Britanya’da Your Party’nin kuruluşu, anlık bir gelişmenin çok ötesinde, tarihsel bir anlam taşıyor. Bugün itibarıyla parti, 1940’lardan bu yana ülkenin en büyük sosyalist örgütlenmesi konumunda; hatta 1942’deki zirve döneminde Britanya Komünist Partisi’nin ulaştığı büyüklüğün yalnızca biraz gerisinde. Eğer güçlenirse, Britanya siyasetinde hâlihazırda süren aşırı sağa savrulma eğilimini durdurma, Thatcher döneminin mirasını söküp atma ve sosyalizmi yeniden siyasal gündemin merkezine yerleştirme potansiyeline sahip. Açılan bu yol kalıcı hâle gelir ve Your Party Britanya’da güçlü bir siyasal aktör olarak yerleşirse, bu yalnızca ülke için değil, uluslararası ölçekte de örnek teşkil eder; Avrupa’daki ve ötesindeki Sol’u da ciddi biçimde güçlendirir.
Geçtiğimiz hafta sonunu, Your Party’nin kuruluş kongresine kurayla seçilmiş bir delege olarak Liverpool’da geçirdim. Kongrenin iki gününe de katıldım; cuma günü Zarah Sultana’nın ön toplantısını izledim, hem içerideki tartışmaları hem de sosyal medyadaki kamusal tartışmaları yakından takip ettim ve çok sayıda yoldaşla konuşma imkânı buldum. Tüm bunlar, bugün gelinen noktadaki dinamikleri ve asıl meseleleri daha net kavramamı sağladı. Aşağıda bunları yedi başlıkta özetliyorum.
1. Parti artık resmen kurulmuş durumda ve 55 bin üyeye sahip. Üç ay içinde seçilmiş bir liderlikle ve yerel örgütlenmeleriyle tam anlamıyla işler hâle gelecek. Bu, başlı başına önemli bir ilerleme ve karşılaştığımız —ve muhtemelen karşılaşmaya devam edeceğimiz— aksaklıklar ile anlaşmazlıklar bu gerçeğin üzerini örtmemeli. Sağ medya bu sorunlara odaklanmayı tercih ediyor; bizim ise dikkatimiz imkânlarda ve işin özünde olmalı.
2. Genel olarak ve mevcut koşullar düşünüldüğünde, kongre oldukça başarılı geçti. Konuşmalar büyük ölçüde içerikliydi; delegelerin çoğu müdahalelerinde argümanlarını açık ve net biçimde ortaya koydu; tüzük değişiklikleri için yapılan çevrim içi oylamalara katılım yüksekti. Bu olumlu tablo küçümsenmemeli, çünkü böyle sonuçlanacağı en baştan garanti değildi.
3. Siyasete gelirsek, kongre öncesinde iki temel risk vardı. İlki, yaz aylarından beri süren anlaşmazlıkların bir çöküşe, bölünmeye ya da felce yol açmasıydı. İkincisi ise kongrenin, bu girişimi “Corbyn’in partisi” olarak tescilleyen, Jeremy Corbyn’i baba figürü olarak pekiştiren ve etrafındaki bürokrasiyi güçlendiren sahnelenmiş bir gösteriye dönüşmesiydi. Her iki risk de delegeler ve tüzük değişikliklerine oy veren üyelerin çoğunluğu sayesinde bertaraf edildi. Bu da hafife alınmaması gereken bir kazanımdır.
4. Corbyn etrafında şekillenen ve bugün artık iki bağımsız milletvekiliyle birlikte, Labour Party ve sendikalardan gelen eski örgütleyici kadroları da içeren gayriresmî liderliğin, süreci merkeziyetçi ve seçim odaklı bir biçimde yönlendirdiği doğrudur. Bu etkinin, ilerleyen süreçte de üyeler tarafından denetlenmesi gerektiği açıktır.
5. Kimse partiden ihraç edilmemelidir; bu ilkesel bir meseledir. Bu nedenle SWP’nin (Socialist Workers Party) önde gelen üyelerinin ihraç edilmesi kabul edilemezdi ve artık çift parti üyeliği anayasal olarak mümkünken, bu kişilerin derhâl yeniden partiye alınması gerekir. Your Party, tüm sosyalist akımlara açık bir alan yaratmak zorundadır. Partiyi sola doğru iten küçük, radikal sol örgütlerin ve grupların varlığı sağlıklıdır. Ancak bu yapılar da —tıpkı reformist bürokratlar gibi— “ya kontrol ederiz ya yıkarız” mantığıyla, paraziter biçimde hareket etmemelidir. Herhangi bir gruba bağlı olmayan üyeler, bu iki eğilimi de denetlemeli ve gerek örgütsel gerek ideolojik düzlemde aşırı taleplerine teslim olmamalıdır.
6. Your Party, esas olarak “demokratik sosyalizm” olarak adlandırılan çizgide, sosyal demokrasinin ve eski Labour geleneğinin solunda konumlanıyor. Jeremy Corbyn, Tony Benn geleneğinden geliyor; bu çizginin ötesine geçmeyeceği —hatta muhtemelen geçemeyeceği— açık. Buna karşılık Zarah Sultana, hem bunu istediğini hem de yapabilecek kapasiteye sahip olduğunu gösterdi. Daha iddialı ve daha radikal bir siyasal perspektifin somut temsilcisi olarak öne çıkıyor. Kamusal hizmetlerin yeniden kamulaştırılması ve servet ile iktidarın yeniden dağıtılması —Lordlar Kamarası’nın ve monarşinin kaldırılması dâhil— taleplerinin ötesinde, örneğin ülkenin kilit sanayilerinin işçilerin denetimine geçmesini, sosyalist bir dönüşümün adımı olarak dile getirdi. Bu yaklaşım ve partinin üyeler tarafından denetlenmesine yapılan vurgu, özellikle sahiplenilmesi ve ileri taşınması gereken noktalardır.
7. Belçika, Almanya ve Fransa’dan gelen Sol temsilcilerin konuşmalarında da vurguladığı gibi, Britanya’da güçlü bir sol siyasal odağın inşa edilmesi, tüm Avrupa açısından önemli ve olumlu sonuçlar doğuracaktır. Bu girişimin bizden de, Britanya’dan da daha büyük olduğunu unutmamak gerekir. Filistinli Gençlik temsilcisinin son derece etkileyici konuşmasında söylediği gibi, Gazze’den çıkarılacak ders açıktır: yalnızca birlik olmak yetmez; aynı anda birden fazla cephede mücadele etmeyi ve direncimizi güçlendirmeyi de öğrenmeliyiz. Önümüzde uzun bir mücadele var.
Bu yazı ilk kez Afoa’da yayınlandı, Gazedda tarafından Türkçe’ye çevrildi.
