• Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası
Perşembe, Haziran 19, 2025
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazeddakıbrıs
24 °c
Nicosia
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
    • SANAT
    • KORONAVİRÜS
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
  • ANA SAYFA
  • HABER
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
    • SANAT
    • KORONAVİRÜS
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
        • PENNA
      • DÜNYADAN YAZARLAR
        • PROJECT SYNDICATE
    • RÖPORTAJ
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • TÜM İÇERİK
Bulamadık
Tümünü Gör
Gazedda
Bulamadık
Tümünü Gör
Ana Sayfa HABER

Atmosferinde ‘buharlaşmış kayaların’ olduğu bir ötegezegen keşfedildi

Gazedda Gazedda
12 Nisan 2022
Okuma Süresi: 5 dk
A A
Atmosferinde ‘buharlaşmış kayaların’ olduğu bir ötegezegen keşfedildi
https://bsky.app/profile/gazeddakibris.bsky.socialhttps://www.threads.net/@gazeddakibris

Michelle Starr

Yaklaşık 1360 ışık yılı uzağımızda bulunan ötegezegen yıldızına o kadar yakın ki, gökyüzünde dolaşan bulutlar buharlaşmış kayalardan oluşuyor.‘WASP-178b’ diye adlandırılan bu gezegen, Güneş’in kütlesinin iki katı kadar kütleye sahip genç ve beyaz bir yıldız olan WASP-178’in yörüngesinde yalnızca 3,3 gün süren çılgınca kısa bir yörüngede dönüyor. Bu derecede yakın bir yörüngedeyken, gaz halindeki gezegende sıcaklıklar yükseliyor; o denli sıcak ki, büyük ihtimalle bildiğimiz en aşırı ötegezegen türü olan ‘ultra sıcak-Jüpiter’ biçiminde sınıflandırılıyor.

Bu vahşi gezegendeki hava durumunu konu edinen yeni bir araştırma, ilk defa bir ötegezegenin atmosferinde silikon monoksit (SiO) bulunduğunu saptadı ve bizlere gerçekten yabancı bu dünyalara dair yeni bir bakış açısı kazandırdı. Johns Hopkins Üniversitesi’nde bir astrofizikçi olan David Sing, “Farklı gezegen ortamlarındaki hava durumlarını hâlâ tam anlamıyla anlayabilmiş değiliz” diyor: “Dünya’ya baktığınızda, tüm hava tahminlerimiz, ölçebileceklerimize göre yine de ince biçimde ayarlanmış durumdadır. Buna karşın, uzaktaki bir ötegezegene gittiğinizde, sınırlı bir tahmin gücüne sahipsiniz çünkü bir atmosferi oluşturan onca şeyin nasıl bir araya geldiği ve aşırı koşullara nasıl tepki verdiği hakkında genel bir teoriye sahip değilsiniz.”

Aşırı koşullara sahip bir göçebe

Özellikle de sıcak-Jüpiterler kesinlikle büyüleyici ve bir araştırma için olgunlaşmış gezegenlerdir. İsminden de anlaşılacağı üzere, bu gezegenler Jüpiter’e benzeyen gaz devleridir ama aynı zamanda çok sıcaktırlar çünkü yıldızlarına son derece yakın bir yörüngededirler ve bunlardan bazıları bir günden daha kısa bir sürede yörüngelerini tamamlarlar.

Bünyelerinde ilgi çekici bir bilmece saklıyorlar: Şu anda bulundukları yörüngelerinde oluşmuş olamazlar, zira yerçekimi, radyasyon ve aşırı yoğun yıldız rüzgârları gazın bir araya gelmesini engellerdi. Bununla birlikte, şu ana dek 300’den fazla sıcak-Jüpiter keşfedildi; gökbilimciler, ev sahibi yıldızlarından daha uzak mesafelerde oluştuklarına ve iç kısımlara doğru göç ettiklerine inanıyorlar.

WASP-178b adlı gezegen, Jüpiter’in kütlesinin yaklaşık 1,4 ve büyüklüğünün yaklaşık 1,9 katı bir yapıya sahip. Yıldızının yaydığı ısıyla şişen ötegezegen, 2177 santigrat derece gibi aşırı sıcaklıklara maruz kalıyor. Bu sıcaklık, buharlaşmış haldeki silikatın tespit edilmesi için uygun bir düzeydir: Gerçekleştirilen teorik araştırmalar, 1727 santigrat derecenin üzerinde silikon monoksitin saptanabileceğini ortaya koyuyor.

Nasıl saptandığını da anlatalım… Bu ötegezegen, [yörüngesinde yol alırken] ev sahibi yıldızla bizim aramızdan geçer. Her geçişinde, yıldızdan yayılan ışığın bir kısmı ötegezegenin atmosferindeki atomlar tarafından emilir; atmosferdeki her element yıldızın ışığını farklı bir dalga boyunda emer veya yayar ve ardından, yıldızdan emilen ışık spektrumda bir sinyal biçiminde tanımlanabilir.

Tahmin edebileceğiniz üzere, sinyal kesinlikle çok kısa; buna karşın bu geçişleri toplayarak, gökbilimciler anlaşılabilir bir sinyal elde etmek için spektrumu yükseltebilirler. Bu yöntem kullanılarak sıcak-Jüpiterlerin atmosferlerinde bulunan titanyum, demir ve magnezyum gibi buharlaşmış metaller tespit edilebildi.

Hubble’dan yeni bir armağan

Sing ve ABD’deki Utah Valley Üniversitesi’nde görev yapan meslektaşı Josh Lothringer’in öncülüğünde çalışan bir araştırma ekibi, WASP-178b’nin spektrumunu elde etmek amacıyla Hubble Uzay Teleskobu’nu kullandı ve daha önce hiç görülmemiş bir şeyi andıran bir sinyale ulaştı. Yaptıkları incelemeler sonucunda, bu sinyallerin silikon ve magnezyumdan yayıldığı ortaya çıktı.

Yayınladıkları makalede, “Özellikle de SiO, bildiğimiz kadarıyla daha önce ötegezegenlerde saptanmıştı” diyorlar; “bununla birlikte, WASP-178b’de saptanan SiO’nun mevcudiyeti, yüksek düzeydeki sıcaklıklarda baskın biçimde Si barındıran türler olarak, teorik beklentilerle tutarlı.”

Bilinen bütün sıcak-Jüpiterler gibi, WASP-178b de yıldızına kütleçekim kilidiyle bağlanmış durumda. Bu durum, gezegenin bir yüzünün kalıcı biçimde yıldıza, yani kalıcı bir gündüze, diğerinin ise kalıcı biçimde geceye dönük olduğu anlamına gelir. Bu durum ise, ötegezegenin iki yarım küresi arasındaki sıcaklıkta, ikisi arasında dönen bir atmosfer ile büyük bir ısı farkı yaratır. Minerallerin bir kez daha buharlaşacağı gündüz tarafına geri gönderilmesinden önce, ötegezegenin gece tarafındaki hava, oluşan buharların atmosferin derinliklerine yağan bulutlar halinde yoğunlaşması için yeterince serin olabilir.

Araştırmacılar, gündüzü geceden ayıran sınır olan WASP-178b’nin araçizgisinde bu yoğunlaşmaya dair hiçbir ize rastlamadılar. Bununla birlikte elde edilen sonuçlar, ayrıntılı araçizgi gözlemlerinin daha görünür olduğu diğer ötegezegenlerde, yani WASP-76b’de silikon monoksitin mevcut olabileceğini ortaya koyuyor. Şayet bir ötegezegende kaya yağmuru varsa, onu bulacağınız yer burası olabilir.

Ekibin ulaştığı sonuçlar, ayrıca uzak dünyaların esrarengiz atmosferlerine bakmak hususunda daha iyi bir hale geldiğimizi gösteriyor. Bu durum, yıldızlarından daha küçük ve daha uzakta olan ötegezegenlere bakmak söz konusu olduğunda, iyiye işarettir. Lothringer, “Eğer güvenilir ve sağlam gözlemsel verilere sahip olduğumuz süper sıcak-Jüpiterlerde neler olup bittiğini anlayamazsak, karasal ötegezegenleri gözlemlerken daha zayıf spektrumlarda neler olduğunu anlama şansımız da olmaz” diyor: “Bu, bulutların oluşumu ve atmosferin yapısı gibi fiziksel özelliklere dair genel bir anlayış oluşturmamızı sağlayan tekniklerimizin geçtiği bir sınavdır.”

Araştırmanın ayrıntıları Nature dergisinde yayınlandı.


Yazının orijinali Science Alert sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)

Gazedda

Gazedda

Gazeddakıbrıs yurttaş gazeteciliği anlayışı ile yayın yapan, yurttaştan yana taraf olan ve gazetecilikte meslek etiği ilkelerine inanan bir yayın organıdır. Gazeddakıbrıs her koşulda barıştan yanadır.

Öğretmenler İddialara Cevap Verdi: Çocuk Yönlendirildi, Yalan Haberlerle Öğretmenler Hedef Gösterildi
KIBRIS

Öğretmenler İddialara Cevap Verdi: Çocuk Yönlendirildi, Yalan Haberlerle Öğretmenler Hedef Gösterildi

Gazedda
23 Mart 2025

Bekir Paşa Lisesi öğretmenleri Eğitim Bakanlığı'nın Disiplin Tüzügü'nde yapmış olduğu değişiklikle okulda yaşandığı iddia edilenlere cevap verdi, çocuğa yapılan yönlendirme ve yalan haberlere işaret etti.

Devamı içinDetails
Güney Kore, Japonya ve Çin’den ‘Barış’ Mesajı
DÜNYA

Güney Kore, Japonya ve Çin’den ‘Barış’ Mesajı

Gazedda
23 Mart 2025

Güney Kore, Japonya ve Çin dışişleri bakanları, Kore Yarımadası'nda ortak çıkar ve sorumluluk kapsamında “barışı gözetecekleri” açıklaması yaptı.

Devamı içinDetails
“Türkiye’nin İhtiyacı İmamoğlu’nu Tutuklamak Değil, Demokrasidir”
DÜNYA

“Türkiye’nin İhtiyacı İmamoğlu’nu Tutuklamak Değil, Demokrasidir”

Gazedda
23 Mart 2025

Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan ve beraberindekiler, CHP'li yetkililerle görüştü. Bakırhan ile CHP Genel Başkanı Özgür Özel, ortak açıklama yaptı. 

Devamı içinDetails
Gençlik Federasyonu’ndan Polise: DAÜ’deki Garabet Tutumdan Dönün
KIBRIS

Gençlik Federasyonu’ndan Polise: DAÜ’deki Garabet Tutumdan Dönün

Gazedda
23 Mart 2025

Gençlik Federasyonu açıklamasında 22 Mart Cumartesi akşamı, Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) kampüsünde yaşanan ve kamuoyuna yansıyan olayların demokratik değerler ve ifade özgürlüğü açısından endişe verici olduğu belirtildi.

Devamı içinDetails
KTOEÖS: Öğretmenlere Yönelik Sahte Hesaplar Üzerinden Sosyal Medyada İtibarsızlaştırma Kampanyası Ve Provokasyonlar Yapılıyor
KIBRIS

KTOEÖS: Öğretmenlere Yönelik Sahte Hesaplar Üzerinden Sosyal Medyada İtibarsızlaştırma Kampanyası Ve Provokasyonlar Yapılıyor

Gazedda
23 Mart 2025

KTOEÖS, öğretmenlere yönelik, sahte hesaplar, troller üzerinden, sosyal medyada kasıtlı ve organize bir itibarsızlaştırma kampanyası olduğuna dikkat çekerek manipülasyon ve bilinçli provokasyonların kabul edilemez olduğunu belirtti.

Devamı içinDetails

YAZARLAR

Ortaokullarda Başörtüsü Yasağının Kaldırılmasının Düşündürdükleri
Umut Bozkurt

Ortaokullarda Başörtüsü Yasağının Kaldırılmasının Düşündürdükleri

Umut Bozkurt
23 Mart 2025
Sizin Bu Suskunluğunuz Bizi Sağır Ediyor
Konuk Yazar

Sizin Bu Suskunluğunuz Bizi Sağır Ediyor

Konuk Yazar
22 Mart 2025
Kırılgan Ahlaklar, Kamusal Sorumluluklar
Engin Kara

Kırılgan Ahlaklar, Kamusal Sorumluluklar

Engin Kara
22 Mart 2025
Çalıyor

Baf Okulları Biyodizel İçin 17 Ton Yemeklik Yağ Topladı

Baf Okulları Biyodizel İçin 17 Ton Yemeklik Yağ Topladı

Baf Okulları Biyodizel İçin 17 Ton Yemeklik Yağ Topladı

KIBRIS
Romanya’da Rusya Yanlısı Aday Yeniden Reddedildi, Aşırı Sağcılar Polisle Çatıştı

Romanya’da Rusya Yanlısı Aday Yeniden Reddedildi, Aşırı Sağcılar Polisle Çatıştı

DÜNYA
“Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz”: Edip Akbayram Hayata Veda Etti

“Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz”: Edip Akbayram Hayata Veda Etti

SANAT
Zelenski’yi Kameralar Önünde Aşağıladılar

Zelenski’yi Kameralar Önünde Aşağıladılar

DÜNYA
“Emekli” Tavuklar Kıbrıs Zeytinliklerinde “Çalışıyor”

“Emekli” Tavuklar Kıbrıs Zeytinliklerinde “Çalışıyor”

İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
Cyprus Mail Yurttaşlara Sordu: Kıbrıs’ı Yabancılara Mı Satıyoruz?

Cyprus Mail Yurttaşlara Sordu: Kıbrıs’ı Yabancılara Mı Satıyoruz?

KIBRIS

İzel Seylani: Birlikte hayal etmeyi başardığımızda… | Video

SANAT
İsrail’in yerle bir ettiği Gazze havadan görüntülendi | Video

İsrail’in yerle bir ettiği Gazze havadan görüntülendi | Video

DÜNYA
Yunanistan’da ABD tanklarına barikat: Katiller evinize dönün

Yunanistan’da ABD tanklarına barikat: Katiller evinize dönün

DÜNYA
Scholz’un konuşması kesildi: “Filistinlilerin kanı sizin ellerinizde” | Video

Scholz’un konuşması kesildi: “Filistinlilerin kanı sizin ellerinizde” | Video

DÜNYA

Instagram

Takip et

  • Bekir Paşa Lisesi öğretmenleri Eğitim Bakanlığı
  • Tutuklanan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu paylaşımında TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı hedef alarak “Korkunun ecele faydası yok! Öyle de yenileceksin! Böyle de yenileceksin. Haklılığımıza, cesaretimize, tevazumuza, güler yüzümüze yenileceksin!” dedi.

https://gazeddakibris.com/imamoglu-demokrasi-meydanlarinda-sesinizi-yukseltin/
  • Tel Aviv’de toplanan onbinlerce kişi, Netanyahu
  • Güney Kore, Japonya ve Çin dışişleri bakanları, Kore Yarımadası
  • 21 Mart Dünya Irkçılık Karşıtı Gün nedeniyle Kıbrıs
  • "AKP’nin Kuzey Kıbrıs’a yaptığı müdahaleleri beni de herkes gibi rahatsız ediyor. Ancak o rejimin buraya dayattığı politikaların hıncını başını örten orta okul öğrencilerinden çıkarmamalıyız."

https://gazeddakibris.com/ortaokullarda-basortusu-yasaginin-kaldirilmasinin-dusundurdukleri/?utm_source=instagram-business&utm_medium=jetpack_social
  • Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan ve beraberindekiler, CHP
  • Gençlik Federasyonu açıklamasında 22 Mart Cumartesi akşamı, Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) kampüsünde yaşanan ve kamuoyuna yansıyan olayların demokratik değerler ve ifade özgürlüğü açısından endişe verici olduğu belirtildi.

https://gazeddakibris.com/genclik-federasyonundan-polise-daudeki-garabet-tutumdan-donun/?utm_source=instagram-business&utm_medium=jetpack_social

Gazedda Sosyal Medya

SON EKLENENLER

Tabipler: Türkiye’de Yaşanan Olayları Derin Bir Endişeyle İzliyoruz

Tabipler: Türkiye’de Yaşanan Olayları Derin Bir Endişeyle İzliyoruz

3 ay önce
ABD’den Türkiye İle İlgili Yorumunu Yeniledi: Yakından Takip Ediyoruz

ABD’den Türkiye İle İlgili Yorumunu Yeniledi: Yakından Takip Ediyoruz

3 ay önce
Türkiye’de Gençler Sokakta: “Aile Yılı Değil, Direniş Yılı”

Türkiye’de Gençler Sokakta: “Aile Yılı Değil, Direniş Yılı”

3 ay önce
Kayyum İddialarına Karşı CHP’den Olağanüstü Kurultay Kararı

Kayyum İddialarına Karşı CHP’den Olağanüstü Kurultay Kararı

3 ay önce
Kuir Kıbrıs: Bu Yıl Onur Yürüyüşü Sadece Bir Kutlama Değil, Aynı Zamanda Varoluş Mücadelesidir

Kuir Kıbrıs: Bu Yıl Onur Yürüyüşü Sadece Bir Kutlama Değil, Aynı Zamanda Varoluş Mücadelesidir

3 ay önce

Gazedda Facebook

Gazedda Facebook
Gazedda

© 2025 Gazeddakıbrıs - Copyleft

  • Künye
  • Dayanışma
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Bulamadık
Tümünü Gör
  • Ana Sayfa
  • HABER
    • KIBRIS
    • DÜNYA
    • İKLİM KRİZİ | EKOLOJİ
    • SANAT
    • KORONAVİRÜS
  • MULTİMEDYA
    • GAZEDDAPOD
    • GAZEDDAWEBTV
  • YORUM
    • EDİTORYAL KOLEKTİF
    • GAZEDDABLOG
      • GAZEDDA YAZARLARI
      • GÜNEYDEN YAZARLAR
      • DÜNYADAN YAZARLAR
    • RÖPORTAJ

© 2025 Gazeddakıbrıs - Copyleft

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız. Gizlilik ve Çerezler Politikası sayfamızı ziyaret edin.