Türkiye’de AKP ‘başkanlık sistemi’ne ilişkin anayasa çalışmalarını hızlandırırken taslak Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunuldu. Hem milletvekili hem başkanlık seçiminin 2019’da yapılmasını öngören taslağa göre, Cumhurbaşkanı’na o zamana kadar ‘bakan atama-azletme, Bakanlar Kurulu’na sürekli başkanlık etme ve partiyle bağ kurma’ yetkileri verilecek.
Hürriyet’ten Nuray Babacan’ın haberine göre, Başbakan Binali Yıldırım’ın dar bir kadroyla üzerinde çalıştığı ‘tam başkanlık sistemi’, partinin 2011’de uzlaşma komisyonuna sunduğu metin üzerinden hazırlanıyor.
Ortaya çıkan ön taslak, geçen hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la da paylaşıldı. 15-20 madde olması öngörülen başkanlık bölümünün bağlantılı hükümlerle 30 maddeye çıktığı belirtiliyor. Metin, Erdoğan’ın uyarılarına göre revize edilecek.
İKİ AŞAMALI PLAN
Taslak, MHP’nin talebi nedeniyle 2019’da seçim üzerine kuruluyor. Buna göre, referandumda başkanlık sistemi kabul edilirse, uygulanması ve seçimi 2019 yılına bırakılacak. Ancak bu geçiş döneminde Cumhurbaşkanı’nın bazı yetkileri hemen kullanması sağlanacak.
Yetki kullanımında 2 aşama öngörülüyor. Bazı yetkilerin kullanımı, bugünkü sistemle seçilen hükümet de dikkate alınarak, 2019’dan sonraya bırakılacak. Ancak Cumhurbaşkanı 2019’a kadar en az 3 yetkiyi kullanacak. Cumhurbaşkanı, “Bakanlar Kurulu’na sürekli başkanlık etmek, bakanların atama ve görevden alınmalarına karar vermek, partisiyle tekrar bağının kurulması” düzenlemelerinden 2019 beklenmeden yararlanacak.
‘DEVLETİN VE YÜRÜTMENİN BAŞI OLACAK’
Başkan ‘devletin ve yürütmenin’ başı olacak. İç ve dış siyaset başkan eliyle yürütülecek. Başkomutanlık sıfatı taşıyacak. TBMM tarafından çıkartılan kanunları onaylayıp veto edebilecek, referandum kararı verebilecek. Başkan adayları, seçimlerden önce başkan yardımcısının kim olacağını da açıklayacak. Bakanlar, parlamento dışından başkan tarafından atanacak.
TARTIŞILAN HÜKÜMLER
Taslağın en çok tartışılan hükümleri ise başkanın parlamentonun feshedilmesi yetkisini nasıl kullanacağı ve başkanlık kararnamelerinin sınırı. Başkanın sahip olduğu geniş atama yetkisi en önemli başlıklardan olacak. YÖK, Anayasa Mahkemesi, Danıştay, HSYK, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve rektörlerin atanmasının da başkan tarafından yapılması planlanıyor.
Gazedda Kıbrıs
Gazedda'yı hem yaşatabilmek hem de içeriklerini daha da zenginleştirebilmek için okuyucu katkısına ihtiyacımız var. Bağımsız ve özgür olmak, öyle kalmak ve bu sesi yaygınlaştırmak, daha fazla paylaşmak istiyoruz. Bunun da yolu sizlerin desteğinden, yani yurttaşların, Gazedda’yı sahiplenen insanların gönüllü oluşturacakları fondan geçmektedir. Gazedda’ya patreon üzerinden destek olabilirsiniz. https://www.patreon.com/gazedda
