Gazedda Haber Merkezi
Bugün 1 Ekim. 1960’ta kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bağımsızlığının 61. Yıldönümü.
Kıbrıs’ın kuzeyinde atanmış lider Ersin Tatar yaptığı açıklamada, ya tarihi gerçekleri saptırma alışkanlığından ya da bilgisizliğinden, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Bağımsızlık Günü’nün Kıbrıslırumlar tarafından değiştirildiği ve bunun da Kıbrıs Cumhuriyeti’nin “Rum devleti” olduğunu gösterdiği iddiasında bulundu.
Kıbrıs Cumhuriyeti 15-16 Ağustos 1960 gecesi bir devlet olarak resmi bir törenle kuruldu. Anayasa, Kıbrıs’ın resmen koloni statüsünden çıktığı ve cumhuriyet olduğu gün olan 16 Ağustos 1960’da yürürlüğe girdi.
Neden 1 Ekim?
Toplumlararası çatışmalar öncesinde, Temmuz 1963’te toplanan Kıbrıs Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu, yaz döneminin Kıbrıs’ta sıcak geçmesi, turizm sezonu olması ve Ağustos ayının tatil dönemi olması nedenleriyle Bağımsızlık Günü’nü 1 Ekim’de kutlama kararı aldı.
İngiliz sömürge dönemi Kıbrıs’ı ve bağımsızlık sonrası Kıbrıs tarihi ve siyaseti konusunda uzman Profesör Hubert Faustmann şöyle der:
“Temmuz 1963’te toplanan Kıbrıs Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu, yaz döneminin Kıbrıs’ta sıcak geçmesi, turizm sezonu olması ve Ağustos ayının tatil dönemi olması gibi pratik nedenlerle Bağımsızlık Günü’nü 1 Ekim’de kutlama kararı aldı. Kıbrıslıların çoğunun bilmediği bir gerçek var. Eğer Kıbrıs Cumhuriyeti’nin ilanıyla ilgili planlanan her şey yolunda gitmiş olsaydı bağımsızlık gününün değiştirilmesine gerek kalmayacaktı. Şubat 1959’daki Londra Konferansı’nda Bağımsızlık Günü 19 Şubat 1960 olarak belirlenmişti. Ancak Zürih ve Londra’da müstakbel Kıbrıs Cumhuriyeti konusunda varılan anlaşmaların ayrıntılı olarak görüşüleceği Geçiş Dönemi, planlanandan 6 ay daha uzun sürdü. Bağımsızlık defalarca ertelenmek zorunda kaldı.”
1 Ekim 1963’te ortak kutlama töreni
Kıbrıs Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’nun Temmuz 1963’te aldığı kararın ardından Bağımsızlık Günü ilk 1963 yılının 1 Ekim’inde yapılan törenlerle kutlandı.
Törenlere Cumhurbaşkanı Makarios ile Cumhurbaşkanı Muavini Dr. Fazıl Küçük birlikte katıldı.
Nitekim Halkın Sesi Gazetesi 2 Ekim 1963 baskısında Bağımsızlık Günü törenlerini manşetinden vererek Bakanlar Kurulu’nda alınan karara atıfta bulunmaktadır.
Tatar ne demişti?
Atanmış cumhurbaşkanı Ersin Tatar 1 Ekim 2021’de yaptığı açıklamada ise tarih bilgilerle uyuşmayan şu sözleri kullandı:
“Kıbrıs Türk ve Rum halklarının eşit kurucu ortaklığında 16 Ağustos 1960 tarihinde kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti, Rumların enosis hedefi 21 Aralık 1963 saldırılarından sonra silah zoruyla bir Rum devletine dönüştürülürken, Kıbrıs Türk halkı da bu cumhuriyetten dışlanmıştı. Rum devletine dönüştürülen bu cumhuriyetin, Anayasasının Rumlar tarafından değiştirilmesinin yanı sıra, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kuruluş yıl dönümü olan 16 Ağustos 1960 tarihi de 1 Ekim olarak değiştirilmiştir. Bu da bize Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bir Rum devleti olduğunu gösteren bir diğer gerçektir.”
Gazedda Kıbrıs
Gazedda'yı hem yaşatabilmek hem de içeriklerini daha da zenginleştirebilmek için okuyucu katkısına ihtiyacımız var. Bağımsız ve özgür olmak, öyle kalmak ve bu sesi yaygınlaştırmak, daha fazla paylaşmak istiyoruz. Bunun da yolu sizlerin desteğinden, yani yurttaşların, Gazedda’yı sahiplenen insanların gönüllü oluşturacakları fondan geçmektedir. Gazedda’ya patreon üzerinden destek olabilirsiniz. https://www.patreon.com/gazedda
