Yeni yapılan bir araştırma, iklim değişikliğinin sebep olduğu sıcaklık artışlarının geceleri gündüze kıyasla daha fazla yaşandığını ortaya koydu. Bu da birçok tür için olumsuz sonuçlar doğuruyor.
Dünyanın dört bir yanında 30 yılın üzerindeki zaman aralığında kaydedilen sıcaklıkların incelendiği araştırmada, Exeter Üniversitesi’nden bilim insanları gezegenin ısınmasında bir asimetri olduğu sonucuna vardı.
Araştırmanın sonuçları Global Change Biology’de yayınlandı.
Geceler çeyrek derece fazla ısındı
1983’ten 2017’ye kadar uzanan iklim kayıtlarını inceleyen ekip, bazı noktalarda günlerin önemli ölçüde ısınırken, gece sıcaklıklarının ise çok az yükseldiğini fark etti. Hattı bazı bölgelerde hatırı sayılır soğuma zamanları dahi vardı.
Ancak büyük resme bakıldığında ortaya çıkan sonuç oldukça çarpıcıydı. Gezegenin kara yüzeyinin yarısından fazlasında, gecelerin ortalama yıllık sıcaklık artışı, gündüzlerden çeyrek santigrat derece daha fazlaydı.
Bu miktar kulağa az olarak gelebilir ancak bu boyuttaki sıcaklık değişimlerinin dahi ekoloji üzerinde önemli bir etkisi olabiliyor.
Science Alert’in aktardığına göre Exeter Üniversitesi’nden araştırmanın baş yazarı Daniel Cox, “Yalnızca geceleri veya yalnızca gündüzleri aktif olan türler özellikle etkilenecek” dedi.
Bulut örtüsü etkili olabilir
Ekip, çevresel etkenleri daha iyi anlamak için nem ve yağış gibi diğer iklim ile ilgili faktörler hakkında da bir dizi veri topladı. Çalışma kapsamında bitki büyümesindeki bölgesel farklılıklar da karşılaştırıldı.
Bu veriler bir araya getirildiğinde daha fazla bulut örtüsü gibi basit bir etken ısınmadaki dengesizliği kolayca açıklayabiliyor.
Küresel ısınma, gezegenin yüzeyine yakın ekstra miktarda enerji hapseder ve atmosferi nemi tutmaya teşvik eder. Bu da nem bulutlarına dönüşür. Ayrıca bulutlar, ışığın belli dalga boylarını uzaya ya da tekrar yere yansıtma konusunda da etkili.
Bulutlar gece ve gündüz farklı roller üstleniyor
Gün içinde bulutlar yüzeyi güneş ışığından bir miktar korumada yardımcı olabiliyor ve sıcaklığı azaltabiliyor. Bu gölgeleme efekti olmasaydı gezegenimiz çok daha fazla kızarabilirdi.
Gece olduğunda ise bu süreç tersine dönüyor. Bulutlar yeryüzünden yayılan sıcaklığın uzaya geçişini engelleyici etki göstererek yüzeyin daha sıcak kalmasını sağlıyor.
Her ne kadar çalışmada elde edilen bu farklı ısınma pratiklerinin sebebi olarak bulutlar gösterilebilse bile daha iyi modellemeler yapmak için daha fazla somut veriye ihtiyaç duyuluyor.
‘Önemli etkileri var’
Cox, “Isınma asimetrisinin doğal dünya için potansiyel olarak önemli etkileri var” değerlendirmesinde bulunuyor. İklim değişikliği sebebiyle gece saatlerindeki ısınmanın gündüz saatlerine kıyasla daha fazla olduğunu bulduklarını belirten Cox şu ifadelere yer verdi:
Araştırma ayrıca, bu durumun bitki büyümesi ve böcek ve memeliler gibi türlerin etkileşimlerinde de önemli etkilere sahip olduğunu gösteriyor.
Cox, değişen sıcaklıkları ve bulut oluşumunu incelemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu belirtti. Özellikle sera gazları, toz seviyeleri ve diğer değişiklikler hesaba katıldığı zaman bulutlar konusunda araştırma yapmak oldukça karmaşık hale gelebiliyor.
Gazedda Kıbrıs
Gazedda'yı hem yaşatabilmek hem de içeriklerini daha da zenginleştirebilmek için okuyucu katkısına ihtiyacımız var. Bağımsız ve özgür olmak, öyle kalmak ve bu sesi yaygınlaştırmak, daha fazla paylaşmak istiyoruz. Bunun da yolu sizlerin desteğinden, yani yurttaşların, Gazedda’yı sahiplenen insanların gönüllü oluşturacakları fondan geçmektedir. Gazedda’ya patreon üzerinden destek olabilirsiniz. https://www.patreon.com/gazedda
