Gözetim kavramları ile ilgili birçok yazı paylaşıldı bu sayfadan… Gelişen teknolojiler yanısıra, bireyin gözetlemekten haz duyması üzerine onlarca yazı örnek gösterilebilir, gözetimin hayatımızdaki olgusu üzerine…
Bilişim teknolojilerinin gelişmesi ve hayatımızın ciddi bir oranında yer sahibi olması, gözetimin de hayatımızın derinliklerine işlemesiyle sonuçlanmaktadır. Klasik gözetim süreçlerinin aksine, modern teknolojilerle birlikte iktidar, herhangi bir çaba sarf etmeden bireyi denetim altına alabilmeye başladı.
Hemen her gün kullanılan sosyal medya platformları, klasik gözetim dönemlerinde bireyin başaramadığı kadar sorunsuz ve hatasız bir gözetim döneminin içine girmemize de neden oldu.
***
Dün akşam üzeri telefonumu karıştırırken yeni bir özellik keşfettim. Google’ın sunduğu “Haritalar” hizmeti üzerinde vakit geçirirken, “your timeline” denilen bir özelliğe rastladım. Bu özellikle, Google Maps üzerinden dakika dakika nereye gittiğiniz, hangi araçla gittiğiniz gibi bilgiler de dahil olmak üzere birçok bilgi depolanıyor. Daha önce, işe giriş çıkış saatlerim hakkında bilgi sahibi olan (bu bilgiyi ben vermedim) Google’ın işe gitmeden 10 dakika önce, rutin olarak kullandığım rota üzerindeki trafik yoğunluğu ile ilgili bana bilgi verdiğini biliyordum. Ancak bu derece detaylı veriye ilk kez ulaştım.
Bahsi geçen servisin ne kadar zamandır Google Maps üzerinden hizmet sağladığını bilmiyorum. İnternetten yaptığım araştırmada 2016 yılından beri konuyla ilgili iletiler paylaşıldığını tespit ettim. Dolayısıyla servisin en azından 4 senedir aktif olduğunu varsayabiliriz. En basit tabiriyle, son 4 senedir nereye gittiğimizi tespit edebilen bir sistemle yaşıyoruz yani…
Gördüğünüz bu fotoğraf benim 4 Aralık günü gittiğim yerleri gösteriyor. İlginç olan; Google Maps’in gittiğim ve bulunduğum her yeri saniyesi saniyesine kaydetmesi… Görülebileceği üzere; evden çıkış saatim, hangi aracı kullanarak iş yerime geldiğim, işten kaçta ayrıldığım ve hangi araçla kaç dakikada eve vardığım gibi bilgilerin tümü mevcut.
Bir arkadaşın evine yaptığım ziyareti de tespit etmiş Google Maps… Ancak bu ziyaretin adresini bulabilmesine rağmen, kimin evine vardığımı tespit edemediği için de yardımıma başvurmuş… İşin en ilginç tarafı ise Google Maps’in hangi araçla yolculuk ettiğimi biliyor olması…
Yukarıdaki fotoğrafta da görülebileceği üzere, uygulama, günde kaç saat motor kullanıldığını ya da araba kullanıldığını tespit edebilecek yeteneğe sahip… Teknik olarak hangi saatte nereden nereye gittiğini tespit etmek zor olmasa da kullanılan aracın tespit edilebilmesi bambaşka bir olgu…
***
Tüm bunlar dikkate alındığı zaman, bizim yaşadığımız kara parçasındaki MOBESE tartışmaları da ciddiye alınması gerekirken; basit görünmeye başlıyor… Sadece o noktadan geçtiğiniz anda sizi kaydeden bir cihaz, günümüz teknolojik gelişmelerinin yanında eski kalıyor…
Mahremiyetin bu kadar yok olduğu bir ortamda, daha ciddi eleştirel politikaların belirlenmesi de şart oluyor! MOBESE’ye karşı olurken, sırf başkasını gözetlemekten haz duyabilmek adına kişisel bilgilerin iktidarın kendisine verilmesi problemi her geçen gün daha da büyüyecek.
