Kıbrıs’ın kuzeyinde 23 Ocak’ta yapılacak seçimler öncesinde CTP’nin gündeme getirdiği “Euro’ya geçiş” konusunda arşivlere bakıp kısa bir gezinti yaptık.
CTP’nin Lefkoşa’dan kontenjan adayı eski ekonomi bakanı Derviş Kemal Deniz’in, CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman’ın, 4’lü Erhürman hükümetinin Ekonomi bakanı CTP milletvekili Özdil Nami’nin ve CTP milletvekili Fikri Toros’un açıklamalarını derledik.
Yorumsuz yayınlıyoruz…
Şubat 2014
Deniz: Ne kadar doğru olacağı şüpheli
Eski Ekonomi Bakanlarından, Ekonomist Derviş Kemal Deniz: “Türk Lirası, son 4 yıldır istikrarında çok kötü değildi. Euro’ya geçersek ve adada bir anlaşma da olmazsa açığı Türkiye karşılayamaz. Bu konuda 3-4 senedir kimseden ses çıkmadı. Artık zamanı da geçti. Merkeziyetçi bir Avrupa Birliği anlayışı içinde ne kadar doğru olacağı şüpheli. Ayrıca birlik içinde Euro’dan çıkmak isteyen ülkeler var”
Mayıs 2018
Erhürman: Euro’ya geçişe dair bir açıklama yapmadım
Kur sabitlemesinin de gündemlerinde olduğunu, ancak euro’ya geçiş olacağına dair bir açıklama yapmadığını vurgulayan Başbakan Tufan Erhürman “dün yaptığım açıklamada ‘herhangi görüşü dışlıyor değiliz’ dedim ama basında “KKTC TL kullanımından vazgeçip euroya geçiyoruz” şeklinde haberler çıktı. Böyle bir şey söylemedim..Bu kuvvetli bir ihtimal olarak görünmüyor. Ama biz sıkıntılar karşısında tüm ihtimalleri masaya yatırıp halkla paylaşma yükümlülüğündeyiz. Çünkü TL’nin değer kaybı Türkiye ekonomisinde üç birimlik sorun yaratıyorsa KKTC ekonomisinde 30 binlik sorun yaratıyor.” dedi. Yabancı paraya geçilmesini konusunda teknik olarak çalışabileceğini belirten Erhürman “Ancak uzmanlardan aldığımız görüş, bu tür bir adımın soruna doğrudan çare üretmeyeceğidir. Ekonomik ve teknik olarak da çok doğru olacak gibi görünmüyor. Bunun hesabını kitabını yapıp halkla paylaşacağız.”
KKTC’deki uzmanların çoğunun, “eğer Euro’ya geçilirse, TC’nin buraya kaynak aktaran yegâne ülke olması nedeniyle TC aktarımının TL üzerinden olduğu takdirde Euro’daki veya dolardaki yükselmenin KKTC’ye aktarılan kaynağın değerini düşüreceği ve dolayısıyla bir açık ortaya çıkacağı” yönünde olduğunu hatırlatan Erhürman, “Bu durumda Euro‘ya geçiş de kuvvetli bir ihtimal olarak görülmüyor” dedi.
KKTC hükümeti olarak ciddi sıkıntı içerisinde olan halka karşı sorumlulukları bulunduğunu ve tüm ihtimalleri masaya koyup o ihtimallere ilişkin sonuçları halka açıklamanın görevleri olduğunu belirten Erhürman, şöyle devam etti:
“Türkiye kamuoyu şunu çok iyi biliyor ki, TL’nin değer kaybı orada 3 birimlik bir sorun yaratıyorsa, KKTC ekonomisi üzerinde 30 birimlik sorun yaratıyor. Bu yüzden de gerçekten Türkiye Cumhuriyeti ile daha yakından çalışma ihtiyacı içerisindeyiz ve bunu da yapıyoruz. Bu konuda Başbakan Yardımcısı Sayın Recep Akdağ’a özellikle teşekkür etmek istiyorum. Her türlü ihtiyacımızda zaten çok hızlı bir şekilde temas kurabiliyoruz ve bu sorunlarımızı TC yetkilileri ile paylaşıyoruz.”
Aralık 2021
Erhürman: Kazançlarımız Euro üzerinde hesaplanmalı
CTP olarak normal muhasebenin artık Euro üzerinden hesaplanması gerektiği konusunda çalışma yaptıklarını aktaran Erhürman, “Bu, piyasada Euro’ya geçmek değil. TL ile elde ettiğimiz kazançlarımız, Euro üzerinden hesaplanmalı” dedi.
Aralık 2021
Nami: Euro’ya geçilebilir
Cumhuriyetçi Türk Partisi Genel Başkanı Tufan Erhürman’ın ‘Euro’ya geçiş’ açıklamasını oldukça yerinde bulduğunu söyleyen CTP Milletvekili Özdil Nami, bunun, yaşanan ekonomik sıkıntıların üstesinden gelmek adına önemli bir açıklama olduğuna vurgu yaptı, tartışmanın gündeme getirilmesinden mutluluk duyduğunu ifade etti.
Eski Ekonomi Bakanı Özdil Nami, Kıbrıslı Türklerin TL kullanmanın maliyetinden bir an önce kurtulması gerektiğini ve Euro’ya geçişin bunun bir yolu olabileceğini söyledi. Nami, AB üyesi olmadan da Euro’ya geçilebileceğini, kademeli bir geçişin mümkün olduğunu belirtti.
Aralık 2021
Deniz: “Konunun kapsamlı bir şekilde tartışılması çok önemli”
Euro’ya geçişin eskiden beri düşünülen bir alternatif olduğunu belirten Ekonomist Derviş Kemal Deniz, bu geçişin kademeli olarak yapılması gerektiğine dikkat çekti. Başlarda para birimi olarak tedavüle sokulmasa da, muhasebe birimi olarak gündeme getirilebileceğinin konuşulduğunu aktaran Deniz, bu yolla toplumun Euro’ya alıştırılabileceğini dile getirdi.
Aralık 2021
Erhürman: 2018’de Euro masadadır dedim
CTP Lideri Erhürman, 2018’deki döviz krizinde kendilerinin neler yaptığıyla, şu an neler yapıldığının karşılaştırılması gerektiğini belirtti. Ülkede TL’nin değer kaybının engellenemeyeceğini söyleyen Erhürman, insanların alım gücünün korunması gerektiğini kaydetti. Erhürman, kendilerinden sonraki UBP hükümetlerinin, hayat pahalılığını dondurmaya çalıştığını hatırlatarak, 2018’de “Euro meselesi masadadır” diyenin de kendisi olduğunu ifade etti.
“Bu ülkede üretime ve ihracata dayalı bir ekonomi kuramayız. Bu nedenle o modelin bizde bir karşılığı yok. Döviz yükseldik sonra senin hayatın pahalılaşacak. Buna karşı birinci seçenek, Türkiye ile imzalayacağınız protokollerde bunu düzenlenmesi ve ortaya çıkan açığın Türkiye tarafından kapatılmasıdır. Bu çok doğru olmaz. İkincisi de sen ülkede öngörülebilirliği sağlamak için stabil bir para birimi üzerinden muhasebeyi korumayı konuşursun” dedi. Giderlerde zaten dövize geçildiğini söyleyen Erhürman, her şeyin döviz üzerinden alındığını, sorunun gelirler bacağında olduğunu belirtti. “Acil olan şey muhasebe sistemini Euro üzerinden belirlemektir. Nasıl ki giderler TL yazmasına rağmen Euro üzerinden belirleniyor, gelirlerin de öyle olması lazım” diyen Erhürman, senede iki defa verilen hayat pahalılığının da zaten döviz üzerinden etkilenip hesaplandığını kaydetti.
Aralık 2021
Toros: Siyaseti popülizm yapmak zannedenler
Cumhuriyetçi Türk Partisi Milletvekili Fikri Toros, Euro’ya geçişin mümkün olduğunu ve CTP’nin siyasi irade göstererek seçimlerden sonra Euro’ya geçiş konusunu masaya yatıracağı açıklamasının kimin çevreleri rahatsız ettiğini belirterek sosyal medya hesabından açıklama yaptı.
Toros, “Yapamayız, edemeyiz’ demek, statükonun bekçiliğidir” diyerek şu ifadelere yer verdi:
“Partimizin Genel Başkanı Tufan Erhürman’ın, CTP’nin siyasi irade göstererek seçimlerden sonra Euro’ya geçiş konusunu masaya yatıracağını açıklaması kimi çevreleri rahatsız etmiştir. Partimizin ekonomi ve finans uzmanlarının üzerinde çalıştığı bu konu hayal değildir, teknik olarak mümkündür. Bu hedefe ulaşmak için gerekli olan tek şey siyasi iradedir. “Halkın aklıyla alay edenler” halkımızın en acil ihtiyacı olan bu konuya bilimsel yaklaşanlar olarak bizler değildir! Sürekli erimekte olan alım gücümüzü öncelemeyenler, herhangi bir ideolojiden yoksun olanlar, savrulan siyasetleriyle tanınanlar ve kendi kendini yönetebileceğine inanmayanlardır! Siyaseti popülizm yapmak zannedenler, halkımızdan en güzel cevabı sandıkta alacaklardır!”
