Otonom Sağlık: Exarcheia’da Sağlık Hizmetlerinin Öz-Örgütlenmesi

Hastalığın hangi insanı bulacağını bilmek, insanın hangi hastalığa sahip olduğunu bilmekten çok daha önemlidir – Hipokrat

Devrim gündelik hayatta, yaşamın birçok alanında kolektif varoluşu yalnızca mümkün değil aynı zamanda ücretsiz hale getiren otonom, öz-yönetimli toplumsal ilişkilerin kurucu direnişinde başlar.

Unicorn Riot medya kolektifinden Atina’nın Exarcheia mahallesinde sağlık hizmetlerinin öz-örgütlenmesi üzerine Dünyadan Çeviri’nin çevirisiyle bir haber…

Yunanistan: ADYE, Exarcheia’nın Öz-örgütlenen Ücretsiz Sağlık Kliniği

Atina, Yunanistan – ABD’de iki büyük siyasi partinin “herkesin sağlık sigortasına sahip olmamasını en iyi nasıl sağlarız” yarışı ile sağlık hizmetleri tartışması şiddetlenirken, Unicorn Riot muhabirleri, 2010 kurtarma paketi ile dayatılan kemer sıkma tedbirleri nedeniyle kısılan sağlık harcamaları sonucunda sağlık hizmetlerinin yıkıma uğradığı Yunanistan’ı ziyaret ettiler.

Klinik ve hastanelerde ilaç, malzeme ve doktor sıkıntısı yaşanıyor. Bazı yerellerde insanlar sağlık sisteminin yavaş yavaş düzeldiğini ve hastaların sigortaları olmasa da yardım alabildiğini söylüyorlar. Ama öz-örgütlenen K Vox işgal merkezinde faaliyet gösteren ADYE sağlık kliğinin üyeleri gibi kimileri, hasta merkezli, topluma yönelik ücretsiz sağlık hizmetlerini örgütlemek için kolları sıvadılar.

Unicorn Riot, ADYE sağlık kliniğinde ücretsiz hizmet veren doktor Lefteris ve diş hekimi Manolis ile, ADYE’nin kökenleri, ne olduğu, sağlanan hizmetler ve neden var oldukları üzerine konuştu.

ADYE kira ödemeleri gerekmeyen K Vox’ta faaliyet gösteriyor. Ücretsiz klinik ağız ve diş, zihinsel ve fiziksel sağlık dahil geniş bir aralıkta sağlık hizmetleri sağlıyor ve Atina’daki eylemler sırasında ilkyardım sağlamak için de açık oluyor.

“Exarcheia mahallesinde yaşayanlarca, ilkyardım birinci basamak sağlık hizmetlerinin örülmesine yönelik bir girişim bu… Mahalle için oluşturuldu ama faşistler hariç herkese açık.” – ADYE’nin gönüllü doktorlarından Lefteris.

ADYE meclisi, dört yıl önce başlamış öz-örgütlenen bir çalışma grubu ve fizik tedavi uzmanları, psikologlar, doktorlar, hemşireler, diş hekimleri ve diğer uzmanlardan oluşuyor. Amaçları kriz boyunca topluma sağlık hizmeti sağlanması. Meclis düzenli olarak toplanarak kliniğin ihtiyaçlarını ele alıyor ama aynı zamanda örneğin Unicorn Riot gibi medya kuruluşlarının görüşme talepleri gibi belli gündem maddelerini de tartışıyor.

Lefteris üç yıldır gönüllü olarak zaman ayırıp ADYE Meclisi ile birlikte çalışıyor.

“İnsanların gündelik sağlık sorunlarını çözmelerine yardımcı olmak için zamanımı ve bilgilerimi sunuyorum.” – Lefteris

ADYE’de kullanılan tıbbi malzemeler ve ekipmanın tümü bağışlardan gelmiş. Yunanistan ve dünyanın dört bir yanındaki insanlardan dayanışma geliyor. Bir dayanışma örneği olarak, Fransa, İsviçre, İspanya, Belçika ve daha birçok ülkeden araç konvoyları sürekli olarak Exarcheia ve ADYE’ye uğrayarak malzeme getiriyorlar. Bu enternasyonal dayanışmanın, ekonomik krizden ve ‘mülteci krizinden’ en çok etkilenenler için daha iyi koşullar yaratılmasına doğrudan katkısı olmuş.

“Ekonomik kriz vesilesiyle, genel olarak, bir başka yardım örneği vermek istedik. Dolayısıyla bunu hiçbir karşılık olmadan ücretsiz yapıyoruz.” Lefteris

ADYE’nin ilk iki yılında hastalar çoğunlukla Yunan’mış. Lefteris 2015 mülteci krizinden bu yana ADYE’deki hastaların çoğunluğunun, anarşistler tarafından bölgedeki işgal evlerinde ücretsiz barınma sağlanan 1600’ün üzerindeki mülteci olduğunu söylüyor. ADYE’nin Exarcheia mahallesindeki birçok işgal evi ile birlikte yürüttüğü faaliyetler var.

Yunanistan’daki, özellikle de Exarcheia’daki anarşistler ve başka çevreler, 2016 yılında yapılan AB-Türkiye mülteci anlaşması ile kriz biraz hafiflese de, bölgedeki birçok mülteciye çok ciddi destek sağlıyorlar. Bu destek, mültecilerin birçoğu travma ve savaştan kaçtığı için aynı zamanda önemli bir psikolojik desteği de içeren söz konusu sağlık hizmetlerine kadar uzanıyor.

“Bu, sağlık hizmetlerini nasıl sağladığımızı değiştirmedi. Sağlık Yunanlar, Amerikalılar ve İran veya Suriye’deki kardeşlerimiz için aynıdır.” – Lefteris mülteci akınına nasıl yaklaştıklarını açıklıyor.

ADYE’deki doktorlar hastanelerden “farklı bir yaklaşım geliştirmeye” ve durumlarına herhangi bir çare önermeden önce hastaları anlamaya çalışıyorlar. Lefteris’in de dediği gibi, “Esas sorun yoksulluk, güvencesizlik ve toplum içinde yalnızlık.” Bu sorunlar kişinin sağlığını kötüleştirebiliyor ve ADYE, hastalara özen göstermenin ve onlara zaman ayırmanın iyi sonuçlar verdiğini deneyimlemiş.

ADYE’deki diş hekimlerinden olan Manoulis, onlarca yıldır Exarcheia bölgesinde diş hekimliği yaptığını ve ücretsiz ağız ve diş sağlığı hizmeti vermek için haftada bir gönüllü olduğunu söylüyor. İki yıldır ADYE Meclisi’ne katılıyor.

“Genel olarak öz-örgütlenme büyüdükçe sağlık sisteminin geliştirilebileceğine ve para değil hasta merkezli olması gerektiğine inanıyoruz.” – Manolis, ADYE’deki bir gönüllü.

Manoulis fizik tedavi uzmanları, psikologlar, doktorlar, hemşireler, diş hekimleri ve diğer uzmanlardan oluşan Meclis’in, kliniğin işleyişi konusunda kararlar almak üzere bir araya geldiğini söylüyor.

“ADYE öz-örgütlenen bir yapı olduğundan tüm kararlar Meclis’te oy çokluğu ile alınıyor. Yatay bir yapımız var, hepimiz eşitiz, lider veya başkan yok.” – Manolis

Lefteris tüm dünyada ücretsiz sağlık kliniği hücreleri görmek istediğini söylüyor:

“Umarım bu çoğalır ve tüm topluma yayılır. Bunun, toplumun kendisini ezen her şeye karşı öz-örgütlenmesinin bir yolu olduğunu düşünüyorum. Toplumla bağlar kurmanın bir başka yolu. Parasız ilişkiler kurmanın bir yolu.” – Lefteris

Sağlık kliniği kurma konusunda ise Lefteris insanların bunu yapma iradesini ortaya koymaları halinde kolaylıkla kendi kliniklerini kurabileceklerini söylüyor.

“İnsanlar gerçekten bir araya gelerek tartışırlar ve sorunlar üzerine gerçekten konuşurlarsa çözümler ortada aslında. Çözümler her zaman önümüzde, sadece bazen açık olanı göremiyoruz.” – Lefteris

ADYE dünyanın dört bir yanındaki topluluklar için sağlık hizmetlerinin nasıl öz-örgütlenebileceği ve nasıl daha iyi sağlık hizmetleri ve bütünde de daha sağlıklı yurttaşlar yaratılabileceği konusunda bir örnek oluşturuyor. Yunanistan büyük bir ekonomik krizden geçerken, ADYE’nin hastalarına sunduğu şefkat, dayanışma ve bakım takdire şayan ve kâra dayalı ABD sağlık sistemi ile karşılaştırıldığında adeta güneş gibi parlıyor.

Yazar: Niko Georgiades | Editörler: Lorenzo Serna ve Jenn Schreiter

…

Anarşist halk sağlığı ve arkasındaki fikirler konusunda daha detaylı bir tartışma için Marcus Hill’in Fragments of an Anarchist Public Health metnine göz atabilirsiniz.