• Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası
Pazar, Temmuz 6, 2025
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazeddakıbrıs
25 °c
Nicosia
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
    • SANAT
    • KORONAVİRÜS
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
    • SANAT
    • KORONAVİRÜS
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazedda
Bulamadık
Tümünü Gör
Ana Sayfa HABER İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ

İklim krizi Taliban’ın güçlenmesine nasıl yardımcı oldu?

Gazedda Gazedda
25 Ağustos 2021
Okuma Süresi: 5 dk
A A
https://bsky.app/profile/gazeddakibris.bsky.socialhttps://www.threads.net/@gazeddakibris

Cara Korte’nin CBS News için kaleme aldığı yazı İklim Haber‘den Gülce Demirer tarafından Türkçeleştirildi.

*

Afganistan’ın kırsal bölgeleri iklim değişikliği ile sarsıldı. Geçtiğimiz 30 yılda, ekinleri yok eden ve insanları aç bırakan sel ve kuraklığa neden oldu. Ve Taliban – muhtemelen iklim değişikliğinin neden olduğunu bilmeden – bu acıdan yararlandı.

Tarım, Afganların yüzde 60’ından fazlası için bir gelir kaynağı iken, Dünya Gıda Programı (WFP), Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) ve Afganistan Ulusal Çevre Programı Koruma Ajansı (ANEPA) tarafından hazırlanan ortak bir araştırmaya göre, ülkedeki çatışmaların yüzde 80’inden fazlası doğal kaynaklarla bağlantılı.

Germanwatch Küresel İklim Riski Endeksi’ne göre, 2019’da Afganistan, iklim değişikliğinden en çok etkilenen ülkeler arasında dünyada altıncı sırada yer aldı.

Çiftçilik zorlaştı

Dünya Bankası’na göre, son 20 yılda tarım, Afganistan’ın GSYH’sinin yüzde 20 ila yüzde 40’ı arasında bir yerde konumlanıyor. Ülke nar, çam fıstığı, kuru üzüm ve daha fazlasıyla ünlü. Bununla birlikte, iklim değişikliği çiftçiliği giderek daha zor hale getirdi.

Kuraklık veya selden zarar gören toprak nedeniyle, bölgedeki çiftçiler verimli mahsulleri ve hayvancılığı sürdürmek için mücadele ediyor. Kârlı bir şekilde çiftçilik yapamadıklarında, hayatta kalmak için borç almak zorunda kalıyorlar. Afganlar borç verenlere borcunu ödeyemediklerinde ise, Taliban genellikle hükümetle sorunu çözmek için devreye giriyor.

Güvensizlikten yararlandı

Atlantik Konseyi’nin Güney Asya Merkezi Bölgesi’nden Kamal Alam, “Eğer mahsulünüzü ve toprağınızı kaybettiyseniz veya Afgan hükümeti [size] yeterince ilgi göstermediyse, o zaman tabii ki Taliban gelip bundan faydalanabilir” dedi.

Taliban, tarımsal stresten ve hükümete destekçi toplamak için güvensizlikten yararlandı. Alam, grubun savaşçılara çiftçiliğe göre daha fazlasını yapabildiklerini ve günde 5-10 dolar ödeme imkanına sahip olduğunu söyledi.

‘Seçim yapmak zorunda kaldılar’

Beyrut Amerikan Üniversitesi’nde iklim değişikliği ve çevre programı direktörü Nadim Farajalla, “Çiftçiler seçim yapmak zorunda kalıyorlar. İşte o zaman onlara ‘Bakın, hükümet sizi mahvediyor ve bu topraklar verimli olmalı ama size yardım etmiyorlar. Gelin bize katılın, hadi devirelim’ diyen insanlara yem oluyorlar” dedi.

Dağlık kuzey bölgede, kar ve buzullar her zamankinden daha hızlı ve daha erken eridi, zaman zaman tarlaları ve sulama sistemlerini su bastı, ama aynı zamanda kışın kar erimesine bağlı kuraklığa da yol açtı. Güney ve batıda, bazı bölgelerde son 30 yılda yoğun yağış olaylarının %10 ila %25 oranında arttığı görüldü.

Bu bölgeler, eski hükümetten yeterli yardım almadan, genellikle sersemletiliyor.

Kentlere göç

Alam, “Yoksulluk, savaş ve diğer her şeyle birlikte iklim değişikliği herkesin aklındaki son şey” dedi. Bugün, Afganların üçte biri, kuraklık nedeniyle “kriz” veya “acil durum” seviyelerinde gıda güvensizliği yaşıyor; bu, binlerce kişinin ölümüne neden olan tarihi 2018 kuraklığından potansiyel olarak daha tehdit edici bir tehlike.

Farajalla, çiftçiliğin stresini geride bırakmak için kentsel alanlara taşınan Afganların bile “kötü şöhretli insanların” baskılarından kurtulamadıklarını söyledi ve “Bu partiye ya da o gruba katılmaları için birkaç dolar verilecek kadar yoksullaşıyorlar” dedi.

Farajalla, topraklarını terk eden çiftçilerin genellikle ailelerini geride bıraktıklarını ve bunun muhtemelen çocukların aşırılık yanlısı hedefler bulmasını kolaylaştırdığını söyledi.

Dünyada başka örnekler de var

İklim değişikliği dünyanın başka yerlerinde de terörizmi ve sivil huzursuzluğu körükledi. Boko Haram, 2017 yılında Çad Gölü Havzası boyunca yer edinirken su kıtlığı olan Orta Afrika’yı ele geçirdi. IŞİD, Irak ve Suriye’de aşırı kuraklıktan muzdarip tarım topluluklarından yararlandı. Farajalla, düşük eğitim düzeyine ve zayıf altyapıya sahip yoksul ülkelerdeki kurak veya yarı kurak bölgelerin aşırıcılık için uygunlaştığını söyledi.

Taliban sadece çiftçileri ve kırsal toplulukları saflarını güçlendirmek için kullanmakla kalmadı, aynı zamanda topraklarındaki çiftçileri vergilendirerek çabalarını finanse etmeye yardımcı oldu. En önemlisi ise, Afganistan’daki aşırı kazançlı haşhaş ticaretini kontrol ettiler.

Haşhaş tedariği

Ülke, dünyanın önde gelen afyon haşhaş tedarikçisi. Taliban yasadışı uyuşturucu ticaretinden sadece milyarlarca dolar kazanmakla kalmadı, aynı zamanda haşhaş diğer mahsullerden daha az suya ihtiyaç duyduğu için tarım toplulukları için daha istikrarlı araçlar sağlıyor.

Haşhaş ekimi, kısmen iklim değişikliğinin körüklediği kuraklığın en şiddetli olduğu ve Taliban’ın yoğunluklu olduğu ülkenin güney bölgesinde en çok bulunuyor.

Popülaritesini artırdı

Bu ortaklıklar Taliban’ın popülaritesine yardımcı oldu. Devlet Dışı Silahlı Aktörler Girişimi direktörü ve Brookings Enstitüsü’nde kıdemli bir uzman olan Vanda Felbab-Brown, ancak ülkenin kontrolünü ele geçirdikten sonra grup, ulusu haşhaştan arındırma sözü verdi – bu, mahsule güvenen kırsal topluluklar arasında zayıf bir siyasi karar diyor.

Felbab-Brown, “Yasağı hemen uygulamaya giderlerse, büyük bir ekonomik gerilemeye neden olurlar. Nüfusta büyük bir sefalete yol açarlar. Ve istikrarı koruma konusunda gerçek sorunları olur. Kendi savaşçıları genellikle haşhaş hasat ediyor. Savaşçıların çoğu için haşhaş, ailelerini ve kendilerini finanse etmelerine yardımcı olan başlıca kaynaktı. Aylarca savaş yapabilirlerdi, ancak ailenin yiyeceği olması için hasat için ayrılmaları gerekirdi” dedi.

Gazedda

Gazedda

Gazeddakıbrıs yurttaş gazeteciliği anlayışı ile yayın yapan, yurttaştan yana taraf olan ve gazetecilikte meslek etiği ilkelerine inanan bir yayın organıdır. Gazeddakıbrıs her koşulda barıştan yanadır.

Kıbrıs Çevre Hareketi Akrotiri Tuz Gölü’nün Kötüleşen Durumu Konusunda Uyardı
İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ

Kıbrıs Çevre Hareketi Akrotiri Tuz Gölü’nün Kötüleşen Durumu Konusunda Uyardı

Gazedda
20 Mart 2025

Akrotiri Tuz Gölü'nün birkaç girişimcinin kâr güdüsüyle hareket eden insan faaliyetleri nedeniyle yok olmanın eşiğinde olduğu uyarısında bulundu.

Devamı içinDetails
Kıbrıs İklim Krizi Nedeniyle Erken Orman Yangınları Riskiyle Karşı Karşıya
İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ

Kıbrıs İklim Krizi Nedeniyle Erken Orman Yangınları Riskiyle Karşı Karşıya

Gazedda
20 Mart 2025

Kettis, yangının “yaz orman yangınlarına benzeyen” özellikler sergilediğini belirterek, Kıbrıs'ın kuraklık koşulları ve yüksek sıcaklıklar nedeniyle daha sıcak aylara yaklaşırken olası zorlukların altını çizdi.

Devamı içinDetails
Ergün Bey Uyardı: Ekolojik, Ekonomik ve İnsan Kayıpları Yaşanabilir
İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ

Ergün Bey Uyardı: Ekolojik, Ekonomik ve İnsan Kayıpları Yaşanabilir

Gazedda
13 Mart 2025

Çevre Bilimci Ergün Bey, son iki hafta içinde aşırı soğuk havadan aşırı sıcak havaya geçiş yaşanıldığına dikkat çekerek, gelecek yıllarda bölgenin zaman zaman nefes almakta zorluk çekilecek sıcak hava dalgalarının...

Devamı içinDetails
Kıbrıs’ta Sera Gazı Yoğunluğu Rekor Seviyelerde
İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ

Kıbrıs’ta Sera Gazı Yoğunluğu Rekor Seviyelerde

Gazedda
12 Mart 2025

Kıbrıs Enstitüsü İklim ve Atmosfer Araştırma Merkezi (CARE-C) tarafından beş yıldır sürdürülen karbondioksit (CO₂) ve metan (CH₄) ölçümleri, endişe verici sonuçlar ortaya koydu.

Devamı içinDetails
Kıbrıs’ta Nesli Tükenmekte Olan Bir Akbaba Daha Ölü Bulundu
İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ

Kıbrıs’ta Nesli Tükenmekte Olan Bir Akbaba Daha Ölü Bulundu

Gazedda
11 Mart 2025

Sadece 37 akbabanın yaşadığı Kıbrıs, Avrupa'daki en küçük akbaba popülasyonuna sahip ve bunlardan altısı sadece 2024 yılında elektrik çarpması sonucu hayatını kaybetti.

Devamı içinDetails

YAZARLAR

Ortaokullarda Başörtüsü Yasağının Kaldırılmasının Düşündürdükleri
Umut Bozkurt

Ortaokullarda Başörtüsü Yasağının Kaldırılmasının Düşündürdükleri

Umut Bozkurt
23 Mart 2025
Sizin Bu Suskunluğunuz Bizi Sağır Ediyor
Konuk Yazar

Sizin Bu Suskunluğunuz Bizi Sağır Ediyor

Konuk Yazar
22 Mart 2025
Kırılgan Ahlaklar, Kamusal Sorumluluklar
Engin Kara

Kırılgan Ahlaklar, Kamusal Sorumluluklar

Engin Kara
22 Mart 2025
Çalıyor

Baf Okulları Biyodizel İçin 17 Ton Yemeklik Yağ Topladı

Baf Okulları Biyodizel İçin 17 Ton Yemeklik Yağ Topladı

Baf Okulları Biyodizel İçin 17 Ton Yemeklik Yağ Topladı

KIBRIS
Romanya’da Rusya Yanlısı Aday Yeniden Reddedildi, Aşırı Sağcılar Polisle Çatıştı

Romanya’da Rusya Yanlısı Aday Yeniden Reddedildi, Aşırı Sağcılar Polisle Çatıştı

DÜNYA
“Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz”: Edip Akbayram Hayata Veda Etti

“Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz”: Edip Akbayram Hayata Veda Etti

SANAT
Zelenski’yi Kameralar Önünde Aşağıladılar

Zelenski’yi Kameralar Önünde Aşağıladılar

DÜNYA
“Emekli” Tavuklar Kıbrıs Zeytinliklerinde “Çalışıyor”

“Emekli” Tavuklar Kıbrıs Zeytinliklerinde “Çalışıyor”

İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
Cyprus Mail Yurttaşlara Sordu: Kıbrıs’ı Yabancılara Mı Satıyoruz?

Cyprus Mail Yurttaşlara Sordu: Kıbrıs’ı Yabancılara Mı Satıyoruz?

KIBRIS

İzel Seylani: Birlikte hayal etmeyi başardığımızda… | Video

SANAT
İsrail’in yerle bir ettiği Gazze havadan görüntülendi | Video

İsrail’in yerle bir ettiği Gazze havadan görüntülendi | Video

DÜNYA
Yunanistan’da ABD tanklarına barikat: Katiller evinize dönün

Yunanistan’da ABD tanklarına barikat: Katiller evinize dönün

DÜNYA
Scholz’un konuşması kesildi: “Filistinlilerin kanı sizin ellerinizde” | Video

Scholz’un konuşması kesildi: “Filistinlilerin kanı sizin ellerinizde” | Video

DÜNYA

Instagram

Takip et

  • Bekir Paşa Lisesi öğretmenleri Eğitim Bakanlığı
  • Tutuklanan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu paylaşımında TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı hedef alarak “Korkunun ecele faydası yok! Öyle de yenileceksin! Böyle de yenileceksin. Haklılığımıza, cesaretimize, tevazumuza, güler yüzümüze yenileceksin!” dedi.

https://gazeddakibris.com/imamoglu-demokrasi-meydanlarinda-sesinizi-yukseltin/
  • Tel Aviv’de toplanan onbinlerce kişi, Netanyahu
  • Güney Kore, Japonya ve Çin dışişleri bakanları, Kore Yarımadası
  • 21 Mart Dünya Irkçılık Karşıtı Gün nedeniyle Kıbrıs
  • "AKP’nin Kuzey Kıbrıs’a yaptığı müdahaleleri beni de herkes gibi rahatsız ediyor. Ancak o rejimin buraya dayattığı politikaların hıncını başını örten orta okul öğrencilerinden çıkarmamalıyız."

https://gazeddakibris.com/ortaokullarda-basortusu-yasaginin-kaldirilmasinin-dusundurdukleri/?utm_source=instagram-business&utm_medium=jetpack_social
  • Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan ve beraberindekiler, CHP
  • Gençlik Federasyonu açıklamasında 22 Mart Cumartesi akşamı, Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) kampüsünde yaşanan ve kamuoyuna yansıyan olayların demokratik değerler ve ifade özgürlüğü açısından endişe verici olduğu belirtildi.

https://gazeddakibris.com/genclik-federasyonundan-polise-daudeki-garabet-tutumdan-donun/?utm_source=instagram-business&utm_medium=jetpack_social

Gazedda Sosyal Medya

SON EKLENENLER

Gençlik Federasyonu’ndan Polise: DAÜ’deki Garabet Tutumdan Dönün

Gençlik Federasyonu’ndan Polise: DAÜ’deki Garabet Tutumdan Dönün

3 ay önce
KTOEÖS: Öğretmenlere Yönelik Sahte Hesaplar Üzerinden Sosyal Medyada İtibarsızlaştırma Kampanyası Ve Provokasyonlar Yapılıyor

KTOEÖS: Öğretmenlere Yönelik Sahte Hesaplar Üzerinden Sosyal Medyada İtibarsızlaştırma Kampanyası Ve Provokasyonlar Yapılıyor

3 ay önce
İmamoğlu: Demokrasi Meydanlarında Sesinizi Yükseltin

İmamoğlu: Demokrasi Meydanlarında Sesinizi Yükseltin

3 ay önce
Siyaset Bilimci Şebnem Oğuz: Erdoğan Muhalefeti Bölmeye ve Uysal Bir Muhalefet Yaratmaya Çalışıyor

Siyaset Bilimci Şebnem Oğuz: Erdoğan Muhalefeti Bölmeye ve Uysal Bir Muhalefet Yaratmaya Çalışıyor

3 ay önce
Barolar Birliği: Yargının Tarafsızlığına Yönelik Bir Darbe

Barolar Birliği: Yargının Tarafsızlığına Yönelik Bir Darbe

4 ay önce

Gazedda Facebook

Gazedda Facebook
Gazedda

© 2025 Gazeddakıbrıs - Copyleft

  • Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Bulamadık
Tümünü Gör
  • Ana Sayfa
  • HABER
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
    • SANAT
    • KORONAVİRÜS
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
      • DÜNYADAN YAZARLAR
    • RÖPORTAJ

© 2025 Gazeddakıbrıs - Copyleft

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız. Gizlilik ve Çerezler Politikası sayfamızı ziyaret edin.