Cumhuriyet Meclisi‘nde geçtiğimiz hafta oy çokluğuyla kabul edilen “Belediyeler (Değişiklik) Yasası” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Büyük tartışmalar, eylemler ve itirazlarla geçen süreçlerin ardından yeni Belediyeler Yasası, atama Cumhurbaşkanı Ersin Tatar‘ın onaylamasının ardından Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Resmi Gazete’ye göre; yasanın gelirlerin paylaşımına ilişkin 39’uncu maddesi 1 Şubat tarihi itibarıyla yürürlükte olacak.
Yasada yapılan değişikliklerle ve güncellenen cetvellerle, belediye hizmetlerinin günün koşullarına uygun hale gelmesi amaçlanıyor.
“Yeni yasa Başkanlara da aylık maaşının yanında yüzde 12 oranında temsil ödeneği veriyor”
Yeni yasaya göre; bir yerleşim biriminde yeni bir belediye oluşturulması için en az 20 bin nüfus olması şartı yer alırken, belediyelerin imar ve ulaşım gibi alanlardaki görevlerinde de gücellemeye gidildi.
Merkezi sisteme entegre olmak, e-belediye sistemi kurmak, enerjinin etkin ve verimli kullanımını sağlamak gibi ek görevler getirilen belediyelerin, kamu yarına yapılan yatırım projeleri dışında, borçlanılacak miktar da dâhil olacak şekilde borçlarının tümü, bir yıl içerisinde devlet bütçesinden ilgili belediyeye ayrılan payı aşamayacak.
Devlet bütçesinden ayrılan payı veya belediye meclisinin görev süresini aşan ödeme süresi olan miktarın borçlanılabilmesi de Bakanlar Kurulu’nun onayına bağlı olacak.
Yeni yasa Başkanlara da aylık maaşının yanında yüzde 12 oranında temsil ödeneği veriyor. Başkanlar ayrıca seçildikleri tarihten itibaren 12 ay içerisinde stratejik plan ve program hazırlama ve Bakanlığın bilgisine sunmadan sorumlu olacak.
“Gelirler, asgari ücrete endekslendi”
Yasada sabit ücret olarak yasada yer alan vergi, resim ve harçlar, aylık asgari ücrete endekslendi; önemli oranlarda bu kalemlerde artışa gidildi.
Yasada, belediyelerin gelir paylaşımı için havuz sistemine geçilmesi öngörülüyor. Bu kapsamda hava limanlarından çıkış yapan kişilerden ilgili şirketler tarafından aylık asgari ücretin yüzde 0.06’sı (binde altısı) tutarında belediye hizmetlerinden yaralanma resmi tahsil edilerek, bunun yüzde 60’ı ilgili belediyeye, yüzde 40’nın ise nüfusları oranında paylaştırılmak üzere Devlet Gelirler Veznesi’ne yatırılacak.
Ek olarak, kıymet ve tartı ücretlerinden olan ithal edilen akaryakıtın yüzde 60’ı ülke sınırlarına ilk girdiği yerdeki belediyeye aktarılacak, yüzde 40’ı ise belediyelere nüfusları oranında paylaştırılmak üzere Gelirler Veznesi’ne aktarılacak.
Belediyelere, devlet bütçesinde öngörülen mahalli gelirlerin yüzde 9.25’i oranında pay ayrıldı
Yasada, belediyelere, devlet bütçesinde öngörülen mahalli gelirlerin yüzde 9.25’i oranında pay ayrılıyor. Bu payın, belediyelere yüzde 85’i nüfusları oranında, yüzde 15’in ise yüzölçümleri oranında paylaştırılacak.
Mekânsal Adres Kayıt Sistemi
Belediyelerin görevlerini daha sağlıklı yürütebilmesi ve merkezi hükümet arasında istatistiki verilerin paylaşılması noktasında; E-sevlet sisteminin omurgası konumunda olan Mekânsal Adres Kayıt Sistemi’nin (MAKS) hızla tamamlanması, çağdaş ve güncel nüfus sayımı başta olmak üzere, yol, cadde ve hane numaraları ile kişi bilgilerinin eşleştirilerek çalışmaların sağlıklı yürütülebilmesi adına düzenleme yapıldı.
İlgili madde uyarınca yapılacak paylaştırmada, nüfusun tespiti için adrese dayalı nüfus kayıt sisteminin uygulanması karara bağlandı. Bu sistem yürürlüğe girene kadar da, geçici madde konularak, nüfusun tespitinde İstatistik Kurumunun ilgili mali yılın başında en son belirlediği verilerden yararlanılması kuralı getirildi.
İçişleri Bakanı Ziya Öztürkler söz konusu yasanın Meclis’ten onay almasının ardından sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada Belediyeler (Değişiklik) Yasasını “Belediyelerin Anayasası” olarak nitelendirmişti.
Bakan Öztürkler, belediyelerin büyük projeleri hayata geçirebilmesi, daha güçlü mali yapılara kavuşturulmaları, gelirlerinin artırılması, denetim ve şeffaflığın artırılması temel hedefi ile nerede ise mevcut yasanın tamamına yakınının düzenlendiği yasa ile hizmet verimliğinin artacağını çok daha iyi, çağdaş hizmetlere kavuşulacağını vurgulamıştı.
