyal Medyada İtibarsızlaştırma Kampanyası Ve Provokasyonlar Yapılıyor

4 ay önce
İmamoğlu: Demokrasi Meydanlarında Sesinizi Yükseltin

İmamoğlu: Demokrasi Meydanlarında Sesinizi Yükseltin

4 ay önce
Siyaset Bilimci Şebnem Oğuz: Erdoğan Muhalefeti Bölmeye ve Uysal Bir Muhalefet Yaratmaya Çalışıyor

Siyaset Bilimci Şebnem Oğuz: Erdoğan Muhalefeti Bölmeye ve Uysal Bir Muhalefet Yaratmaya Çalışıyor

4 ay önce
Barolar Birliği: Yargının Tarafsızlığına Yönelik Bir Darbe

Barolar Birliği: Yargının Tarafsızlığına Yönelik Bir Darbe

4 ay önce

Gazedda Facebook

Gazedda Facebook
Gazedda

© 2025 Gazeddakıbrıs - Copyleft

  • Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Bulamadık
Tümünü Gör
  • Ana Sayfa
  • HABER
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
    • SANAT
    • KORONAVİRÜS
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
      • DÜNYADAN YAZARLAR
    • RÖPORTAJ

© 2025 Gazeddakıbrıs - Copyleft

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız. Gizlilik ve Çerezler Politikası sayfamızı ziyaret edin.