• Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası
Cumartesi, Nisan 1, 2023
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazeddakıbrıs
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazedda
Bulamadık
Tümünü Gör
Ana Sayfa YORUM GAZEDDABLOG DÜNYADAN YAZARLAR

Francis Fukuyama: Sosyalizm geri gelmeli!

Gazedda Gazedda
24 Ekim 2018
Okuma Süresi: 5 dk
A A
Francis Fukuyama: Sosyalizm geri gelmeli!

George Eaton

Tarih, Francis Fukuyama’dan intikamını alıyor. Amerikan siyasal kuramcısı, 1992 yılında, Soğuk Savaş sonrası liberal coşkunun zirvesindeyken Tarihin Sonu ve Son İnsan’da şunları yazmıştı: “Tanıklık ediyor olabileceğimiz şey… insanlığın ideolojik evriminin son noktası ve insan yönetiminin en son biçimi olan Batı liberalizminin evrenselleştirilmesidir.”

Yirmi altı yılın ardından ABD’den Rusya’ya, Türkiye’den Polonya’ya ve Macaristan’dan İtalya’ya dek, Illiberal International (Evrensel Bağnazlık) ilerliyor. Fukuyama’nın yeni kitabının adı “Identity: The Demand for Dignity and the Politics of Resentment” (Kimlik: Saygınlık Talebi ve Hınç Politikaları) -dokuzuncu kitabı- bu güçlerle bir mücadeleye girişmeyi amaçlıyor. Öte yandan, Londra’da bulunan ofisimizde 65 yaşındaki Stanford akademisyeniyle görüştüğümde, fikirlerindeki devamlılığı vurgulama noktasında hassasiyet gösterdi: “O zamanlar (1992’de) ifade ettiğim şey, modern demokrasiye ilişkin sorunlardan biri olan, huzur ve refahın sağlaması hususuydu; ancak, insanlar bundan daha fazlasını talep ederler… liberal demokrasiler ‘güzel bir hayatın’ ne olduğunu tanımlamaya dahi çalışmaz; bu iş, yabancılaşmış ve hiçbir amacı olmayan bireylere bırakılmıştır ve böylesi kimlik odaklı gruplara dahil olmanın kendilerine bir cemaat hissi yaşatmasının nedeni de budur.”

‘KİTABI SONUNA DEK OKUMADILAR’

Söylediği kadarıyla, kendisini eleştirenler “büyük olasılıkla, mevzu bahis kitabı (Tarihin Sonu) sonuna dek okumadılar; gerçekten de Son İnsan bölümü, demokrasiye yönelik potansiyel tehditlerden bir kısmını ele alıyordu.”

Yoshihiro Francis Fukuyama, Japon-Amerikalı bir baba (büyükbabası Rus-Japon savaşı esnasında, 1905 yılında ABD’ye göç etmiş) ve bir Japon annenin çocuğu olarak, 1952 yılında Chicago’da dünyaya geldi (şu anda eşiyle birlikte Kaliforniya’da yaşıyor). Asla atalarının dilini öğrenmedi ve kendisini yalnızca Amerikalı diye tanımladı: “Büyüdüğüm dönem, etnik olmak pek de revaçta değildi.”

Cornell Üniversitesi’nde ‘The Closing of the American Mind’ın (Amerikan Aklının Kapanışı) yazarı olan Allan Bloom idaresinde siyaset felsefesi öğrenimi gören Fukuyama, başlarda neo-konservatif (yeni-muhafazakâr) hareketle özdeşleşmişti: Reagan-Bush dönemlerinde hükümet üyesi olan Paul Wolfowitz’e danışmanlık hizmeti verdi. Buna karşın Fukuyama, 2003 yılının sonlarına doğru, şu anda belirgin bir hata olarak gördüğü Irak Savaşı’nın yanı sıra, mali kuralsızlaştırma ve Euro’nun beceriksiz biçimde yaratılışı nedenlerinden ötürü desteğini geri çekti. “Bunların tamamı, seçkinlerin güdümünde büyük felaketlere dönüşen politikalar; sıradan insanların kızgınlığının bazı nedenleri var.”

‘TARİHİN SONU’NDA BİR GÜNCELLEME

Tarihin Sonu, komünizmi insanlığın en son ideolojik aşaması biçiminde gören Marksistlere karşı bir paylama niteliğindeydi. Fukuyama’ya, İngiltere ve ABD’deki sosyalist solun yeniden dirilişini nasıl gördüğünü sordum. “Her şey, sosyalizmden ne kastettiğinize bağlı. Üretim araçlarına sahip olmanın -kamu hizmetleri gibi açıkça belirtildiği alanlar dışında- bir işe yarayacağını düşünmüyorum.”

“Eğer ortaya çıkan hem gelir hem de servet konusundaki bu büyük dengesizliği düzeltmeye çalışan bir yeniden dağıtım programını kastediyorsanız, evet, öylece geri geleceğini düşünmüyorum, geri gelmek zorunda olmalı. Reagan ve Thatcher’la başlayan ve denetlenmeyen piyasaların faydalı olduğuna ilişkin kesin bir görüş kümesinin var olduğu uzun dönem, birçok açıdan felakete yol açtı.”

“Bu durum, toplumsal eşitlik dahilinde, sıradan işçilerin pazarlık gücü olan işçi sendikalarının zayıflamasına, bunun ardından neredeyse her yerde oligarşik* sınıfın yükselmesine ve sonrasında da aşırıya varan politik bir iktidar uygulamasına sebep oldu. Finansın rolüne gelirsek, finans krizinden öğrendiğimiz bir şey varsa, o da herkesin borcunu ödemesi için sektörü bir cehennem gibi düzenlemeniz gerektiğidir. Bütün bu ideoloji, Avrupa’nın derinlerinde kök salarak, Almanya’nın Güney Avrupa’ya karşı uyguladığı kemer sıkma felaketine yol açtı.

‘MARX BAZI KONULARDA HAKLIYDI’

Fukuyama, beni şaşırtan biçimde şöyle devam etti: “Bu durumda, Karl Marx’ın ifade ettiği kimi şeylerin doğruluğu ortaya çıkıyor. İşçilerin yoksul ve taleplerin yetersiz olacağı bir aşırı üretim krizinden bahsediyordu…” Buna karşın Fukuyama, liberal demokrasiye karşı akla yatkın yegâne sistemsel rakibin sosyalizm değil, Çin’deki devlet kapitalizmi modeli olduğunu söylüyor. “Çin görünür bir biçimde üstün olduğunu dile getiriyor; zira uzun vadede demokrasinin yapamadığı biçimde istikrarı ve ekonomik büyümeyi garanti altına alabiliyorlar… Şayet Çin sonraki 30 yıl içinde ABD’den daha büyük hale gelirse, insanlar daha zengin ve ülke hâlâ bir aradaysa, bu görüşün gerçeği yansıttığını söyleyebilirim.” Ancak, “rejimin geçeceği gerçek testin” bir ekonomik kriz esnasındaki gelişim süreci olacağı uyarısında bulunuyor.

Fukuyama, bir ABD-Çin Savaşı (Harvard akademisyeni Graham Allison’ın kurulu bir güç ve yükselen bir güç arasındaki çatışmayı tasvir ettiği üzere “Tukidit Tuzağı”**) olasılığından rahatsızlık duyuyor. “Bence insanlar bunun üstesinden gelmek için ziyadesiyle aptallar, böylesi bir savaşın başlayabileceği birçok senaryo düşünebiliyorum. Tıpkı Almanya’nın 1939 yılında Polonya’yı işgal etmesi gibi -bir ülkenin diğeri tarafından kasıtlı bir saldırıya uğrayacağını düşünmüyorum-, muhtemelen Tayvan, Kuzey Kore ya da Güney Çin Denizi’nde yaşanan bir karşılaşma üzerinden yerel bir çatışmanın yaşanma ihtimali daha yüksek.”

Fukuyama’yla, İngiliz hükümetinin AB ile bir Brexit anlaşması yapma konusunda bir kez daha başarısız olduğu gün görüştüm. “Parlamenter sisteme sahip bir ülkede referandum yapmak cidden büyük bir hata” diye yorumluyor. “Temsilci konumundaki bir hükümete sahip olmanın geçerli nedenleri var. Eğer Cameron bu fikre sadık kalsaydı, şimdi bu problemi yaşamazdık.”

Bütün bunlara dair, Fukuyama liberalleri aşırı düzenlemelere gitmemeleri ve tutucu demokrasinin tarihin yeni sonu olduğunu göz önünde bulundurmaları konusunda uyarıyor: “Sanırım insanlar bir nebze sakinleşmeliler.”

*Oligarşi; politik gücün az sayıda insanın elinde toplandığı yönetim biçimi. 

**Tukidit Tuzağı; “büyük güçlerden biri, bir diğerini yerinden etmekle tehdit ettiğinde, savaş neredeyse kaçınılmaz hale gelir ama gerçekleşmesi gerekmez,” görüşünü ifade eden terim.

Çeviren: Tarkan Tufan)

https://www.gazeteduvar.com.tr/dunya-forum/2018/10/24/francis-fukuyama-sosyalizm-geri-gelmeli/

 

Francis Fukuyama interview: “Socialism ought to come back”

 

Gazedda'dan haberdar olmak için takipte kalın...

Takipten çık
Gazedda

Gazedda

Gazeddakıbrıs yurttaş gazeteciliği anlayışı ile yayın yapan, yurttaştan yana taraf olan ve gazetecilikte meslek etiği ilkelerine inanan bir yayın organıdır. Gazeddakıbrıs her koşulda barıştan yanadır.

ABD, Irak’ı özgürleştirdi mi, işgal mi etti? | Serbest Ferhan Sindi | IndyTurk
DÜNYADAN YAZARLAR

Irak’ta kitle imha silahı olmadığını Blair biliyordu | Chris Mclaughlin

Gazedda
27 Mart 2023
0

Çeviri: Birgün Kolektif Tony Blair'in, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri işgali başlatmadan önce Irak'ta kitle imha silahı stoku olmadığını bildiğini biliyorum. Bu ifşaat Whitehall'daki Savunma Bakanlığı merkezinde sade, penceresiz bir...

Okumaya Devam Et
Dilsiz ve Çıplak 🥀 Oktay Rifat
DÜNYADAN YAZARLAR

Dilsiz ve Çıplak 🥀 Oktay Rifat

Gazedda
26 Mart 2023
0

Oktay Rifat’ın Dilsiz ve Çıplak ismini verdiği şiir kitabından sizler için şiirleri derledik. Belki de öyledir, Oktay Rıfat’ın dediği gibi plastik torbalı kalabalıklar içinde insanlardır toplum dediğimiz. Belki de kendilerini...

Okumaya Devam Et
Yolun kendisi olmak veya seçim(ler)e dair uyarı(lar)[*] | Sibel Özbudun – Temel Demirer
DÜNYADAN YAZARLAR

Otoriter rejimlerde seçim kazanmak | Doğan Tılıç | Birgün

Gazedda
26 Mart 2023
0

Muhalefetin ortak adayı Kılıçdaroğlu cumhurbaşkanlığı için seçime girdiği Türkiye’deki rejimi “otoriter” olarak tanımlıyor. İktidar dışındakiler sıklıkla “tek adam”la özdeşleşen rejimin “otoriter”liğinde hemfikir. Peki, bu tanımlama gerçek mi, buna inanıyor muyuz? Bu doğruysa ve “bilimin yol göstericiliği” konusunda samimiysek, dünyanın “otoriter...

Okumaya Devam Et
Marx hayatını vahşi kapitalizmle savaşarak geçirdi | Salih Kallab | IndyTurk
DÜNYADAN YAZARLAR

Marx hayatını vahşi kapitalizmle savaşarak geçirdi | Salih Kallab | IndyTurk

Gazedda
24 Mart 2023
0

Konuya açıklık getirmek adına şunun altını çizmek gerekir; Frederick Engels, 1883'te Londra'daki Highgate Mezarlığı'nda toprağa verildiği sırada yoldaşı Karl Marx için yaptığı veda konuşmasında şöyle demişti: İsmin ve eserlerin çağlar boyunca varlığını sürdürecek....

Okumaya Devam Et
ABD, Irak’ı özgürleştirdi mi, işgal mi etti? | Serbest Ferhan Sindi | IndyTurk
DÜNYADAN YAZARLAR

ABD, Irak’ı özgürleştirdi mi, işgal mi etti? | Serbest Ferhan Sindi | IndyTurk

Gazedda
24 Mart 2023
0

ABD'nin 2003'te Baas rejimine son verdiği ve Saddam Hüseyin'i devirdiği 19 Mart müdahalesi, sebepleri ve sonuçları itibarıyla tartışılmaya devam etse de Irak halkının 2003 öncesinden ise bugünden geleceğe daha umutlu baktığı bir...

Okumaya Devam Et

YAZARLAR

Uzaktan izleyen bizler için… – Balin Palmer
Balin Palmer

Samimiyet devreye girince… | Balin Palmer

Balin Palmer
31 Mart 2023
11 araştırma şirketinin açıkladığı anket sonuçlarının ortalaması paylaşıldı
Mehmet Birinci

Türkiye’de 14 Mayıs seçimleri ve sol (2) | Mehmet Birinci

Mehmet Birinci
31 Mart 2023
Bütün bunları ELAM mı yaptı? | Halil Karapaşaoğlu
Halil Karapaşaoğlu

Bütün bunları ELAM mı yaptı? | Halil Karapaşaoğlu

Halil Karapaşaoğlu
30 Mart 2023
Çalıyor

21 Dakika: Şampiyon Melekler Takımı | Video

“Çocuklarımıza ulaşabilmek için yoğun bir çaba sarf ediyoruz”

21 Dakika: Şampiyon Melekler Takımı | Video

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
Gazeddawebtv’nin yeni programı Sansürsüz yayınlandı

Sansürsüz | Nuri Sılay | Tevfik Aytekin #kıbrıs #türkiye #seçim #akp #tatar #erdoğan

SANSÜRSÜZ
“Silahlı ve Tehlikeli: Britanya’nın Irkçı Polisi” | Belgesel

“Silahlı ve Tehlikeli: Britanya’nın Irkçı Polisi” | Belgesel

DÜNYA
Gazeddawebtv’nin yeni programı Sansürsüz yayınlandı

Gazeddawebtv’nin yeni programı Sansürsüz yayınlandı

SANSÜRSÜZ
‘Hükümet istifa’ demek suç değil görevdir

Yas Evi | GAİN Orijinal Belgesel | Video Haber

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
“Çocuklarımıza ulaşabilmek için yoğun bir çaba sarf ediyoruz”

Mağusa’nın en büyük acısı | Video Haber

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ
Umut’un babası | Sedat Yılmaz | Video

Umut’un babası | Sedat Yılmaz | Video

DÜNYA
Taraftarlar: Amedspor’a yapılan saldırı bir sistem sorunudur | Video

Taraftarlar: Amedspor’a yapılan saldırı bir sistem sorunudur | Video

DÜNYA
İlk resmî rapor | 33 bin 143 bina ağır hasarlı, 153 bin 506 daire derhal yıkılmalı

Kader Planı: Antakya | Video Haber

DÜNYA
“Çocuklarımıza ulaşabilmek için yoğun bir çaba sarf ediyoruz”

Isias’ta hayatını kaybeden Hayal’in ailesinden ‘AFAD’ çıkışı: 6. güne kadar göremedik | Video Haber

GAZEDDA'NIN GÜNDEMİ

Twitter’da takip et

Tweetlerim

Instagram

Takip et

  • Mağusa Namık Kemal Lisesi
  • Sansürsüz
  • Atanmış Cumhurbaşkanı Tatar, “Biz Kıbrıs’ta eşit ortağız. Kıbrıs Cumhuriyeti’nde de eşit ortak kurucuyuz. Osmanlı döneminden beridir Kıbrıs’ta Türk varlığını yaşatıyoruz” dedi. Osmanlı’dan adayı kiralayan İngiltere’nin Kıbrıs’tan çekilirken adayı Türkiye’ye bırakması gerektiğini ancak bunu yapmadığını kaydeden Tatar, bu süreçte adada sorunlar yaşanmaya başladığını belirtti.
  • 27 Mart Dünya Tiyatro Günü kutlu olsun. Devlet Tiyatrosu
  • Yakanızdayız! #isiasadaletnöbeti
  • 27 MART DÜNYA TİYATRO GÜNÜ

“Bu büyük seçme çağında sanat da seçimini yapmalıdır. Sanat ya körü körüne bir inanışla kaderini bir azınlığa bağlar ve onun aracı olur ya da çoğunluğun tarafını seçerek kaderini ona bağlar. Ya insanları boş düşlere sürükler ve onları uyutur, bilgisizliği artırır; ya da gerçeklere yönelip bilgiyi çoğaltır. Ya yıkıcı yanı ağır basan güçlere ya da yapıcı ve ileri güçlere seslenir.”

Bertolt Brecht
  • Fransa
  • Nuri Sılay ile Tevfik Aytekin

Gazedda Sosyal Medya

SON EKLENENLER

Uzlaşmazlık oyunlarınıza çocukları alet edecek kadar çaresizsiniz | Mertkan Hamit

Avrupa Parlamentosu’ndan Tatar’a: IMAGINE’a geri dön!

13 saat önce
Sosyal medya platformları LGBTQ+’ları korumak konusunda başarısız kalıyor

ABD’de tarihi karar: Büyük jüri, Donald Trump’a resmen suçlama yöneltti

16 saat önce
Seçmenin verileri manipülasyona açık: AKP sosyal medya reklamlarında ilk sırada

Seçmenin verileri manipülasyona açık: AKP sosyal medya reklamlarında ilk sırada

16 saat önce

2023 Onur Haftası’nı düzenlemek için katılım çağrısı

17 saat önce
Rahvancıoğlu: Türkiye’ye giremesem de fikirlerimiz bu zorba iktidar yokken bile Türkiye’de vardı

Rahvancıoğlu davasında ilk incelemeye esas ara kararı açıklandı

17 saat önce
Gazedda

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

  • Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası

Bulamadık
Tümünü Gör
  • Ana Sayfa
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
      • DÜNYADAN YAZARLAR
    • RÖPORTAJ

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız. Gizlilik ve Çerezler Politikası sayfamızı ziyaret edin.