Maaş ödemeleri ve Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu’nun açıklamaları konusundaki soruları da yanıtlayan Başbakan Tatar, konunun hükümette konuşularak bir paket ortaya konduğunu, kamu için en üst 8 bin 500, en az 5 bin TL maaşa olayı bağladıklarını hatırlattı.
Bunun açıkladıkları paket olduğunu ve buna bağlı olduklarını, ancak bir takım açıkları bulunduğunu, bunları yönetebilmek adına da bir takım girişimleri olduğunu ifade eden Başbakan Tatar, şöyle devam etti:
“Mayıs sonuna kadar bu programın devamı için bir sıkıntı yoktur. Ondan sonraki süreçte, bizdeki bu yatay seyirle yavaş yavaş ekonominin açılması gündeme gelecektir diye düşünmekteyiz. Şu anda hangi sektörler ne zaman açılır diye çalışıyoruz. Bunlar açıldıktan sonra yaşanacak hareketlenmeyle gelirlerde artış olacak ve açığı yönetebileceğiz diye planlamaktayız. Ama çok daha kötüye gidersek ve kaynak da bulamazsak böyle bir siyaset geliştirilebilir. Ben öyle bir durumun olmayacağını düşünüyorum. Virüs dolasıyla son bir ayda aldığımız önlemlerle, halkımızın duyarlılığı ile büyük ölçüde bir başarı sağlanmıştır. KKTC’nin kendi dinamikleri içinde, yerli üretim, istihdamla maliyenin gelirlerinde çıkış olacaktır. Önümüzdeki süreci yönetme adına finansman kaynakları da oluşturulacaktır. Gerekirse, doğru zamanda, doğru miktarlarda iç borçlanmaya da gidilecektir. Cumhurbaşkanı’na da söyledim. Ne zaman ne kadar borçlanma olacak, zamanı geldiğinde biz değerlendireceğiz. Herkes kabul etti kesintileri. Düzenlemeler de yapıldı. Bunu yönetmek bizlerin görevi.”
Bir maliyeci olarak bir süre sonra kapıların açılmasıyla eski noktaya gelineceğine inanç belirten Başbakan Tatar, “Hatta bu Covid-19 olayını başarıyla yöneten bir KKTC’nin olumlu yöndeki algısının artacağını ve bunun inşaat, yükseköğrenim, turizme yansıyarak ekonomide bir sıçrama olabileceğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
“Ülkenin kendi fonları ve bir takım kaynak potansiyeli var”
Ülkenin kendi fonları ve bir takım kaynak potansiyeli bulunduğuna işaret eden Başkan Ersin Tatar, iç borçlanmanın da bir yöntem olduğunu vurguladı.
Tatar şöyle konuştu:
“Zaten baktığımızda finans piyasalarının boyutuna doğru zamanda borçlanmaların mümkün olacağı kanaatindeyiz. Merkez Bankası’nda, böyle bir kapasite var. Herkes iç borçlanmayı böyle bir dönem için öneriyor. Doğrudur bu bir yoldur ama ne zaman ne kadar borçlanılır, bunu hükümet olarak biz takdir edeceğiz.”
Mali konuların Başbakan Tatar’a bırakılması gibi bir mesaj olup olmadığının sorulması üzerine ise Başbakan Ersin Tatar, “Ben kimseyle polemiğe girmem. Bir paket var, bir şeyler açıklandı, hükümet bunu karar bağladı. Mayıs sonrası işler çok kötüye giderse, kaynaklardan başarı elde edemezsek ancak öyle bir senaryo gündeme gelir. Öyle bir senaryonun olacağını düşünmüyorum” dedi.
Güney Kıbrıs ile KKTC Anayasası’nın farklı olduğunu vurgulayan Başbakan Tatar, maaş kesintileri konusunda şöyle konuştu:
“Ben Maliye Bakanıyken çok yüksek maaş alan emeklilerden kesinti gündeme geldi ama Anayasa Mahkemesi’nde reddedildi. Anayasa’nın bir maddesi, herkes kazandığı ölçüde katkı yapacak, bir başka maddede de verilen haklar geri alınamaz der. Biz de yaptığımız bu kesintiler iade edilecek dedik. Anayasa emrediyor. Verilen hak geri alınamaz.”
“Fazla kazanandan fazla vergi alabilirsiniz ama mevduatları konuşmak yanlış ve suç”
Bankalardaki paralara yönelik öneriler konusundaki düşüncesinin sorulması üzerine ise Başbakan Tatar şöyle konuştu:
“Böyle bir konuşma suçtur. Merkez Bankası’na gidin sorun; suçtur. Sizin de böyle bir konuyu ekranlarda gündeme getirmeniz doğru değildir. Bunu sosyal medyada yazmak da suçtur. Merkez Bankası izlesin, gereğini yapsın. Bakın bizim sistemimizde sorunumuz yoktur. Böyle bir şey niyetimizde de yok, gündemde de böyle bir şey yoktur. Sistem likittir. Toplanan mevduatların bir kısmı kredi olarak verilmiştir diğerleri ise likittir. Hiçbir sıkıntı yoktur. Fazla kazanandan daha fazla vergi alabilirsiniz ama mevduatları konuşmak yanlış ve suçtur.”
Bankalarla faizler konusunda yeni bir değerlendirme olup olmayacağı sorusunu yanıtlayan Başbakan Tatar, Merkez Bankası’yla faizlerin maliyet hesabıyla uygulanmasıyla ilgili görüştüklerini, Merkez Bankası’nın da bankalarla yaptığı görüşmeler olduğunu söyledi.
“Yüksek faizi tasvip etmemiz mümkün değil”
Onların da kendilerine göre fedakarlık yaptıklarını söylediklerine işaret eden Başbakan Tatar, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Faizin faizi alınmıyor, müşterinin talep ettiği yapılandırmalara da yapmak pozisyonunda olduklarını kendileri de ifade ediyor. Bankalar da bize ‘fazla öz kaynağımız yok. Esas olarak dönen para mevduat sahiplerinin parasıdır. Ona göre biz de mevduat sahibine ödediğimiz faiz neyse bu taraftan almak zorundayız’ diyor. Biz de mevduata verdiğinle faizden aldığın arasında uçurum olmasın diyoruz. Ben Merkez Bankası’na gerekli çalışmaları yapması için talimatları verdim. Bizim hâlâ çok yüksek faizi tasvip etmemiz mümkün değildir. Sistem kendi içinde bunu çözmek durumundadır. Zaten bunların açıklamaları da yapıldı. Merkez Bankası’na yasal düzenleme mümkünse hükümet olarak değerlendirebileceğimizi söyledim. Meseleyi takip ediyoruz, takip etmeye de devam edeceğiz.”