Mart ayında yaşanan şiddetli yağmurlar ve beraberinde gelen ani seller, Etiyopya ve Somali‘de 22 kişinin ölümüne yol açtı ve 460 binin üzerinde kişiyi etkiledi.
Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) tarafından pazar günü yapılan açıklamada, “İlk tahminler, Somali’deki ani ve nehir taşkınlarının en az 460 bin 470 kişiyi etkilediğini, bunların yaklaşık 219 bininin özellikle sele eğilimli bölgelerdeki evlerini terk ettiğini ve 22 kişinin öldüğünü gösteriyor” ifadelerine yer verildi.
Yaklaşık üç yıldır aşırı kuraklık yaşanan ülkeyi vuran sel, bölgede ağır hasara yol açtı.
Crop Monitor’ın raporuna göre, mart ayının ilk 25 günü Etiyopya’nın bazı bölgelerinde normalden fazla yağmur görüldü ve bu bölgeler beş ila 10 santimetrelik yağış aldı.
Etiyopya’nın Somali bölgesindeki Shabelle Nehri boyunca meydana gelen sel, Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi‘nin (NASA) görüntülerine yansıdı.
NASA’nın Terra uydusu üzerindeki Orta Çözünürlüklü Görüntüleme Spektroradyometresi (MODIS) tarafından elde edilen görüntü, Shabelle Nehri’ndeki taşkını gösteriyor.
‘Sel, kuraklığı tersine çevirmiyor’
Birleşik Krallık‘ta bulunan Cardiff Üniversitesi‘nden iklim bilimci Caroline Wainwright, “Normalde uzun süreli yağmurlar Kenya‘da başlayarak kuzeye, Etiyopya ve Somali’ye doğru hareket eder. Ama bu yıl yağmurlar aynı anda başladı ve mart ayının son iki haftası üç ülkede de inanılmaz ölçüde yağışlı geçti” dedi.
Etiyopya’nın dağlık bölgelerinde orta ila şiddetli yağışlar Shabelle ve Juba nehirlerinde taşkına neden oldu.
OCHA, güney Somali ve doğu Etiyopya’da iki nehrin kıyısındaki evler, okullar ve sağlık tesislerinin yıkıldığını bildirdi.
Afrika Boynuzu ülkesi, neredeyse üç yıldır tarihteki en kötü kuraklık koşullarından bazılarına tanık oldu. Etiyopya ve Somali, 2020’nin sonlarından bu yana 1,4 milyon Somaliliyi yerinden eden ve 3,8 milyon çiftlik hayvanının ölümüne yol açan beş yağmur mevsimini yağış alamadan geçirdi.
Bu süre zarfında, Shabelle ve Juba nehir havzaları, 1981’den bu yana en düşük yağış toplamlarını gördü.
Wainwright, “Bu sel, üç yıllık kuraklığı tersine çevirmiyor” dedi. Doğu Afrika’daki yağış değişkenliğinin nedenleri ve etkileri üzerine yaptığı son araştırmasında Wainwright, 1980’lerin ortasından 2010’a kadar uzun süreli bu yağmurların daha az yağmur getirdiğini ortaya koydu.
Hatta araştırma ekibinin iklim tahminleri analizi, kısa süreli yağmurların 2030-2040’a kadar uzun süreli yağmurlara kıyasla daha fazla yağış getirebileceğini gösterdi.
Uydu görüntüsü: NASA
Tarıma dayalı ekonomiye sel darbesi
Son yağışlar bin hektardan fazla ekili araziyi sular altında bırakarak Etiyopya ve Somali’nin tarıma dayalı ekonomilerine büyük bir darbe indirdi. Tarım, Etiyopya’da nüfusun yüzde 67’sine ve Somali’de yüzde 80’ine istihdam sağlıyor ve bölgedeki tarım arazilerinin çoğu yağmurdan besleniyor.
Yağışlar bir miktar rahatlama sağladıysa da, yoğun kuraklığın ardından gelen aşırı yağışlar ekinleri ve üst toprağı alıp götürebiliyor. Üstelik bölgedeki çiftliklerin çoğunda, ileride kullanmak üzere su depolamak için altyapı bulunmuyor.
Mart ayında gelen beklenmedik ölçüde erken ve şiddetli yağışlara rağmen, iklim modelleri bu yılki uzun süreli yağışların normalden daha az yağmur getireceğini ve kuraklık koşullarının muhtemelen devam edeceğini öngörüyor.
