Son birkaç yıldır farklı ülkelerde gündeme gelen haftada 4 gün çalışma uygulamasını toplam yaklaşık bin çalışanın bulunduğu 41 şirkette pilot olarak başlatan Portekiz’de bu sayede iş ile aile arasındaki bağların kuvvetlenmesi ve iş yerlerindeki verimliliğin artırılması hedefleniyor.
Ülkede hazirandan itibaren pilot uygulamaya katılan çalışanlar arasında yapılan ankette stres ve uykusuzluk sorunlarının yüzde 21 azaldığı belirlendi.
Projenin gidişatını görmek için hükümet aracılığıyla iki üniversiteye yaptırılan ankette ev ile işi birlikte yürütmenin ‘zor’ ya da ‘çok zor’ olduğunu düşünenlerin oranının yüzde 46’dan yüzde 8’e kadar indiği belirtildi.
Anketle ilgili raporda elde edilen verilere göre pilot uygulamaya katılan şirketlerdeki çalışanlarda kaygı, gerginlik ve depresiflik durumlarının yüzde 21, yorgunluğun yüzde 23 ve yalnızlık hissinin yüzde 14 azaldığı bildirildi.
Ayrıca çalışanların yüzde 65’inin aileleriyle daha fazla vakit geçirdiklerini belirttikleri, hobi ve ilgi alanlarına daha fazla zaman ayıranların oranının da yüzde 60’ı bulduğu kaydedildi.
Pilot uygulamada yer alan şirketlerin daha önce haftalık 41,5 olan çalışma saatini yaklaşık yüzde 12 azaltarak 36,5 saate düşürdüğü ve çalışanlarının maaşlarında herhangi bir oynama yapmadıkları belirtildi.
Şirketlerin işleyişlerine göre çalışanları için boş gün belirledikleri, düşünülenin aksine cuma gününü seçenlerin oranının sadece yüzde 20 olduğu, en çok pazartesinin tercih edildiği bilgisi paylaşıldı.
‘Birçok alışkanlığın değiştirilmesi gerekiyor’
Araştırma grubundan Londra Üniversitesi Ekonomi Profesörü Pedro Gomes, yeni çalışma sistemine uyum sağlamakta bazı zorlukların olduğuna dikkati çekti.
Yeni çalışma saatlerinde verimliliği artırmaya yönelik zaman kaybını önleyici bazı değişikliklerin yapılması gerektiğine işaret eden Gomes, “Uzun kahve veya öğle yemeği molaları, toplantılara geç gelme veya futbol hakkında konuşmak için iş arkadaşlarının sözünü kesme gibi birçok alışkanlığın değiştirilmesi gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Gomes, ayrıca pilot uygulamaya katılan şirketlerde liderlik pozisyonunda bulunanların yüzde 60’a yakınının kadın olduğunu ancak gerçekte Portekiz’deki çalışma dünyasında bu oranın yüzde 27 düzeyinde kaldığını ifade etti.
Pilot uygulamada yer alan şirketlerin yüzde 95’i şimdilik bu sistemi faydalı gördüklerini belirtse de araştırmanın Nisan 2024’te tamamlanacağı notu düşüldü.
Avrupa’da Belçika, İzlanda ya da kısmi olarak Fransa gibi bazı ülkelerde de Portekiz’dekine benzer çalışma sistemleri uygulanıyor. İspanya’daki sol koalisyon hükümeti, haftalık 40 saat çalışma süresini 2025’te 37,5’e indirmeyi planlıyor.
