• Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası
Perşembe, Eylül 28, 2023
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazeddakıbrıs
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazedda
Bulamadık
Tümünü Gör
Ana Sayfa YORUM GAZEDDABLOG DÜNYADAN YAZARLAR

Sivil iktidar için mücadele sürüyor | Obiara IKOKU

Askeri rejimin yönettiği Sudan’da demokrasi yanlıları için hâlâ bir şans var mı? Darbeden beri ne Batı ne de Suudi Arabistan gücü sivillere teslim etme niyeti yok.

Gazedda Gazedda
29 Mayıs 2023
Okuma Süresi: 5 dk
A A
Binlerce Sudanlı yerinden edildi

Sosyal medyada çokça paylaşılan bir videoda, bir grup gencin gece karanlığında duvarlara savaş karşıtı sloganlar yazdıkları görülüyor. Sudan’da mahalle temelli kurulan direniş komiteleri, Ömer el-Beşir’in koltuğundan indirildiği 2019 yılından beri demokrasi hareketinin başını çekiyorlar. Sudan Askeri Kuvvetleri ve (SAK) Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında devam eden kanlı çatışmaların sıradan Sudanlıların yaşamları açısından ağır sonuçları oluyor ve bu komiteler, sıradan insanlar için birer umut kaynağı oluyor.

Sudanlı hak savunucusu Duaa Tariq, Doğu Hartum’daki El Cerif direniş komitesinin üyesi. Çatışmaların patlak verdiği 15 Nisan gününden bu yana Hartum’u vuran hava saldırılarında 822 sivil hayatını kaybetti ve 3 bin 215 kişi yaralandı. On binlerce insan, çareyi ülkeyi terk etmekte buldu. Yabancı devletlerin nezdinde imzalanan ateşkes anlaşmaları başarılı olmadı ve su, ilaç ve gıda gibi temel ihtiyaçlar dahi karşılanamazken sivillere insani yardımın ulaştırılması zorlaştı.

Direniş komiteleri, çatışmalardan en kötü etkilenen topluluklar için yaşamsal işleve sahip. İnsanları sosyal medya aracılığıyla örgütlüyor ve çatışma bölgelerinde kısılı kalan insanların temel ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlıyorlar. İşlevini yitirmiş hastaneleri tekrar faaliyete sokuyor, bu merkezlerde gönüllü doktor ve hemşirelerin görev yapmasını sağlıyorlar.

El-Beşir’i halkın iktidarı lehine koltuktan indirme iddiasında bulunan darbeciler, aslında toplumsal tabandan büyüyerek yükselen devrim dalgasına engel olmak istiyorlardı. Afrika tarihi ve İngiliz emperyalizmi üzerine çalışan Waliu İsmaile, “2019 yılından bu yana yaptıkları tek şey, devrimci dalgayı baskı altında tutarak demokrasiye ve sivil iktidara engel olmak” diyor.

2019 yılının haziran ayında insanlar Hartum’daki askeri karargâhın önünde toplanmış, pasif direniş sergiliyor ve iktidarın sivillere teslim edilmesini talep ediyorlardı. Asker sivillere saldırdı ve 120 kişi öldürüldü, 400 kişi yaralandı.

Yapılan katliam, ordunun gücünü sağlamlaştırmasına imkân tanıdı fakat sokaktaki mutlak muhalefet sürdükçe, ülkenin kalıcı askeri yönetime dönemeyeceği de anlaşıldı. İki askeri cepheyi temsil eden generaller Burhan ve Dagalo, demokrasi yanlısı Özgürlük ve Değişim Güçleri (ÖDG) ile Ağustos 2019’da anlaşma imzaladı. Anlaşmaya göre Geçici Egemenlik Konseyi kurulacaktı ve konseyin yönetiminde generaller olacak, fakat sivil başbakanlık koltuğuna Abdullah Hamduk oturacaktı. Fakat Ekim 2021’e gelindiğinde generaller ikinci defa darbe girişiminde bulundular ve bazı kabine üyeleri komiteden alındı. Konseyin yeni yapısında, gerçek söz sahibi yine ordu oldu.

Sivilleri bir kez daha saf dışı bırakan generaller, birbirleri ile çekişmeye koyuldular. Sivil yönetime geçiş planları kapsamında, HDK’nin ülkenin resmî ordusuna ne zaman ve ne şekilde entegre edileceği üzerine anlaşmazlık çıktı. 5 Aralık 2022’de, askeri kuvvetler ve ÖDG, Birleşmiş Milletler’in kolaylaştırıcılığında bir anlaşma imzaladı ve iki yılın sonunda seçimlere gidilmesini öngören bir yol haritası çizildi. Anlaşma ÖDG ve Sudan toplumu içinde büyük eleştirilere sebep oldu. ÖDG’nin toplumdaki devrimci kanat ile gerçekte ne kadar “zayıf” bağları olduğu anlaşıldı. Her aşamada tereddüt etmeleri ve sivillerin iktidara gelmesinin ertelenmesine razı olmaları, askerin gücünü korumasına ve halkın terörize edilmesine imkân sağladı.

Gelecek belirsiz

Askeri kanatta birbirleri ile çekişen iki oluşum arasındaki barış görüşmeleri Suudi Arabistan’da sürüyor. Fakat sonuç ne olursa olsun, iki generalden birinin içinde yer aldığı herhangi “barış sonrası” senaryoya halkın destek vereceğinden kimse emin değil. Sudan Şeffaflık ve Politika İzleme Merkezi yöneticisi Suliam Baldo, iki generalin de “savaşı bitirmek için” pek bir sebebi olmadığını söylüyor. “Ülkenin doğal kaynaklarını sömürmelerini, desteği parayla satın alıp aynı sistemi sürdürmelerini sağlayacak güç, kontrol ve yolsuzluk ağları için savaşıyorlar” diyor.

Bu görüş, Hartum sokaklarında da yaygın. Hartumlu bir hak savunucusu olan Tariq de “Generallerin güç için yürüttükleri saçma bir savaş bu” diyor. “Kabul edeceğimiz tek şey, generallerin savaşmayı bırakıp kontrolü sivil hükümete teslim etmeleri. Sudanlılar için öngördüğümüz tek çözüm, 2018 yılındaki ile aynı. Tavizsiz sivil yönetim.”

Suudi Arabistan’da müzakere edenlerin maalesef böyle bir amacı yok. El-Beşir koltuğundan indirildiğinden beri ne Batılı kuvvetler ne de Körfez devleti Sudan’da gücü sivillere teslim etmeye niyetli. Bunun yerine generaller ile müzakere etmeyi, bu kişilerin siviller ile anlaşmasını sağlamayı ümit ediyorlar.

Dahası, ülkenin Mısır, Güney Sudan ve Suudi Arabistan gibi ağzına kadar silahlanmış komşuları, ABD ve Rusya ile birlikte hareket ediyorlar ve Hartum’da zayıf bir hükümet kurulması hepsinin çıkarına olacak. Sahra Altı Afrika ve Ortadoğu arasında kilit bir pozisyonda bulunan Sudan, küresel ticaret rotaları açısından büyük öneme sahip. Rusya’nın sene başında açıkladığı birtakım planlara göre, Sudan limanında 300 Rus askeri konuşlandırılacak. Bu esnada Suudi Arabistan, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri gıda güvenliği ve çeşitli yatırımlar açısından Sudan’da farklı çıkarlara sahipler. Bu ülkelerin krizin farklı safhasında farklı generalleri destekledikleri biliniyor.

Mahallenin direnişi

Ismaile, “Libya gibi bir fiyasko ile karşı karşıya kalınmaması için, karar yetkisinin Sudan halkına bırakılması gerek” diyor. Sudan’da demokrasi yanlısı çoğunluk hâlâ güçlü ve geleceğin inşa edilmesinde rol alabilir.

ÖDG ülkedeki en büyük demokrasi yanlısı koalisyon olsa da, Sudan’ın yüzlerce mahallesinde kurulmuş yerel direniş komitelerinin temsil gücünün daha yüksek olduğu söylenebilir. Hartum Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olarak görev yapan Atta el-Battahani, “halkın genelinin güvendiği tek yapı, yerel direniş komiteleri” diyor.

Sudan’da şu günlerde şiddetin dozu arttığı için komiteler, çatışmalardan etkilenen bölgelere insani yardım malzemelerinin ulaştırılması için çalışıyorlar.

Bu esnada savaş karşıtı hareketin inşası için çalışmayı sürdürüyorlar. Çalıştıkları alanda devasa riskler olsa da, gönüllüler çabalarını sürdürüyorlar. El-Faşer’de faaliyet yürüten El-Tawra Gençlik Girişimi’ne gönüllü destek veren 27 yaşındaki mühendislik öğrencisi Muhammed Fadıl İdris Wadi, yerel hastaneye elektrik sağlanması için çalışırken hayatını kaybetti. Direniş komiteleri birbiri ile çatışan ordular tarafından da hedefe konma riskiyle karşı karşıyalar. Bazı gönüllülerin tutuklandığı ve işkenceye uğradığına dair raporlar mevcut. Bahri şehrinde SAK askerleri tarafından 8 Mayıs günü tutuklanan 2 gönüllü, HDK için işbirliği yapmakla suçlandılar.

Profesör El-Battahani, “Devrim ajandası ile bir araya gelen halk için, gücün merkezini temsil ediyorlar” diyor. Fakat Cidde’de devam eden barış görüşmelerinde ülkenin sivil liderleri ve direniş komiteleri kasıtlı olarak görmezden geliniyor. Tariq’in görüşüne göre komiteler, Sudan’ı generallerin düşürdüğü çukurdan çıkarmak için tek ümit. “Harekete yön verirken kazandığımız tecrübeler, Sudan için en iyi olanın ne olduğunu tartışacak ve anlatacak yöntemler bulmamızı sağladı” diyor. “Direniş komiteleri mahallelerde doğdu. Mahalleler, Sudan halkının en güçlü bağlarının inşa edildiği yerlerdir. Hâlâ çalışmaya devam ediyor, yerel yönetimi aşağıdan yukarıya inşa ediyorlar” diye ekliyor.

Fakat Tariq’in bir uyarısı da, yerel komitelerin generaller tarafından çok yakında “tehdit olarak” algılanması olasılığı. “El-Burhan ve Hemedti bir noktada direniş komitelerini yok etmeye karar verecekler. Sudan halkının harekete geçmesi ve üç sene önce başlattığı devrimi tamamlaması gerek” diyor.

Çeviren: Fatih Kıyman | Birgün
Kaynak: New Internationalist 

Gazedda'dan haberdar olmak için takipte kalın...

Takipten çık
Gazedda

Gazedda

Gazeddakıbrıs yurttaş gazeteciliği anlayışı ile yayın yapan, yurttaştan yana taraf olan ve gazetecilikte meslek etiği ilkelerine inanan bir yayın organıdır. Gazeddakıbrıs her koşulda barıştan yanadır.

12 Eylül Darbesiyle İlgili ABD Gizli Belgeleri İlk Kez Yayınlandı: ‘Askeri Liderleri İyi Tanıyoruz, Endişelenmek İçin Neden Yok’
DÜNYADAN YAZARLAR

12 Eylül 1980’de ne oldu? | Cüneyt Bender | Vesaire

Gazedda
17 Eylül 2023
0

Tam 43 yıl önce, bütün fiziki ve manevi evreniyle günümüzde yaşamayı sürdüren 12 Eylül darbesi gerçekleştirildi. Şili, Arjantin, Brezilya ve El Salvador gibi ülkelerdeki darbelerle bir devamlılık ilişkisi bulunan 12...

Okumaya Devam Et
Dünya, bir yıllık doğal kaynağını 214 günde tüketti
DÜNYADAN YAZARLAR

Alt atmosfer ısınırken, üst atmosfer soğuyor: Bilim insanları endişeli

Gazedda
16 Eylül 2023
0

Yazan: Fred Pearce Yeşil Gazete için çeviren: Cemre Nayir * Değişen iklimin merkezinde bir paradoks var. Dünya’nın yüzeyine yakın hava örtüsü ısınırken, yukarıdaki atmosferin çoğu çarpıcı şekilde soğuyor. Havanın en alttaki birkaç kilometresini...

Okumaya Devam Et
İşte Timur Soykan’ın erişime engellenen o yazısı: “Kupon Vatan”
DÜNYADAN YAZARLAR

İşte Timur Soykan’ın erişime engellenen o yazısı: “Kupon Vatan”

Gazedda
3 Ağustos 2023
0

Birgün yazarı Timur Soykan'ın Ekim 2021'de Kıbrıs'ın kuzeyindeki yasadışı bahis sistemini anlattığı yazısı, “yasadışı bahis” suçundan hüküm giyen Veysel Şahin’in başvurusu üzerine 30’dan fazla içerikle birlikte erişime engellendi. Kararda, Şahin'in...

Okumaya Devam Et
Küresel sıcak hava dalgası toplumsal krizi derinleştiriyor | Byran Dyne | WSWS
DÜNYADAN YAZARLAR

Küresel sıcak hava dalgası toplumsal krizi derinleştiriyor | Byran Dyne | WSWS

Gazedda
29 Temmuz 2023
0

Arizona’nın Phoenix kenti Salı günü 43,3 C (Santigrat) derece ile art arda yüksek sıcaklıkların görüldüğü 19. gününü kaydetti. Çin’in Sanbao kasabası 52,2 C derece ile ulusal rekor kırarak 2015 yılındaki...

Okumaya Devam Et
Tek kullanımlık plastik yasaklanıyor
DÜNYADAN YAZARLAR

Plastiklerde gizli toksinler, endüstrinin kirli sırrı: Çözüm geri dönüşüm değil

Gazedda
29 Temmuz 2023
0

Yazan: Charlotte Lloyd Yeşil Gazete için çeviren: Hanife Aliefendioğlu * Kimi zaman sadece plastik içinde boğuluyormuşuz gibi geliyor. Son 50 yılda plastik ürünler günlük hayatımızın neredeyse her alanına girdi. Küresel plastik üretimi toplam 8...

Okumaya Devam Et

YAZARLAR

İnsanın varlığını (kimliğini) kanıtlamak zorunda kalması ne kadar hazin bir durum… | Mustafa Onurer
Mustafa Onurer

İnsanın varlığını (kimliğini) kanıtlamak zorunda kalması ne kadar hazin bir durum… | Mustafa Onurer

Mustafa Onurer
27 Eylül 2023
Göçenin halinden 🐉 Tevfik Aytekin
Tevfik Aytekin

Göçenin halinden 🐉 Tevfik Aytekin

Tevfik Aytekin
20 Eylül 2023
Dün Anayasa’nın doğumgünüydü 🏴‍☠️ Tevfik Aytekin
Tevfik Aytekin

Dün Anayasa’nın doğumgünüydü 🏴‍☠️ Tevfik Aytekin

Tevfik Aytekin
18 Eylül 2023
Çalıyor

Türkiye’nin LGBTİ+ imtihanı | Video haber

Türkiye’nin LGBTİ+ imtihanı | Video haber

DÜNYA
Island Seeds, ilk single’ı “Stray Cat” (Sokak Kedisi) şarkısını yayınladı 

Island Seeds, ilk single’ı “Stray Cat” (Sokak Kedisi) şarkısını yayınladı 

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
Black Mirror’ın 6. sezonundan ilk fragman yayınlandı

Black Mirror 15 Haziran’da dönüyor | Video Haber

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
Mocha Kasırgası Myanmar’a ulaşırken milyonlarca mülteci yıkıma karşı hazırlanıyor

Suriyeliler “geri gönderme” tartışmasına ne diyor? 🏴

DÜNYA
Barış Atay’dan Memet Ali Alabora’ya Gezi’nin sanatçıları | “O an öleceğimi sandım” ✊

Barış Atay’dan Memet Ali Alabora’ya Gezi’nin sanatçıları | “O an öleceğimi sandım” ✊

DÜNYA
Fillerin Asya’daki yaşam alanlarının yaklaşık üçte ikisi yok oldu

Almanya’daki Türk seçmenler hangi adaya, neden oy verdi? 🗳️🇩🇪

DÜNYA
Mustafa Sarıgül fenomeni 📵

Mustafa Sarıgül fenomeni 📵

DÜNYA

İktidar 🌌🌍 Ulus Baker

DÜNYA
Kıbrıs üzerine 🌶️🧠 Ulus Baker

Kıbrıs üzerine 🌶️🧠 Ulus Baker

DÜNYA
Dil, bir emir sistemidir 👅👮

Dil, bir emir sistemidir 👅👮

DÜNYA

Twitter’da takip et

Tweetlerim

Instagram

Takip et

  • Kıbrıs’ın güneyinde binlerce kişi, faşizme karşı tek ses oldu. Elefteria Meydanı’nda başlayan yürüyüş, sırasıyla İçişleri Bakanlığı ve Meclis’e gidilmesinin ardından yine aynı yerde son buldu.
Video: Feelix Eer
  • Susmuyorum diyorsan, özgürlüklerine ve ülkene sahip çıkıyorsan, senin sesin olan ve cesaretle konuşan gazetecilerin sesinin baskılarla kesilmesine karşıysan, sen de imzala! Eğer imzalıyorum diyorsan, imzaliyorumkibris@gmail.com adresine ismini, soy ismini ve (eğer tercih ediyorsan) unvanını e-mail olarak göndermeni rica ederiz.

ÖNEMLİ NOT: İmza kampanyası, yarın akşam Basın Emekçileri Sendikası Lokali’nde düzenlenecek panelde de imzaya açılacaktır. Panel saat 19.00’da gerçekleştirilecektir.
  • “İnsani yol ihtiyacı” gerekçesiyle Pile’de yaşanan şiddet olayları ile ilgili yeni bir video yayınlandı. 
Uluslararası boyutta kınan şiddet olayları sonrası Kıbrıstürk tarafı bölgeden çekilmek zorunda kalmış, BM Güvenlik Konseyi yaşanan olayların uluslarası boyutta suç teşkil ettiğini vurgulamıştı.
  • Savaşların kazananı, acıların bayramı olmaz. 
Ο πόλεμος δεν έχει νικητή και ο πόνος δεν γιορτάζεται.
 #temmuz1974 #july1974 #kıbrıs #kibris #cyprus #gazedda #gazeddakibris #gazeddakıbrıs
  • One Island,
One Country,
No Bullshit!
  • Hayat Ersin
  • Her Perşembe ve Cuma gün olduğu gibi; öğle saat 12:00’da Gazeddakıbrıs Kolektifi’nden Nuri Sılay ve Tevfik Aytekin, bu hafta da Kıbrıs ve dünya gündemini yorumluyor. 

Sansürsüz, Gazedda’nın Youtube, Facebook ve Twitter sayfalarından aynı anda yayında olacak.
  • Η Οργανωτική Επιτροπή της Πορείας Υπερηφάνειας της 17ης Μαΐου προσκαλεί κάθε άτομο σε πορεία κατά της Ομοφοβίας, Αμφιφοβίας και Τρανσφοβίας στις 17 του Μάη

17 Mayıs Onur Yürüyüşü Organizasyon Komitesi herkesi 17 Mayıs Günü Homofobiye, Bifobiye, Transfobiye karşı yürüyüşe davet ediyor.

May 17th Pride March Organizing Committee invites everyone to march against Homophobia, Biphobia, and Transphobia on May 17th.

#pride2023 
#pride2023🌈

Gazedda Sosyal Medya

SON EKLENENLER

Sıcak sular, dünyanın en büyük buz tabakasına doğru akıyor: Küresel deniz seviyesini tehdit edebilir

Dünyanın en yoğun sıcak dalgası Antarktika’da kaydedildi

2 gün önce
Hava kirliliği gibi çevresel etkiler kanser vakalarını artırıyor

Avrupa’da neredeyse herkes zehirli hava soluyor

3 gün önce
Çobanoğlu: Akkuyu Nükleer Santrali, radyoaktif bir tehdittir

‘Akkuyu’yu neresinden tutsak elimizde kalıyor: Koşar adım felakete gidiyoruz’

3 gün önce
Nazlı: Bütün çocuklardan sosyal hizmetler sorumludur

Nazlı: İlaç yolsuzluğunun konuşulmayanı: yoksulluk!

6 gün önce
“Din Kültürü kitaplarında, yönlendirme, manipülasyon, duygusal istismar ve görmezden gelme var”

“Din Kültürü kitaplarında, yönlendirme, manipülasyon, duygusal istismar ve görmezden gelme var”

6 gün önce
Gazedda

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

  • Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası

Bulamadık
Tümünü Gör
  • Ana Sayfa
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
      • DÜNYADAN YAZARLAR
    • RÖPORTAJ

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız. Gizlilik ve Çerezler Politikası sayfamızı ziyaret edin.