Suudi Arabistan Sağlık Bakanı Fahd Al-Jalajel, bu yıl hac sırasında aşırı sıcaklar yüzünden 1301 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi.
Bakan, 2700 kişinin sıcak çarpması sonucu rahatsızlandığını ve 95 kişinin de hastanede tedavi gördüğünü açıkladı. Rahatsızlananların ve hayatını kaybedenlerin çoğu, 50 yaşının üstünde ve soğutma hizmetlerine erişim olmayan kayıt dışı hacılar.
Bu yıl resmi verilere göre 1,6 milyonu yurt dışından gelenler olmak üzere 1,8 milyon insan hac ibadetlerine katıldı. Ancak birçok insan kayıt dışı olarak ibadet ettiği için toplam hacı sayısının daha fazla olduğu tahmin ediliyor.
Yetkililerin bildirdiğine göre en az 170 bin kişi kayıtsız olarak haca katıldığı tespit edildi.
Termometreler 52 dereceyi gördü
İbadet edilen bölgelerdeki sıcak dalgasının etkisiyle, sıcaklıklar 44 derece olan mevsim normallerinin üzerine çıkarak 52 dereceyi buldu.
Bu yaz hac ibadetini gerçekleştirenler, klimaları alanlarda bile bunaltıcı bir sıcakla karşılaştıklarını belirtti. Serin bir alan arayışındaki hacı adayları, kalabalık camilerde serinledi.
Ancak çölde kilometrelerce yürümesi gereken hacıların birçoğu sıcak çarpması sonucunda baygınlık geçirdi, bazıları ise hayatını kaybetti.
Bakanlık alınan önlemleri ‘başarı’ olarak değerlendirdi
Sağlık Bakanı Jalajel, bu yıl yüksek sıcaklıklara rağmen herhangi bir salgın veya halk sağlığı tehdidi yaşanmamasını bu yılki hac sağlık planlarının bir başarı olduğunu söyledi. Bakanlık, ölümlerin çoğunun insanların sağlık durumlarının zaten zayıf olması nedeniyle yaşandığını açıkladı.
Geçen yıl da 2000’den fazla hacı, sıcak hava yüzünden rahatsızlık yaşamıştı.
Suudi yetkililer, güneş ışığını daha iyi yansıtması için yüzey soğutma kaplaması yaparak asfaltı boyadı. Ancak uydu görüntülerine göre yolun bir kısmı ibadetler başlamadan önce henüz boyanmamıştı.
The Washington Post kaynaklarına göre Arizona Üniversitesi‘nden profesör Ariane Middel, yüzey soğutma kaplamaların asfaltın sıcaklığını düşürebileceğini ancak insanların hava sıcaklığı deneyimi üzerinde çok da etkili olmadığını belirtti. Middel, alternatif olarak insanların yürüme yolları boyunca gölge sağlamanın daha etkili bir serinleme yöntemi olacağını söyledi.
Kayıt dışı hacılar yüksek risk altında
Hac ibadeti yalnızca uzun süre açık havada ibadet etmeyi ve uzun mesafeler yürümeyi değil aynı zamanda maddi gücü de gerektiriyor. Bu nedenle her yıl binlerce insan kayıt dışı turizm şirketi tarafından dolandırıldığı için veya hac maliyetini karşılayamadığı için kayıt dışı olarak ibadetini gerçekleştiriyor.
Suudi yetkililerin açıklamalarına göre hayatını kaybedenlerin yüzde 83’ü kayıt dışı hacılardı. Resmi hacılar ise kronik rahatsızlıkları bulunan yaşlı kişilerdi.
Bu kişiler klimalı çadırlara ve hükümetin hacılar için tasarladığı soğutma merkezlerine erişemiyor. Bazı hacı adayları, kayıt dışı ibadet ettikleri için tıbbi yardım isteyemediklerini söyledi.
İbadetler sırasında hayatını kaybedenler Suudi yetkililer tarafından Mekke‘ye defnediliyor.
İklim krizi mevcut sorunu derinleştiriyor
Küresel sıcaklıklar artarken hac ibadeti sağlık açısından giderek daha riskli hale geliyor. Amerikan Meteoroloji Derneği‘ne göre hac ibadetine ev sahipliği yapan Suudi Arabistan, son 40 yılda Kuzey Yarımküre‘nin diğer bölgelerine göre yüzde 50 daha fazla ısındı.
İklim analizi enstitüsü Climate Analytics‘in bilim danışmanı Carl-Friedrich Schleussner, “Hac bin yıldan uzun süredir aynı şekilde yapılıyor ve Suudi Arabistan her zaman sıcak bir iklime sahipti. Ancak iklim krizi, mevcut koşulların ciddiyetini arttırıyor” dedi.
Küresel sıcaklıklardaki 1,5 derecelik artış, hacılar için sıcak çarpması riskinin beş kat artması anlamına geliyor. Isınma bu şekilde devam ederse birçok bölgede insan yaşamı tamamen sona erebilir.
İklim taahhütleri yeterli değil
DW kaynaklarının aktardığına göre Suudi Arabistan Kral Abdullah Bilim ve Teknoloji Üniversitesi‘nde yapılan bir araştırma son 40 yıldır her 10 yılda bir bölgedeki sıcaklıkların 0,4 derece arttığını gösteriyor. Tahminlere göre Arap Yarımadası‘ndaki sıcaklıklar yüzyılın sonun kadar 5,6 derece artacak.
Heidelbeg Üniversitesi‘nden araştırmacı Tobias Zumbrägel de Suudi Arabistan’da iklim değişikliğinin kendisini sıcak hava dalgaları, artan kum ve rüzgar fırtınaları, yükselen deniz seviyeleri ve kuraklıkla gösterdiğini söyledi.
Ancak bu tehditlere rağmen ülke fosil yakıta dayalı ekonomisinden uzaklaşmak ve yenilenebilir enerjiyi yaygınlaştırmak için yeterince adım atmıyor. Yeşil enerji dönüşümünü desteklemek için Vizyon 2030 planını takip eden bölge, hala dünyanın önde gelen petrol ihracatçıları arasında.
