Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) ve 17 uluslararası basın ve ifade özgürlüğü grubu 16 Haziran’da, Türkiye Adalet Bakanı Abdulhamit Gül ve siyasi parti liderlerine Türkiye yetkililerine 1993 ve 1996’da öldürülen gazeteciler Uğur Mumcu ve Kutlu Adalı’nın sorumluları bulunmamış cinayetleri hakkında son dönemde öne sürülen iddiaların araştırılması amacıyla çağrıda bulunulması talebiyle açık mektup gönderdi.
Kuruluşlar organize suç örgütü lideri Sedat Peker’in öne sürdüğü, iki gazetecinin suikastine yönelik Türkiye hükümetinden ve askeri bazı eski yetkililerin karıştığı iddialarına yönelik kapsamlı soruşturmaların eksikliğinin altını çizdi. Mektupta ayrıca Peker’in Hürriyet’in eski sahibi Aydın Doğan’ı korkutma girişimi olarak Eylül 2015’te Hürriyet gazetesinin binasına gerçekleşen saldırıları kendisinin düzenlediğini itiraf etmesine de dikkat çekildi. Adalet Bakanlığı’na ithafen gönderilen mektupta, iki gazetecinin cinayetine ve Hürriyet gazetesi saldırılarına yönelik tüm sorumlularının bulunması talebinde bulunuldu.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Halkların Demokratik Partisi (HDP), İyi Parti, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) liderlerine ve milletvekillerine gönderilen mektuplarda hak grupları, Mumcu ve Adalı cinayetlerinde cezasızlığın son bulması için partiler arası bir işbirliğinin kurulması gerektiğine işaret etti.
Mektupların tamamını aşağıda görebilirsiniz.
Siyasi partilere mektupları okuyun
Adalet Bakanlığı’na gönderilen mektubun tamamı
16 Haziran 2021
Sayın Adalet Bakanı Abdulhamit Gül
Türkiye Cumhuriyeti
Sayın Adalet Bakanı Gül,
Viyana merkezli basın özgürlüğü kuruluşu Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) ve aşağıda imzası bulunan kurumlar adına, sizlere 1993 ve 1996’da öldürülen gazeteciler Uğur Mumcu ve Kutlu Adalı’nın sorumluları bulunmamış cinayetleri hakkında son dönemde öne sürülen iddiaların araştırılması talebiyle yazıyoruz ve bu iddiaların araştırılması için gerekli tüm adımların atılması yönünde çağrı yapıyoruz.
Son dönemde organize suç örgütü lideri Sedat Peker’in öne sürdüğü, iki gazetecinin suikastine yönelik Türkiye hükümetinden ve askeri bazı eski yetkililerin karıştığı iddialarını yakından takip etmekteyiz. 23 Mayıs 2021’de yayımlanan videoda Peker, eski İçişleri Bakanı Mehmet Ağar’ın Uğur Mumcu’nun 1993’teki suikastinde rol oynadığı iddiasında bulundu. Ancak, Türkiye hükümetinden henüz bu iddiaya karşın resmi bir açıklama yapılmış değil. Benzer şekilde, Mumcu’nun öldürülmesine ilişkin bu vahim iddialar hakkında henüz bir soruşturmanın da başlatılmadığını görüyoruz.
Peker Mehmet Ağar’ın aynı zamanda, 1996’da öldürülen Kıbrıslı Türk gazeteci Kutlu Adalı’nın cinayetinde de rol aldığı ile ilgili suçlamalarda bulundu. Ölümünden önce Kıbrıs’taki Yeni Düzen Gazetesi için çalışan Adalı, adadaki bazı tarihi eserlerin kaçırılmasını ve KKTC Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı’nın olayla bağlantısı olduğu iddialarını araştırıyordu. Sedat Peker’in iddiaları üzerine, kardeşi Atilla Peker, Adalı’nın öldürülmesi için talimat aldığını ve hatta dönemin askeri yetkililerinden Korkut Eken ile bu amaçla Kuzey Kıbrıs’a sehayat ettiğini itiraf etti. Atilla Peker ifadesinde suikastin daha sonra başka bir grup tarafından işlendiği belirtti.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 2005 yılında Kutlu Adalı cinayetine ilişkin ailesi tarafından yapılan başvuruda Türkiye’nin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 2. Maddesini “cinayet hakkında yeterli ve inandırıcı araştırma yapılmadığı” gerekçesi ile ihlal ettiğine hükmetti. Ancak bu karara rağmen, her iki cinayetin arkasındaki sorumlulular henüz bulunamadı.
Sedat Peker, 20 Mayıs’ta yayımlanan videoda ise ismini vermediği AKP’li bir milletvekilinin telefonu üzerine Eylül 2015’te gerçekleşen Hürriyet gazetesinin binasına saldırıları kendisinin düzenlediğini de itiraf etti. Peker, bu saldırıların Hürriyet gazetesinin eski sahibi Aydın Doğan’ın gazeteyi satması için yapılan korkutma girişiminin bir parçası olduğunu iddia etti. 2018’de ise Doğan Medya Grubu’nun çeşitli medya kuruluşları hükümete yakınlığı ile bilinen Demirören Medya Grubu’na iddialara göre satılan varlıkların değerinin çok altında kalan toplam 750 milyon dolara satıldı.
Peker son olarak, Ordu’da gazetecilik yapan Cihan Çakır’ı şu anki AKP Ünye Belediye Başkanı hakkında 31 Mart 2019 yerel seçimler öncesi yaptığı haberlerin kaldırılması için tehdit ettiğini kabul etti.
Gazetecilerin güvenliğine ve haklarına yönelik saldırılar hakkındaki bu ciddi iddiaların ışığında, aşağıda imzası bulunan kurumlar olarak, Adalet Bakanlığı’ndan bu iddialar hakkında kapsamlı bir soruşturulma başlatılmasını talep ediyor, Mumcu ve Adalı ailelerinin uzun süren adalet arayışında cezasızlığın sona ermesi için gerekli adımları atmanız çağrısını yapıyoruz.
Kutlu Adalı cinayeti hakkındaki iddialar üzerine açılan soruşturmayı olumlu bir gelişme olarak görüyoruz. Ancak aynı adımın Uğur Mumcu suikastine yönelik iddiaların araştırılması yönünde de atılmasını talep ediyoruz. Ayrıca, mecliste Peker’in iddialarının araştırılması adına bir Meclis Araştırma Komisyonu’nun oluşturulması için verilen önerinin AKP ve MHP üyelerinin oylarıyla reddedildiğini üzülerek öğrenmiş bulunmaktayız.
Bu nedenle, Adalet Bakanlığı’nı, Uğur Mumcu ve Kutlu Adalı cinayetlerinde sorumluların bulunması ve Hürriyet gazetesine saldırıların araştırılması için tekrar harekete geçmeye çağırıyoruz. Bu çağrımız kapsamında belirtmek isteriz ki, Sedat Peker’in eski İçişleri Bakanı Mehmet Ağar hakkında gazeteci cinayetlerine karıştığı iddiası özellikle ve tüm yönleriyle araştırılmalıdır.
Gazeteci suikastlerine yönelik bu çok ciddi suçlamalar kesinlikle cevapsız kalmamalıdır. Türkiye Devleti, bu cinayetlerdeki tüm ipuçlarını soruşturarak ve sorumluları bularak cezasızlığa son vermekle yükümlüdür. Uğur Mumcu ve Kutlu Adalı cinayetlerinin ardında yer alan tüm sorumlular adalete teslim edilmelidir.
Saygılarımızla,
Articolo 21
Civic Space Studies Association
Committee to Protect Journalists (CPJ)
Danish PEN
English PEN
European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF)
European Federation of Journalists (EFJ)
German PEN
International Observatory of Human Rights (IOHR)
International Press Institute (IPI)
OBC Transeuropa (OBCT)
PEN Canada
PEN International
PEN Norway
Platform for Independent Journalism (P24)
South East Europe Media Organisation (SEEMO)
Swedish PEN
WAN-IFRA
