PEN: 115 yazar baskı ve şiddet gördü

Uluslararası Yazarlar Birliği (PEN), “Impunity Reigns – Writers Resist” (Cezasızlık Hüküm Sürüyor – Yazarlar Direniyor) adlı 2022 yılı raporunu açıkladı. Rapora göre, geçen yıl dünya genelinde 115 yazar baskı ve şiddete maruz kaldı, 10 yazar ise öldürüldü. PEN, 2022 yılında öldürülen gazeteci sayısının da 68 olduğunu duyurdu.

Tutuklanan Kürt gazetecilere dikkat çekildi

Bianet’in haberine göre PEN raporunda dünyanın neredeyse tüm bölgelerinde yazarların, ulusal güvenlik açısından tehdit oldukları gerekçesiyle gözaltına alındığını, işkence gördüğünü veya özgürlüklerinden alıkonulduğu belirtildi.

Raporun Avrupa-Orta Asya bölümünde Türkiye’ye de değinilirken, Kürt gazetecilere yönelik baskıya dikkat çekildi: “Çoğunlukla Kürtlerin yaşadığı ülkenin güneydoğusunda son yıllarda yürütülen en büyük operasyonlardan birkaçı ile farklı baskınların akabinde 24 Kürt gazeteci ve bir medya çalışanı tutuklandı.”

Demirtaş ve Kavala hakkındaki AİHM kararları hatırlatıldı

Raporda yıllardır cezaevinde tutulan HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ve iş insanı Osman Kavala’nın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına rağmen serbest bırakılmadığı vurgulanıyor.

Uluslararası Yazarlar Birliği’nin örnek gösterdiği bir başka isim, Nobel Barış Ödülü sahibi, insan hakları savunucusu Belaruslu Ales Bialiatski oldu. Bialiatski, birkaç hafta önce Belarus’ta bir mahkeme tarafından on yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.

“Onların çabaları, demokrasilerin ne denli kırılgan olduğunu gösteriyor”

PEN Almanya Başkan Yardımcısı Cornelia Zetzsche, “Haklarındaki mahkeme kararlarına rağmen, İran’da Atife Haharmalyan’ın ya da Zimbabve’de Tsitsi Dangarembga’nın cesaretleri etkileyici. Onların kendi ülkelerinde sivil toplum için çabaları, bize demokrasilerin ne denli kırılgan olduğunu gösteriyor” dedi.

68 gazeteci öldürüldü

Yazarların en fazla baskıya maruz kaldığı ülkeler, Bahreyn, Suudi Arabistan, Mısır, Çin, Rusya ve Zimbabve olarak sıralanıyor. Çok sayıda yazarın Myanmar ve Afganistan’dan kaçtığı belirtilirken, Küba ve Nikaragua’da bazı yazarların ülkeyi terk etmeye zorlandığı belirtiliyor.

PEN’in raporunda yayınlanan verilere göre, 2022 yılında, 31’i Amerika kıtasındaki ülkelerde olmak üzere, dünya genelinde 68 gazeteci öldürüldü. Meksika’nın, savaş bölgeleri dışında gazeteciler için en tehlikeli ülke olduğu vurgulanırken, Ukrayna, Suriye, Yemen ve Etiyopya gibi savaş ya da iç savaşın olduğu ülkelerde gazeteciliğin son derece riskli bir meslek olduğu vurgulandı.

“Onlar daha iyi bir dünya tahayyül etmemiz için bizi cesaretlendiriyor”

PEN sitesinde görüşlerine yer verilen PEN Mahpus Yazarlar Komitesi Başkanı Ma Thida ise şunları kaydetti:

“Bu raporda bahsedilen yazarlar, güçlünün hesap vermesi için güvenlikleri ve özgürlüklerini tehlikeye atarak hayatlarını en ön cepheye koymuştur. Onlar bize ifade özgürlüğü hakkını korumak ve kollamak amacıyla savaşmayı sürdürmemiz için ilham vermektedir. Onlar daha iyi, daha farklı bir dünya tahayyül etmemiz için bizi cesaretlendirmektedir.”