• Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası
Salı, Şubat 7, 2023
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazeddakıbrıs
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazedda
Bulamadık
Tümünü Gör
Ana Sayfa YORUM GAZEDDABLOG GÜNEYDEN YAZARLAR Penna

Bir başka diktatör daha mı seçeceğiz? | Dionisis Dionisu | Politis [GR-TR ]

Her bir Cumhurbaşkanının seçilmiş bir diktatör gibi hareket etmesine olanak tanıyan yasal çerçevenin de değişmesi gerekiyor. Ama her şeyden önce bizlerin de değişmesi gerekiyor. 

Penna Penna
22 Temmuz 2022
Okuma Süresi: 24 dk
A A
Bir başka diktatör daha mı seçeceğiz? | Dionisis Dionisu | Politis [GR-TR ]

GENEL OLARAK

Yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimi dolayısıyla, seçim kampanyasının ortasında ve İngiliz Başbakanına karşı güvensizlik oylamasının ardından, devlet ve vatandaşlar olarak, Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının nasıl seçildiğine kafa yormamız gerektiğini düşünüyorum.


Kaynak ve görsel: Penna!


1964 sonrası tarihsel bilgi ve deneyimler, beceriksiz veya siyasi olarak tutarsız ya da rüşvetçi ve sahtekar da olsa, Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı‘nın ne siyaseten ne de yargısal olarak denetlenerek kontrol altına alınamayacağınıgöstermiştir. Kıbrıslı Türk Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Kıbrıslı Türk yetkililerin ayrılması ve tüm yetkilerin Cumhurbaşkanına aktarılmasıyla birlikte zaruret hali doktrini Cumhurbaşkanı üzerinde kontrol sahibi olma olasılığınıortadan kaldırmış oldu. Toplumsal kontroller ve dengeler artık mevcut değil. Bunun sonucunda Cumhurbaşkanı Bakanlar Kurulu’nu atayıp görevden alabiliyor. Tüm bağımsız memurları ve yarı devlet kuruluşlarının tüm üyelerini atayabiliyor. Eğitim Hizmeti Komisyonu ve Kamu Hizmeti Komisyonu üyelerini atayabiliyor. Kilit pozisyonlardaki yaklaşık 1000 kişinin atamasını yapabiliyor. Anayasamızda yer alan temel güçler ayrılığı çerçevesinde Meclis bazı yasa tasarılarını geri gönderebilir veya  fonlarda kesinti yapabilir ama esaslı bir kontrol uygulayamaz. Cumhurbaşkanı sadece vatan hainliği durumunda ya da cezai veya yüz kızartıcı bir suç işlemesi halinde Yargı tarafından kontrol edilebilir.

Başka yerlerde

Daha olgun bir demokratik sisteme sahip diğer ülkelerde, siyasi yetkililerin, örneğin vatan haini olarak veya tecavüze teşebbüsle suçlanmadan, çeşitli gerekçelerle kontrol edilebileceği, denetlenebileceği, yargılanabileceği ve hatta çeşitli gerekçelerle itham edilebileceği prosedürler vardır. Richard Nixon Watergate yüzünden istifa etti; Başkan Bill Clinton pantolonundaki bir leke için; Macaristan Başbakanı doktora tezinde intihal tespit edildiği için; Almanya Başkanı ise indirimli bir daire satın aldığı için çok sayıda soruşturmaya maruz kalmıştır. 

Geçen hafta Büyük Britanya’da «Partygate’in» sonuçlarını gördük: Hükümetin Covid 19 salgını sırasında kapanma ilan etmesine rağmen Boris Johnson ve ekibindeki bazı üyelerin Başbakan’ın 10 Downing Street’teki konutunda düzenlenen partilerle kapanmayı ihlal ettiklerine dair Başbakan Boris Johnson’a yönelik suçlamalar yapıldı. İngiltere polisi yasayıçiğneyen vatandaşlara ağır cezalar verirken Başbakan kendini yasanın üstünde gördüğü için İngiliz halkı öfkelendi.  Kendi partisi tarafından Boris Johnson’a karşı güvensizlik oylaması yapıldı ve Başbakanlık görevinden alınması talep edildi. Muhafazakar Partili 359 milletvekilinden 211’i Johnson lehinde oy kullanırken 148’i aleyhine oy kullandı. Oylamayı kazanmayı ve şimdilik Başbakan olarak kalmayı başardı. Ancak, The Guardian gazetesinin yorumladığı gibi, ‘Muhafazakar milletvekillerinin neredeyse % 40′ının Johnson’ın iktidarda kalmasını istemediği gerçeği, Johnson’ın liderliği önümüzdeki yıl pratik olarak şüpheye düşürmese de, yakın gelecekteki gelişmelerin bir ön göstergesidir».

Kıbrıs’ta

Mutatis mutandis, kurumsal olarak ne kadar geride olduğumuzu anlamamız için, AKEL veya DISY’nin Demetris Hristofiyas veya Nicos Anastasiades’in istifa etmesini talep eden bir güvensizlik oyu sunma olasılığını hayal edin. Sizce bunun kaç ışık yılı gerisindeyiz?

Her halükarda, Kıbrıs’ın başkanlık sisteminde güvensizlik oyu verilemiyor, bu yüzden cumhurbaşkanı üzerinde kontrol sağlamak daha da zor. Bu fenomen son derece tekrarlanabilir bir durum:

* Tassos Papadopulos, Miloseviç‘in şirketleriyle ilgili suçlamalardan, Sırp hükümetinin hala aradığı on milyar dolardan ve Financial Times ile olan davalarından kurtulmayı başardı.

* Demetris Hristofyas, Engomi’deki evinde inşaat işleri için müteahhit Miltis’e borçlu olduğu parayla ilgili suçlamalardan kurtuldu. Mari patlaması için elbette hakkında bir soruşturma açıldı, ona siyasi yükümlülükler yüklendi, ancak istifa etmeye zorlanmadı.

* Nicos Anastasiades, 2013 ve 2018 ‘de bakanlarına dayattığı ve herhangi bir ihlal durumunda siyaseten kelle alacağına dair uyarılarda bulunduğu etik kuralları ihlal ederek, Suudi Arabistanlı arkadaşı tarafından ödenen Seyşeller’deki bedava tatilleriyle ilgili tepkileri görmezden geldi. 

Her üç durumda da, Kıbrıs olgun bir demokrasi ve yasalara saygılı bir devlet olsaydı, en azından soruşturmalar bu ülkenin bağımsız ve (önemli olan nokta burası) hukuken dava açabilecek yetkilileri tarafından yürütülürdü. ABD’de, Donald Trump henüz Başkanken, biri Kongre, diğeri ise bağımsız bir ceza savcısı tarafından olmak üzere iki soruşturma ile karşıkarşıya kaldı.

Kıbrıs’ta, elbette, sorularımıza verilen cevaplardan da anlaşılacağı gibi, bağımsız bir otoritenin vatana ihanet, cinayet veya tecavüzle itham edilmediği sürece, bir cumhurbaşkanını mahkemeye götürebileceği bir yasa yoktur! Diğer tüm suçlar için, Cumhurbaşkanı medya tarafından eleştirilebilir, ancak yasal olarak ona dokunulamaz. Örneğin, hepimiz devlet bütçelerine göre bir cumhurbaşkanının maaşının yılda 100.000 Euro olduğunu biliyor olabiliriz: Varlıkları ve fonlarının kaynak beyanında bulunurken bu bilgileri dahil ediyor ama aynı zamanda milyoner olduğunu da beyan ediyor ve bundan herhangi bir sorun çıkmıyor. Kendi ülkelerinde aranan ve Kıbrıs pasaportu edinmiş çeşitli Rusların özel jetleriyle seyahat edebiliyor ama bunda yanlış olan hiçbir şey olmuyor. Kendi hukuk bürosundan avukatlar, farklı bir firma için çalıştıklarına dair yalan beyanda bulunarak, kendi başkanlık ettiği devletin havayollarıyla iş bağlamaya çalışıyor ama kimin umurunda? 

Tekrar ediyorum: Bir Kıbrıs Cumhurbaşkanı sadece vatana ihanetten, tecavüzden veya sokak ortasında bir vatandaşıöldürmekten yargılanabilir. Örneğin, Cumhurbaşkanlığı Sarayı‘nın önündeki kavşakta aşırı sürat yapan CumhurbaşkanlığıMuhafızlarının aracı, Tassos Papadopulos’da olduğu gibi gazeteci Stella Sourmeli’nin arabasını hurdaya çevirirse elbette bunda cevaplanması gereken bir durum yoktur. Kıbrıs Cumhurbaşkanının karayolları yasalarındaki tüm kurallarıçiğneyerek ‘deli gibi’ araba kullanma hakkı vardır. Asıl çirkin olan, başkanlık arabasını yasaları uygulamaktan sorumlu polis memurlarının kullanıyor olmasıdır. 

Cumhurbaşkanlığı adayları

Yukarıdaki düşünce ve endişeler ışığında, 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimi için tüm adayların, ülkemizin sergilediği bu devasa açığa ilişkin tutumlarını net bir şekilde ortaya koymalarını bekliyoruz ki bu elbette sadece bir demokrasi açığıdeğil, aynı zamanda bir yolsuzluk aracıdır.

1964’te Zaruret Hali Doktrini kapsamında bize kalan Anayasamız artık ülkemize hizmet etmiyor. Gerekli yetki kontrol ve dengelerini sağlamıyor, şeffaflığa ve yürütmeye yükümlülüklerin atfedilmesine hizmet etmiyor.  

Anayasanın birçok yönü şimdiye kadar değiştirildi; sonuç olarak tüm değişikliklerin anayasal düzende sorunlara neden olduğu bahanesi muhtemelen inandırıcı değildir. 

Cumhurbaşkanının yetkilerini azaltmak ana hedefiyle derhal Anayasada reform yapmak için harekete geçmeliyiz. Cumhurbaşkanıyla ilgili denetim ve dengelerin getirilmesi için anlamlı bir prosedür oluşturulmalıdır. Cumhurbaşkanıherkesi ve her şeyi atayamaz. Etrafında kendi insanları olması mantığı Bakanlar Kurulu ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı‘nda 5-10 kişi için geçerli olabilir. Ancak Başsavcıyı, Baş Haznedarı, Yüksek Yönetim Denetçisini, Kıbrıs Yayın Kurumu (RIK), Kıbrıs Elektrik Kurumu, Kıbrıs Telekomünikasyon Kurumu (CYTA) yönetim kurullarının Başkanlarını, Kamu Hizmeti Komisyonu ve Eğitim Hizmeti Komisyonu üyelerini atayamaz.  Hatta işgal altındaki köylerimizin muhtarlarınıda atayamaz.    

Anayasada yapılacak değişikliklerle belirli devlet yetkililerini ve diğer yetkilileri atamanın demokratik ve şeffaf bir yolunu bulmamız gerekiyor. Bu şekilde kurumlar bağımsız ve rekabetçi bir şekilde işleyecek, ülkemizde daha derin bir demokrasi tesis edilecek ve bu da daha fazla liyakat ve şeffaflıkla sonuçlanacaktır.    

2023 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra, Kıbrıs’ın normal bir Avrupa devleti olma yolunda çalışmaya başlaması gerekiyor. Bunun için elbette sadece siyasetçilerin değişmesi yeterli değildir. Her bir Cumhurbaşkanının seçilmiş bir diktatör gibi hareket etmesine olanak tanıyan yasal çerçevenin de değişmesi gerekiyor. Ama her şeyden önce bizlerin de değişmesi gerekiyor. 

Yazar hakkında:

Politis Gazetesi Direktörü. Limasol’da doğdu, AUTH (Selanik Aristoteles Üniversitesi) ve Queens College NY’da tarih eğitimi aldı. Gazeteciliğe 1986 yılında başladı, gazete, dergi, radyo ve televizyonlarda çalıştı. 1999’dan bu yana Politis gazetesinde Yayın Danışmanı ve 2016’dan itibaren de Direktör olarak görev yapmaktadır. Lefkoşa’da yaşamaktadır.

Tags: akelcumhurbaşkanıdiktatördisikıbrısseçim

Gazedda'dan haberdar olmak için takipte kalın...

Takipten çık
Penna

Penna

Kıbrıs Diyalog Forumu (KDF) Sekreteryası, her iki toplumdan adanın önde gelen medya kuruluşlarından fikir yazarını bir araya getirdi. penna! her hafta, yazarlar havuzundan, yayınlanan 4 köşe yazısı (her toplumdan 2) seçecek ve harfi harfine çeviriler yaparak, seçilen köşe yazarlarının sözlerine ve düşüncelerine 2 diğer dilde bir ayna tutacak. Haftanın en popüler günü olan Cuma sabahına kadar bu 4 fikir yazısı tercüme edilerek üç dilde (İngilizce, Rumca, Türkçe) sizin için hazır olacak ve Kıbrıs Sorunundan Siyasete, Sosyal Sorunlara veya Ekonomiye kadar her şeye ışık tutacak.

Makarios’un halefleri | Dionysis Dionysiou | Politis [GR-TR]
Penna

Makarios’un halefleri | Dionysis Dionysiou | Politis [GR-TR]

Penna
4 Şubat 2023
0

Yazar: Dionysis Dionysiou ENGLISH (İNGİLİZCE) ΕΛΛΗΝΙΚΑ (YUNANCA) Kaynak: MAKARIOS’UN HALEFLERİ Görsel ve Çeviri: Penna Kuşkusuz, Makarios’un en iyi müritlerinden biri Nikos Anastasidis’tir. En az onun kadar inatçı ve onun kadar etrafında olup biteni görmeyen biri...

Okumaya Devam Et
‘Bir miras bırakmanın’ üzücü manzarası | Thanasis Photiou | Phileleftheros [GR-TR]
Penna

‘Bir miras bırakmanın’ üzücü manzarası | Thanasis Photiou | Phileleftheros [GR-TR]

Penna
4 Şubat 2023
0

Yazar: Thanasis Photiou ENGLISH (İNGİLİZCE) ΕΛΛΗΝΙΚΑ (YUNANCA) Kaynak: ‘BİR MİRAS BIRAKMANIN’ ÜZÜCÜ MANZARASI Çeviri ve Görsel: Penna “Sadece idare edeceğimizi ve Kıbrıs sorununu samimi bir şekilde çözme niyetinde olmadığımızı düşünmek istemem.” Sizleri Ocak 2009 yılına götürüyorum. Dimitris Hristoftas...

Okumaya Devam Et
Hırpalanmış orta sınıfa katılmak için ne yapmalıyım? | Patroclos | Cyprus Mail [GR-TR]
Penna

Hırpalanmış orta sınıfa katılmak için ne yapmalıyım? | Patroclos | Cyprus Mail [GR-TR]

Penna
23 Ocak 2023
0

Yazar: Patroclos ENGLISH (İNGİLİZCE) ΕΛΛΗΝΙΚΑ (YUNANCA) Kaynak: KAHVEDEN HİKAYELER: HIRPALANMIŞ ORTA SINIFA KATILMAK İÇİN NE YAPMALIYIM? Çeviri ve Görsel: Penna Beş yıl önce Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yarışırken küçük başkanın ana sloganlarından biri “toplumun belkemiği” olarak...

Okumaya Devam Et
Bir kısım yurtsever için… Bütün olmayan Kıbrıs | Dionysis Dionysiou | Politis [GR-TR]
Penna

Bir kısım yurtsever için… Bütün olmayan Kıbrıs | Dionysis Dionysiou | Politis [GR-TR]

Penna
23 Ocak 2023
0

Yazar: Dionysis Dionysiou ENGLISH (İNGİLİZCE) ΕΛΛΗΝΙΚΑ (YUNANCA) Kaynak: BİR KISIM YURTSEVER İÇİN… BÜTÜN OLMAYAN KIBRIS Görsel ve Çeviri: Penna Kıbrıs sorunu birkaç Kıbrıslı Rum birkaç Kıbrıslı Türk’e bağırıp çağırmaya devam ettiği veya bunun tam tersi olduğu sürece çözülmeyecek. Genel Sekreterin...

Okumaya Devam Et
“Bir sebat ve sabır mücadelesi” | Thanasis Photiou | Phileleftheros [GR-TR]
Penna

“Bir sebat ve sabır mücadelesi” | Thanasis Photiou | Phileleftheros [GR-TR]

Penna
13 Ocak 2023
0

ENGLISH (İNGİLİZCE) ΕΛΛΗΝΙΚΑ (YUNANCA) Kaynak: “BİR SEBAT VE SABIR MÜCADELESİ” Yazar: Thanasis Photiou Çeviri ve Görsel: Penna Daha önceki açıklamalarında Kıbrıs sorununda selefinin yolunda yürüyeceği mesajını veren yeni Başpiskopos Yorgos Papahrisostomu’nun geçtiğimiz pazar günü Simerini gazetesiyle olan mülakatında...

Okumaya Devam Et

YAZARLAR

kktc’ye, Galatasaray’ı hatırlatan şu tabelaya ne olacaksa o olacak – Mertkan Hamit
Mertkan Hamit

kktc’ye, Galatasaray’ı hatırlatan şu tabelaya ne olacaksa o olacak – Mertkan Hamit

Mertkan Hamit
5 Şubat 2023
Millet ittifakının Kıbrıs politikası federasyon yanlısı olanlar için uygun bir çerçeve sağlıyor – Mertkan Hamit
Mertkan Hamit

Millet ittifakının Kıbrıs politikası federasyon yanlısı olanlar için uygun bir çerçeve sağlıyor – Mertkan Hamit

Mertkan Hamit
4 Şubat 2023
Değişimle dans – Balin Palmer
Balin Palmer

İçindeki çocuk – Balin Palmer

Balin Palmer
3 Şubat 2023
Balin Palmer

Hatırlayış – Balin Palmer

Balin Palmer
27 Ocak 2023
Zehirleyen kapitalist yıkımın dökümü[*] | Sibel Özbudun-Temel Demirer
Temel Demirer

Zehirleyen kapitalist yıkımın dökümü[*] | Sibel Özbudun-Temel Demirer

Sibel Özbudun
25 Ocak 2023

SON EKLENENLER

Sıra, sıradan yurttaşlara geldi

Sıra, sıradan yurttaşlara geldi

1 gün önce
Yurttaşlar sandık başında

Yurttaşlar sandık başında

2 gün önce
COVID-19 ABD’deki çocuklarda önde gelen ölüm nedenlerinden biri

COVID-19 ABD’deki çocuklarda önde gelen ölüm nedenlerinden biri

2 gün önce
Çin’in ultra zenginleri, servetlerini korumak için Singapur’a kaçıyor

Çin’in ultra zenginleri, servetlerini korumak için Singapur’a kaçıyor

2 gün önce
Şili’de orman yangını| Yaşamını yitirenleri sayısı artıyor

Şili’de orman yangını| Yaşamını yitirenleri sayısı artıyor

2 gün önce
Kuş gribi bir insan salgınına dönüşme tehdidi oluşturuyor – Benjamin Mateus – WSWS

Kuş gribi bir insan salgınına dönüşme tehdidi oluşturuyor – Benjamin Mateus – WSWS

2 gün önce
Hitler Rusya’da darbe planlamış: Belgeler erişime açıldı

Hitler’in iktidara gelmesinin üzerinden 90 yıl geçti – Peter Schwarz – WSWS

2 gün önce
Gazedda

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

  • Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası

Bulamadık
Tümünü Gör
  • Ana Sayfa
  • HABER
    • GAZEDDA’NIN GÜNDEMİ
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • KORONAVİRÜS
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
      • DÜNYADAN YAZARLAR
    • RÖPORTAJ

© 2022 Gazeddakıbrıs - Copyleft

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız. Gizlilik ve Çerezler Politikası sayfamızı ziyaret edin.