Break Free From Plastic, bu yıl dünyayı plastik çöple en çok kirleten şirketleri dördüncü kez belirledi. Coca-Cola ve PepsiCo, üst üste dördüncü yılda da en büyük plastik kirletici şirketler olarak açıklandı.
Glasgow‘da gerçekleşecek iklim değişikliği konferansı COP26‘nın sponsoru olan Unilever, 2021 Marka Denetimine göre dünyanın en kötü üçüncü büyük plastik kirleticisi sıralamasına yükseldi.
Nasıl tespit ediliyor?
45 ülkede 11 bin 184 gönüllünün yardımıyla, altı kıtada 440 marka denetimi etkinliği gerçekleştirildi. Marka denetimi, plastik kirliliğinden sorumlu şirketlerin belirlenmesine yardımcı olmak için plastik çöplerin üzerindeki etiketlerde yazan markaların sayılmasını ve belgelenmesini içeren bir girişim.
Toplamda 330 bin 493 adet plastik çöp, en çok plastik çöple en fazla yeri kirleten şirketleri belirlemek için analiz edilmek üzere toplandı.
İlk 10 şirket
Katılımcılar, bu yıl çeşitli şirketlere ait 7 bin 762 farklı markayı tespit etti. Yapılan analiz sonucunda, 2021’in en çok plastik kirliliği yaratan şirketlerinin sırasıyla şunlar olduğunu tespit edildi:
Coca Cola
PepsiCo
Unilever
Nestlé
Procter & Gamble
Mondelēz International
Philip Morris International
Danone
Mars Inc
Colgate-Palmolive
Coca-Cola’dan rekor kirlilik
Bu yılki Marka Denetiminde, yaklaşık 20 bin Coca-Cola etiketli ürün bulundu ve 2019’dan beri her yıl olduğu gibi bu miktar Coca-Cola’dan sonraki en büyük iki kirleticinin neden olduğu kirliliğin toplamından daha fazla kirlilik anlamına geliyordu.
Bu, Coca-Cola’nın, satılan her biri için bir şişe toplayacağına dair verdiği gönüllü taahhüdünün şirketin neden olduğu plastik kirliliğini azaltmada çok az etkisi olduğunu gösteriyor.
Daha iddialı program gerek
PepsiCo da bu yıl üst üste üçüncü defa en büyük üç plastik kirleticiden biri olmayı sürdürdü. Şirketin 2030 yılına kadar plastik şişelerinde ham plastik kullanımını yarıya indirme konusundaki gönüllü taahhütlerine rağmen, PepsiCo markalı plastik çöplerin dünya çapındaki yaygınlığı, PepsiCo’nun listenin aşağılarına inebilmesi için yeniden kullanılabilir ambalajlara geçişi sağlayacak daha iddialı bir program uygulaması gerektiğini ortaya koymaktadır.
COP26 sponsoru
Global marka denetimlerinin başladığı 2018 yılından bu yana Unilever şirketi ilk defa bu yıl yani şirketin Glasgow’daki BM iklim değişikliği konferansı COP26 için Ana Ortak olarak hizmet verdiği yılda, gezegeni plastikle en çok kirleten 3. şirket sırasına yükseldi.
Plastiğin yüzde 99’unun fosil yakıtlardan üretildiği ve fosil yakıt şirketlerinin de gelirlerini daha fazla arttırmak için üretim odaklarını aktif olarak plastiğe kaydırdıkları düşünüldüğünde, Unilever’in COP26’daki rolü özellikle aşağılayıcı bir hale gelmiştir.
Bu şirketlerin tamamı hem iklim krizine hem de plastik kirliliği krizine önemli katkılar sağlayan şirketler.
‘Yanlış çözümlere yatırıma devam ediyorlar’
Greenpeace Güneydoğu Asya Plastik Kampanyası Bölge Koordinatörü Abigail Aguilar konu hakkında şunları söyledi:
“Dört yıl üst üste dünyanın en büyük plastik kirleticileri listesinde aynı büyük markaları görmek şaşırtıcı değil. Bu şirketler plastik krizini dikkate aldıklarını iddia etseler de daha fazla plastik üretmek için petrol şirketleriyle birliktelik yaparak yanlış çözümlere yatırım yapmaya devam ediyorlar. Bu karmaşayı durdurmak ve iklim değişikliğiyle mücadele etmek için Coca-Cola, PepsiCo ve Unilever gibi çok uluslu şirketler, tek kullanımlık plastik ambalajlara olan bağımlılıklarını sonlandırmalı ve fosil yakıtlardan uzaklaşmalıdır.”
COP26 öncesinde gerçekleştirilen bu yılki Global Marka Denetimi, Coca-Cola, PepsiCo ve Unilever gibi fosil yakıt endüstrisinin plastik üretimini arttırmasına yön veren Hızlı Tüketim Ürünleri şirketlerinin (FMCG’ler) iklim krizini nasıl körüklediğine ışık tutuyor.
‘Plastik kirliliği miras alıyoruz’
BFFP Gençlik Elçisi ve İklim için Gençlik Tunus’un Genel Sekreteri Ahmed Elhadj Taieb konu hakkında şunları söyledi:
“Genç nesil, iklim ve plastik kirliliği krizlerini önlemek için somut ve gerçekçi adımlar atmayan bu kirletici şirketler tarafından daha da şiddetlendirilen iklim ve plastik kirliliği krizini miras olarak devralmaya hazırlanıyor. Plastik endüstrisinin büyüme planları, dünyayı feci düzeydeki yüksek emisyonlu yörüngeye hapsederek, 1,5 derecenin altına ulaşma şansımızı tehlikeye atacak. Artık eskiden olduğu gibi devam edemeyiz, bu yüzden bu kurumsal kirletici şirketleri bu krizden sorumlu tutmak için harekete geçiyoruz.”
‘Gerçek çözümler bulmalılar’
Break Free From Plastic Global Kurumsal Kampanyalar Koordinatörü Emma Priestland şunları söyledi:
“Dünyanın en büyük plastik kirleticisi olan şirketler, plastik kirliliğini çözmek için çok çalıştıklarını iddia ediyorlar, ancak bunun yerine zararlı tek kullanımlık plastik ambalajları pompalamaya devam ediyorlar. Plastiğe dönüştürülen veya dönüştürülecek olan önemli miktardaki fosil yakıt da dahil olmak üzere fosil yakıtlara artık güvenmeye devam edemeyiz. Hızlı tüketim ürünleri üreten şirketler, plastik ayak izlerinin boyutunu tam olarak ortaya koymalı, iddialı hedefler belirleyip uygulayarak plastik ayak izlerini önemli ölçüde azaltmalı ve ambalajlarını yeniden kullanılabilir ve plastiksiz olacak şekilde yeniden tasarlamalılar. Coca-Cola, PepsiCo ve Unilever gibi en büyük kirletici şirketler gerçek çözümler bulma konusunda öncülük etmelidir.”
İklim krizine de katkıda bulunuyor
Yapılan son araştırmalar, plastik kirliliği krizinin arkasındaki en büyük şirketlerin iklim krizine de katkıda bulunduğunu ortaya koyuyor.
Coca-Cola, PepsiCo, Nestlé, Mondelēz, Danone, Unilever, Colgate-Palmolive, Procter&Gamble ve Mars gibi hızlı tüketim ürünleri üreten markaların hepsi, Aramco, Total, Exxon ve Shell gibi plastik ham madde üreten tanınmış petrokimya şirketlerinden ambalaj satın alıyor.
76 ülkedeki 300’e yakın kuruluş, COP26 delegelerine fosil yakıtı yerin altına bırakmayı, plastik üretiminden uzaklaşmayı ve sıfır atık alternatiflerine yatırım yapılmasını talep eden bir açık mektup imzaladı.
Break Free From Plastic hakkında
Break Free From Plastic, plastik kirliliğinden arınmış bir gelecek öngören küresel bir hareket. 2016’daki lansmanından bu yana, dünyanın dört bir yanından 2 binden fazla kuruluş ve 11 bin civarında bireysel destekçi, tek kullanımlık plastiklerin önemli ölçüde azaltılmasını talep etmek ve plastik kirliliği krizine kalıcı çözümler bulmak için bu harekete katıldı.
BFFP üyesi kuruluşlar ve bireyler, ortak çevre koruma ve sosyal adalet değerlerini paylaşır ve sistemik değişimi sağlamak için bütünsel bir yaklaşımla birlikte çalışır. Bu, fosil yakıt çıkarımından plastiğin bertarafına kadar tüm plastik değer zinciri boyunca plastik kirliliğiyle mücadele etmek, iyileştirmek yerine önlemeye odaklanmak ve etkili çözümler sunmak anlamına gelir.
