Birçok çalışma küresel ortalama sıcaklıkların endişe verici bir oranda arttığına dikkat çekerken, dünyanın birçok bölgesi sıcak dalgalarının etkileriyle boğuşuyor.
İklim bilimciler, yıllardır küresel ısınmanın aşırı hava olaylarının sıklığını ve şiddetini artıracağı konusunda uyarıda bulunuyor. Meteorologlar tarafından sıkça ‘sessiz katil’ olarak nitelenen sıcak dalgaları, dünyanın birçok yerinde hâlâ en fazla ölüme yol açan afet.
Yüksek sıcaklıklara katlanmak insanların doğrudan ölümüne sebep olabildiği gibi, günlük hayatı ve çalışmayı çok daha zorlaştıran bir etkiye de sahip. Aynı zamanda tarım ve çiftçiliğin gelişimi açısından yıkıcı olabilirken orman yangını riskini artıran zincirleme etkilerde de bulunuyor.
Birçok ülkede, henüz aşırı sıcaklarla baş etme konusunda yeterli tedbir bulunmadığı ve meydana gelen ölümlerde ısının etkisi gözardı edilebildiği için sıcak dalgalarının bilançosunun gerçeğin çok altında yansıtıldığı düşünülüyor.
Bugünlerde dünyanın en kalabalık ülkesi Hindistan‘ın büyük bir bölümü sıcak dalgalarıyla mücadele ederken milyonlarca kişinin risk altında olduğu belirtiliyor. ABD‘nin Teksas eyaletinde ise sıcak dalgalarının 45 milyon kişiyi etkilediği bildiriliyor. İspanya ve Fas‘ta da sıcak dalgalarına karşı uyarılar yapılıyor.
İspanya
İspanya’da dün (26 Haziran) yılın ilk sıcak dalgasının başladığı resmi olarak açıklandı.
Devlet Meteoroloji Ajansı, 29 Haziran’a kadar devam etmesi beklenen sıcak dalgası sırasında sıcaklıkların ülkenin güneyinde 44°C’ye ulaşacağının tahmin edildiğini belirtti. Ajans, sıcak dalgalarının son 12 yılda haziran ayında daha yaygın görüldüğünü de ekledi.
Ekolojik Geçiş Bakanı Teresa Ribera, İspanya’nın artan sıcaklıklarının savunmasız nüfusu riske attığını ve daha uzun ve daha sıcak yazlara nasıl hazırlanılması gerektiğini anlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu söyledi.
Ülkede, bu tür çalışmalara hız vermek için Sağlık ve İklim Değişikliği Gözlemevi olarak adlandırılan yeni bir departmanı oluşturma önerisi görüşülmeye başlandı. Öneri, gelecek ay, 23 Temmuz’da yapılacak erken genel seçimlerden önce İspanya Kabinesine sunulacak.
Ribera, “Sağlığımız üzerindeki etkilerini hafifletmek için iklim değişikliğinin etkilerine yanıt olarak vücudumuza ne olduğunu araştırmalıyız” dedi.
İspanya, geçen yaz başkent Madrid‘de bir belediye çalışanının hayatını kaybetmesinin ardından aşırı sıcak dönemlerde açık havada çalışmayı yasaklamış ve işyerleri için yasal maksimum ve minimum sıcaklıklar belirlemişti.
Öte yandan İnsan Hakları İzleme Örgütü, ülkenin engelli insanları aşırı sıcaklıklardan korumak için yeterince çaba göstermedini dile getirdi.
Fas
Fas Meteoroloji Genel Müdürlüğü, bugün (27 Haziran) ülkenin bazı illerinde 45 ila 47°C arasında değişen şiddetli bir sıcak hava dalgasının kaydedilmesinin beklendiğini bildirdi.
Müdürlük, Atlas Okyanusu‘na kıyısı olan Larache, Wazzan, Kenitra ve Sidi Kacem gibi birçok il için kırmızı alarm seviyesinde uyarı bir uyarı bülteni yayımladı.
Aynı zamanda Tanca-Asilah, Taounate, Moulay Yacoub, Fez ve Meknes vilayetlerinde 42 ila 45 derece arasında sıcaklıkların kaydedilmesi beklenirken, Başkent Rabat ile Kazablanka, Muhammediye ve El Cedide gibi bazı büyük şehirlerde de sıcaklıkların 36 ile 39 derece olacağı tahmin ediliyor.
Hindistan
Fotoğraf: Reuters
Hafta sonu kuzey Hindistan’da etkili olan şiddetli sağanak yağışların, ülkede nisan ayından bu yana devam eden sıcak dalgasının neden olduğu bunaltıcı sıcaklıklara bir nebze iyi geldiği belirtiliyor. Ancak diğer bölgelerde aşırı sıcakların devam edeceği öngörülüyor.
Yüksek sıcaklıklar, dünyanın en kalabalık ülkesindeki milyonlarca insanın iklim krizinin etkilerine karşı en savunmasız ülkeler arasında olduğunu gözler önüne seriyor.
Geçen hafta Uttar Pradesh’in bazı bölgelerinde sıcaklıkların 47°C’ye çıkarak yüzlerce kişide ısıya bağlı hastalıklara neden oldu. Yağışlı geçen hafta sonu, eyalete bir süre soluk alma imkanı sağladı.
Uttar Pradesh’teki yağmurun bu hafta devam etmesi ve bölgede sıcaklıkların düşmesine neden olması bekleniyor. Öte yandan komşu eyalet Bihar‘da amansız sıcaklar sürerken eğitime birkaç gün ara verildi.
Son haftalarda eyalet genelinde en az 44 kişinin ısıya bağlı hastalıklardan öldüğü, ancak yetkililerin kaç kişinin sıcak çarpmasından öldüğünü doğru bir şekilde değerlendirmekte zorlandığından sayının çok daha yüksek olabileceği kaydedildi.
Hindistan Meteoroloji Departmanına (IMD) göre sıcaklıkların önümüzdeki günlerde biraz düşmesi bekleniyor. Ancak uzmanlar iklim krizinin gelecekte daha sık ve daha uzun süreli sıcak dalgalarına neden olacağı ve Hindistan’ın uyum sağlama yetisinin sınırlarının zorlanacağı konusunda uyarıyor.
ABD / Texas
ABD’nin Teksas eyaletinde ise rekor kıran bir sıcak hava dalgası üçüncü haftasında devam ediyor. Sıcaklıklar ülkenin güneyindeki geniş kesimlerde 45°C’nin üzerinde seyrederken birçok eyaletteki on binlerce insan elektriksiz ve klimasız şekilde sıcaklarla mücadele ediyor.
ABD’de genelinde 45 milyondan fazla insanın aşırı sıcaklık uyarısı altında olduğu belirtiliyor.
Teksas’taki kentler, sıcaklık ve nemin bir araya gelmesiyle benzeri görülmemiş bir ısı endeksine ulaştı. Corpus Christi’de sıcaklıklar 51°C’ye ulaşırken, Rio Grande Village 47°C’yi ve Del Rio 46C°C’yi gördü. New Mexico, Louisiana, Arkansas, Kansas ve Missouri gibi eyaletler de kavurucu sıcaklar yaşıyor ve Ulusal Hava Servisi sıcaklıkların 4 Temmuz haftasına kadar artmaya devam edeceğini tahmin ediyor.
Aşırı sıcaklar, yüzbinlerce insanı elektriksiz bırakan yıkıcı fırtınalarla geçen bir hafta sonunun ardından etkili oldu.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin verilerine göre ABD’de her yıl ortalama 702 kişi sıcağa bağlı nedenlerle hayatını kaybediyor. 2021 yılında 69 kişinin ölümüne neden olan bir sıcak dalgasının yaşandığı Oregon’daki bir yerel mahkeme 22 Haziran’da sıcak dalgasından petrol ve gaz şirketlerinin sorumlu olduğu gerekçesiyle fosil yakıt şirketlerine karşı dava açtı.
Bilim insanları, Teksas’ta yaşanan sıcak dalgasının iklim krizi nedeniyle beş kat daha olası hale getirildiğini belirtiyor.
