Büyük moda markaları Amazon yağmur ormanlarını riske atıyor

Yeni bir araştırma sonucu yayımlanan rapora göre, büyük giyim şirketleri, ürünlerinde kullandığı derileri,  Amazon yağmur ormanlarındaki ormansızlaşmayla bağlantılı üreticilerden ve tabakhanelerden alıyor.

Araştırmacılar 500.000 satırlık gümrük verisini incelediler ve Adidas, Nike ve New Balance gibi 100’den fazla markanın dünyanın en hassas ekosistemlerinden bazılarında ormansızlaşmaya neden olan bir sektörle bağlantılı olduğunu buldu.

Bulgular, moda endüstrisinin COP26 İklim Zirvesi‘nde çevre için daha fazlasını yaptıklarını iddia etmesinin ardından yayımlandı. Şirketler, zirvede moda sektörünü Paris Anlaşması hedeflerine ulaşmada aktif rol alması gereken büyük bir küresel oyuncu olarak tanıdıklarını ve çevre dostu hammaddeler tedarik etme ve %100 yenilenebilir enerji kullanma konusundaki taahhütlerini beyan etmişti.

Ancak, et ve derisi için sığır yetiştirmek, dünyanın en büyük karbon yutaklarından biri olan Amazon yağmur ormanlarındaki ormansızlaşmanın ana nedenlerinden biri.  En son resmi verilere göre, Ağustos 2020 ile Temmuz 2021 arasında tahmini 13.235 kilometrekarelik orman kaybedildi . Bu, 2006’dan bu yana ormansızlaşma nedeniyle kaybedilen en büyük alan ve iklim değişikliğine olduğu kadar çevresel bozulmaya da katkıda bulunan bir eğilim.

Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, çevre pahasına tarım ticareti sektörünü destekleyen politikaları desteklemekle suçlanıyor. Hükümet geçtiğimiz günlerde COP26 iklim zirvesinde öncekinden farklı bir duruş sergileyerek yeni çevresel taahhütler sunmuş; ancak bu genel bir güvensizle karşılan eksikliği ile karşılanmıştı. Moda şirketleri de dolaylı olarak bundan faydalanıyor.

Raporun yazılmasına katkıda bulunan STK’lerden Slow Factory, şu açıklamayı yaptı: “Deri ayakkabı, deri kemer veya deri bir çanta taşıyorsanız, büyük olasılıkla Amazon yağmur ormanlarının yok olmasına katkıda bulunan dana derisinden yapılmıştır. Brezilya derisi, dünya çapındaki tabakhaneler ve üreticiler tarafından sayısız markalı tüketiciye yönelik ürünler yapmak için kullanılıyor.”

Moda ve ormansızlaşma

Araştırmacılar, 100 moda markası ve şirketinden oluşan bir grubun, ağaçtan arındırılmış yağmur ormanlarında yetiştirilen sığırlarla da bağlantıları olan tabakhaneler ve üreticilerle çalıştığını buldu. Rapordaki şirketlerin yarısının tedarik zincirlerinde, ormansızlaşmaya katılmakla suçlanan Brezilya’nın en büyük deri ihracatçısı JBS ile bağlantıları ortaya çıktı.

Soya ve Sığır Ormansızlaştırma İzleme Örgütü‘ne göre, JBS Mart 2019 yılından bu yana iki yılda ormansızlaşmış arazi 42.538 hektar ile bağlantılı.  Bu yılın başlarında firma, 2035 yılına kadar küresel tedarik zincirinde sıfır ormansızlaşmaya ulaşma taahhüdünde bulunmuş, ancak aktivistler bunun büyük ölçüde yetersiz olduğunu vurgulamıştı.

Raporda, belirtilen moda markalarının üçte birinin, ormansızlaşmayı önleme taahhüdü veya küresel bir sertifikasyon ve üyelik kuruluşu olan Leather Working Group‘a katılmayı kabul etme gibi bir dizi gönüllü çevresel taahhütte bulunduğu tespit edildi. Ancak yeni bulgular, kendi politikalarını ihlal ettiklerini gösteriyor.

Araştırma raporunda, moda endüstrisi, ürünlerini doğrudan geldikleri çiftlikten tedarik edemeyen şirketlerden artık deri satın almamaya ve sığır endüstrisinin tedarik zincirini izlemesi için mevzuatı desteklemeye çağırıldı. Aynı zamanda, tedarik zincirlerinden ormansızlaşmayı ortadan kaldırmanın yanı sıra halka açık bir taahhütte bulunması istendi.

Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.