• Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası
Pazar, Ekim 1, 2023
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazeddakıbrıs
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazedda
Bulamadık
Tümünü Gör
Ana Sayfa HABER KORONAVİRÜS

Şeftali mi, Ferdali mi, yoksa Hurma kebabı mı daha lezzetli? – Mete Hatay

Gazedda Gazedda
5 Mayıs 2020
Okuma Süresi: 4 dk
A A

Şeftali kebap tartışması devam ediyor. Bazı arkadaşların ricası üzerine bu tartışmaya araştırmalarımla katılmaya karar verdim. Ama öncelikle şunu açıklığa kavuşturalım. Tabii ki Şeftali kebap Kıbrıs’ın bir tadıdır ve Kültürünün ayrılmaz pir parçasıdır. Bunun tartışması bile olmaz. Ayrıca ona benzeyen, başka coğrafyalarda benzeri yiyeceklerin olması bunu değiştirmez, hatta belki de bir zamanlar başka yerden adaya getirilmiştir. Bu da normaldir. Göçlerin yaşandığı, 19. Yüzyıla kadar kölelik kurumunun aktif olduğu bu adaya bakalım ne kadar farklı kültürler gelmiş ve geçmiştir. Bazıları ise tabii ki diğerlerinden daha kalıcı olmuştur.

 Örneğin Osmanlı yemek kitaplarında adı geçen pirohu/pirohi zamanla Anadolu veya diğer Osmanlı coğrafyalarında kaybolmuş ama Kıbrıs’ta devam etmiştir. Bir zamanlar Orta Doğu’nun en fazla yenilen yemeği Mujandara, birçok yerde gözden düşmesine rağmen Kıbrıs mutfağının en önemli yemeklerinden biridir. Tabii beni bilirsiniz yine dayanamadım ve Şeftali kebabının tarihçesine, etimolojisine ve gelişimine de bakmaya çalıştım.

Bu bannaya yani gömleğe sarılmış köftenin birçok benzer çeşidi mevcut. Tarihçesi ise ilk yazılmış yemek kitaplarından biri olan Apicious’un yaşadığı 1. Yüzyıla kadar gider. Apicious kitabında şeftali kebabına benzeyen bir yemekten söz etmişti. Esicia omentata. Bu yemek, domuz veya koyun eti kıymasıyla, galeta unu, baharat , kurutulmuş böğürtlen ve fıstık karıştırılarak köfte haline getirilip gömleğe sarıldıktan sonra kızartılıp servis edilen bir sosis tipiydi.

Bu tip sosislere 13. Yüzyıl Fransa’sında da rastlanılmıştır. Hade gelin Turgut Durduran’ın söz ettiği Crepinette olarak bilinen çeşidine bir bakalım. Yemek tarihçisi Maguelonne Toussaint-Samat, 13. Yüzyılda Fransa’daki şarküterilerin mide gömleğinden sosisler yaptığını ve bu sosilerle fazla denemeler yapılmasının dönemin idarecileri tarafından engellendiğini yazar ve crepinette tuz, rezzene ve iyi baharat haricinde başka katkı maddesi konulmamasının o dönemde yasaklandığını iddia eder. 

Benzeri crepinetteler halen Fransa’da yapılmaktadır. Bazıları ciğerle doldurulmakta, bazıları ise kıymayla. Mevsiminde mantarlı versiyonları da vardır. Crepinetteye benzeyen başka bir Avrupa usulü Şeftali Kebabı ise İtalya’nın kuzeyinde yer alan Toskana bölgesinin gururu Fegatellidir. Fegatellinin tarifi, Apecious’un 1. Yüzyılda not ettiği tarife de oldukça benzemektedir. 14. Yüzyılda benzeri bir sosis türü tomacelli adıyla kaydedilmişti. Yine aynı bölgenin yemeğiydi. Diğer benzer bir yemek ise Bosna Hersek’te bilinen Djevojačke grudi yani Kadın memesi olarak bilinendir. Diğer birçeşit Şeftali Kebap ise İngiltere’de fakirin yemeği olarak bilinen Faggot’tur. Bu çeşidin dolgusu tamamen sakatattan müteşekkildir.  Son olarak büyük bir ihtimalle Avrupa’dan gitmiş olan ve Skilpadjies olarak bilinen bir Güney Afrika yemeği vardır.  Bu  yemek gerek yapılış, gerekse tat olarak Fransa’da yenilen crepinette’ye daha çok benzer.

Şimdi gelelim yakın bir coğrafyaya, Osmanlı coğrafyasına. Anadolu’ya baktığımızda bizim Şeftali Kebabının büyükçe bir versiyonunun Yusufeli’nde yapıldığını biliyoruz. İlginç bir şekilde adı da Ferdali Kebap veya perdeli kebabı. 

Kuzu kıyması, soğan, maydanoz ağırlıklı bir dolgusu var.  Tek farkı büyük toplar halinde gömleğe sarılması. Kuzu kıyma, karabiber, reyhan ve soğan ile terbiye edilip gömlek yağına sarıldıktan sonra döner şişine dizilip yatık şekilde meşe odunu ateşinde yavaş yavaş pişirilir. Bizim şeftaliden iyi olmasın! Kendisi çok lezzetlidir!! Anadolu’da bulabildiğim diğer Şeftali kebap izi esasına ayağıma kadar geldi diyebilirim.

Bir Facebook arkadaşım bana Yerasimos’un hazırladığı muhteşem Osmanlı sofrası kitabından bir bölüm gönderdi.  Bu bölümde Eşref Usta diye birinin icat ettiğine inanılan ama daha çok ramazan iftar sofraları için hazırlanan “hurma kebap” var. İşin ilginç tarafı ise bu yemeğin bizim şeftaliye çok benzemesi! 

Osmanlı kayıtları Hurma kebabını şöyle tarif ediyor: “Öncelikle kıymayı bir kaba koyun. Soğan, tuz. biber, tarçın, kakule, ince kıyılmış nane ve maydanozla karıştırıp, iyice yoğurarak bir köfte harcı hazırlayın. Gömlekler asma yaprağı büyüklüğünde kesin. Harçtan hurma büyüklüğünde parçalar kopartın ve gömlekle sarın ve ya mangalda ya da fırında pişirin. Evet bu tarif Yerasimos’un bulduğu 1848 yılından kalan bir vesikadan. Eşref Dede atlı birinin pişirdiği hurma kebabından söz ediliyor. Hurma kebabı ayrıca Kilis’in de bir yemeği. Olsun biz herşeye rağmen Hurma değil Şeftali diyoruz.. Herkese Afiyet olsun!!

Gazedda'dan haberdar olmak için takipte kalın...

Takipten çık
Gazedda

Gazedda

Gazeddakıbrıs yurttaş gazeteciliği anlayışı ile yayın yapan, yurttaştan yana taraf olan ve gazetecilikte meslek etiği ilkelerine inanan bir yayın organıdır. Gazeddakıbrıs her koşulda barıştan yanadır.

“COVID-19’dan daha ölümcül kıyamet günü varyantına hazırlıklı olmalıyız”
KORONAVİRÜS

“COVID-19’dan daha ölümcül kıyamet günü varyantına hazırlıklı olmalıyız”

Gazedda
25 Mayıs 2023
0

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), yeni bir halk sağlığı krizi tehdidinin yolda olduğunu ve buna karşı şimdiden hazırlıklı olunması gerektiğini bildiriyor. İsviçre‘nin Cenevre kentinde düzenlenen Dünya Sağlık Asamblesi forumunda konuşan DSÖ Başkanı Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Yeni hastalık...

Okumaya Devam Et
COVID-19 ABD’deki çocuklarda önde gelen ölüm nedenlerinden biri
KORONAVİRÜS

Pandemi resmen sona erdi

Gazedda
5 Mayıs 2023
0

Dünya Sağlık Örgütü yaptığı açıklamada, Covid-19′un yayılmasının artık küresel bir halk sağlığı acil durumu olmadığını duyurdu.   DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, Cenevre’de düzenlediği basın toplantısında, “Bir yıldan fazla...

Okumaya Devam Et
COVID pandemisi 100 ülkede temel aşı açığı doğurdu, 2021’de 25 milyon çocuk aşısız kaldı
KORONAVİRÜS

COVID pandemisi 100 ülkede temel aşı açığı doğurdu, 2021’de 25 milyon çocuk aşısız kaldı

Gazedda
26 Nisan 2023
0

COVID-19 pandemisi nedeniyle milyonlarca çocuğun rutin aşılarını kaçırdığını vurgulayan Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Dünya Aşı Haftası'nın açılışı dolayısıyla Pazartesi günü yaptığı açıklamada ülkelerin temel aşı kapsamını en az 2019 düzeyine...

Okumaya Devam Et
COVID-19 ABD’deki çocuklarda önde gelen ölüm nedenlerinden biri
KORONAVİRÜS

COVID-19’un daha bulaşıcı Arcturus varyantı duyuruldu

Gazedda
14 Nisan 2023
0

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), COVID-19‘un Hindistan‘da tespit edilen “Arcturus” adlı yeni alt varyantının, virüsü daha bulaşıcı hale getiren mutasyonlara sahip olduğunu açıkladı. Omicron‘un alt varyantı olduğu tespit edilen Arcturus, geçen ay enfeksiyonların 13 kat...

Okumaya Devam Et
COVID-19 ABD’deki çocuklarda önde gelen ölüm nedenlerinden biri
KORONAVİRÜS

COVID-19 ABD’deki çocuklarda önde gelen ölüm nedenlerinden biri

Gazedda
5 Şubat 2023
0

Pazartesi günü Journal of the American Medical Association’da (JAMA) yayınlanan bir çalışma, COVID-19’un Amerika Birleşik Devletleri’nde 0-19 yaş arası çocuklar arasında önde gelen bir ölüm nedeni olduğunu gösteriyor. Araştırmacılar, 1 Ağustos 2021...

Okumaya Devam Et

YAZARLAR

İnsanın varlığını (kimliğini) kanıtlamak zorunda kalması ne kadar hazin bir durum… | Mustafa Onurer
Mustafa Onurer

İnsanın varlığını (kimliğini) kanıtlamak zorunda kalması ne kadar hazin bir durum… | Mustafa Onurer

Mustafa Onurer
27 Eylül 2023
Göçenin halinden 🐉 Tevfik Aytekin
Tevfik Aytekin

Göçenin halinden 🐉 Tevfik Aytekin

Tevfik Aytekin
20 Eylül 2023
Dün Anayasa’nın doğumgünüydü 🏴‍☠️ Tevfik Aytekin
Tevfik Aytekin

Dün Anayasa’nın doğumgünüydü 🏴‍☠️ Tevfik Aytekin

Tevfik Aytekin
18 Eylül 2023
Çalıyor

Türkiye’nin LGBTİ+ imtihanı | Video haber

Türkiye’nin LGBTİ+ imtihanı | Video haber

DÜNYA
Island Seeds, ilk single’ı “Stray Cat” (Sokak Kedisi) şarkısını yayınladı 

Island Seeds, ilk single’ı “Stray Cat” (Sokak Kedisi) şarkısını yayınladı 

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
Black Mirror’ın 6. sezonundan ilk fragman yayınlandı

Black Mirror 15 Haziran’da dönüyor | Video Haber

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
Mocha Kasırgası Myanmar’a ulaşırken milyonlarca mülteci yıkıma karşı hazırlanıyor

Suriyeliler “geri gönderme” tartışmasına ne diyor? 🏴

DÜNYA
Barış Atay’dan Memet Ali Alabora’ya Gezi’nin sanatçıları | “O an öleceğimi sandım” ✊

Barış Atay’dan Memet Ali Alabora’ya Gezi’nin sanatçıları | “O an öleceğimi sandım” ✊

DÜNYA
Fillerin Asya’daki yaşam alanlarının yaklaşık üçte ikisi yok oldu

Almanya’daki Türk seçmenler hangi adaya, neden oy verdi? 🗳️🇩🇪

DÜNYA
Mustafa Sarıgül fenomeni 📵

Mustafa Sarıgül fenomeni 📵

DÜNYA

İktidar 🌌🌍 Ulus Baker

DÜNYA
Kıbrıs üzerine 🌶️🧠 Ulus Baker

Kıbrıs üzerine 🌶️🧠 Ulus Baker

DÜNYA
Dil, bir emir sistemidir 👅👮

Dil, bir emir sistemidir 👅👮

DÜNYA

Twitter’da takip et

Tweetlerim

Instagram

Takip et

  • Kıbrıs’ın güneyinde binlerce kişi, faşizme karşı tek ses oldu. Elefteria Meydanı’nda başlayan yürüyüş, sırasıyla İçişleri Bakanlığı ve Meclis’e gidilmesinin ardından yine aynı yerde son buldu.
Video: Feelix Eer
  • Susmuyorum diyorsan, özgürlüklerine ve ülkene sahip çıkıyorsan, senin sesin olan ve cesaretle konuşan gazetecilerin sesinin baskılarla kesilmesine karşıysan, sen de imzala! Eğer imzalıyorum diyorsan, imzaliyorumkibris@gmail.com adresine ismini, soy ismini ve (eğer tercih ediyorsan) unvanını e-mail olarak göndermeni rica ederiz.

ÖNEMLİ NOT: İmza kampanyası, yarın akşam Basın Emekçileri Sendikası Lokali’nde düzenlenecek panelde de imzaya açılacaktır. Panel saat 19.00’da gerçekleştirilecektir.
  • “İnsani yol ihtiyacı” gerekçesiyle Pile’de yaşanan şiddet olayları ile ilgili yeni bir video yayınlandı. 
Uluslararası boyutta kınan şiddet olayları sonrası Kıbrıstürk tarafı bölgeden çekilmek zorunda kalmış, BM Güvenlik Konseyi yaşanan olayların uluslarası boyutta suç teşkil ettiğini vurgulamıştı.
  • Savaşların kazananı, acıların bayramı olmaz. 
Ο πόλεμος δεν έχει νικητή και ο πόνος δεν γιορτάζεται.
 #temmuz1974 #july1974 #kıbrıs #kibris #cyprus #gazedda #gazeddakibris #gazeddakıbrıs
  • One Island,
One Country,
No Bullshit!
  • Hayat Ersin
  • Her Perşembe ve Cuma gün olduğu gibi; öğle saat 12:00’da Gazeddakıbrıs Kolektifi’nden Nuri Sılay ve Tevfik Aytekin, bu hafta da Kıbrıs ve dünya gündemini yorumluyor. 

Sansürsüz, Gazedda’nın Youtube, Facebook ve Twitter sayfalarından aynı anda yayında olacak.
  • Η Οργανωτική Επιτροπή της Πορείας Υπερηφάνειας της 17ης Μαΐου προσκαλεί κάθε άτομο σε πορεία κατά της Ομοφοβίας, Αμφιφοβίας και Τρανσφοβίας στις 17 του Μάη

17 Mayıs Onur Yürüyüşü Organizasyon Komitesi herkesi 17 Mayıs Günü Homofobiye, Bifobiye, Transfobiye karşı yürüyüşe davet ediyor.

May 17th Pride March Organizing Committee invites everyone to march against Homophobia, Biphobia, and Transphobia on May 17th.

#pride2023 
#pride2023🌈

Gazedda Sosyal Medya

SON EKLENENLER

Sıcak sular, dünyanın en büyük buz tabakasına doğru akıyor: Küresel deniz seviyesini tehdit edebilir

Dünyanın en yoğun sıcak dalgası Antarktika’da kaydedildi

5 gün önce
Hava kirliliği gibi çevresel etkiler kanser vakalarını artırıyor

Avrupa’da neredeyse herkes zehirli hava soluyor

6 gün önce
Çobanoğlu: Akkuyu Nükleer Santrali, radyoaktif bir tehdittir

‘Akkuyu’yu neresinden tutsak elimizde kalıyor: Koşar adım felakete gidiyoruz’

6 gün önce
Nazlı: Bütün çocuklardan sosyal hizmetler sorumludur

Nazlı: İlaç yolsuzluğunun konuşulmayanı: yoksulluk!

1 hafta önce
“Din Kültürü kitaplarında, yönlendirme, manipülasyon, duygusal istismar ve görmezden gelme var”

“Din Kültürü kitaplarında, yönlendirme, manipülasyon, duygusal istismar ve görmezden gelme var”

1 hafta önce
Gazedda

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

  • Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası

Bulamadık
Tümünü Gör
  • Ana Sayfa
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
      • DÜNYADAN YAZARLAR
    • RÖPORTAJ

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız. Gizlilik ve Çerezler Politikası sayfamızı ziyaret edin.