Lute’un Mart ayında Kıbrıs’a gelmesi bekleniyor

Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanı Nikos Anastasiadis ile Dışişleri Bakanı Nikos Hristodulidis’in, Kıbrıs sorunuyla ilgili olarak Nisan ayı sonunda Cenevre’de gerçekleştirilmesi beklenen gayri resmi beş taraflı gayri resmi konferans ışığında, yoğun bir hazırlık yapmakta olduğu ifade edildi.

Alithia gazetesi “Lute Mart’ta Geliyor- Hükümet Tüm Olasılıklara Hazırlanıyor” başlıklarıyla yer verdiği haberinde, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Kıbrıs için atadığı geçici özel danışman Jane Holl Lute’un, Kıbrıs sorunuyla ilgili gayri resmi konferansı hazırlama çabası içerisinde, seçtirilmiş Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve Nikos Anastasiadis’le görüşmeler yapmak için, Mart ayı başında yeniden Kıbrıs’ı ziyaret etmesinin beklendiğini haber verdi.

Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanlığında ise son haftalarda, gerek Anastasiadis’in kurduğu anayasa uzmanlarından oluşan grup, gerek de müzakere grubuyla toplantılar yapıldığını kaydeden gazete, haberde adı belirtilmeyen “diplomatik bir kaynağın” gazeteye “güneyin, beş taraflı konferans masasında ortaya çıkacak her türlü olasılığa hazır olmak için, hazırlanmakta olduğunu söylediğini” aktardı.

Gazeteye göre “diplomatik kaynak”, beş taraflı konferansın başlıca ve temel hedefinin, Kıbrıs sorununun çözümü için tüm taraflarda ortak bir vizyon olup olmadığının açıklığa kavuşması olduğuna da işaret etti.

Nikos Anastasiadis’in son günlerde Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel ve AB Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Joseph Borrell ile telefon görüşmeleri yaptığını ve Borrell’in 5 Mart’ta adaya gelmesinin beklendiğini de anımsatan gazete, hedeflenen şeyin Avrupa Birliğinin, Kıbrıs sorununa ilişkin olarak gelişme halinde bulunan prosedürlere katılması aynı zamanda beş taraflı konferansta esaslı bir şekilde yer alması olduğunu belirtti.

Gayri resmi beş taraflı konferans hazırlıkları çerçevesinde, Başkanlık Sarayında dün anayasa uzmanlarından oluşan grupla yeni bir toplantı yapıldığını da kaydeden gazete, Hükümeti Sözcüsü Kiriakos Kusios’un Haber Ajansı KHA’ya açıklamasında, grubun Kıbrıs sorununun özü ve gayri resmi konferansla ilgili hukuki konuları görüşeceğini söylediğini iletti.

Başkanı Nikos Anastasiadis’in müzakere grubuyla görüştüğünü de ifade eden Kusios, Anastasiadis’in tüm müzakere grubu üyelerinden özellikle ilgilendikleri alanlarda yararlanmayı amaçladığını, aynı zamanda Anastasiadis’in anayasa uzmanlarının katkısından da faydalanacağını sözlerine ekledi.

Fileleftheros gazetesi ise “Momentumun Korunması- Pratik Sorunlar Gayri Resmi Beş Taraflı Konferansın Tarihinin Açıklanmasını Geciktiriyor- Hukuki Danışmanlarla Toplantılar Devam Ediyor” başlıklarıyla yer verdiği haberinde, Kıbrıs sorunuyla ilgili gayri resmi 5+1 konferansın Nisan ayının son haftasında gerçekleştirilmesinden söz edilirken, Birleşmiş Milletlerin ise Kıbrıs sorunundaki momentumu iki ay daha muhafaza etmek için hamlelerde bulunduğunu kaydetti.

Jane Holl Lute’un, müdahil taraflarla temaslarda bulunmak için Mart ayının ikinci haftasında Kıbrıs’a gelişinin de bu çerçeveye dahil olduğunu yazan gazete, “elindeki bilgilere” dayanarak, Lute’un Kıbrıs’taki misyonu ile üç garantörle temaslarının çifte amaca sahip olduğunu belirterek, bunları kısaca şöyle sıraladı;

“1. Lute momentumun korunması için geliyor çünkü şu andan itibaren beş taraflı konferansın gerçekleştirilmesine kadar iki aylık bir zaman vardır. Birleşmiş Milletler beş taraflı konferansın hazırlığının bir momentum meydana getirdiğini düşünüyor ve bunun kaybolmasını istemiyor. BM Genel Sekreterinin Özel Danışmanının yapacağı yeni bir gezi de bu gidişata yardımcı olacak.

2. Lute’un gelişi, gayri resmi 5+1 konferansa daha iyi bir hazırlık yapılmasını amaçlamaktadır. Lute’un Kıbrıs’ta iki liderle görüşmelerinin haricinde, beş taraflı konferansa daha iyi bir hazırlık yapılmasıyla ilgili olan bir diziyi konuyu ele almak için, iki tarafın temsilcileriyle de görüşmeler yapması bekleniyor. Lute Kıbrıs’a gerçekleştirdiği bir önceki seyahatinde de yalnızca liderlerle görüşmemiş, müzakereciler aşamasında da temaslarda bulunmuştu.”

Jane Holl Lute’un Kıbrıs’a yapacağı ziyaretin Mart ayının ikinci haftasında olacağına dair bilgilere rağmen, kesin tarihin, gayri resmi 5+1 konferansın gerçekleştirileceği tarihin açıklanmasının ardından bildirileceğini yazan gazete, elindeki bilgilere göre, önümüzdeki 24 saat içerisinde açıklamalarda yapılmasının beklendiğini kaydetti.

Beş taraflı konferansın tarihinin açıklanmasında kaydedilen gecikme konusunda ise, bir haftadan bu yana her şey kararlaştırılmış olmasına rağmen esas sebebin ele alınması gereken pratik sorunlar olduğuna işaret eden gazete, kendilerine “korona virüs yüzünden ortaya çıkan pratik sorunlar olduğunu, bunların ele alınması ve ilgili düzenlemelerin yapılması gerektiğinin” belirtildiğini aktardı.

Örneğin yetkililerin güvenliği ve çeşitli binalara girişleriyle ilgili konular bulunduğu gibi, heyetlerde yer alan kişi sayısıyla ilgili konular bulunduğunu da belirten gazete, beş taraflı konferansın katılımcılarının ibraz etmesi gerekecek olan testlerle ilgili meselenin de ele alınması gerektiğine işaret etti.

Gazete bütün bunların açıklamalar yapılmadan önce netleşmesi gerektiğini ekledi.

Haravgi gazetesi ise “İngiliz Önerileri Mercek Altında” başlıklı haberinde, İngilizlerin Kıbrıs sorununa dinamik bir şekilde geri dönmek istediği ve İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab’ın kısa süre önce Kıbrıs’a gerçekleştirdiği ziyarette liderlerin nabzını yokladığı öneri biçimlendirilmemiş olmasına rağmen, bu konunun Nisan ayı sonunda yapılması beklenen gayri resmi konferans ışığındaki genel hazırlık çerçevesinde, Anastasiadis’in danışmanlarını da meşgul ediyor göründüğünü yazdı.

Basına yansıyan bilgilere göre “İngilizlerin birçok yetkiye sahip olacak olan iki egemen toplumdan oluşacak gevşek bir federasyon tarif ettiklerini” belirten gazete “merkezi hükümetin ise egemenlik, tek vatandaşlık ve uluslararası temsiliyeti sağlayacağını” söyledi.

Gazete buna paralel olarak “ortaya konulan bir fikrin ise, çok yetkiye sahip olmayacak olan dönüşümlü bir başkan ile birlikte karar verecek olan ve eşitliği ifade edecek olan biri Kıbrıslı Türk, biri Kıbrıslırum iki başkan yardımcısıyla ilgili olduğunu” belirtti.

Gazete “bunun haricinde (İngilizlerin) kararlar konusunda bir Kıbrıslı Türk oyunu aynı zamanda biraz esnek bir Bakanlar Kurulunu (4 Kıbrıslırum- 2 Kıbrıslı Türk) uygun gördüklerinin görüldüğünü” de ifade etti.

Haberde “Londra, Türklerin egemen eşitlik olarak tarif etmekte olduğu, siyasi eşitliğin kabul edilmesinden yanadır” ifadelerine de yer verildi.

Gazete siyasi partilerinden AKEL’in ise, İngilizlerin önerilerini tehlike bulduğunu ve bunları kabul etmediğini Londra’ya ilettiğini ekledi.