İki toplumlu Kültür Teknik Komitesi Eş Başkanı Kani Kanol, dün Güney Kıbrıs’a iletilmek üzere BM’ye teslim edilen 1974 öncesi Kıbrıslı Rum ressamlara ait, Kuzey Kıbrıs’ta kalan 219 tablo konusunda “Bu ülkenin, bu toplumun üzerinden büyük bir yük kalktığını hissettim” dedi.
Kanol, yıllardır bu ağırlığın sorumluluğunu hissettiklerini belirterek, “Keşke ağırlığını hissettiğimiz öteki şeyleri de silkelenip atabilsek” diye konuştu.
Tabloların iadesi ve RIK’teki ses ve görüntü kayıtlarının alınmasında zorlu bir süreç yaşadıklarını anlatan Kani Kanol, iade sırasında duygulu anlar yaşandığını söyledi. Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Kıbrıs Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in 26 Şubat’taki görüşmelerinde uzlaştıkları güven artırıcı önlemler çerçevesinde, 1974’ten sonra KKTC’de kalan Kıbrıslı Rum sanatçılara ait toplam 219 tablo, dün Güney Kıbrıs’a iletilmek üzere BM’ye teslim edildi. Yine liderlerin aynı kararı çerçevesinde Kıbrıs Radyo Yayın Kurumu (RIK) arşivlerindeki Kıbrıslı Türklere ait 1963 öncesi ses ve görüntü kayıtları da Kıbrıs Türk tarafına verildi.
İki Toplumlu Kültür Teknik Komitesi’nin bu konuda uzun süredir yürüttüğü çalışma sonuçlandı. RIK’ten alınan ses ve görüntü kayıtları arasında milli bayram kutlama törenleri, Dr. Küçük’ünresepsiyonları ve köy gezileri, Saray Otel’in açılışı töreni, Türkiye-Kıbrıs Cumhuriyeti futbol karşılaşması, Kamran Aaziz’in şarkıları, İhsan Ali’nin konuşmalarının da aralarında bulunduğu tarihi birçok kayıt var.
İki toplumlu Kültür Teknik Komitesi Eş Başkanı, halk bilimci Kani Kanol, TAK muhabirinin, eserlerin karşılıklı iadesi konusundaki sorularını yanıtladı, detayları paylaştı. Bu çalışmayla iyi niyet ve iş birliği ortamı yarattıklarını belirten Kanol, RIK’teki ses ve görüntü kayıtları listesini RIK’te de çalışmış BRT’den emekli programcıların yardımıyla oluşturduklarını ve bunları talep ettiklerini söyledi. Bu konuda çıkan haberler üzerine bazı vatandaşlardan da bilgiler geldiğini ve o programları da talep ettiklerini kaydeden Kanol, RIK’in kayıtlarını dijital ortama aktarma işlemini ihaleyle Belçika’daki bir firmaya yaptırdığını, talep edilen kayıtların da peyderpey aktarılarak geldiğini ve sürecin biraz da bundan dolayı uzadığını anlattı. Kanol, halen bekledikleri kayıtlar da olduğunu ve onları da gelince teslim alacaklarını belirtti.
BAZI TARİHİ OLAYLAR DA KAYITLARDA
69’u görüntü, 14’ü de ses olmak üzere toplam 83 kaydın dün kendilerine verildiğini açıklayan Kani Kanol, bunlar arasında milli bayram kutlama törenleri, fabrika açılışı, meclis açılışı, halk dansları gösterileri, festivaller, müzikler, skeçler, kadın örgütlerinin yardım etkinliği, Dr. Küçük’ünevinde verdiği resepsiyon ve köy gezileri, Saray Otel’in açılış töreni, Türkiye-Kıbrıs Cumhuriyeti takımlarının futbol karşılaşması, Kıbrıs radyo servisinin açılışı, Kamran Aziz şarkıları, İhsan Ali’nin konuşması, Kıbrıs beste yarışması gibi kayıtlar bulunduğunu ifade etti. Kanol, liderlerin anlaşmasının 1963 öncesi kayıtların iadesini içerdiğini ancak komitenin yaptığı çalışma sonucunda 1963-1974 dönemine ait kayıtların iadesinde de uzlaşıldığını ve bu yöndeki çalışmanın devam ettiğini bildirdi.
MİLLİ ARŞİV’E VE BRT’YE VERİLECEKLER
Alınan kayıtların içeriklerini inceleyeceklerini belirten Kanol, “Bunların çoğundan haberimiz bile yoktu. Bizim için ciddi bir arşivdir. Bunlar Milli Arşiv’e ve BRT’ye birer kopya verilecek. Milli Arşiv halka da açık, araştırmacılar da yararlanabilecek” dedi.
KIBRISLI RUM RESSAMLARIN TABLOLARI
İki toplumlu Kültür Teknik Komitesi Eş Başkanı Kani Kanol, Lefkoşa AKM depolarında duran tablolarla ilgili komitenin Ocak 2016’da ciddi bir envanter çalışması yaptığını, daha önce bu eserlerin bir iki kez fotoğraflandığını ancak tam numaralanmadığını anlattı. Kanol, bu eserlerin artık güvende olduğunu, yıpranmış olanların restorasyona alınacağını kaydetti.
LEDRA PALACE HOTEL’DE SERGİ AÇILACAK
Dün karşılıklı iade edilen tabloların ve ses -görüntü kayıtlarının BM tarafından güvenli bir depoya alındığını açıklayan Kani Kanol, tümüyle ilgili bir katolog hazırlanacağını ve liderlerin de katılımıyla Ledra Palace Hotel’de sergileneceğini bildirdi. Kanol, sergi için ekim veya kasım ayının düşünüldüğünü kaydetti. 219 TABLO İki Toplumlu Kültür Teknik Komitesi Eş Başkanı Kani Kanol, 1974 sonrası Kuzey Kıbrıs’ta kalan ve çoğu Maraş Belediyesi galerisi, bazı sanatçıların evleri ve otel salonlarından toplandığı tahmin edilen 219 tablonun Stelios Votsis, George Pol Georgiou, Christoforos Sava gibi tanınmış ressamlara ait olduğunu belirtti.
BUNDAN SONRAKİ HEDEFLER
Kanol, İki Toplumlu Kültür Teknik Komitesi’nin bundan sonraki hedefleriyle ilgili soruya karşılık, iki toplumlu aktivitelerin her zaman gündemde olduğunu belirterek “Biz elimizden geldiği kadar kalıcı bir şeyler olması için uğraşacağız” dedi.
“YARALARA DOKUNABİLMEYİ İSTİYORUZ”
Ülkede kültürel ve sanatsal alanda, geçmişten kalan ve insanları huzursuz eden bazı yaralar bulunduğunu ifade eden Kani Kanol, şunları dile getirdi: “Onlara dokunabilmeyi istiyoruz. Bunun için bütün tarafların rızası olması lazım. Bu, aklımıza geldi hemen yapalım diye bir süreç değildir. Bunu da herkesin bilmesi lazım. Konuyu da bilen bir yığın insanın, bunları bilmiyormuş gibi sosyal medyada yorum yapmaları da hoş değil. Bazı adımların atılabilmesi için tarafların, ne isterse olsun, hem iki tarafın, hem de tarafların kendi içlerinde belli güç ve dengelerini koruması, birçok konuda ikna olması gerekiyor. Bu iyi bir şey mi?.. Değil… Ben/biz şu aşamada bunu değiştirebilir miyiz? Hayır değiştiremeyiz. Bu da bir gerçekliktir. Onun için Kültür Teknik Komitesi olarak ne yapacaksak bunu bilerek ve bu dengeleri koruyarak yapmak zorundayız.”
Somut veriler olması halinde, komitenin benzer çalışmaları yürütmeye hazır olduğunu ifade eden Kani Kanol, bilgisi olanları kendilerine başvurmaya çağırdı. Kanol, komitenin ilk kez bu yıl bir bütçeye kavuştuğunu ve projeler geliştirme aşamasına geldiklerini kaydederek, yeni konulara gireceklerini söyledi. Kanol, sadece iki toplumlu değil kıtalar arası boyutu da olan bir tiyatro, opera-bale gösterisi konusundaki talebi incelemekte olduklarını ifade etti. Kanol, çocuklarla ilgili de bir çalışmaları bulunduğunu, bunlar netleştikçe önümüzdeki süreçte toplum gündemine getireceklerini bildirdi.
NELER HİSSETTİ?
İki Toplumlu Kültür Teknik Komitesi eş Başkanı Kani Kanol, tabloların ve ses/görüntü kayıtlarının karşılıklı teslimi sırasındaki duygularını “Bu ülkenin, bu toplumun üstünden bir yük kalktığını hissettim” diyerek ifade etti. Komitenin Kıbrıslı Rum üyelerinin tabloların iadesini öğrendiklerinde çok duygulandıklarını gözlemlediğini ve bundan çok etkilendiğini belirten Kanol, dünkü teslim sırasında sanatçı arkadaşlarıyla birlikte farklı duygular yaşadıklarını anlattı.
Kanol, “Sanki bu ülkenin, bu toplumun üstünden bir yük alınmış gibi hissettim. Sanki omzumuzda büyük bir yük, bir kaya vardı da silkelenip attık… Keşke onun gibi ağırlığını, sorumluluğunu hissettiğimiz diğer şeyleri de silkeleyip omuzlarımızdan atabilsek. Bu ağırlığı, bu sorumluluğu yıllardır hissediyoruz. Dün yaşadığımız oydu” diye konuştu.
Kani Kanol, tabloların iadesi, ses ve görüntü kayıtlarının alınması sürecinin kolay bir süreç olmadığını vurgulayarak son ana dek belirsizlikler yaşandığını ama bunların çözümlendiğini kaydetti.
